پرش به محتوا

مرجعیت زن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۳: خط ۳۳:


==دلایل موافقان مرجعیت زنان==
==دلایل موافقان مرجعیت زنان==
موافقان با مشروعیت تقلید از زنان برای اثبات مدعای خود به دلایلی تمسک کرده‌اند که عبارتند از::
موافقان با مشروعیت تقلید از زنان برای اثبات مدعای خود به دلایلی تمسک کرده‌اند که عبارتند از:


*'''آیات قرآن:''' آیاتی چون [[آیه اهل الذکر|آیه سوال]] و [[آیه کتمان]] نشان می‌دهند که در فهم حقایق و معارف، اهلیت داشتن فرد ملاک هست و ارتباطی با جنسیت ندارد.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۸.</ref>
*'''آیات قرآن:''' آیاتی چون [[آیه اهل الذکر|آیه سوال]] و [[آیه کتمان]] نشان می‌دهند که در فهم حقایق و معارف، اهلیت داشتن فرد ملاک هست و ارتباطی با جنسیت ندارد.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۸.</ref>


*'''سنت نبوی(ص) و ائمه(ع):''' در [[سنت|سنت پیامبر(ص) و امامان(ع)]] اگر کسی اهلیت پاسخ به معارف دینی را داشت، به او ارجاع می‌دادند و در این مسئله زن یا مرد بودن برایشان موضوعیت نداشت. از جمله زنانی که به آن ارجاع داده شده است، [[حمیده همسر امام صادق(ع)|حمیده مصفاه]] همسر امام صادق(ع) و مادر امام کاظم(ع) است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۹.</ref> در روایت دیگری وقتی از امام صادق(ع) در مورد امکان نیابت زن در حج سوال می‌شود، حضرت این امر را به علم و دانش دینی زن مشروط می‌کنند و می‌فرماید:: «چه بسا زنی فقیه‌تر از مرد باشد».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۰۶.</ref> به عقیده جناتی این روایت نشان می‌دهد که نمی‌توان ویژگی‌های زنانگی را دلیلی بر پایین‌تر بودن کلی قوه استنباط زنان از مردان دانست.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۹.</ref>
*'''سنت نبوی(ص) و ائمه(ع):''' در [[سنت|سنت پیامبر(ص) و امامان(ع)]] اگر کسی اهلیت پاسخ به معارف دینی را داشت، به او ارجاع می‌دادند و در این مسئله زن یا مرد بودن برایشان موضوعیت نداشت. از جمله زنانی که به آن ارجاع داده شده است، [[حمیده همسر امام صادق(ع)|حمیده مصفاه]] همسر امام صادق(ع) و مادر امام کاظم(ع) است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۹.</ref> در روایت دیگری وقتی از امام صادق(ع) در مورد امکان نیابت زن در حج سوال می‌شود، حضرت این امر را به علم و دانش دینی زن مشروط کرده و می‌گوید: «چه بسا زنی فقیه‌تر از مرد باشد».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۰۶.</ref> به عقیده جناتی این روایت نشان می‌دهد که نمی‌توان ویژگی‌های زنانگی را دلیلی بر پایین‌تر بودن کلی قوه استنباط زنان از مردان دانست.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۹.</ref>


