پرش به محتوا

امر بین الامرین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۴: خط ۵۴:
درباره چیستی و تبیین دقیق امر بین الامرین چنان‌که [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]] گزارش‌ کرده است در بین عالمان امامیه اتفاق نظری وجود ندارد<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ق، ج۲، ص۲۰۰.</ref> و خود نه نظریه را گزارش کرده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ق، ج۲، ص۲۰۰-۲۰۷.</ref> [[محمدحسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی]] پژوهش‌گر کلام امامیه ۱۴ نظریه را در این باره گردآوری کرده است.<ref>قدردان قراملکی، نگاه سوم به جبر و اختیار، ۱۳۸۴ش، ص۱۳۳-۱۶۴.</ref>  
درباره چیستی و تبیین دقیق امر بین الامرین چنان‌که [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]] گزارش‌ کرده است در بین عالمان امامیه اتفاق نظری وجود ندارد<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ق، ج۲، ص۲۰۰.</ref> و خود نه نظریه را گزارش کرده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ق، ج۲، ص۲۰۰-۲۰۷.</ref> [[محمدحسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی]] پژوهش‌گر کلام امامیه ۱۴ نظریه را در این باره گردآوری کرده است.<ref>قدردان قراملکی، نگاه سوم به جبر و اختیار، ۱۳۸۴ش، ص۱۳۳-۱۶۴.</ref>  


برخی عالمان شیعه گفته‌اند منظور از امر بین الامرین آن است که انسان، خود فاعل کارهای خویشتن است ولی فاعلیت او مشروط به اذن و اراده خدا است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> برخی دیگر گفته‌اند منظور آن است که فعل انسان نتیجه مجموع قدرت خدا و انسان است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۰۱.</ref> و گروهی دیگر بر آنند که خدا به انسان قدرت داده ولی می‌تواند آن را بگیرد.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۰۶.</ref> کسانی نیز آن را به رابطه طولی بین اراده خدا و اراده انسان تعریف کرده‌اند.<ref>قدردان قراملکی، نگاه سوم به جبر و اختیار، ۱۳۸۴ش، ص۱۴۶.</ref> مهدی الهی قمشه‌ای نیز آن را به فاعلیت تسخیری تفسیر کرده است به این معنای که خداوند انجام‌دهنده واقعی فعل است ولی آن را بر اساس خواست همان انسان انجام می‌دهد.<ref>الهی قمشه‌ای، حکمت الهی، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۱۵۴.</ref> [[محمدتقی جعفری|جعفری]] فیلسوف شیعه اختلافات امامیه در تفسیر این اصل را جزئی می‌داند و بر این باور است که  تقریر [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خوئی]] برای امر بین الامرین بهترین تفسیر است.<ref>جعفری، جبر و اختیار، ۱۳۷۹ش، ص۲۲۶.</ref> خوئی سعی کرده است امر بین الامرین را با یک مثال توضیح دهد: خوئی به شخص فلجی مثال زده است که با وصل کردن برق می‌تواند کارهایی که می‌خواهد انجام دهد. در این مثال عامل نیروبخش کسی است که برق را وصل کرده ولی آن شخص با اختیار خود کارهایش را انجام می‌دهد و البته برق نیز قابل قطع کردن است.<ref>خوئی، محاضرات، ۱۴۲۲ق، ج۱،‌ ص۴۳۴.</ref> رابطه انسان‌ها با قدرت خدا نیز همین طور است؛ چرا که ریزش آن نیرو از فیّاضِ مطلق انجام می‌گیرد و در هر لحظه‌ای هم می‌تواند آن را قطع کند، ولی اختیار بهره‌برداری از آن نیرو کاملاً به دست انسان است.<ref>جعفری، جبر و اختیار، ۱۳۷۹ش، صص۲۲۶-۲۲۷.
برخی عالمان شیعه گفته‌اند منظور از امر بین الامرین آن است که انسان، خود فاعل کارهای خویشتن است ولی فاعلیت او مشروط به اذن و اراده خدا است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> برخی دیگر گفته‌اند منظور آن است که فعل انسان نتیجه مجموع قدرت خدا و انسان است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۰۱.</ref> و گروهی دیگر بر آنند که خدا به انسان قدرت داده ولی می‌تواند آن را بگیرد.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۰۶.</ref> کسانی نیز آن را به رابطه طولی بین اراده خدا و اراده انسان تعریف کرده‌اند.<ref>قدردان قراملکی، نگاه سوم به جبر و اختیار، ۱۳۸۴ش، ص۱۴۶.</ref> [[مهدی الهی قمشه‌ای]] نیز آن را به فاعلیت تسخیری تفسیر کرده است به این معنای که خداوند انجام‌دهنده واقعی فعل است ولی آن را بر اساس خواست همان انسان انجام می‌دهد.<ref>الهی قمشه‌ای، حکمت الهی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۵۴.</ref>  
 
[[محمدتقی جعفری|جعفری]] فیلسوف شیعه اختلافات امامیه در تفسیر این اصل را جزئی می‌داند و بر این باور است که  تقریر [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خوئی]] برای امر بین الامرین بهترین تفسیر است.<ref>جعفری، جبر و اختیار، ۱۳۷۹ش، ص۲۲۶.</ref> خوئی سعی کرده است امر بین الامرین را با یک مثال توضیح دهد: خوئی به شخص فلجی مثال زده است که با وصل کردن برق می‌تواند کارهایی که می‌خواهد انجام دهد. در این مثال عامل نیروبخش کسی است که برق را وصل کرده ولی آن شخص با اختیار خود کارهایش را انجام می‌دهد و البته برق نیز قابل قطع کردن است.<ref>خوئی، محاضرات، ۱۴۲۲ق، ج۱،‌ ص۴۳۴.</ref> رابطه انسان‌ها با قدرت خدا نیز همین طور است؛ چرا که ریزش آن نیرو از فیّاضِ مطلق انجام می‌گیرد و در هر لحظه‌ای هم می‌تواند آن را قطع کند، ولی اختیار بهره‌برداری از آن نیرو کاملاً به دست انسان است.<ref>جعفری، جبر و اختیار، ۱۳۷۹ش، صص۲۲۶-۲۲۷.
</ref>
</ref>
===تفسیر فلسفی أمر بین الأمرین===
===تفسیر فلسفی أمر بین الأمرین===
خط ۸۵: خط ۸۷:
{{منابع}}
{{منابع}}
* اصفهانی، محمود، ''تسدید القواعد فی شرح تجرید العقائد''، کتابخانه آستان قدس رضوی، کتب حکمت خطی، ش۱۶۶.
* اصفهانی، محمود، ''تسدید القواعد فی شرح تجرید العقائد''، کتابخانه آستان قدس رضوی، کتب حکمت خطی، ش۱۶۶.
* الهی قمشه‌ای، مهدی، حکمت الهی خاص و عام، تهران، نشر اسلامی، ۱۳۶۳ش.
* بغدادی، عبدالقاهر، ''اصول الدین''، بیروت، دارالفکر.
* بغدادی، عبدالقاهر، ''اصول الدین''، بیروت، دارالفکر.
* بیاضی حنفی، کمال الدین احمد، ''اشارات المرام من عبارات الامام''، به تحقیق و تعلیق یوسف عبدالرزاق، مصر، شرکت المصطفی البانی، ۱۳۶۸ق.
* بیاضی حنفی، کمال الدین احمد، ''اشارات المرام من عبارات الامام''، به تحقیق و تعلیق یوسف عبدالرزاق، مصر، شرکت المصطفی البانی، ۱۳۶۸ق.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۲

ویرایش