پرش به محتوا

سوره سبأ: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ۱۲ مه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
این سوره همانند بیشتر سوره‌های مکی پیرامون اصول سه‌گانه اعتقادات اسلامی یعنی [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] بحث می‌کند و بعد از آن به بیان کیفر کسانی که منکر این اصول هستند و یا درباره آنها القای شبهه می‌کنند و پس از آن به راه‌های دفع آن شبهات از راه حکمت، موعظه و مجادله می‌پردازد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref> این سوره بیشتر از دیگر اصول اعتقادی به مسأله معاد در ابتدا و انتهای سوره اهتمام می‌ورزد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref>
این سوره همانند بیشتر سوره‌های مکی پیرامون اصول سه‌گانه اعتقادات اسلامی یعنی [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] بحث می‌کند و بعد از آن به بیان کیفر کسانی که منکر این اصول هستند و یا درباره آنها القای شبهه می‌کنند و پس از آن به راه‌های دفع آن شبهات از راه حکمت، موعظه و مجادله می‌پردازد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref> این سوره بیشتر از دیگر اصول اعتقادی به مسأله معاد در ابتدا و انتهای سوره اهتمام می‌ورزد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref>
موضوعات فرعی این سوره عبارتند از:
موضوعات فرعی این سوره عبارتند از:
* نشانه‌های خداوند در عالم هستی و صفات او؛
*نشانه‌های خداوند در عالم هستی و صفات او؛
* محاجه و مناظره مستضعفین با مستکبرین در [[قیامت]]؛
*محاجه و مناظره مستضعفین با مستکبرین در [[قیامت]]؛
* بیان پاره‌ای از [[معجزه|معجزات]] [[پیامبران]] مانند [[داوود (پیامبر)|داوود پیامبر]]؛
*بیان پاره‌ای از [[معجزه|معجزات]] [[پیامبران]] مانند [[داوود (پیامبر)|داوود پیامبر]]؛
* سرنوشت [[شکر|شکرگزاران]] و کفران‌کنندگان در ضمن بیان داستان [[سلیمان (پیامبر)| سلیمان پیامبر]]؛
*سرنوشت [[شکر|شکرگزاران]] و کفران‌کنندگان در ضمن بیان داستان [[سلیمان (پیامبر)| سلیمان پیامبر]]؛
* داستان [[قوم سبأ]] و باغ‌های آنان و سیل بنیان‌کنی که در نتیجه نافرمانی همه چیز آنان را گرفت؛
*داستان [[قوم سبأ]] و باغ‌های آنان و سیل بنیان‌کنی که در نتیجه نافرمانی همه چیز آنان را گرفت؛
* بیان بخشی از نعمت‌های [[خدا]]؛
*بیان بخشی از نعمت‌های [[خدا]]؛
* دعوت به تفکر، اندیشه، [[ایمان]] و [[عمل صالح]].<ref>صفوی، «سوره سبأ»، ص۷۴۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج ۱۸، ص۳.</ref>
*دعوت به تفکر، اندیشه، [[ایمان]] و [[عمل صالح]].<ref>صفوی، «سوره سبأ»، ص۷۴۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج ۱۸، ص۳.</ref>
{{سوره سبأ}}
{{سوره سبأ}}


==داستان‌ها و روایت‌های تاریخی==
==داستان‌ها و روایت‌های تاریخی==
به داستان‌ها و روایاتی تاریخی درباره داوود، سلیمان و قوم سبا در این سوره پرداخته شده است.
به داستان‌ها و روایاتی تاریخی درباره داوود، سلیمان و قوم سبا در این سوره پرداخته شده است.
* اعطای فضل{{یاد| نبوت، کتاب آسمانی زبور، صدای خوش و همنوایی کوه با داوود از مصادیق فضل شمرده شده است. شیخ طوسی، تفسیرتبیان، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۷۹ }} به [[داوود]]، همنوایی کوه و پرندگان با او و زره‌سازی. (آیات ۱۰-۱۱)
*اعطای فضل{{یاد| نبوت، کتاب آسمانی زبور، صدای خوش و همنوایی کوه با داوود از مصادیق فضل شمرده شده است. شیخ طوسی، تفسیرتبیان، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۷۹ }} به [[داوود]]، همنوایی کوه و پرندگان با او و زره‌سازی. (آیات ۱۰-۱۱)
* رام‌کردن باد برای [[سلیمان]]، ذوب مس، فرمانبری [[جن]] از سلیمان و ساختن بناها و ظروف، ساختن محراب‌ها و معابد عالى و زيبا و وسايل‌مختلف زندگى مثل ديگ و سينى‌هاى بزرگ.  <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۴۸۲.</ref>  [[مرگ]] سلیمان، آگاهی از مرگ سلیمان پس از خورده شدن عصای او توسط موریانه( دابّة الارض). (آیات ۱۲-۱۴)
*رام‌کردن باد برای [[سلیمان]]، ذوب مس، فرمانبری [[جن]] از سلیمان و ساختن بناها و ظروف، ساختن محراب‌ها و معابد عالى و زيبا و وسايل‌مختلف زندگى مثل ديگ و سينى‌هاى بزرگ.  <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۴۸۲.</ref>  [[مرگ]] سلیمان، آگاهی از مرگ سلیمان پس از خورده شدن عصای او توسط موریانه( دابّة الارض). (آیات ۱۲-۱۴)
* داستان قوم سبأ و باغ‌های آباد آنان و نزول [[سیل عرم]] بر آنها به خاطر کفران نعمت (آیات ۱۵-۱۹)
*داستان قوم سبأ و باغ‌های آباد آنان و نزول [[سیل عرم]] بر آنها به خاطر کفران نعمت (آیات ۱۵-۱۹)
* گفتگوی مستضعفان با مستکبران در [[قیامت]] (آیات ۳۰ و ۳۱)
*گفتگوی مستضعفان با مستکبران در [[قیامت]] (آیات ۳۰ و ۳۱)