*'''اطلاق ادله تقلید::''' گفته شده همه دلایل حجیت تقلید از مجتهد، مطلق هستند و هیچ‌یک نشان دهنده اختصاص مرجعیت به مردان نیستند.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۰.</ref> برای نمونه در روایت [[امام حسن عسکری(ع)]] که ویژگی‌هایی برای کسی که از او تقلید می‌شود، بیان شده،{{یاد|«و اما من کان من الفقهاء صائنا لنفسه حافظا لدینه مخالفا علی هواه مطیعا لامر مولاه فللعوام ان یقلدوه» (هر کسی از فقها که مراقبِ نفس خود باشد، محافظ دینش باشد، با هوای نفسش مخالفت کند و از امر مولایش اطاعت کند، عوام شیعه باید از او تقلید کنند)
*'''اطلاق ادله تقلید:''' گفته شده همه دلایل حجیت تقلید از مجتهد، مطلق هستند و هیچ‌یک نشان دهنده اختصاص مرجعیت به مردان نیستند.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۰.</ref> برای نمونه در روایت [[امام حسن عسکری(ع)]] که ویژگی‌هایی برای کسی که از او تقلید می‌شود، بیان شده،{{یاد|«و اما من کان من الفقهاء صائنا لنفسه حافظا لدینه مخالفا علی هواه مطیعا لامر مولاه فللعوام ان یقلدوه» (هر کسی از فقها که مراقبِ نفس خود باشد، محافظ دینش باشد، با هوای نفسش مخالفت کند و از امر مولایش اطاعت کند، عوام شیعه باید از او تقلید کنند)
(حرّ عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، ج۲۷، ص۱۳۱.)}} اشاره‌ای به مرد بودن نشده است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۹.</ref> همچنین به عقیده [[مرتضی مطهری]] در [[سیره عقلاء|بِنای عُقَلا]] که دلیل اصلی تقلید است، از باب رجوع به متخصص همچون مراجعه به پزشک است. عقلا در این مسئله، تفاوتی میان متخصصان زن و مرد در صورت یکسان بودن اعلمیت، تجربه و ... نمی‌گذارند، بلکه اگر علم و تجربه متخصص زن بیشتر باشد، عاقلان رجوع به زن را ترجیح می‌دهند.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری (زن و مسائل قضایی و سیاسی)، ۱۳۸۴ش، ج۲۹، ص۴۲۲.</ref>
(حرّ عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، ج۲۷، ص۱۳۱.)}} اشاره‌ای به مرد بودن نشده است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۹.</ref> همچنین به عقیده [[مرتضی مطهری]] در [[سیره عقلاء|بِنای عُقَلا]] که دلیل اصلی تقلید است، از باب رجوع به متخصص همچون مراجعه به پزشک است. عقلا در این مسئله، تفاوتی میان متخصصان زن و مرد در صورت یکسان بودن اعلمیت، تجربه و ... نمی‌گذارند، بلکه اگر علم و تجربه متخصص زن بیشتر باشد، عاقلان رجوع به زن را ترجیح می‌دهند.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری (زن و مسائل قضایی و سیاسی)، ۱۳۸۴ش، ج۲۹، ص۴۲۲.</ref>


*'''سیره متشرعه:''' در طول تاریخ اسلام، از زمان [[صحابه]] و [[تابعین]] و بعد از آن همواره زنان فقیهی بوده‌اند که پذیرش مقام فقهی آن‌ها میان مردم تفاوتی با مردان نداشته است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۸.</ref> رجوع به زنان برای فهم دین در میان [[مسلمان|مسلمانان]] حاکم بوده است و ردّی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]] در این باره نقل نشده است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۰.</ref>
*'''سیره مسلمین:''' در طول تاریخ اسلام، از زمان [[صحابه]] و [[تابعین]] و بعد از آن همواره زنان فقیهی بوده‌اند که پذیرش مقام فقهی آن‌ها میان مردم تفاوتی با مردان نداشته است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۶۸.</ref> رجوع به زنان برای فهم دین در میان [[مسلمان|مسلمانان]] حاکم بوده است و ردّی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]] در این باره نقل نشده است.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۰.</ref>


*'''فهم بهتر موضوعات خاص زنان توسط زنان:''' گفته شده که به دلیل پیچیدگی‌های خاصی که مسائل اختصاصی زنان وجود دارد، فقیه زن با شناخت بهتری از موضوع می‌توان فتوای صحیح‌تری بدهد. پس حتی با پذیرش استدلال‌های مربوط به ضرورت مرد بودن مرجع تقلید، در فرض تقلید زنان از مجتهد زن هیچ کدام از آن اشکالات وارد نیست.<ref>ساسانی و میراحمدی، «تحلیل و ارزیابی ادلۀ فقهای امامیه پیرامون مرجعت زنان با تأکید بر دیدگاه‌های مقام معظم رهبری»، ص۱۱۲-۱۱۴.</ref> [[عبدالله جوادی آملی]] از مراجع تقلید شیعه، به جواز تقلید زنان از زن مجتهد اعلم فتوا داده است.<ref>جوای آملی، توضیح المسائل، ۱۳۹۶ش، ص۲۸.</ref>
*'''فهم بهتر موضوعات خاص زنان توسط زنان:''' گفته شده که به دلیل پیچیدگی‌های خاصی که مسائل اختصاصی زنان وجود دارد، فقیه زن با شناخت بهتری از موضوع می‌توان فتوای صحیح‌تری بدهد. پس حتی با پذیرش استدلال‌های مربوط به ضرورت مرد بودن مرجع تقلید، در فرض تقلید زنان از مجتهد زن هیچ کدام از آن اشکالات وارد نیست.<ref>ساسانی و میراحمدی، «تحلیل و ارزیابی ادلۀ فقهای امامیه پیرامون مرجعت زنان با تأکید بر دیدگاه‌های مقام معظم رهبری»، ص۱۱۲-۱۱۴.</ref> [[عبدالله جوادی آملی]] از مراجع تقلید شیعه، به جواز تقلید زنان از زن مجتهد اعلم فتوا داده است.<ref>جوای آملی، توضیح المسائل، ۱۳۹۶ش، ص۲۸.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۹۳۵

ویرایش