زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

متن زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س) بر اساس کتاب [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب]] به این صورت است:{{نقل قول دوقلو طبقاتی تاشو|مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ دَاوُدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ وَهْبَانَ الْبَصْرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ السَّيْرَافِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ الْوَلِيدِ بْنِ‏ الْعَبَّاسِ الْمَنْصُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ مُحَمَّدٍ الْعُرَيْضِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ ع ذَاتَ يَوْمٍ قَالَ:|محمد بن احمد بن داود روایت می‌کند از محمد بن وهبان بصری که این‌گونه گفت با ما ابو محمد حسن بن محمد بن حسن بن سیرافی به نقل از عباس بن ولید بن عباس منصوری از ابراهیم بن محمد بن عیسی بن محمد عریضی که [[امام جواد علیه السلام]] روزی این گونه به ما فرمودند:|إِذَا صِرْتَ إِلَى قَبْرِ جَدَّتِكَ فَاطِمَةَ ع فَقُلْ يَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَكِ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَكِ فَوَجَدَكِ لِمَا امْتَحَنَكِ صَابِرَةً وَ زَعَمْنَا أَنَّا لَكِ أَوْلِيَاءُ وَ مُصَدِّقُونَ وَ صَابِرُونَ لِكُلِّ مَا أَتَانَا بِهِ أَبُوكِ ص وَ أَتَانَا بِهِ وَصِيُّهُ ع فَإِنَّا نَسْأَلُكِ إِنْ كُنَّا صَدَّقْنَاكِ إِلَّا أَلْحَقْتِنَا بِتَصْدِيقِنَا لَهُمَا بِالْبُشْرَى لِنُبَشِّرَ أَنْفُسَنَا بِأَنَّا قَدْ طَهُرْنَا بِوَلَايَتِكِ.|هنگامی که نزد قبر جده‌ات فاطمه (س) قرار گرفتی این‌گونه بگو: «ای آزموده، آزمودت خدایی که تو را آفرید، پیش از آنکه تو را بیافریند، پس به آنچه آزمودت تو را شکیبا یافت، ما بر این باوریم که دوستان و تصدیق‌کنندگان توییم و به تمام آنچه پدرت (درود خدا بر او و خاندانش باد) و جانشینش برای ما آورده شکیبایی کننده‌ایم، پس از تو درخواست می‌کنیم، اگر تصدیق‌کننده تو بوده‌ایم، ما را به تصدیقمان به پدرت و جانشینش مرتبط کنی تا خود را بشارت دهیم که به سبب دوستی تو پاک شده‌ایم.»|شکل بندی عنوان=|شکل بندی عنوان ستون راست=|شکل بندی عنوان ستون چپ=|شکل بندی ستون راست=|شکل بندی ستون چپ=|رنگ حاشیه=|تراز=|عرض=|عنوان=زیارتنامه حضرت فاطمه سلام الله علیها|عنوان ستون راست=|عنوان ستون چپ=ترجمه [[حسین انصاریان]]}}گزارش‌هایی از این زیارت‌نامه موجود است که با عبارت «السلام علیک یا ممتحنة ...» آغاز شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق،‌ ص۱۷۸.</ref> گفته شده این مطلب شاهدی است بر این که اصل زیارت با سلام آغاز می‌شود و در نسخه‌ای که از کتاب تهذیب دست ما بوده این سلام حذف شده است.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۲۵-۲۶.</ref> همچنین ممکن است از جهت [[تقیه]] برای مخفی نگه داشتن محل قبر و حساسیت ایجاد نکردن برای دشمنان شیعه این سلام بیان نشده است.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۲۷.</ref> به عقیده گنجی اشتهاردی، خواندن این زیارت‌نامه با ابتدای سلام نه تنها منعی ندارد بلکه بهتر است.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۲۷.</ref>