==آیات مشهور==
==آیات مشهور==
آیه ۲۳ سوره سبأ درباره [[شفاعت]] با اذن الهی و آیه ۲۸ در مورد شمول [[نبوت]] [[پیامبر اسلام(ص)]] برای همه انسان‌ها از آیات مشهور و نام‌دار این سوره شمرده شده است.
آیه ۲۳ سوره سبأ درباره [[شفاعت]] با اذن الهی و آیه ۲۸ در مورد شمول [[نبوت]] [[پیامبر اسلام(ص)]] برای همه انسان‌ها از آیات مشهور و نام‌دار این سوره شمرده شده است.
=== شفاعت با اذن الهی (۲۳) ===
===شفاعت با اذن الهی (۲۳)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ ۚ حَتَّىٰ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَ‌بُّكُمْ ۖ قَالُوا الْحَقَّ ۖ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ‌'''﴿٢٣﴾»<br />
{{عربی|«'''وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ ۚ حَتَّىٰ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَ‌بُّكُمْ ۖ قَالُوا الْحَقَّ ۖ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ‌'''﴿٢٣﴾»<br />
خط ۴۸: خط ۴۸:
این [[آیه]] ردی بر عمل [[شرک|مشرکان]] در پرستش بتان است که آن را راهی برای [[تقرب]] به [[خدا]] تلقی می‌کردند؛<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۲۶۱.</ref> ولی خداوند در این آیه اعلام می‌دارد هیچ شفاعتی نزد او، جز برای کسانی که اذن داده، سودی ندارد و تنها [[شفاعت]] مشروط برخی مخلوقات تأیید شده است.<ref>فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج ۱۹،ص۳۹-۴۰</ref>[[تفسیر نمونه]] اضطراب و فزع در آیه را در قیامت برای همگان دانسته و سؤال را از سوی مجرمان خطاب به شفیعان می‌داند و پاسخ هم از سوی شفیعان است که به آنان می‌گویند خدواند دستور حق صادر کرد و منظورشان همان شفاعت در حق کسانی است که شایستگی‌اش را دارند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۹۲.</ref>
این [[آیه]] ردی بر عمل [[شرک|مشرکان]] در پرستش بتان است که آن را راهی برای [[تقرب]] به [[خدا]] تلقی می‌کردند؛<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۲۶۱.</ref> ولی خداوند در این آیه اعلام می‌دارد هیچ شفاعتی نزد او، جز برای کسانی که اذن داده، سودی ندارد و تنها [[شفاعت]] مشروط برخی مخلوقات تأیید شده است.<ref>فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج ۱۹،ص۳۹-۴۰</ref>[[تفسیر نمونه]] اضطراب و فزع در آیه را در قیامت برای همگان دانسته و سؤال را از سوی مجرمان خطاب به شفیعان می‌داند و پاسخ هم از سوی شفیعان است که به آنان می‌گویند خدواند دستور حق صادر کرد و منظورشان همان شفاعت در حق کسانی است که شایستگی‌اش را دارند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۹۲.</ref>


