اراده تشریعی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اراده تشریعی''' از اقسام [[اراده الهی]] و از [[اسما و صفات|صفات خدا]] به معنای اراده [[شارع]] و قانون‌گذار بر انجام کاری از سوی [[تکلیف|مکلفان]] مختار است. برخی آن را علم به مصحلت در افعال اختیاری مکلفان تعریف کرده‌اند‌، گروهی نیز، آن را شوق و رغبت به صدور فعلی از شخص دیگری با اختیار خودش دانسته‌اند.

اراده تشریعی در مقابل [[اراده تکوینی]] قرار دارد. در تفاوت آن دو گفته شده، اراده تشریعی به فعل دیگری تعلق می‌گیرد؛ اما متعلق اراده تکوینی، فعل شخص اراده کننده است. در اراده تشریعی، امکان تخلف اراده از آنچه اراده شده است، وجود دارد؛ ولی در اراده تکوینی [[خدا]]، هر آنچه اراده شود، حتماً به وقوع می‌پیوندد. اراده تشریعی برخلاف اراده تکوینی فقط به افعال اختیاری تعلق می‌گیرد.

==تعریف==

[[اراده الهی]] به تشریعی و [[اراده تکوینی|تکوینی]] تقسیم شده است.<ref>سبحانی، الاهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۶.</ref> برای اراده تشریعی سه تعریف ذکر شده است:<ref>نگاه کنید به: بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵ و ۱۰۶.</ref>

به گفته آیت الله سبحانی، اراده تشریعی، اختیار انسان را سلب نمی‌کند. ازاین‌رو، بندگان به دو گروه فرمان‌بر و نافرمان تقسیم می‌شوند.<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۱۰، ص۲۵۳.</ref>

گفته شده اراده تشریعی مختص خداوند نیست و انسانِ دارای مقام و منصب نیز دارای اراده تشریعی است؛‌ مانند فرماندهی که در جنگ، فرمان جنگ صادر می‌کند.<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۳۶۱.</ref>

مراد از اراده در آيه اول [[سوره مائده]] «إنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ ما یُریدُ؛ خداوند هرچه را بخواهد (و مصلحت باشد) حکم می‌کند» نیز وسعت اراده تشریعی خدا دانسته شده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۶۱ و۱۶۲.</ref> اراده در [[آیه وضو|آیه ۶ سوره مائده]] {{یاد|مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَٰكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ «خدا نمی‌خواهد هیچ گونه سختی برای شما قرار دهد، و لیکن می‌خواهد تا شما را پاکیزه گرداند و نعمت خود را بر شما تمام کند، باشد که شکر او به جای آرید».}}<ref>سبحانی، الاهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۶.</ref> و [[آیه ۷سوره انفال]] وَيُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ «و خدا می‌خواست که حق را با سخنان خود (که وعده پیروزی حق را داده است) ثابت گرداند و از بیخ و بن ریشه کافران را برکند».<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۱۰۱.</ref> نیز اراده تشریعی دانسته شده است.

{{اصلی|اراده تکوینی}}

در تفاوت میان اراده تشریعی و تکوینی وجوهی بیان شده است<ref>نگاه کنید به: حکیم، المحکم فی اصول الفقه، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۲-۲۷.</ref> که برخی از آنها عبارتند از:

==انکار اراده تشریعی==

{{پایان}}

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}