Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
خوله حنفیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|خوله}} | {{دیگر کاربردها|خوله}} | ||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | {{جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان = خوله | |||
| تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
|سرشناسی = | |||
|نام = خوله | |||
|نام کامل = خوله بنت جعفر بن قیس | |||
|نام مستعار = | |||
|لقب/کنیه = حنفیه | |||
|مذهب = | |||
|شهرت = | |||
|نسب = بنی حنیفه | |||
|خویشاوندان سرشناس= [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] • [[محمد بن حنفیه]] | |||
|زادروز = | |||
|زادگاه = | |||
|محل زندگی = [[مدینه]] | |||
|وفات = [[سال ۳۵ هجری قمری|سال ۳۵ق]] | |||
|شهادت = | |||
|محل دفن = مزار منتسب به او در قره‌تپه استان دیالی [[عراق]] | |||
|تحصیلات = | |||
|محل تحصیل = | |||
|استادان = | |||
|شاگردان = | |||
|آثار = | |||
|تخصص = | |||
|مهارت = | |||
|پیشه = | |||
|زمینه فعالیت = | |||
|فعالیت‌ها = | |||
|منصب = | |||
|جوایز = | |||
|وبگاه = | |||
|مرتبط = | |||
}} | }} | ||
'''خوله''' مشهور به '''خوله حنفیه'''، از همسران [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و مادر [[محمد بن حنفیه]] است. براساس نقل [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، رسول‌الله(ص) به امام علی(ع) توصیه یا اجازه داد که فرزندش با خوله حنفیه را هم‌نام و هم‌کنیه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] قرار دهد. [[سید مرتضی]] و دیگر علمای شیعه، [[ارتداد]] و [[اسیر|اسارت]] خوله در بند خلافت [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] را رد و او را زن [[مسلمان]] آزاد دانستند. | '''خوله''' مشهور به '''خوله حنفیه'''، از همسران [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و مادر [[محمد بن حنفیه]] است. براساس نقل [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، رسول‌الله(ص) به امام علی(ع) توصیه یا اجازه داد که فرزندش با خوله حنفیه را هم‌نام و هم‌کنیه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] قرار دهد. [[سید مرتضی]] و دیگر علمای شیعه، [[ارتداد]] و [[اسیر|اسارت]] خوله در بند خلافت [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] را رد و او را زن [[مسلمان]] آزاد دانستند. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
برخی از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] به ماجرای پذیرفتن خوله از سوی امام علی(ع) به‌عنوان سهمش از [[غنیمت|غنائم]] در خلافت ابوبکر اشاره کرده و آن را حمل بر قبول امامت ابوبکر از سوی علی(ع) دانستند و استدلال کردند که اگر [[امامت]] و خلافت ابوبکر صحیح نبود، تقسیم و تصرفش در غنائم نیز صحیح نبود.<ref>سمعانی، الأنساب، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۸۱.</ref> سید مرتضی و دیگر علمای شیعه، ارتداد خوله و مباح بودن وی به دلیل اسارت را رد و او را در حقیقت زن مسلمان آزادی دانستند که علی(ع) او را از دست کسی که وی را به بندگی گرفته بود، خارج کرد؛ لذا ارتباطی بین ازدواج امام علی(ع) با خوله و قبول خلافت ابوبکر، قائل نیستند.<ref>سید مرتضی، الشافی، ۱۳۹۸ش، ج۴، ص۲۲۲.</ref> | برخی از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] به ماجرای پذیرفتن خوله از سوی امام علی(ع) به‌عنوان سهمش از [[غنیمت|غنائم]] در خلافت ابوبکر اشاره کرده و آن را حمل بر قبول امامت ابوبکر از سوی علی(ع) دانستند و استدلال کردند که اگر [[امامت]] و خلافت ابوبکر صحیح نبود، تقسیم و تصرفش در غنائم نیز صحیح نبود.<ref>سمعانی، الأنساب، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۸۱.</ref> سید مرتضی و دیگر علمای شیعه، ارتداد خوله و مباح بودن وی به دلیل اسارت را رد و او را در حقیقت زن مسلمان آزادی دانستند که علی(ع) او را از دست کسی که وی را به بندگی گرفته بود، خارج کرد؛ لذا ارتباطی بین ازدواج امام علی(ع) با خوله و قبول خلافت ابوبکر، قائل نیستند.<ref>سید مرتضی، الشافی، ۱۳۹۸ش، ج۴، ص۲۲۲.</ref> | ||
منابع شیعی، روایتی نقل کرده‌اند که [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] با گواهی و شهادت [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[ارتداد]] و [[اسیر|اسارت]] خوله را رد کرد.<ref>قطب راوندی، الخرائج، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۸۹-۵۹۳؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲ ص۲۷۸.</ref> ابن‌حزم در الاحکام نقل کرده که [[عمر بن خطاب|عمر]]، خلیفه دوم درباره ارتداد و اسارت خوله و هم‌قبیله‌های او با ابوبکر، خلیفه اول اختلاف مشهوری داشته به‌طوری که حکم او را نپذیرفته و پس از مرگ خلیفه اول، حکم وی را نقض کرد.<ref>ابن حزم، | منابع شیعی، روایتی نقل کرده‌اند که [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] با گواهی و شهادت [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[ارتداد]] و [[اسیر|اسارت]] خوله را رد کرد.<ref>قطب راوندی، الخرائج، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۸۹-۵۹۳؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲ ص۲۷۸.</ref> ابن‌حزم در الاحکام نقل کرده که [[عمر بن خطاب|عمر]]، خلیفه دوم درباره ارتداد و اسارت خوله و هم‌قبیله‌های او با ابوبکر، خلیفه اول اختلاف مشهوری داشته به‌طوری که حکم او را نپذیرفته و پس از مرگ خلیفه اول، حکم وی را نقض کرد.<ref>ابن حزم، الإحکام، دار الآفاق الجدیدة، ج۶، ص۶۵-۶۶.</ref> | ||
==زندگینامه و نسب== | ==زندگینامه و نسب== | ||
خوله دختر جعفر بن قیس از قبیله بنی حنیفه است.<ref>مصعب بن عبدالله، نسب | خوله دختر جعفر بن قیس از قبیله بنی حنیفه است.<ref>مصعب بن عبدالله، نسب قریش، دار المعارف، ص۴۱.</ref> چون نسبش به حنیفة بن لُجَیم<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۴ و ج۵، ص۶۷.</ref> یا بنابر نقل به حنفیة بن لجیم می‌رسید، لذا معروف به خوله حنفیه شده است.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۴، ص۳۲۱؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰.</ref> خوله حنفیه در سال ۳۵ق درگذشت.<ref>شهرستانی، التسمیات، ۱۴۳۱ق، ص۳۸۴.</ref> در قره‌تپه از مناطق استان دیالی عراق، مزاری به خوله حنفیه منتسب شده که به ادعای نویسندگان کتاب زیارتگاه‌های عراق، منبع معتبری ندارد.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، سازمان حج و زیارت، ج۲، ص۲۳۳.</ref> | ||
===فرزند=== | ===فرزند=== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
[[سید مرتضی]] معتقد بود که علی(ع) برای او [[مهریه]] تعیین و او را به [[ازدواج|نکاح]] خود درآورد.<ref>سید مرتضی، تنزیه الأنبیاء و الأئمة(ع)، ۱۳۹۸ش، ص۳۷۹-۳۸۰.</ref> ابن‌شهرآشوب در مناقب و [[قطب‌الدین راوندی|قطب راوندی]] در [[الخرائج و الجرائح (کتاب)|الخرائج]] ضمن نقل روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]، بیان داشته که ازدواج امام علی(ع) با خوله همراه با [[کرامت]] نیز بوده است. در این روایت پس از اینکه ابوبکر، خوله را به علی(ع) داد، امام او را به اسماء بنت عمیس سپرد. علی(ع) از طریق برادرش، درخواست ازدواجش با خوله را مطرح کرد، مهریه تعیین شد و امام علی(ع) با خوله ازدواج کرد.<ref>قطب راوندی، الخرائج، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۸۹-۵۹۳؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲ ص۲۷۸.</ref> ابن‌ابی‌الحدید نیز ازدواج امام علی(ع) با خوله را نظر محققانه قوی دانسته است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۴۴.