پرش به محتوا

زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات دعا و زیارت|عنوان=زیارت‌نامه حضرت فاطمه سلام‌الله علیها|تصویر=تابلو زیارت‌نامه حضرت زهرا (س).jpg|اندازه تصویر=350*350|توضیح تصویر=تابلو زیارت‌نامه حضرت زهرا (س) به خط نسخ اثر نبیل حسین فرحان المعموری خوشنویس عراقی و تذهیب ریحانه رحمتی به سال ۱۴۳۶ق در ابعاد ۷۰*۵۰.|نام‌های دیگر=|موضوع=زیارت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها|مأثور/غیرمأثور=ماثور|صادره از=[[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]]|راوی=محمد بن احمد بن داود از محمد بن وهبان بصری از ابو محمد حسن بن محمد بن حسن بن سیرافی از عباس بن ولید بن عباس منصوری از ابراهیم بن محمد بن عیسی بن محمد عریضی|منابع شیعی=[[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب]]، [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] و [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار]]|منابع سنی=|تک‌نگاری‌ها=|زمان=|مکان=}}
{{جعبه اطلاعات دعا و زیارت|عنوان=زیارت‌نامه حضرت فاطمه سلام‌الله علیها|تصویر=تابلو زیارت‌نامه حضرت زهرا (س).jpg|اندازه تصویر=350*350|توضیح تصویر=تابلو زیارت‌نامه حضرت زهرا (س) به خط نسخ اثر نبیل حسین فرحان المعموری خوشنویس عراقی و تذهیب ریحانه رحمتی به سال ۱۴۳۶ق در ابعاد ۷۰*۵۰.|نام‌های دیگر=|موضوع=زیارت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها|مأثور/غیرمأثور=ماثور|صادره از=[[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]]|راوی=محمد بن احمد بن داود از محمد بن وهبان بصری از ابو محمد حسن بن محمد بن حسن بن سیرافی از عباس بن ولید بن عباس منصوری از ابراهیم بن محمد بن عیسی بن محمد عریضی|منابع شیعی=[[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب]]، [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] و [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار]]|منابع سنی=|تک‌نگاری‌ها=|زمان=|مکان=}}
{{نیایش}}
{{نیایش}}
'''زیارت‌نامه حضرت فاطمه سلام‌الله علیها''' عباراتی است برای زیارت آن حضرت در [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|مکان‌هایی که احتمال دفن ایشان]] وجود دارد. این زیارت‌نامه توسط [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] به یکی از سادات تعلیم داده شده و [[شیخ طوسی]] در کتاب [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب]] و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] آن‌ را نقل کرده است. [[شیخ مفید]] نیز با اختلاف کمی آن را در [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار]] گزارش کرده است.  
'''زیارت‌نامه حضرت فاطمه سلام‌الله علیها''' عباراتی است برای زیارت ایشان در [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|مکان‌هایی که احتمال دفن ایشان]] وجود دارد. این زیارت‌نامه توسط [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] به یکی از سادات تعلیم داده شده و [[شیخ طوسی]] در کتاب [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب]] و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] آن‌ را نقل کرده است. [[شیخ مفید]] نیز با اختلاف کمی آن را در [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار]] گزارش کرده است. شیخ طوسی بعد از این زیارت‌نامه، عبارات دیگری نیز بدون سند نقل می‌کند و خواندن آن‌ها را [[مستحب]] می‌داند. زیارت‌نامه‌های دیگری نیز در کتب ادعیه و زیارات مطرح شده است. 


شیخ طوسی بعد از این زیارت‌نامه عبارات دیگری نیز بدون سند نقل می‌کند و خواندن آن‌ها را [[مستحب]] می‌داند. زیارت‌نامه‌های دیگری نیز در کتب ادعیه و زیارات مطرح شده است.
این زیارت‌نامه را به دلایلی چون استحکام‌ محتوی، نقل در منابع معتبر و تواتر مضامین زیارت‌نامه در سایر روایات، بی‌نیاز از بررسی سندی دانسته‌اند؛ با این وجود در سند روایت نیز راویان [[ثقه]] وجود دارند و مذمتی در مورد هیچ‌یک از راویان توسط [[علم رجال|علمای رجال]] مطرح نشده است.
 
گرچه این زیارت‌نامه را به دلایلی چون استحکام‌ محتوی، نقل در منابع معتبر و [[تواتر|تواتر مضامین زیارت‌نامه]] در سایر روایات بی‌نیاز از بررسی سندی دانسته‌اند؛ امّا در سند روایت نیز راویان [[ثقه]] وجود دارند و مذمتی در مورد هیچ‌یک از راویان توسط [[علم رجال|علمای رجال]] مطرح نشده است.


بدون سلام آغاز شدن این زیارت‌نامه را به دلیل حذف سلام در نسخه‌برداری یا [[تقیه]] در آن زمان دانسته‌اند و گفته شده بهتر است امروزه این زیارت با سلام آغاز شود.
بدون سلام آغاز شدن این زیارت‌نامه را به دلیل حذف سلام در نسخه‌برداری یا [[تقیه]] در آن زمان دانسته‌اند و گفته شده بهتر است امروزه این زیارت با سلام آغاز شود.