[[شیخ طوسی]] بعد از نقل این زیارت‌نامه در تهذیب، عبارات دیگری را بدون ذکر سند مطرح می‌کند که به عنوان زیارت حضرت زهرا(س) در میان علمای شیعه مرسوم بوده است.<ref>شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ص۱۰.</ref> در [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] نیز خواندن آن را بعد از زیارت‌نامه فوق مستحب می‌داند.<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۱۱.</ref> متن این زیارت‌نامه به این صورت است:{{نقل قول دوقلو طبقاتی تاشو|السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ نَبِيِّ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ حَبِيبِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ خَلِيلِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ صَفِيِّ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَمِينِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ خَيْرِ خَلْقِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَفْضَلِ أَنْبِياءِ اللّٰهِ وَرُسُلِهِ وَمَلائِكَتِهِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ خَيْرِ الْبَرِيَّةِ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا سَيِّدَةَ نِساءِ الْعالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا زَوْجَةَ وَلِيِّ اللّٰهِ وَ خَيْرِ الْخَلْقِ بَعْدَ رَسُولِ اللّٰهِ؛|سلام بر تو ای دختر رسول خدا، سلام بر تو ای دختر پیامبر خدا، سلام بر تو ای دختر [[حبیب‌الله (لقب)|محبوب خدا]]، سلام بر تو ای دختر دوست صمیمی خدا، سلام بر تو ای دختر برگزیده خدا، سلام بر تو ای دختر امین خدا، سلام بر تو ای دختر بهترین خلق خدا، سلام بر تو ای دختر برترین پیامبران خدا و رسولان و فرشتگانش، سلام بر تو ای دختر بهترین مخلوقات، سلام بر تو ای بانوی بانوان جهان از گذشتگان و آیندگان، سلام بر تو ای همسر ولی خدا و بهترین خلق بعد از رسول خدا؛|السَّلامُ عَلَيْكِ يَا أُمَّ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ سَيِّدَيْ شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا الصِّدِّيقَةُ الشَّهِيدَةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا الرَّضِيَّةُ الْمَرْضِيَّةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا الْفاضِلَةُ الزَّكِيَّةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا الْحَوْراءُ الْإِنْسِيَّةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا التَّقِيَّةُ النَّقِيَّةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا الْمُحَدَّثَةُ الْعَلِيمَةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا الْمَظْلُومَةُ الْمَغْصُوبَةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ أَيَّتُهَا الْمُضْطَهَدَةُ الْمَقْهُورَةُ، السَّلامُ عَلَيْكِ يا فاطِمَةُ بِنْتَ رَسُولِ اللّٰهِ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكاتُهُ، صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْكِ وَعَلَىٰ رُوحِكِ وَبَدَنِكِ؛|سلام بر تو ای مادر حسن و حسین، دو سرور جوانان اهل بهشت، سلام بر تو ای صدّیقه شهیده، سلام بر تو ای خشنود از خدا و خدا خشنود از تو، سلام بر تو ای فاضله پاکیزه، سلام بر تو ای حوریه در لباس انسان، سلام بر تو ای پرهیزگار پاک، سلام بر تو ای هم‌سخن با ملائکه و ای بسیار دانا، سلام بر تو ای ستمدیده، ای که حقت غصب شده، سلام بر تو ای سرکوب شده و پس‌زده شدۀ دشمن، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو ای فاطمه دختر رسول خدا، درود خدا بر تو روح و تن تو؛|أَشْهَدُ أَنَّكِ مَضَيْتِ عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّكِ، وَأَنَّ مَنْ سَرَّكِ فَقَدْ سَرَّ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَمَنْ جَفَاكِ فَقَدْ جَفَا رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَمَنْ آذاكِ فَقَدْ آذىٰ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَمَنْ وَصَلَكِ فَقَدْ وَصَلَ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَمَنْ قَطَعَكِ فَقَدْ قَطَعَ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ لِأَنَّكِ بِضْعَةٌ مِنْهُ وَرُوحُهُ الَّذِي بَيْنَ جَنْبَيْهِ ، أُشْهِدُ اللّٰهَ وَرُسُلَهُ وَمَلائِكَتَهُ أَنِّي راضٍ عَمَّنْ رَضِيتِ عَنْهُ، ساخِطٌ عَلَىٰ مَنْ سَخِطْتِ عَلَيْهِ، مَتَبَرِّئٌ مِمَّنْ تَبَرَّأْتِ مِنْهُ، مُوَالٍ لِمَنْ وَالَيْتِ، مُعادٍ لِمَنْ عادَيْتِ، مُبْغِضٌ لِمَنْ أَبْغَضْتِ، مُحِبٌّ لِمَنْ أَحْبَبْتِ، وَكَفَىٰ بِاللّٰهِ شَهِيداً وَ حَسِيباً وَ جازِياً وَ مُثِيباً.|گواهی می‌دهم که بر برهانی روشن از سوی پروردگارت از جهان درگذشتی و هرکه تو را شاد کرد، رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) را شاد نمود و هرکه به تو جفا کرد، به رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) جفا کرد و هرکه تو را آزرد، رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) را آزرد و هرکه به تو پیوست، به رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) پیوست و هر که از تو برید، از رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) برید، چراکه تو پاره تن او و روح بین دو پهلوی او هستی، خدا و رسولان خدا و فرشتگانش را گواه می‌گیرم که من خشنودم از کسی که تو از او خشنودی و خشمگینم بر کسی که تو بر او خشمگینی و بیزارم از هر که تو از او بیزاری و دوست دارم هرکه را تو دوست داری و دشمنم هرکه را تو با او دشمنی و متنفّرم از هرکه تو از او نفرت داری و محبّت دارم به هرکه تو به او محبّت داری و خدا برای شهادت و حسابرسی و کیفر دهی و پاداش دهی کافی است.|شکل بندی عنوان=|شکل بندی عنوان ستون راست=|شکل بندی عنوان ستون چپ=|شکل بندی ستون راست=|شکل بندی ستون چپ=|رنگ حاشیه=|تراز=|عرض=|عنوان=|عنوان ستون راست=|عنوان ستون چپ=ترجمه حسین انصاریان}}در کتب زیارات شیعه زیارت‌‌نامه‌های دیگری غیر از این دو مطرح شده است. برای نمونه [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن مشهدی]] (درگذشت: [[سال ۶۱۰ قمری|۶۱۰ق]]) در [[المزار الکبیر (کتاب)|المزار الکبیر]]<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۷۸-۷۹ و ۸۲-۸۳.</ref> دو زیارت دیگر و [[شیخ مفید]] در [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار]]،<ref>شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق،‌ ص۱۷۹.</ref> [[شهید اول]] ([[سال ۷۳۴ هجری قمری|۷۳۴]]-[[سال ۷۸۶ هجری قمری|۷۸۶ق]]) در [[کتاب المزار (شهید اول)|المزار]]<ref>شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۰-۲۱.</ref> و [[شیخ عباس قمی]]  ([[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴]]-[[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹ق]]) در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]]<ref>قمی، مفاتیح الجنان، مجمع إحياء الثقافة الإسلاميّة، ص۴۰۹-۴۱۰.</ref> یک زیارت‌نامه دیگر برای [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نقل کرده‌اند.

