پرش به محتوا

مرجعیت زن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۴: خط ۱۴:
با ذکر شرط ذکوریت توسط [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] در [[العروة الوثقی (کتاب)|کتاب عروة الوثقی]]،<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۹.</ref> راه برای فقهای بعد از او در شرط دانستن این ویژگی برای مرجعیت هموار شد.<ref>علائی رحمانی، «اجتهاد و مرجعیت زنان از منظر دین»، ص۸۹.</ref>
با ذکر شرط ذکوریت توسط [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] در [[العروة الوثقی (کتاب)|کتاب عروة الوثقی]]،<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۹.</ref> راه برای فقهای بعد از او در شرط دانستن این ویژگی برای مرجعیت هموار شد.<ref>علائی رحمانی، «اجتهاد و مرجعیت زنان از منظر دین»، ص۸۹.</ref>


برخی از فقهای امامیه شرط مرد بودن را نپذیرفته‌اند. برخی از آن‌ها همچون [[محمد صادقی تهرانی]]<ref>صادقی تهرانی، رساله توضیح المسائل نوین، ۱۳۸۴ش، ص۲۶.</ref> ([[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵]] - [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]])، [[یوسف صانعی]] ([[سال ۱۳۱۶ هجری شمسی|۱۳۱۶ش]]-[[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]])<ref>صانعی، مجمع المسائل، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۰.</ref> و [[محمدابراهیم جناتی|محمد ابراهیم جناتی]] (زاده: [[سال ۱۳۱۱ هجری شمسی|۱۳۱۱ش]])<ref>جناتی، رساله توضیح المسائل، ۱۳۸۲ش، ص۶۲؛ جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۱.</ref> به امکان مرجعیت زن در صورت داشتن شرایط فتوا داده‌اند. [[عبدالله جوادی آملی]] (زاده: [[سال ۱۳۱۲ هجری شمسی|۱۳۱۲ش]]) نیز بر این باور است که جواز تقلید زنان از زن مجتهدی که هیچ مجتهدی از او اعلم نباشد، بعید نیست.<ref name=":0">جوای آملی، توضیح المسائل، ۱۳۹۶ش، ص۲۸.</ref>
برخی از فقهای شیعه همچون [[محمد صادقی تهرانی]]<ref>صادقی تهرانی، رساله توضیح المسائل نوین، ۱۳۸۴ش، ص۲۶.</ref> (درگذشت [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]])، [[یوسف صانعی]] (درگذشت: [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]])<ref>صانعی، مجمع المسائل، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۰.</ref> و [[محمدابراهیم جناتی|محمدابراهیم جناتی]]<ref>جناتی، رساله توضیح المسائل، ۱۳۸۲ش، ص۶۲؛ جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۱.</ref> به امکان مرجعیت زن فتوا داده‌اند. [[عبدالله جوادی آملی]] نیز بر این باور است که جواز تقلید زنان از زن مجتهدی که هیچ مجتهدی از او [[اعلمیت|اعلم]] نباشد، بعید نیست.<ref name=":0">جوای آملی، توضیح المسائل، ۱۳۹۶ش، ص۲۸.</ref>