</ref> نکاح علی(ع) با خوله، علاوه بر [[شیعه]] از طریق [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] همچون بلاذری، ابن‌ْحَجَر عَسْقَلانی و سَمْعانی نیز ذکر شده است.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۱۱۳؛ سمعانی، الأنساب، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۸۱؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۱.</ref> | [[سید مرتضی]] معتقد بود که علی(ع) برای او [[مهریه]] تعیین و او را به [[ازدواج|نکاح]] خود درآورد.<ref>سید مرتضی، تنزیه الأنبیاء و الأئمة(ع)، ۱۳۹۸ش، ص۳۷۹-۳۸۰.</ref> ابن‌شهرآشوب در مناقب و [[قطب‌الدین راوندی|قطب راوندی]] در [[الخرائج و الجرائح (کتاب)|الخرائج]] ضمن نقل روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]، بیان داشته که ازدواج امام علی(ع) با خوله همراه با [[کرامت]] نیز بوده است. در این روایت پس از اینکه ابوبکر، خوله را به علی(ع) داد، امام او را به اسماء بنت عمیس سپرد. علی(ع) از طریق برادرش، درخواست ازدواجش با خوله را مطرح کرد، مهریه تعیین شد و امام علی(ع) با خوله ازدواج کرد.<ref>قطب راوندی، الخرائج، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۸۹-۵۹۳؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲ ص۲۷۸.</ref> ابن‌ابی‌الحدید نیز ازدواج امام علی(ع) با خوله را نظر محققانه قوی دانسته است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۴۴.</ref> نکاح علی(ع) با خوله، علاوه بر [[شیعه]] از طریق [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] همچون بلاذری، ابن‌ْحَجَر عَسْقَلانی و سَمْعانی نیز ذکر شده است.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۱۱۳؛ سمعانی، الأنساب، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۸۱؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۱.</ref> | ||
اقوال دیگر، خوله را اسیر و کنیز یا [[ام ولد]] او معرفی کرده‌اند. بلاذری و ابن‌ابی‌الحدید، عده‌ای را معتقد به اسارت خوله در زمان پیامبر اسلام(ص) ذکر کرده که سهم علی(ع) از [[غنیمت|غنائم]] شد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۴۴؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در الرسائل از علی بن ابراهیم، نامه‌ای از امام علی(ع) نقل کرده که به ماجرای اسارت خوله در زمان حیات رسول‌الله(ص) اشاره کرده است.<ref>ابن‌طاووس، | اقوال دیگر، خوله را اسیر و کنیز یا [[ام ولد]] او معرفی کرده‌اند. بلاذری و ابن‌ابی‌الحدید، عده‌ای را معتقد به اسارت خوله در زمان پیامبر اسلام(ص) ذکر کرده که سهم علی(ع) از [[غنیمت|غنائم]] شد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۴۴؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در الرسائل از علی بن ابراهیم، نامه‌ای از امام علی(ع) نقل کرده که به ماجرای اسارت خوله در زمان حیات رسول‌الله(ص) اشاره کرده است.<ref>ابن‌طاووس، کشف المحجة، ۱۴۱۲ق، ص۲۴۴-۲۴۵.</ref> | ||
عده‌ای دیگر، خوله حنفیه را از اسرای [[جنگ‌های رده]] دانسته که [[خالد بن ولید]] در زمان خلافت ابوبکر اهلش رو بخاطر ندادن [[زکات]] و ارتداد و ادعای [[مسیلمه کذاب|نبوت مسیلمه کذاب]] کشت، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] هم خوله حنفیه را به علی(ع) به خاطر سهمش از غنائم داد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۶۷؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۴۴.</ref> بعضی نیز وی را از اسرای جنگ یمامه ذکر کرده‌اند که در زمان حکومت ابوبکر به اسارت درآمده‌اند.