Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۱۰
ویرایش
مرجعیت زن: تفاوت میان نسخه‌ها
←دلایل مخالفان مرجعیت زنان
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
==دلایل مخالفان مرجعیت زنان== | ==دلایل مخالفان مرجعیت زنان== | ||
مخالفان با مشروعیت تقلید از زنان برای اثبات مدعای خود به | مخالفان با مشروعیت تقلید از زنان برای اثبات مدعای خود به دلایل زی تمسک کرده‌اند: | ||
'''۱. اجماع''': بر اساس نقل شهید ثانی یکی از شرایط مُفْتی (فتوا دهنده)، مرد بودن است و در این مسئله [[اجماع]] وجود دارد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه فی شرح لمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۶۲.</ref> به عقیده [[علی‌اکبر سیفی مازندرانی|سیفی مازندرانی]]<ref>سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۲.</ref> و [[محمد قائنی]]<ref>قائنی، «تقلید از مجتهد زن (۱)»، ص۳۹.</ref> به دلیل این که در این مسئله فقهای متقدم تصریح نکرده‌اند و در کلمات بقیه نیز اختلاف وجود دارد، نمی‌توان این مسئله را مورد اجماع دانست. | '''۱. اجماع''': بر اساس نقل شهید ثانی یکی از شرایط مُفْتی (فتوا دهنده)، مرد بودن است و در این مسئله [[اجماع]] وجود دارد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه فی شرح لمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۶۲.</ref> به عقیده [[علی‌اکبر سیفی مازندرانی|سیفی مازندرانی]]<ref>سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۲.</ref> و [[محمد قائنی]]<ref>قائنی، «تقلید از مجتهد زن (۱)»، ص۳۹.</ref> به دلیل این که در این مسئله فقهای متقدم تصریح نکرده‌اند و در کلمات بقیه نیز اختلاف وجود دارد، نمی‌توان این مسئله را مورد اجماع دانست. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
'''۲. آیات''': ːآیاتی چون [[آیه الرجال قوامون علی النساء|۳۴ نساء]] که قیمومیت مردان بر زنان را ثابت می‌داند،<ref>ایزدی‌فرد و کاویار، «واکاوی ادله ناظر بر مرجعیت زنان در فقه امامیه»، ص۲۱۲.</ref> [[آیه ۲۲۸ سوره بقره|۲۲۸ بقره]] که بیان‌گر برتری مردان بر زنان است،<ref>ایزدی‌فرد و کاویار، «واکاوی ادله ناظر بر مرجعیت زنان در فقه امامیه»، ص۲۱۳.</ref> [[آیه تطهیر|۳۳ احزاب]] که دستور به در خانه ماندن و [[تبرج|تبرج نداشتن]] زنان می‌دهد<ref>ایزدی‌فرد و کاویار، «واکاوی ادله ناظر بر مرجعیت زنان در فقه امامیه»، ص۲۱۴.</ref> و [[آیه ۱۸ سوره زخرف|۱۸ زخرف]] که نشان دهنده ضعف زنان در استدلال و اقامه برهان است<ref>سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۹.</ref> را دلیل بر ممکن نبودن تقلید از زنان دانسته‌اند. [[محمد سند بحرانی]] (زاده ۱۳۸۲ق) از فقهای شیعه آیات مرتبط با این مسئله در [[قرآن]] را به ۶ دسته تقسیم می‌کند و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که زن به دلیل داشتن ویژگی‌های متفاوت با مردان در خلقت، بر اساس این آیات مناسب مناصبی چون [[مرجع تقلید|مرجعیت تقلید]] نیست.<ref>سند بحرانی، سند العروة الوثقی (الاجتهاد و التقلید)، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۱۰۱-۱۰۴.</ref> به عقیده وی این مسئله نشان دهنده حقارت و نقص زنان نبوده بلکه به دلیل وجود تفاوت با مردان چنین بیان شده است. از نظر قرآن در رسیدن به درجات کمال انسانی تفاتی میان زن و مرد نیست.<ref>سند بحرانی، سند العروة الوثقی (الاجتهاد و التقلید)، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۱۰۲.</ref> | '''۲. آیات''': ːآیاتی چون [[آیه الرجال قوامون علی النساء|۳۴ نساء]] که قیمومیت مردان بر زنان را ثابت می‌داند،<ref>ایزدی‌فرد و کاویار، «واکاوی ادله ناظر بر مرجعیت زنان در فقه امامیه»، ص۲۱۲.</ref> [[آیه ۲۲۸ سوره بقره|۲۲۸ بقره]] که بیان‌گر برتری مردان بر زنان است،<ref>ایزدی‌فرد و کاویار، «واکاوی ادله ناظر بر مرجعیت زنان در فقه امامیه»، ص۲۱۳.</ref> [[آیه تطهیر|۳۳ احزاب]] که دستور به در خانه ماندن و [[تبرج|تبرج نداشتن]] زنان می‌دهد<ref>ایزدی‌فرد و کاویار، «واکاوی ادله ناظر بر مرجعیت زنان در فقه امامیه»، ص۲۱۴.</ref> و [[آیه ۱۸ سوره زخرف|۱۸ زخرف]] که نشان دهنده ضعف زنان در استدلال و اقامه برهان است<ref>سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۹.