پرش به محتوا

تمثیلات قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:


==تمثیلات از وجوه پنج‌گانه بیان قرآن==
==تمثیلات از وجوه پنج‌گانه بیان قرآن==
بنا بر روایت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]، تمثیل در قرآن، یکی از وجوه پنجگانه اصلی است که محورهای عمده مسائل قرآنی را تشکیل می‌دهند<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۵۷.</ref> از نظر محققان، تمثیلات قرآن، خود به تنهایی می‌تواند نقش‌های متعددی را از جنبه‌های علمی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی و… ایفا نماید.<ref>محمدقاسمی، تمثیلات قرآن‏، ۱۳۸۲ش، ص۵۰.</ref> تا جایی که برخی تمثیلات قرآن را یکی از مصادیق [[اعجاز بیانی قرآن|اعجازهای بیانی]] آن به‌شمار آورده‌اند.<ref>البیانونی، ضرب الامثال فی القرآن، بی تا، ص۳۹؛ سیوطی، معترک الأقران فی إعجاز القرآن، بی تا، ج۱، ص۴۶۴.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]:| نقل‌قول = «خدایا بر محمد و آل او درود فرست و قرآن را در تاریکی‌های شب‌های تیره مونس ما کن … تا دل‌های ما عجایب آن را نیک دریابد، و شگفتی مثال‌های آن که کوه‌های سخت از حمل آن عاجزند در دل ما نشیند.»<ref> الصحیفة السجادیة، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۸.</ref>| منبع =|تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ پس‌زمینه =#d3f2f2| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
بنا بر روایتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]، تمثیل در قرآن، یکی از وجوه پنج‌گانه آن است.<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۵۷.</ref> از نظر محققان، تمثیلات قرآنی، به‌تنهایی می‌تواند نقش‌های متعددی را از جنبه‌های علمی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی و… ایفا نماید.<ref>محمدقاسمی، تمثیلات قرآن‏، ۱۳۸۲ش، ص۵۰.</ref> برخی از قرآن‌پژوهان تمثیلات قرآن را یکی از مصادیق [[اعجاز بیانی قرآن|اعجاز بیانی]] آن به شمار آورده‌اند.<ref>البیانونی، ضرب الامثال فی القرآن، بی تا، ص۳۹؛ سیوطی، معترک الأقران فی إعجاز القرآن، بی تا، ج۱، ص۴۶۴.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]:| نقل‌قول = «خدایا بر محمد و آل او درود فرست و قرآن را در تاریکی‌های شب‌های تیره مونس ما کن … تا دل‌های ما عجایب آن را نیک دریابد، و شگفتی مثال‌های آن که کوه‌های سخت از حمل آن عاجزند در دل ما نشیند.»<ref> الصحیفة السجادیة، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۸.</ref>| منبع =|تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ پس‌زمینه =#d3f2f2| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
در روایات شیعه نیز، توجه ویژه‌ای به مسئله تمثیلات قرآن شده است که در ادامه به برخی اشاره می‌شود:
در روایات شیعه نیز به مسئله تمثیلات قرآن توجه شده است. برای مثال، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] یکی از فواید مَثَل‌های قرآن را عبرت‌بودن آن برای اهل عبرت دانسته است.<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ص۵۷۲.</ref> در جایی دیگر، مَثَل‌های قرآن را در کنار ویژگی‌هایی چون هدایت‌بخشی قرآن و ابلاغ آشکار دین قرار داده است.<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق‏، ص ۷.</ref> [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] قرآن را نازل‌شده بر چهار محور بیان کرده که یکی از آن‌ها سُنَن و مثال‌های قرآن است.<ref>عیاشی، تفسیر العیّاشی‏، ۱۳۸۰ق‏، ج‏۱، ص۹.</ref> در حدیثی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] روایت شده مَثَل‌های قرآن دارای فوایدی است. پس در آن با دقت نظر کرده و در معانی آن تفکّر کنید و از آن به سادگی نگذرید.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۳۹۷.</ref>  
*[[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، با اشاره به فواید مثل‌های قرآن، بر عبرت بودن آن، برای اهل عبرت تأکید کرده<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ص۵۷۲.</ref> و در جایی دیگر، امثال قرآن را در کنار ویژگی‌هایی چون هدایت بخشی قرآن و ابلاغ آشکار دین، قرار داده است.«<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق‏، ص ۷.</ref> وی راهیابی به مقصود خداوند از تمثیلات قرآن را در کنار علم به [[ناسخ و منسوخ]]، شرط قضاوت دانسته و عدم آن‌ها را موجب هلاکت قاضی و مردم می‌داند.<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق‏، ج۱، ص۲۳.</ref>
*[[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]، قرآن را نازل شده بر چهار محور می‌داند که یکی از آن، سُنَن و مثال‌های قرآن است.<ref>عیاشی، تفسیر العیّاشی‏، ۱۳۸۰ق‏، ج‏۱، ص۹.</ref>
*از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] دربارهٔ اهمیّت امثال قرآن اینگونه روایت شده که «امثال قرآن دارای فوایدی است. پس در آن با دقت نظر کرده و در معانی آن تفکّر کنید و از آن به سادگی نگذرید.»<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۳۹۷.</ref>
 
==نقش تمثیلات در فهم مفاهیم قرآن==
==نقش تمثیلات در فهم مفاهیم قرآن==
برخی از [[تفسیر قرآن|مفسران]]، رسالت جهانی قرآن را ابلاغ پیام خود به هر وسیله ممکن برای همه انسان‌ها تا [[قیامت]] دانسته و از این رو در کنار [[برهان]]، [[جدال احسن]] و [[موعظه]]، تمثیل را نیز به جهت فهم توده مردم، ضروری شمرده‌اند.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۵۱۰.</ref>  
برخی از [[تفسیر قرآن|مفسران]]، رسالت جهانی قرآن را ابلاغ پیام خود به هر وسیله ممکن برای همه انسان‌ها تا [[قیامت]] دانسته و از این رو در کنار [[برهان]]، [[جدال احسن]] و [[موعظه]]، تمثیل را نیز به جهت فهم توده مردم، ضروری شمرده‌اند.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۵۱۰.</ref>  
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷

ویرایش