۱۷٬۱۳۹
ویرایش
عقیل بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) (اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = پیامبر خطاب به عقیل:| نقل‌قول =من تو را دو جور دوست دارم؛ دوست‌داشتنی به خاطر خویشاوندبودن و دوست‌داشتنی به خاطر محبتی که عمویم ابوطالب به تو داشت.|تاریخ بایگانی| منبع =<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۷۸</ref>| تراز = چپ| عرض = ۲۶۰px| اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = پیامبر خطاب به عقیل:| نقل‌قول =من تو را دو جور دوست دارم؛ دوست‌داشتنی به خاطر خویشاوندبودن و دوست‌داشتنی به خاطر محبتی که عمویم ابوطالب به تو داشت.|تاریخ بایگانی| منبع =<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۷۸</ref>| تراز = چپ| عرض = ۲۶۰px| اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
عقیل در [[جنگ موته]] شرکت کرد.<ref>ابن‌حجر، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۳۸.</ref> ابن‌سعد گفته است او پس از غزوه موته بیمار شد و گزارشی از حضورش در فتح مکه، [[غزوه طایف]]، [[غزوه خیبر|جنگ خیبر]] و [[غزوه حنین|جنگ حنین]] نیافته است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۳.</ref> با این حال طبق روایتی که زبیر بن بکار نقل کرده او در جنگ حُنین از کسانی بود که هنگام فرار برخی از لشکریان، ثابت‌قدم ماند.<ref>ابن‌حجر، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۳۸.</ref> | عقیل در [[جنگ موته]] شرکت کرد.<ref>ابن‌حجر، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۳۸.</ref> ابن‌سعد گفته است او پس از غزوه موته بیمار شد و گزارشی از حضورش در فتح مکه، [[غزوه طایف]]، [[غزوه خیبر|جنگ خیبر]] و [[غزوه حنین|جنگ حنین]] نیافته است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۳.</ref> با این حال طبق روایتی که زبیر بن بکار نقل کرده او در جنگ حُنین از کسانی بود که هنگام فرار برخی از لشکریان، ثابت‌قدم ماند.<ref>ابن‌حجر، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۳۸.</ref> پیامبر برای او از محصولات خیبر سهمی اختصاص داد<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۴۳.</ref> گفته می‌شود چون او بر اثر عارضه جسمانی خانه‌نشین شده بود این سهم برای تأمین مخارج زندگی اش اختصاص یافت.<ref>نجمی، «انگیزه سفر عقیل به شام و پذیرفتن هدیه از معاویه»، ص۷۶.</ref> | ||
او از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] احادیث متعددی نقل کرده است. و عده‌ای نیز از او نقل روایت کرده‌اند.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ج۷، ص۲۵۴۲.</ref> | او از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] احادیث متعددی نقل کرده است. و عده‌ای نیز از او نقل روایت کرده‌اند.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ج۷، ص۲۵۴۲.</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = نامه عقیل به [[امام علی(ع)]] پس کوتاهی کوفیان در دفع حملات ضحاک| نقل‌قول = اف بر زندگی در روزگاری که ضحاک! بر تو حمله آورد، و این ضحاک، پستی است بدبخت. و چون از این امور [حمله ضحاک و بی‌وفایی کوفیان] مطلع شدم، گمان نمودم شیعیان و یارانت تو را رها کرده‌اند. ای پسر مادرم! نظرت را برایم بنویس، [که] اگر مرگ را خواهانی، برادرزادگانت و فرزندان پدرت را به سویت آرم، چرا که با تو می‌زی‌ایم تا تو می‌زی‌ای، و با تو می‌میریم چون بمیری. به خدا سوگند! که دوست ندارم پس از تو لحظه‌ای در دنیا بمانم؛ و به خدای اعزّواجلّ سوگند! که زندگی ما پس از تو ناگوار و ناخوشایند و نامطبوع است، و بر تو باد درود و رحمت خدا و برکاتش.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[نهج السعادة فی مستدرک نهج البلاغة (کتاب)|نهج السعادة]]، [[محمدباقر محمودی|محمودی]]، ج۵، ص۲۰۹- ۳۰۰.</small>| | تراز = چپ| عرض = ۲۶۰px| اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = نامه عقیل به [[امام علی(ع)]] پس کوتاهی کوفیان در دفع حملات ضحاک| نقل‌قول = اف بر زندگی در روزگاری که ضحاک! بر تو حمله آورد، و این ضحاک، پستی است بدبخت. و چون از این امور [حمله ضحاک و بی‌وفایی کوفیان] مطلع شدم، گمان نمودم شیعیان و یارانت تو را رها کرده‌اند. ای پسر مادرم! نظرت را برایم بنویس، [که] اگر مرگ را خواهانی، برادرزادگانت و فرزندان پدرت را به سویت آرم، چرا که با تو می‌زی‌ایم تا تو می‌زی‌ای، و با تو می‌میریم چون بمیری. به خدا سوگند! که دوست ندارم پس از تو لحظه‌ای در دنیا بمانم؛ و به خدای اعزّواجلّ سوگند! که زندگی ما پس از تو ناگوار و ناخوشایند و نامطبوع است، و بر تو باد درود و رحمت خدا و برکاتش.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[نهج السعادة فی مستدرک نهج البلاغة (کتاب)|نهج السعادة]]، [[محمدباقر محمودی|محمودی]]، ج۵، ص۲۰۹- ۳۰۰.</small>| | تراز = چپ| عرض = ۲۶۰px| اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