[[علی سعادت‌پرور]] ([[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵]]-[[سال ۱۳۸۳ هجری شمسی|۱۳۸۳ش]]) از علمای شیعه معتقد است، جمله اول این زیارت را به دو صورت می‌توان معنا کرد. نخست این‌که [[خدا|خداوند]] قبل از خلقت حضرت زهرا(س) به صورت مادی، ایشان را به صورت [[خلقت نوری|نوری خلق]] کرده است. و دومین معنا بدین صورت که خداوند قبل از آفریدن حضرت زهرا(س) او را آزموده و نسبت به این آزمایش، او را اهل [[صبر]] یافته است.<ref>سعادت‌پرور، جلوه نور، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۰.</ref> به گفته وی این آزمایش قاعدتا در عالم نوری بوده و می‌تواند همان آزمایشی باشد که خداوند در [[آیه ۶۰ سوره یس]] با عنوان عهد عدم اطاعت از [[شیطان]] از آن یاد می‌کند. یا همان اقرار به ربوبیت الهی در [[عالم ذر]] باشد که در [[آیه میثاق|آیه ۱۷۲ اعراف]] به آن اشاره کرده است. همچنین می‌تواند همان میثاق غلیظی باشد که به گفته آیات [[آیه ۷ سوره احزاب|۷]] و [[آیه ۸ سوره احزاب|۸ سوره احزاب]] از پیامبران گرفته شده است و حضرت زهرا(س) نیز به جهت قرین بودن با انبیاء و اولیاء شامل این میثاق می‌شود.<ref>سعادت‌پرور، جلوه نور، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>

در فقره دوم زیارت‌نامه، زائر اظهار می‌کند اهل ولایت و تصدیق‌کننده حضرت فاطمه(س)‌ است. این مسئله را نوعی اظهار ادب دانسته‌اند که زائر با یقین و قطع خود را اهل ولایت حضرت فاطمه(س) نمی‌داند؛ چون اگر به یقین بگوید که اهل ولایت ایشان است به این معنا خواهد بود که من هر آن‌چه حق ولایت شما بود را دانستم در مقام تصدیق و عمل به آن موفق شدم؛ در حالی که به‌صورت قطعی نمی‌توان چنین ادعایی داشت.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۱۱۱.</ref>

در بخش سوم، درخواست می‌کنیم به سبب آن که تصدیق‌کننده حضرت زهرا(س) هستیم، ایشان ما را به واسطه این تصدیق، به رسول و وصیش به ایشان ملحق فرماید. تا مژده بخشش [[گناه|گناهان]] به واسطه دوستی حضرت فاطمه(س)‌ به ما برسد.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۱۳۷.</ref> به نظر [[سید محمدمهدی میرباقری]] (زاده: ۱۳۴۰ش) از علمای شیعه، این فراز نشان می‌دهد که حضرت فاطمه(س) واسطه وصل میان مومنان و حقیقت [[نبوت]] و [[ولایت]] است که رسیدن به آن طهارت حقیقی است.<ref>[https://mirbaqeri.ir/articles/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D8%AF%D8%B9%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA/1261-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AD%D9%82-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87-%D9%88-%D8%B9%D9%87%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86.html «در حسینیه آیت الله حق شناس در ایام فاطمیه/ شرح زیارت حضرت فاطمه و عهد ایشان برای الحاق و طهارت شیعیان»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری.</ref>

*کتاب‌ »زيارت نامه مادر: شرحی بر زيارت مخصوصه حضرت فاطمه زهرا(س)» نوشته [[حسین گنجی اشتهاردی]] توسط انتشارات دالنشر قم در ۱۵۸ صفحه سال [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]] منتشر شده است.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، شناسنامه کتاب.</ref>