زیارت‌نامه حضرت زهرا(س) سه بخش اصلی دارد. در بخش اول آن به عظمت ایشان و امتحان پیش از آفرینش در عوالم نوری اشاره می‌شود. در بخش دوم زائر اعتقاد خود را نسبت به ولایت حضرت فاطمه(س)‌ مطرح می‌کند و در بخش آخر زائر طلب می‌کند [[خدا|خداوند]] به دلیل این ولایت او را به پیامبر(ص) و ولایت حضرت علی(ع) ملحق کرده و پاک گرداند.
زیارت‌نامه حضرت زهرا(س) سه بخش اصلی دارد. در بخش اول به عظمت ایشان و امتحان پیش از آفرینش در عوالم نوری اشاره می‌کند. در بخش دوم زائر اعتقاد خود را نسبت به ولایت حضرت فاطمه(س)‌ مطرح می‌کند و در بخش آخر زائر طلب می‌کند که [[خدا|خداوند]] به دلیل این ولایت او را به پیامبر(ص) و ولایت حضرت علی(ع) ملحق کرده و پاک گرداند.


آثاری در شرح این زیارت‌نامه توسط علمای شیعه به نگارش درآمده‌اند.   
آثاری در شرح این زیارت‌نامه توسط علمای شیعه به نگارش درآمده‌اند.   


==جایگاه و اعتبار زیارت‌نامه==
==جایگاه و اعتبار زیارت‌نامه==
زیارت‌نامه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از جانب [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]]<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> به یکی از سادات به نام ابراهیم بن محمد بن عیسی<ref>عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ج۱، ص۱۶۲.</ref> تعلیم داده شده است که موقع حضور نزد قبر ایشان به قصد زیارت خوانده شود. این زیارت‌نامه توسط [[شیخ طوسی]] ([[سال ۳۸۵ هجری قمری|۳۸۵]]-[[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]]) در کتاب‌های [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب الاحکام]]<ref>شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ص۹-۱۰.</ref> و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۱۱.</ref> نقل شده و سپس به دیگر آثار روایی<ref>برای نمونه نگاه کنید: فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۱۳۶۹-۱۳۷۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۱۹۴-۱۹۵.</ref> و کتب ادعیه و زیارات شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۷۹-۸۰؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۱: قمی، مفاتیح الجنان، مجمع إحياء الثقافة الإسلاميّة، ص۴۰۷.</ref> راه یافته است.
زیارت‌نامه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از جانب [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]]<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> به یکی از سادات به نام [[ابراهیم بن محمد بن عیسی]]<ref>عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ج۱، ص۱۶۲.</ref> تعلیم داده شد که موقع حضور نزد قبر ایشان به قصد زیارت خوانده شود. این زیارت‌نامه توسط [[شیخ طوسی]] ([[سال ۳۸۵ هجری قمری|۳۸۵]]-[[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]]) در کتاب‌های [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب الاحکام]]<ref>شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ص۹-۱۰.</ref> و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۱۱.</ref> نقل شده و سپس به دیگر آثار روایی<ref>برای نمونه نگاه کنید: فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۱۳۶۹-۱۳۷۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۱۹۴-۱۹۵.</ref> و کتب ادعیه و زیارات شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۷۹-۸۰؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۱: قمی، مفاتیح الجنان، مجمع إحياء الثقافة الإسلاميّة، ص۴۰۷.</ref> راه یافته است. [[شیخ مفید]] ([[سال ۳۳۶ هجری قمری|۳۳۶ق]] یا [[سال ۳۳۸ هجری قمری|۳۳۸ق]] ـ [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]]) نیز با اختلافی اندک این زیارت را در [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار]] نقل کرده است.<ref>شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق،‌ ص۱۷۸.</ref>
 
با بررسی ناقلان این روایت در کتب رجالی،  محمد بن احمد بن داود را ثقه و عارف به حدیث،<ref>نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۳۸۴؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۵، ص۳۴۵.</ref> محمد بن وهبان بصری را ثقه،<ref>نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۳۹۶؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۸، ص۳۳۳-۳۳۴.</ref> ابو محمد حسن بن محمد بن حسن بن سیرافی را  مجهول،<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۳۸؛ مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۲۲.</ref> عباس بن ولید بن عباس منصوری را مجهول<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۶۱؛ مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۵۶۸.</ref> و ابراهیم بن محمد بن عیسی بن محمد عریضی را مجهول<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۰۰؛ مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۷۹.</ref> دانسته‌اند. به عقیده [[حسین گنجی اشتهاردی]] (زاده: ۱۳۳۱ش) از علمای شیعه به دلیل نقل این روایت در یکی از [[کتب اربعه]]، قوت محتوایی این زیارت، تواتر لفظی و معنوی عبارات زیارت در سایر روایات و نبودن انگیزه در میان موافقان و مخالفان اهل بیت(ع) برای جعل، نیازی به بررسی سلسله سندی راویان نیست.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۱۷-۱۸.</ref> به گفته وی از نظر سلسله سندی نیز مذمتی درباره راویان وجود ندارد و همچنین [[محمدتقی مجلسی|مجلسی اول]]<ref>مجلسی، روضة المتقين في شرح من لا يحضره الفقيه‏، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۳۴۳.</ref> (۱۰۰۳-۱۰۷۰ق) این روایت را [[حدیث قوی|قوی]] معرفی می‌کند که مراد از آن روایتی است که راویان آن از شیعیان باشند.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۱۹.</ref>