از جمله [[مجتهد|فقیهانی]] که در آثار فقهی خود شرط بودن مردانگی را در فتوا دادن قبول نکرده یا در آن تردید کرده‌اند، می‌توان به [[سید محمد طباطبایی مجاهد]]<ref>طباطبایی مجاهد، مفاتیح الأصول، ۱۲۹۶ق، ص۶۱۲-۶۱۳.</ref> ([[سال ۱۱۸۰ هجری قمری|۱۱۸۰]]- [[سال ۱۲۴۲ هجری قمری|۱۲۴۲ق]])، [[علی بن جعفر کاشف‌الغطاء|علی کاشف الغطاء]]<ref>کاشف الغطاء، النور الساطع فی الفقه النافع، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۲۰۵.</ref> ([[سال ۱۱۹۷ هجری قمری|۱۱۹۷]]-[[سال ۱۲۵۳ هجری قمری|۱۲۵۳ق]])، [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]<ref>صاحب جواهر، جواهر الکلام، دار إحیاء التراث العربی، ج۴۰، ص۲۲.</ref> ([[سال ۱۲۰۲ هجری قمری|۱۲۰۲]]-[[سال ۱۲۶۶ هجری قمری|۱۲۶۶ق]])، [[محمدحسین غروی اصفهانی]]<ref>غروی اصفهانی، بحوث فی علم الاصول، ۱۴۱۶ق. ج۳، ص۶۸.</ref> ([[سال ۱۲۹۶ هجری قمری|۱۲۹۶]]-[[سال ۱۳۶۱ هجری قمری|۱۳۶۱ق]])، [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]]<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی حکیم، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۳.</ref> ([[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶]][[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]])، [[سید علی حسینی شبر|سید علی حسینی شبّر]]<ref>حسینی شبر، العمل الأبقی فی شرح العروة الوثقی، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۲۶.</ref> ([[سال ۱۳۰۲ هجری قمری|۱۳۰۲]]-[[سال ۱۳۹۳ هجری قمری|۱۳۹۳ق]])، [[محمدعلی اراکی]]<ref>اراکی، کتاب البیع، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۴۸۵.</ref>{{یاد|وی با این که در کتاب البیع بر این باور است که دلیلی برای این شرط وجود ندارد، در رساله عملیه‌اش مرد بودن را از شرایط مرجع تقلید می‌داند. (اراکی، توضیح المسائل، ۱۳۷۱ش، ص۶.)}} ([[سال ۱۳۱۲ هجری قمری|۱۳۱۲]]-[[سال ۱۴۱۵ هجری قمری|۱۴۱۵ق]])، [[سید رضا صدر]]<ref>صدر، الاجتهاد والتقلید، ۱۴۲۰ق، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref> ([[سال ۱۳۳۹ هجری قمری|۱۳۳۹]]-[[سال ۱۴۱۵ هجری قمری|۱۴۱۵ق]])، [[مرتضی اردکانی]]<ref>اردکانی، رسالة فی الاجتهاد و التقلید، ۱۳۷۰ش، ص۷۴-۷۵.</ref> ([[سال ۱۳۲۶ هجری قمری|۱۳۲۶]]- [[سال ۱۴۱۷ هجری قمری|۱۴۱۷ق]]) و [[سید تقی طباطبایی قمی]]<ref>طباطبایی قمی، مبانی منهاج الصالحین، ۱۴۲۶ق. ج۱، ص۳۰.</ref> ([[سال ۱۳۴۱ هجری قمری|۱۳۴۱]]-[[سال ۱۴۳۸ هجری قمری|۱۴۳۸ق]]) اشاره کرد.
از جمله فقیهانی که شرط بودن مردانگی را در فتوا دادن قبول نکرده یا در آن تردید کرده‌اند، می‌توان به [[سید محمد طباطبایی مجاهد]]<ref>طباطبایی مجاهد، مفاتیح الأصول، ۱۲۹۶ق، ص۶۱۲-۶۱۳.</ref> (درگذشت: [[سال ۱۲۴۲ هجری قمری|۱۲۴۲ق]])، [[علی بن جعفر کاشف‌الغطاء|علی کاشف‌الغطاء]]<ref>کاشف الغطاء، النور الساطع فی الفقه النافع، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۲۰۵.</ref> ([[سال ۱۱۹۷ هجری قمری|۱۱۹۷]]-[[سال ۱۲۵۳ هجری قمری|۱۲۵۳ق]])، [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]<ref>صاحب جواهر، جواهر الکلام، دار إحیاء التراث العربی، ج۴۰، ص۲۲.</ref> ([[سال ۱۲۰۲ هجری قمری|۱۲۰۲]]-[[سال ۱۲۶۶ هجری قمری|۱۲۶۶ق]])، [[محمدحسین غروی اصفهانی]]<ref>غروی اصفهانی، بحوث فی علم الاصول، ۱۴۱۶ق. ج۳، ص۶۸.</ref> ([[سال ۱۲۹۶ هجری قمری|۱۲۹۶]]-[[سال ۱۳۶۱ هجری قمری|۱۳۶۱ق]])، [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]]<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی حکیم، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۳.</ref> ([[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶]][[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]])، [[سید علی حسینی شبر|سید علی حسینی شبّر]]<ref>حسینی شبر، العمل الأبقی فی شرح العروة الوثقی، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۲۶.</ref> ([[سال ۱۳۰۲ هجری قمری|۱۳۰۲]]-[[سال ۱۳۹۳ هجری قمری|۱۳۹۳ق]])، [[محمدعلی اراکی]]<ref>اراکی، کتاب البیع، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۴۸۵.</ref>{{یاد|وی با این که در کتاب البیع بر این باور است که دلیلی برای این شرط وجود ندارد، در رساله عملیه‌اش مرد بودن را از شرایط مرجع تقلید می‌داند. (اراکی، توضیح المسائل، ۱۳۷۱ش، ص۶.)}} ([[سال ۱۳۱۲ هجری قمری|۱۳۱۲]]-[[سال ۱۴۱۵ هجری قمری|۱۴۱۵ق]])، [[سید رضا صدر]]<ref>صدر، الاجتهاد والتقلید، ۱۴۲۰ق، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref> ([[سال ۱۳۳۹ هجری قمری|۱۳۳۹]]-[[سال ۱۴۱۵ هجری قمری|۱۴۱۵ق]])، [[مرتضی اردکانی]]<ref>اردکانی، رسالة فی الاجتهاد و التقلید، ۱۳۷۰ش، ص۷۴-۷۵.</ref> ([[سال ۱۳۲۶ هجری قمری|۱۳۲۶]]- [[سال ۱۴۱۷ هجری قمری|۱۴۱۷ق]]) و [[سید تقی طباطبایی قمی]]<ref>طباطبایی قمی، مبانی منهاج الصالحین، ۱۴۲۶ق. ج۱، ص۳۰.</ref> ([[سال ۱۳۴۱ هجری قمری|۱۳۴۱]]-[[سال ۱۴۳۸ هجری قمری|۱۴۳۸ق]]) اشاره کرد.


گفته شده مشهور فقهای اهل سنت فتوا دادن را مشروط به مرد بودن نمی‌دانند.<ref>قائنی، «تقلید از مجتهد زن (۱)»، ص۳۷.</ref>
گفته شده مشهور فقهای اهل‌سنت فتوا دادن را مشروط به مرد بودن نمی‌دانند.<ref>قائنی، «تقلید از مجتهد زن (۱)»، ص۳۷.</ref>


==دلایل مخالفان مرجعیت زنان==
==دلایل مخالفان مرجعیت زنان==