</ref> را دلیل بر ممکن نبودن تقلید از زنان دانسته‌اند. [[محمد سند بحرانی]] (زاده ۱۳۸۲ق) از فقهای شیعه آیات مرتبط با این مسئله در [[قرآن]] را به ۶ دسته تقسیم می‌کند و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که زن به دلیل داشتن ویژگی‌های متفاوت با مردان در خلقت، بر اساس این آیات مناسب مناصبی چون [[مرجع تقلید|مرجعیت تقلید]] نیست.<ref>سند بحرانی، سند العروة الوثقی (الاجتهاد و التقلید)، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۱۰۱-۱۰۴.</ref> به عقیده وی این مسئله نشان دهنده حقارت و نقص زنان نبوده بلکه به دلیل وجود تفاوت با مردان چنین بیان شده است. از نظر قرآن در رسیدن به درجات کمال انسانی تفاتی میان زن و مرد نیست.<ref>سند بحرانی، سند العروة الوثقی (الاجتهاد و التقلید)، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۱۰۲.</ref> | ||
'''۳. روایات''': | '''۳. روایات''': از جمله روایات مورد استناد مخالفان مرجعیت زن، [[مشهوره ابی‌خدیجه]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۴۱۲؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۲؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام ۱۳۶۵ش، ج۱۶، ص۳۰۳.</ref> است که در آن، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در ارجاع برای قضاوت، تعبیر «رجل» (مرد) به کار برده است.<ref>سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۹.</ref> همچنین در روایتی راوی از استنباط همسرش با قول [[زرارة بن اعین|زراره]] و [[محمد بن مسلم ثقفی کوفی|محمد بن مسلم]] سخن می‌گوید که امام صادق(ع) اظهار نظر کردن زنان در این مسائل را نفی می‌کنند.<ref>کشّی، رجال، ۱۴۰۹ق، ص۱۶۸-۱۶۹.</ref> گفته شده این روایت به صراحت تقلید از زنان را نادرست می‌داند.<ref>سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۹.</ref> روایاتِ بیان‌گر ضعف رای و قوه استدلال زنان، روایاتِ نهی از مشورت با زنان و روایاتی که لزوم دوری زنان از اختلاط با مردان را تاکید می‌کنند، از دیگر احادیثی‌اند که برای مناسب نبودن زنان برای جایگاه مرجعیت مورد استناد قرار گرفته‌اند.<ref>سند بحرانی، سند العروة الوثقی (الاجتهاد و التقلید)، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۱۰۴-۱۹۸ː؛ سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۷-۱۲۰.</ref> | ||
'''۴. انصراف ادله تقلید به مردان:''' | '''۴. انصراف ادله تقلید به مردان:''' طبق این دلیل، گرچه دلایلِ حجیت تقلید مطلق هستند، اما براساس قرائنی، [[انصراف]] به مردان پیدا می‌کنند.<ref>بروجردی، رسالة في الاجتهاد و التقلید، مطبعه الخراسان، ص۲۱.</ref> گفته می‌شود آن چیزی که به صورت یقینی از این روایات برداشت می‌شود حجیت تقلید از مردان است و نمی‌توان به اطلاق آن‌ها برای اثبات حجیت تقلید از زن تمسک کرد.<ref>سیفی مازندرانی، الإجتهاد و التقليد (دليل تحرير الوسيلة للإمام الخمينی)، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۴-۱۱۷؛ قائنی، «تقلید از مجتهد زن(۲)»، ص۴۱-۵۳.</ref> در نقد این دلیل محمد ابراهیم جناتی معتقد است در ادله موجود برای تقلید نمی‌توان انصراف معتبری برداشت کرد.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۰.</ref> | ||
'''۵. مذاق شارع:''' ː[[سید ابوالقاسم خویی]] با نقد | '''۵. مذاق شارع:''' ː[[سید ابوالقاسم خویی]] با نقد روایاتِ مشروط بودن تقلید به مرد بودن مجتهد، معتقد است با توجه به مجموعه ادله‌ای که از شریعت به دستمان رسیده است، می‌توانیم ذائقه و نظر کلّی خداوند در این مسئله را استنباط کنیم. نگاه دین به زن این‌گونه است که برای زن تصدّی امور منزل و دوری از جامعه و پوشیده بودن ترجیح دارد. پس به صورت قطع ثابت می‌شود که شارع نسبت به مرجعیت زن که لازمه محل رجوع بودن و ریاست مسلمین است، رضایت ندارد.<ref>خویی، التنقيح في شرح العروة الوثقى، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۲۴-۲۲۶.</ref> در نقد این دلیل گفته شده مرجعیت مستلزم امامت، اختلاط با نامحرم و خروج زنان از پوشش و عفاف نیست.<ref>طباطبایی قمی، مبانی منهاج الصالحين، ۱۴۲۶ق. ج۱، ص۳۰.</ref> | ||
==دلایل موافقان مرجعیت زنان== | ==دلایل موافقان مرجعیت زنان== | ||