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۴، ص۳۲۳؛ ذهبی، | عده‌ای دیگر، خوله حنفیه را از اسرای [[جنگ‌های رده]] دانسته که [[خالد بن ولید]] در زمان خلافت ابوبکر اهلش رو بخاطر ندادن [[زکات]] و ارتداد و ادعای [[مسیلمه کذاب|نبوت مسیلمه کذاب]] کشت، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] هم خوله حنفیه را به علی(ع) به خاطر سهمش از غنائم داد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۶۷؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۴۴.</ref> بعضی نیز وی را از اسرای جنگ یمامه ذکر کرده‌اند که در زمان حکومت ابوبکر به اسارت درآمده‌اند.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۴، ص۳۲۳؛ ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ۱۴۲۷ق، ج۵، ص۵۵؛ محب‌الدین طبری، ذخائر العقبی، ۱۳۵۶ق، ص۱۱۷؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، بیروت، ج۵، ص۱۵۴ و ج۱۱، ص۶۲۸.</ref> | ||
برخی دیگر با استناد به روایتی از [[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] ذکر کرده‌اند که خوله حنفیه اسیر بود؛ ولی نه در جنگ رده یا یمامه؛ بلکه علی(ع) او را در بازگشت از [[یمن]]، از بازاری در ذوالمجاز که یکی از بازارهای عرب بود، خرید و به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] هدیه کرد.<ref>بخاری، سر السلسلة العلویة، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۴؛ ابن عنبة، عمدة الطالب، ۱۴۱۷ق، ص۳۲۳.</ref> از نظر ابن‌کلبی نیز اعتقاد به اسارت خوله در جنگ یمامه، باطل است و خوله را اسیرشده توسط قومی از عرب در خلافت ابوبکر دانست.<ref>علوی عمری، المجدی، ۱۳۸۰ش، ص۱۹۵.</ref> | برخی دیگر با استناد به روایتی از [[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] ذکر کرده‌اند که خوله حنفیه اسیر بود؛ ولی نه در جنگ رده یا یمامه؛ بلکه علی(ع) او را در بازگشت از [[یمن]]، از بازاری در ذوالمجاز که یکی از بازارهای عرب بود، خرید و به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] هدیه کرد.<ref>بخاری، سر السلسلة العلویة، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۴؛ ابن عنبة، عمدة الطالب، ۱۴۱۷ق، ص۳۲۳.</ref> از نظر ابن‌کلبی نیز اعتقاد به اسارت خوله در جنگ یمامه، باطل است و خوله را اسیرشده توسط قومی از عرب در خلافت ابوبکر دانست.<ref>علوی عمری، المجدی، ۱۳۸۰ش، ص۱۹۵.</ref> | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن‌ابی‌الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، به تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، ۱۳۸۵ق. | * ابن‌ابی‌الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغة ابن‌أبی‌الحدید، به تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، ۱۳۸۵ق. | ||
* ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی | * ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، به تحقیق علی محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق. | ||
* ابن حزم، علی بن احمد، | * ابن حزم، علی بن احمد، الإحکام فی أصول الأحکام، به تحقیق احمد محمد شاکر، بیروت، دار الآفاق الجدیدة، بی‌تا. | ||
* ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، به تحقیق محمد عبدالقادر عطا، | * ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، به تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق. | ||
* ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل‌أبی‌طالب، به تحقیق محمدحسین آشتیانی و هاشم رسولی، قم، علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق. | * ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل‌أبی‌طالب، به تحقیق محمدحسین آشتیانی و هاشم رسولی، قم، علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق. | ||
* ابن‌طاووس، علی بن موسی، | * ابن‌طاووس، علی بن موسی، کشف المحجة لثمرة المهجة، به تصحیح محمد حسون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۱۲ق. | ||
* ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، علی شیرازی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | * ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، علی شیرازی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | ||
* ابن عنبة، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، قم، مؤسسة انصاریان للطباعة و النشر، ۱۴۱۷ق. | * ابن عنبة، احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل ابی طالب، قم، مؤسسة انصاریان للطباعة و النشر، ۱۴۱۷ق. | ||
* بخاری، ابونصر سهل بن عبدالله، سر السلسلة العلویة | * بخاری، ابونصر سهل بن عبدالله، سر السلسلة العلویة فی أنساب السادة العلویة، به تحقیق مهدی رجایی، قم، کتابخانه بزرگ حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۳۸۹ش. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، به تحقیق سهیل زکار و ریاض الزرکلی، | * بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، به تحقیق سهیل زکار و ریاض الزرکلی، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* ذهبی، محمد بن احمد، | * ذهبی، محمد بن احمد، سیر أعلام النبلاء، قاهره، دار الحدیث، ۱۴۲۷ق. | ||
* سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الأنساب، گردآوری عبدالله عمر، بیروت، دارالجنان، ۱۴۰۸ق. | * سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الأنساب، گردآوری عبدالله عمر، بیروت، دارالجنان، ۱۴۰۸ق. | ||
* سید مرتضی، علی بن حسین، تنزیه الأنبیاء و الأئمة(ع)، به تصحیح مهدی مهریزی، گردآوری و تحقیق محمدحسین درایتی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۸ش. | * سید مرتضی، علی بن حسین، تنزیه الأنبیاء و الأئمة(ع)، به تصحیح مهدی مهریزی، گردآوری و تحقیق محمدحسین درایتی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۸ش. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
* شهرستانی، سیدعلی، التسمیات بین التسامح العلوی و التوظیف الأموی، قم، مؤسسة الرافد للمطبوعات، ۱۴۳۱ق. | * شهرستانی، سیدعلی، التسمیات بین التسامح العلوی و التوظیف الأموی، قم، مؤسسة الرافد للمطبوعات، ۱۴۳۱ق. | ||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، به تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، بیروت، روائع التراث العربی، بی‌تا. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، به تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، بیروت، روائع التراث العربی، بی‌تا. | ||
* علوی عمری، علی بن محمد، المجدی فی أنساب | * علوی عمری، علی بن محمد، المجدی فی أنساب الطالبیین، به تصحیح مهدی رجایی و احمد مهدوی دامغانی، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۳۸۰ش. | ||
* فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، و احمد خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، تهران، سازمان حج و زیارت، بی‌تا. | * فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، و احمد خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، تهران، سازمان حج و زیارت، بی‌تا. | ||
* قطب راوندی، سعید بن هبة‌الله، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسة الامام المهدی(عج)، ۱۴۰۹ق. | * قطب راوندی، سعید بن هبة‌الله، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسة الامام المهدی(عج)، ۱۴۰۹ق. | ||
* محب‌الدین طبری، احمد بن عبدالله، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، قاهره، مکتبة القدسی، ۱۳۵۶ق. | * محب‌الدین طبری، احمد بن عبدالله، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، قاهره، مکتبة القدسی، ۱۳۵۶ق. | ||
* مصعب بن عبدالله، نسب | * مصعب بن عبدالله، نسب قریش، به تصحیح اِواریست لِوی پرووانسال، قاهره، دارالمعارف، چاپ چهارم، بی‌تا. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||