=== شمول نبوت پیامبر اکرم(ص) (۲۸) ===
===شمول نبوت پیامبر اکرم(ص) (۲۸)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''وَمَا أَرْ‌سَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرً‌ا وَنَذِيرً‌ا وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ‌ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ'''﴿٢٨﴾»<br />
{{عربی|«'''وَمَا أَرْ‌سَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرً‌ا وَنَذِيرً‌ا وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ‌ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ'''﴿٢٨﴾»<br />
خط ۵۷: خط ۵۷:
برخی کافه را به معنای کافّ و بازدارنده مردم از شرک دانسته و «ها» در آخر کلمه را برای مبالغه برشمرده‌اند. <ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۹۶.</ref>[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[راغب اصفهانی]] واژه «کافّه» را به معنای دفع کردن و بازداشتن دانسته، که معنای آیه چنین می‌شود: «ما تو را نفرستادیم مگر برای این که مردم را از انجام [[گناه]] باز داری در حالی که بشیر و نذیر هستی.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۷۶.</ref>وی در عین حال عمومیت [[رسالت]]  پیامبر را که فقط رسول خداست، نه رسول غیر از خدا، دلیلی بر انحصار [[ربوبیت]]  در خدا دانسته با این بیان که اگر غیر از او رب دیگری بود، او هم بر اساس ربوبیتش رسولى مى‌فرستاد، و دیگر رسالت رسول خدا (ص) عمومى و براى همه  نبود، و فراز پایانی آیه (وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ‌ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ) نیز تصریح دارد بر این که اکثر مردم  دلالت داشتن انحصار رسالت در رسول خدا (ص) بر انحصار ربوبیت در [[خدا]] را نمی‌فهمند. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۷۷.</ref>
برخی کافه را به معنای کافّ و بازدارنده مردم از شرک دانسته و «ها» در آخر کلمه را برای مبالغه برشمرده‌اند. <ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۹۶.</ref>[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[راغب اصفهانی]] واژه «کافّه» را به معنای دفع کردن و بازداشتن دانسته، که معنای آیه چنین می‌شود: «ما تو را نفرستادیم مگر برای این که مردم را از انجام [[گناه]] باز داری در حالی که بشیر و نذیر هستی.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۷۶.</ref>وی در عین حال عمومیت [[رسالت]]  پیامبر را که فقط رسول خداست، نه رسول غیر از خدا، دلیلی بر انحصار [[ربوبیت]]  در خدا دانسته با این بیان که اگر غیر از او رب دیگری بود، او هم بر اساس ربوبیتش رسولى مى‌فرستاد، و دیگر رسالت رسول خدا (ص) عمومى و براى همه  نبود، و فراز پایانی آیه (وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ‌ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ) نیز تصریح دارد بر این که اکثر مردم  دلالت داشتن انحصار رسالت در رسول خدا (ص) بر انحصار ربوبیت در [[خدا]] را نمی‌فهمند. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۷۷.</ref>


=== فائده اجرت رسالت پیامبر(۴۷) ===
===فائده اجرت رسالت پیامبر(۴۷)===


'''قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللهِ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ'''( ترجمه:بگو: «هر اجر و پاداشی از شما خواسته‌ام برای خود شماست؛ اجر من تنها بر خداوند است، و او بر همه چیز گواه است!»)
'''قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللهِ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ'''( ترجمه:بگو: «هر اجر و پاداشی از شما خواسته‌ام برای خود شماست؛ اجر من تنها بر خداوند است، و او بر همه چیز گواه است!»)
خط ۶۸: خط ۶۸:
[[روایات|روایاتی]] در فضیلت قرائت این سوره آمده است که هر کسی سوره سبا را بخواند؛ هیچ [[پیامبر|پیامبری]] نیست مگر اینکه در [[قیامت]] رفیق و همراه او خواهد بود».<ref> طبرسی،‌ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج ۸، ص۵۸۸.</ref> همچنین از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل است هر کس دو سوره سبأ و [[سوره فاطر|فاطر]] را که با کلمه حمد آغاز می‌شوند در شب بخواند، تمام آن شب در حفظ و امان [[خدا]] خواهد بود، و اگر در روز بخواند هیچ رنجی در آن روز به او نخواهد رسید، و آن قدر از خیر دنیا و [[آخرت]] به او می‌دهند که هرگز بر دلش نگذشته و آرزوی آن را نکرده است.<ref>صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۱۰.</ref>
[[روایات|روایاتی]] در فضیلت قرائت این سوره آمده است که هر کسی سوره سبا را بخواند؛ هیچ [[پیامبر|پیامبری]] نیست مگر اینکه در [[قیامت]] رفیق و همراه او خواهد بود».<ref> طبرسی،‌ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج ۸، ص۵۸۸.</ref> همچنین از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل است هر کس دو سوره سبأ و [[سوره فاطر|فاطر]] را که با کلمه حمد آغاز می‌شوند در شب بخواند، تمام آن شب در حفظ و امان [[خدا]] خواهد بود، و اگر در روز بخواند هیچ رنجی در آن روز به او نخواهد رسید، و آن قدر از خیر دنیا و [[آخرت]] به او می‌دهند که هرگز بر دلش نگذشته و آرزوی آن را نکرده است.<ref>صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۱۰.</ref>


== متن سوره ==  
== متن و ترجمه سوره سبأ ==  
{{سوره ۰۳۴ با ترجمه|شماره=۳۴}}
{{سوره ۰۳۴ با ترجمه|شماره=۳۴}}
{{سوره‌های قرآن|34|[[سوره احزاب]]|[[سوره فاطر]]}}
{{سوره‌های قرآن|34|[[سوره احزاب]]|[[سوره فاطر]]}}


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}
==منابع==
==منابع==
confirmed، protected، templateeditor
۴٬۹۱۸

ویرایش