[[شیخ مفید]] ([[سال ۳۳۶ هجری قمری|۳۳۶ق]] یا [[سال ۳۳۸ هجری قمری|۳۳۸ق]] ـ [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]]) نیز با اختلافی اندک این زیارت را در [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار]] نقل کرده است.<ref>شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق،‌ ص۱۷۸.</ref>
=== سند زیارت ===
به عقیده [[حسین گنجی اشتهاردی]] (زاده: ۱۳۳۱ش) از علمای شیعه به دلیل نقل این روایت در یکی از [[کتب اربعه]]، قوت محتوایی این زیارت، تواتر لفظی و معنوی عبارات زیارت در سایر روایات و نبودن انگیزه در میان موافقان و مخالفان اهل بیت(ع) برای جعل، نیازی به بررسی سلسله سندی راویان نیست.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۱۷-۱۸.</ref> به گفته وی از نظر سلسله سندی نیز مذمتی درباره راویان وجود ندارد و همچنین [[محمدتقی مجلسی|مجلسی اول]]<ref>مجلسی، روضة المتقين في شرح من لا يحضره الفقيه‏، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۳۴۳.</ref> (۱۰۰۳-۱۰۷۰ق) این روایت را [[حدیث قوی|قوی]] معرفی می‌کند که مراد از آن روایتی است که راویان آن از شیعیان باشند.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۱۹.</ref> با بررسی ناقلان این روایت در کتب رجالی، محمد بن احمد بن داود را ثقه و عارف به حدیث،<ref>نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۳۸۴؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۵، ص۳۴۵.</ref> محمد بن وهبان بصری را ثقه،<ref>نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۳۹۶؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۸، ص۳۳۳-۳۳۴.</ref> ابو محمد حسن بن محمد بن حسن بن سیرافی را  مجهول،<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۳۸؛ مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۲۲.</ref> عباس بن ولید بن عباس منصوری را مجهول<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۶۱؛ مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۵۶۸.</ref> و ابراهیم بن محمد بن عیسی بن محمد عریضی را مجهول<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۰۰؛ مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۷۹.</ref> دانسته‌اند.


===مکان زیارت===
== مکان زیارت ==
{{اصلی|محل دفن حضرت فاطمه(س)}}
{{اصلی|محل دفن حضرت فاطمه(س)}}
گفته شده توصیه امام جواد(ع) به خوانده شدن زیارت‌نامه نزد قبر، به معنای روشن بودن محل قبر حضرت زهرا(س)‌ نیست. بلکه مقصود مکان‌هایی است همچون [[خانه حضرت فاطمه(س)|محل خانه حضرت زهرا(س)]]،‌ [[بقیع|قبرستان بقیع]] و [[روضة النبی|روضة النبی(ص)]] که احتمال دفن ایشان در آن‌جا وجود دارد.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۲۱.</ref> شیخ مفید نیز محل خواندن زیارت را در قبرستان بقیع نزد مزار امام حسن(ع) دانسته است.<ref>شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق،‌ ص۱۷۸.</ref>
گفته شده توصیه امام جواد(ع) به خوانده شدن زیارت‌نامه نزد قبر، به معنای روشن بودن محل قبر حضرت زهرا(س)‌ نیست. بلکه مقصود مکان‌هایی است همچون [[خانه حضرت فاطمه(س)|محل خانه حضرت زهرا(س)]]،‌ [[بقیع|قبرستان بقیع]] و [[روضة النبی|روضة النبی(ص)]] که احتمال دفن ایشان در آن‌جا وجود دارد.<ref>گنجی اشتهاردی، زیارت‌نامه مادر، ۱۳۹۹ش، ص۲۱.</ref> شیخ مفید نیز محل خواندن زیارت را در قبرستان بقیع نزد مزار امام حسن(ع) دانسته است.<ref>شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق،‌ ص۱۷۸.</ref>


===زمان زیارت===
== زمان زیارت ==
به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]  ([[سال ۱۰۳۷ هجری قمری|۱۰۳۷]] - [[سال ۱۱۱۰ هجری قمری|۱۱۱۰ق]]) خواندن زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س)‌ در برخی زمان‌ها فضیلت بیشتری دارد:  
به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]  ([[سال ۱۰۳۷ هجری قمری|۱۰۳۷]] - [[سال ۱۱۱۰ هجری قمری|۱۱۱۰ق]]) خواندن زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س)‌ در برخی زمان‌ها فضیلت بیشتری دارد:  


Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۶۷

ویرایش