سوء‌ظن: تفاوت میان نسخه‌ها

{{اخلاق-عمودی}}

'''سوءظن''' یا '''بدگمانی''' از [[رذایل اخلاقی]] که در [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] از آن نهی شده و مورد نکوهش قرار گرفته است. این صفت در جایی که بدون دلیل، به اعتقاد قلبی فرد تبدیل گردد، یا آثارش در رفتار و سخن او پیدا شود، [[حرام]] است. البته در مسائل امنیتی یا در محیط فاسد و یا در مواجهه با دشمن، داشتن سوءظن را جایز شمرده‌اند.<br>آلودگی درون، معاشرت با افراد بدسیرت، زندگی در محیطِ فاسد، [[حسد]] و [[تکبر]]، از عوامل مؤثر در ابتلا به سوءظن است. برای سوءظن پیامدهایی چون از بین رفتن [[ایمان]] و آرامش، انحراف فکری، تنهایی، دشمنی و عدم همکاری با دیگران معرفی کرده‌اند. راه درمان بدگمانی را نیز، اندیشیدن در آثار زیان‌بار آن و پرهیز از عوامل ایجاد آن و نیز توجیه صحیح اعمال و گفتار دو پهلوی دیگران دانسته‌اند.

==مفهوم و جایگاه==

{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول ={{حدیث|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ..<br>|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید از بسیاری از گمانها بپرهیزید که پاره‌ای از گمانها گناه است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>سوره حجرات، آیه ۱۲.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ecfcf4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

*انحراف فکری؛ از امام علی(ع) نقل است: کسی که سوءظن دارد تفکر او خراب می‌گردد.<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ص۷۷۰-۷۷۱.</ref>

*از بین رفتن ایمان و عبادات و سنگینی بار گناه؛ همانطور که برخی روایات به آن اشاره دارد.<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ص۵۸۸، حدیث۳۱۵.</ref>

*تنهایی و از دست دادن دوستان؛ در روایتی از امام علی(ع) آمده است: انسانِ دارای سوءظن، هرگز میان او و دوستانش صلح و صفا برقرار نمی‌شود.<ref>ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۷۹.</ref>

*شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.

*شیرازی، سید صادق، ألف مسألة فی بلاد الغرب، مصحح: جلال عبد الرزاق معاش، بیروت، دارالعلوم، چاپ اول، ۱۴۲۸ق.

*قمی، عباس، اخلاق و آداب، قم، نور مطاف، ۱۳۸۹ش.

*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.