سوره ماعون: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سوره ماعُون''' یا '''سوره أَرَأَيْتَ الَّذِي''' صد و هفتمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای دارد. نام ماعون از کلمه آخر این سوره گرفته شده و به معنای [[زکات]] یا هر چیز مفیدی است. در این سوره صفات منکران [[قیامت]] آمده است. قرآن می‌گوید این افراد [[انفاق]] نمی‌کنند، [[نماز]] را سَرسَری می‌گیرند و [[ریا|رِیا]] می‌کنند.  

گفته شده است سوره ماعون درباره [[ابوسفیان]] نازل شد. فضیلت‌هایی برای [[تلاوت قرآن|تلاوت]] این سوره ذکر شده است، از جمله اینکه هر كس سوره ماعون را پس از [[نماز عشاء|نماز عشا]] قرائت کند، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد و تا وقت اذان صبح او را حفظ می‌كند.

این [[سوره]] را ماعون و سوره «أَرَأَيْتَ الَّذِي» نامیده‌اند. نام ماعون از انتهای سوره و نام «أَرَأَيْتَ الَّذِي» از آغاز سوره گرفته شده‌است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۹.</ref> درباره معنای ماعون گفته شده‌ است، در زمان [[جاهلیت]] به هر منفعتی (یا هر وسیله مفید) ماعون گفته می‌شد و بعد از [[اسلام]] به [[زکات]]، ماعون گفتند.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۳۱۶.</ref> نام‌های دیگر این سوره را «دین» و «تکذیب» گفته‌اند. زیرا این دو موضوع، از مضامین این سوره‌اند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۹.</ref>

سوره ماعون ۷ [[آیه]]، ۲۵ کلمه و ۱۱۴ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصّلات]] (سوره‌های دارای آیات کوتاه) است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش،  ج۲، ص۱۲۶۹.</ref>

در سوره ماعون، صفات و اعمال منکران [[قیامت]] در پنج مرحله بیان شده‌ است، اینکه به دلیل انکار این روز، از [[انفاق]] در راه [[خدا]] و کمک به یتیمان و مسکینان سر باز می‌زنند و [[نماز]] را سَرسَری می‌گیرند و ریاکارند و به نیازمندان کمک نمی‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۵،ص ۶۰۲</ref> در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] محور سوره تهدید کسانی دانسته شده که ادعای دین دارند ولی از ویژگی‌های [[منافق|منافقان]] برخوردارند ویژگی‌هایی که با ایمان به [[معاد]] و کیفر و پاداش سازگاری ندارد مانند: غفلت از [[نماز]] و [[ریا|رِیا]] در اعمال و محروم ساختن دیگران حتی از وسایل ضروری زندگی.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۶۸.</ref>

[[ابن‌عربی]] صفات و ویژگی‌هایی این گروه و آثار این صفات را اینگونه بر شمرده است: محرومیت از حقیقتِ [[توحید]]، سرگرم شدن به جزئیات و امور جزئی، بی‌اعتقادی به[[قیامت| روز جزا]]، اعتماد کامل داشتن به عالم ماده و دل‌بستن به طبیعت و در نتیجه دوست نداشتن [[خدا|خداوند]]، محرومیت از فضیلت عدالت به سبب گرفتارشدن به رذائل اخلاقی و دورشدن از فضائل، محروم بودن از خوف و رجا و غفلت از کمال، جهل به معاد...به واسطه این ویژگی‌ها این گروه از مردم به هیچ کس کمکی نمی‌کنند و در نتیجه هرگز روی رستگاری را نخواهند دید.<ref>ابن العربی، تفسیر ابن عربی، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۴۳۳.

از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] روایت شده هر كس سوره ماعون را پس از [[نماز عشاء|نماز عشا]] قرائت کند، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد و تا وقت [[اذان]] صبح او را حفظ می‌كند.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۷۶۷.</ref> از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نیز نقل شده است هر كس سوره ماعون را بعد از [[نماز عصر]] بخواند تا عصر روز بعد در حفظ و امان خداوند خواهد بود.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۷۶۷</ref> در [[حدیث|روایات]] دیگر آمده است خواندن سوره ماعون در [[نمازهای واجب|نماز واجب]] و [[نمازهای مستحب|مستحب]] موجب می‌شود خداوند نماز و [[روزه]] فرد را بپذیرد و  [دیگر] کارهایش را حسابرسی نكند.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۶</ref>

* ابن العربی، محی الدین، تفسیر ابن عربی،  تحقيق، تصحیح و مقدمه: الشيخ عبد الوارث محمد علي، الطبعة: الأولى سنة الطبع: ۱۴۲۲ - ۲۰۰۱م، المطبعة: لبنان/ بيروت - دار الكتب العلمية، الناشر: دار الكتب العلمية.

* بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق.

* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.