عقیل پس از انتقال پایتخت اسلامی به [[کوفه]]، در [[مدینه]] ماند و در هیچ یک از [[جنگ‌های امام علی(ع)]] حاضر نبود.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۵۰.</ref> | عقیل پس از انتقال پایتخت اسلامی به [[کوفه]]، در [[مدینه]] ماند و در هیچ یک از [[جنگ‌های امام علی(ع)]] حاضر نبود.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۵۰.</ref> به گفته محمدصادق نجمی دلیل عدم حضور عقیل در جنگ‌های امام علی(ع)، نابینایی است که در پس از جنگ موته بر او عارض شده بود.<ref>نجمی، «انگیزه سفر عقیل به شام و پذیرفتن هدیه از معاویه»، ص۷۶.</ref> | ||
پس از [[ماجرای حکمیت]]، معاویه لشکری به فرماندهی [[ضحاک بن قیس|ضحّاک بن‌قیس]] به [[عراق عرب|عراق]] فرستاد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۵-۵۶.</ref> حضرت علی(ع) سپاهی را به فرماندهی [[حجر بن عدی]] تجهیز کرد و حجر لشکر ضحاک را شکست داد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۶.</ref> این اخبار به عقیل رسید او نامه‌ای به امام نوشت و از او درخواست کسب تکلیف کرد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۶.</ref> امام با نوشتن نامه‌ای به عقیل خبر داد که فتنه ضحاک دفع شده است و وی را از نگرانی رهانید.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۶.</ref> | پس از [[ماجرای حکمیت]]، معاویه لشکری به فرماندهی [[ضحاک بن قیس|ضحّاک بن‌قیس]] به [[عراق عرب|عراق]] فرستاد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۵-۵۶.</ref> حضرت علی(ع) سپاهی را به فرماندهی [[حجر بن عدی]] تجهیز کرد و حجر لشکر ضحاک را شکست داد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۶.</ref> این اخبار به عقیل رسید او نامه‌ای به امام نوشت و از او درخواست کسب تکلیف کرد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۶.</ref> امام با نوشتن نامه‌ای به عقیل خبر داد که فتنه ضحاک دفع شده است و وی را از نگرانی رهانید.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۵۶.</ref> | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
هنگامی که علی(ع) زمام امور خلافت را در کوفه در دست داشت، عقیل از او درخواست کرد که بدهی‌اش را ادا کند. علی(ع) زمانی که از مقدار [[قرض]] که صدهزار درهم بود جویا شد فرمود: «سوگند به خدا آن‌قدر ندارم که بتوانم [[قرض]] تو را ادا کنم، صبر کن تا جیره شخص من برسد، تا آخرین حد توان، به تو کمک می‌کنم...» | هنگامی که علی(ع) زمام امور خلافت را در کوفه در دست داشت، عقیل از او درخواست کرد که بدهی‌اش را ادا کند. علی(ع) زمانی که از مقدار [[قرض]] که صدهزار درهم بود جویا شد فرمود: «سوگند به خدا آن‌قدر ندارم که بتوانم [[قرض]] تو را ادا کنم، صبر کن تا جیره شخص من برسد، تا آخرین حد توان، به تو کمک می‌کنم...» | ||
عقیل گفت از بیت‌المال بده، ولی حضرت از این امر امتناع کرد<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۰۹.</ref> او آهنی گداخته را به دست عقیل که نابینا بود نزدیک کرد، عقیل به خیال اینکه پول است دست به آن زد، ولی با آهن داغ مواجه شده و اعتراض کرد، امام علی(ع) به وی فرمود تو طاقت این آتش را نداری من چگونه با زیر پا نهادن حق مردم آتش جهنم را تحمل کنم.<ref>ابن‌أبی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۲۴۵؛ دیلمی، إرشاد القلوب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۲۱۶.</ref> گزارشی از این ماجرا در [[نهج البلاغه]] از زبان امام علی(ع) آمده است{{مدرک}} و در تاریخ به داستان الحدیدة المحماة (آهن گداخته) مشهور شده است.<ref>قمی، سفینة البحار، ج۲، ص۱۲۵.</ref> [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] نیز در دیداری که | عقیل گفت از بیت‌المال بده، ولی حضرت از این امر امتناع کرد<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۰۹.</ref> او آهنی گداخته را به دست عقیل که نابینا بود نزدیک کرد، عقیل به خیال اینکه پول است دست به آن زد، ولی با آهن داغ مواجه شده و اعتراض کرد، امام علی(ع) به وی فرمود تو طاقت این آتش را نداری من چگونه با زیر پا نهادن حق مردم آتش جهنم را تحمل کنم.<ref>ابن‌أبی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۲۴۵؛ دیلمی، إرشاد القلوب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۲۱۶.</ref> گزارشی از این ماجرا در [[نهج البلاغه]] از زبان امام علی(ع) آمده است{{مدرک}} و در تاریخ به داستان الحدیدة المحماة (آهن گداخته) مشهور شده است.<ref>قمی، سفینة البحار، ج۲، ص۱۲۵.</ref> [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] نیز در دیداری که عقیل با او داشت از عقیل درخواست کرد که داستان حدیده محماة را برایش نقل کند.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار،۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۱۱۷.</ref> | ||
==ملاقات عقیل با معاویه== | ==ملاقات عقیل با معاویه== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[عبدالحسین زرین‌کوب]] | نقل‌قول =«با آنکه معاویه در حق او (عقیل) بذل و بخشش بسیار کرد عقیل هرگز نه پیش او از علی شکایت کرد نه با او در مخالفت با علی همداستان شد.»<ref>زرین‌کوب، بامداد اسلام، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۵.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = 20%| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =[[عبدالحسین زرین‌کوب]] | نقل‌قول =«با آنکه معاویه در حق او (عقیل) بذل و بخشش بسیار کرد عقیل هرگز نه پیش او از علی شکایت کرد نه با او در مخالفت با علی همداستان شد.»<ref>زرین‌کوب، بامداد اسلام، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۵.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = 20%| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
بنا بر گزارش منابع، عقیل دیداری با معاویه داشته است.<ref>نگاه کنید به ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۷۸.</ref> برخی این دیدار | بنا بر گزارش منابع، عقیل دیداری با معاویه داشته است.<ref>نگاه کنید به ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۷۸.</ref> بنا بر برخی از منابع اهل‌سنت این دیدار در زمان حیات امام علی(ع) و با هدف درخواست کمک از معاویه برای ادای بدهی<ref>ابن‌حجر، الاصابه، ج۴، ص۴۳۹.</ref> و یا رابطه خویشاوندی<ref>ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۶۰-۵۶۱.</ref> انجام شده است. در گزارش این منابع آمده است که معاویه در این دیدار گفت: اگر عقیل نمی‌دانست که من برای او از برادرش بهترم نزد ما نمی‌آمد و او را رها نمی‌کرد. عقیل پاسخ داد: برادرم برایم در دینم بهتر است و تو در دنیایم برایم بهتری؛ و من دنیایم را ترجیح دادم؛ و از خدا عاقبت به‌خیری را می‌خواهم.<ref>ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۶۰-۵۶۱.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =عقیل در پاسخ معاویه که از او درباره علی پرسید:| نقل‌قول =«گوئی پیامبر بود و صحابه‌اش مگر این که پیامبر در بینشان نبود و تو همچون [[ابوسفیان]] هستی و یارانش مگر این که ابوسفیان در جمعتان نیست.»<ref> ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۶۰-۵۶۲.</ref> |تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = 20%| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =عقیل در پاسخ معاویه که از او درباره علی پرسید:| نقل‌قول =«گوئی پیامبر بود و صحابه‌اش مگر این که پیامبر در بینشان نبود و تو همچون [[ابوسفیان]] هستی و یارانش مگر این که ابوسفیان در جمعتان نیست.»<ref> ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۶۰-۵۶۲.</ref> |تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = 20%| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
به گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] نظر همه راویان [[ثقه]] بر این است که رفتن عقیل به [[شام]] پس از [[شهادت امام علی(ع)]] بوده است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۵۰.</ref> همچنین به گفته [[محمدصادق نجمی]] تاریخ‌پژوه شیعه از سؤالاتی که معاویه در این ملاقات درباره افرادی که موقعیت خاصی داشتند همچون [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]]، [[عبدالله بن زبیر|ابن‌زبیر]]، [[مروان بن حکم|مروان]] از عقیل پرسید | به گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] نظر همه راویان [[ثقه]] بر این است که رفتن عقیل به [[شام]] پس از [[شهادت امام علی(ع)]] بوده است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۵۰.</ref> همچنین به گفته [[محمدصادق نجمی]] تاریخ‌پژوه شیعه از سؤالاتی که معاویه در این ملاقات درباره افرادی که موقعیت خاصی داشتند همچون [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]]، [[عبدالله بن زبیر|ابن‌زبیر]]، [[مروان بن حکم|مروان]] از عقیل پرسید مشخص می‌شود که عقیل پس از شهادت امام علی(ع) نزد معاویه رفته است.<ref>نجمی، عقیل بن ابی‌طالب در میزان تاریخ صحیح، ۱۳۷۵ش، ص۵۱.</ref> همچنین محمدصادق نجمی گفته است که عملکرد عقیل نشان می‌دهد که عقیل نه برای خویشاوندی و نه برای ادای دین نزد معاویه رفته است بلکه عملکرد و دفاع او از علی(ع) خلاف آن را نشان می‌دهد.<ref>نجمی، «انگیزه سفر عقیل به شام و پذیرفتن هدیه از معاویه»، ص۷۱-۷۲.</ref> | ||
==فرزندان== | ==فرزندان== | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن | * ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج البلاغة لابن‌أبی‌الحدید، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق. | ||
* ابن‌اثیر، علی بن ابی‌کرم، اسد الغابة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | |||
* ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق. | * ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق. | ||
* ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر، بی‌تا. | |||
* ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، نشر علامه، ۱۳۷۹ق. | * ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، نشر علامه، ۱۳۷۹ق. | ||
* ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله بن محمد، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، الطبعة الاولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | * ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله بن محمد، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، الطبعة الاولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۴ق | * بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۴ق/۱۹۷۴م. | ||
* دیلمی، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | * دیلمی، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | ||
* زرین‌کوب، عبدالحسین، بامداد اسلام، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۹ش. | * زرین‌کوب، عبدالحسین، بامداد اسلام، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۹ش. | ||
* سمهودی، علی بن عبدالله، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، بیروت، دار الکتب العلمیة، الطبعة الأولی، ۱۴۱۹ق. | |||
* کلینی، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۶۵ش. | * کلینی، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۶۵ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار االإحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | * مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار االإحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۳: | ||
* مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق. | * مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق. | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین(ع)، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش. | * مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین(ع)، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش. | ||
* نجمی، محمدصادق، عقیل بن ابی‌طالب در میزان تاریخ | * نجمی، محمدصادق، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/860254 تاریخ حرم ائمه بقیع]»، میقات حج، شماره۴، تابستان ۱۳۷۲. | ||
* نجمی، محمدصادق، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/937920 عقیل بن ابی‌طالب در میزان تاریخ صحیح]»، مجله میقات حج، شماره ۱۵، بهار ۱۳۷۵ش، شمار۱۵. | |||
* نجمی، محمدصادق، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/938021 انگیزه سفر عقیل به شام و پذیرفتن هدیه از معاویه]»، میقات حج، شماره ۱۶، تابستان ۱۳۷۵ش. | |||
* یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸ش. | * یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸ش. | ||
عدد الأجزاء: ۴ | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||