پرش به محتوا

دفاع از مظلوم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۹]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=Rezapour  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۹]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=Rezapour  }}
'''دفاع از مظلوم'''  
'''دفاع از مظلوم'''
 
از واجبات فطری و عقلی دانسته شده است. روایات دفاع از مظلوم را در حد [[تواتر]] دانسته‌اند. در [[حدیث|روایات اسلامی]] پاداش دفاع از مظلوم، هم‌نشینی با پیامبر(ص) و [[کفاره|کفاره‌]] گناهان بزرگ شناخته شده است.
 
دفاع از مظلوم را در صورت گمان به سالم ماندن و قدرت و توانایی بر یاری رساندن، [[واجب کفایی]] دانسته‌اند. درباره اهمیت دفاع از مظلوم [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] نقل کرده که اگر کسی ندای استغاثه و طلب یاری مظلومی را بشنود و به او پاسخ ندهد، [[مسلمان]] نیست
 
در دفاع از مظلوم تفاوتی میان اسلام و کفر قرار نداده‌اند به این نحو که از فرد کافر نیز در صورت مظلوم بودن باید دفاع کرد. بنابر فتوای فقها، دفاع از مظلوم محدود به هیچ مرز جغرافیایی نیست. در اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چنین آمده است: «تنظیم سیاست خارجی کشور براساس معیارهای اسلام ... و حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان»
 
حکومت امام علی(ع) را در زمینه حمایت از مظلوم و مواجهه با ظالم الگویی دانسته‌اند که باید از آن تبعیت شود. [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] پس از آنکه با وی به‌عنوان خلیفه بیعت شد دفاع از مظلوم و گرفتن حق او را از برنامه‌های حکومتی خود دانسته است. علی(ع) در گفتاری که پس از جنگ نهروان در اواخر حکومت خود داشتند نیز به این موضوع اشاره داشته و ضعيف را در نزد خود عزيز میخواند تا بتواند حق وی را از ظالم بگيرد و قوى را ناتوان می‌خواند تا حق مظلوم را از وى بگیرد


==جایگاه==
==جایگاه==
خط ۱۰: خط ۱۸:


شهید مطهری معتقد است خداوند از بدگویی و بدنام نمودنِ دیگران، منع کرده است مگر در مورد فرد مظلوم. وی معتقد است براساس آیات قرآن<ref>سوره نساء، آیه ۱۴۸.</ref> خداوند به مظلوم اجازه می‌دهد «فریاد کند بدگویی کند ... شعار بدهد» و علت آن این است ؛که این راه احقاق حق است.<ref name=":0">مطهری، پانزده گفتار، ۱۳۸۰ش، ص۹۶.</ref>
شهید مطهری معتقد است خداوند از بدگویی و بدنام نمودنِ دیگران، منع کرده است مگر در مورد فرد مظلوم. وی معتقد است براساس آیات قرآن<ref>سوره نساء، آیه ۱۴۸.</ref> خداوند به مظلوم اجازه می‌دهد «فریاد کند بدگویی کند ... شعار بدهد» و علت آن این است ؛که این راه احقاق حق است.<ref name=":0">مطهری، پانزده گفتار، ۱۳۸۰ش، ص۹۶.</ref>
در دفاع از مظلوم تفاوتی میان اسلام و کفر قرار نداده‌اند به این نحو که از فرد کافر نیز در صورت مظلوم بودن باید دفاع کرد.<ref>«[https://gharaati.ir/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B8%D9%84%D9%88%D9%85%D8%8C-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D9%88%D8%AD%DB%8C/ دفاع از مظلوم، حکم عقل و وحی]»، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.</ref> گفته شده [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] قبل از [[بعثت]]، به‌عنوان نماینده [[بنی‌هاشم]] در پیمان [[حلف الفضول|حِلْفُ الفُضُول]] که دفاع از مظلوم در مقابل ظالم بود، شرکت کرد.<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۴۱؛ ابن‌هشام، السیرة النبویة، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۴.</ref>
===وجوب شرعی دفاع از مظلوم===
===وجوب شرعی دفاع از مظلوم===
[[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] و [[جعفر کاشف‌الغطاء|کاشف الغطاء]] دفاع از مظلوم را در صورت گمان به سالم ماندن و قدرت و توانایی بر یاری رساندن، [[واجب کفایی]] دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۱۰؛ کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۶۷.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] (زاده [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]])، [[مرجع تقلید]] و از مُفسران قرآن، با استناد به [[آیه ۷۵ سوره نساء]]{{یاد|وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيرًا؛ چرا در راه خدا جهاد نمی‌کنید و در راه (آزادی) جمعی ناتوان از مرد و زن و کودک که (در مکه اسیر ظلم کفارند و) دائم می‌گویند: بار خدایا، ما را از این شهری که مردمش ستمکارند بیرون آر و از جانب خود برای ما (بیچارگان) نگهدار و یاری فرست.}} دفاع از مظلوم را یکی از مصادیق [[جهاد دفاعی]] ذکر کرده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۲۱.</ref> [[میرزا جواد تبریزی|جواد تبریزی]] (درگذشت: [[سال ۱۳۸۵ هجری شمسی|۱۳۸۵ش]])، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] [[شیعه]]، با معتبر دانستن سند این روایت دفاع از مظلوم را [[واجب]] شمرده است.<ref>.تبریزی، اسس الحدود و التعزیرات، ۴۱۷ق، ص۴۵۹.
[[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] و [[جعفر کاشف‌الغطاء|کاشف الغطاء]] دفاع از مظلوم را در صورت گمان به سالم ماندن و قدرت و توانایی بر یاری رساندن، [[واجب کفایی]] دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۱۰؛ کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۶۷.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] (زاده [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]])، [[مرجع تقلید]] و از مُفسران قرآن، با استناد به [[آیه ۷۵ سوره نساء]]{{یاد|وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيرًا؛ چرا در راه خدا جهاد نمی‌کنید و در راه (آزادی) جمعی ناتوان از مرد و زن و کودک که (در مکه اسیر ظلم کفارند و) دائم می‌گویند: بار خدایا، ما را از این شهری که مردمش ستمکارند بیرون آر و از جانب خود برای ما (بیچارگان) نگهدار و یاری فرست.}} دفاع از مظلوم را یکی از مصادیق [[جهاد دفاعی]] ذکر کرده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۲۱.</ref> [[میرزا جواد تبریزی|جواد تبریزی]] (درگذشت: [[سال ۱۳۸۵ هجری شمسی|۱۳۸۵ش]])، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] [[شیعه]]، با معتبر دانستن سند این روایت دفاع از مظلوم را [[واجب]] شمرده است.<ref>.تبریزی، اسس الحدود و التعزیرات، ۴۱۷ق، ص۴۵۹.
خط ۱۷: خط ۲۳:


===دفاع از ملت‌های مظلوم===
===دفاع از ملت‌های مظلوم===
بنابر فتوای فقها، دفاع از مظلوم محدود به هیچ مرز جغرافیایی نیست.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۸.</ref> در بند شانزدهم از اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چنین آمده است: «تنظیم سیاست خارجی کشور براساس معیارهای اسلام ... و حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان».<ref>«[https://ccri.ac.ir/fa/news/1395/%D8%A7%D8%B5%D9%84-3-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C اصل ۳ قانون اساسی]»، پژوهشکده شورای نگهبان.</ref>
در دفاع از مظلوم تفاوتی میان اسلام و کفر قرار نداده‌اند به این نحو که از فرد کافر نیز در صورت مظلوم بودن باید دفاع کرد.<ref>«[https://gharaati.ir/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B8%D9%84%D9%88%D9%85%D8%8C-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D9%88%D8%AD%DB%8C/ دفاع از مظلوم، حکم عقل و وحی]»، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.</ref> بنابر فتوای فقها، دفاع از مظلوم محدود به هیچ مرز جغرافیایی نیست.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۸.</ref> گفته شده [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] قبل از [[بعثت]]، به‌عنوان نماینده [[بنی‌هاشم]] در پیمان [[حلف الفضول|حِلْفُ الفُضُول]] که دفاع از مظلوم در مقابل ظالم بود، شرکت کرد.<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۴۱؛ ابن‌هشام، السیرة النبویة، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۴.</ref>  


گفته شده در هر جای دنیا مسلمانِ مظلومی کمک بخواهد به هر نحو ممکن و مشروعی باید به او یاری رساند.<ref>[http://www.118ahkam.ir/?p=12770 «دفاع از مردم مظلوم فلسطین از لحاظ شرعی»]، وبگاه مرکز تخصص احکام جامع.</ref> فقیهانی نظیر [[محمدحسین کاشف‌الغطاء|محمدحسین کاشف الغطاء]]،<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/516994/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7% «المرجعیة الشیعیة و قضایا العالم الإسلامی من فتاوی و مواقف الإمام الشیخ محمد الحسین آل کاشف الغطاء عن فلسطین»]، مجله الموسم، ص۱۹۱.</ref> [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]]<ref>اباذری، آیت‌الله بروجردی آیت اخلاص، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۷.</ref> و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۱۹۹.</ref> به وجوب دفاع از مردم فلسطین فتوا داده‌اند. {{جعبه نقل قول|{{شعر۲|هر کجا فریاد خیزد مقصد فریاد شو{{سخ}}سایه بر مظلوم گستر آفتاب داد باش<ref>رونی، «[https://ganjoor.net/rooni/divan/ghaside/sh41 دیوان اشعار، قصاید، شمارهٔ ۴۱]» سایت گنجور.</ref>}}|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ابوالفرج رونی}}
در اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چنین آمده است: «تنظیم سیاست خارجی کشور براساس معیارهای اسلام ... و حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان».<ref>«[https://ccri.ac.ir/fa/news/1395/%D8%A7%D8%B5%D9%84-3-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C اصل ۳ قانون اساسی]»، پژوهشکده شورای نگهبان.</ref> فقیهانی نظیر [[محمدحسین کاشف‌الغطاء|محمدحسین کاشف الغطاء]]،<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/516994/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7% «المرجعیة الشیعیة و قضایا العالم الإسلامی من فتاوی و مواقف الإمام الشیخ محمد الحسین آل کاشف الغطاء عن فلسطین»]، مجله الموسم، ص۱۹۱.</ref> [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]]<ref>اباذری، آیت‌الله بروجردی آیت اخلاص، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۷.</ref> و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۱۹۹.</ref> به وجوب دفاع از مردم فلسطین فتوا داده‌اند.{{جعبه نقل قول|{{شعر۲|هر کجا فریاد خیزد مقصد فریاد شو{{سخ}}سایه بر مظلوم گستر آفتاب داد باش<ref>رونی، «[https://ganjoor.net/rooni/divan/ghaside/sh41 دیوان اشعار، قصاید، شمارهٔ ۴۱]» سایت گنجور.</ref>}}|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ابوالفرج رونی}}


==دفاع از مظلوم در حکومت امام علی(ع)==
==دفاع از مظلوم در حکومت امام علی(ع)==
خط ۶۱: خط ۶۷:
*موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی، مهذب الاحکام فی بیان حلال و الحرام، قم، دار التفسیر، بی‌تا.
*موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی، مهذب الاحکام فی بیان حلال و الحرام، قم، دار التفسیر، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:اصطلاحات فقهی]] [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[رده:اصطلاحات فقهی]]  
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش