پرش به محتوا

حلال‌زادگی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
از حلال‌زادگی با عنوان «طَهارت مَوْلِد»<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۸۷ و ۱۱۴، ج۴،‌ ص۵۹ و۱۲۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۱۱۷و۱۱۸؛ عاملی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۳.</ref> در ابواب مختلف فقهی مانند اجتهاد و تقلید، [[نماز جماعت]]، نکاح، [[قضاوت]] و [[بینه شرعی|‌شهادت]] سخن گفته شده است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>
از حلال‌زادگی با عنوان «طَهارت مَوْلِد»<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۸۷ و ۱۱۴، ج۴،‌ ص۵۹ و۱۲۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۱۱۷و۱۱۸؛ عاملی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۳.</ref> در ابواب مختلف فقهی مانند اجتهاد و تقلید، [[نماز جماعت]]، نکاح، [[قضاوت]] و [[بینه شرعی|‌شهادت]] سخن گفته شده است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>


==حلال‌زادگی شرط برخی مناصب==
==حلال‌زادگی؛ شرط برخی مناصب==
در برخی از ابواب فقهی حلال‌زادگی شرط برخی از امور و نبود آن (یعنی زنازاده بودن) موجب سلب صلاحیت و اهلیت نداشتن در آن امور بیان شده است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>
در برخی از ابواب فقهی حلال‌زادگی شرط برخی از امور و نبود آن (یعنی زنازاده بودن) موجب سلب صلاحیت و اهلیت نداشتن در آن امور بیان شده است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>
*'''مرجعیت''': حلال‌زادگی را یکی از شرط‌های [[مجتهد|مجتهدی]] دانسته‌اند که از او می‌توان [[تقلید (فقه)|تقلید]] کرد ([[مرجع تقلید]]).<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ‌ص۱۳.</ref> [[شهید ثانی]] شرطیت حلال‌زادگی را [[اجماع|اجماعی]] دانسته است.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۶۲.</ref> در کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]]، زنازاده نبودن به‌عنوان شرط بیان شده است.<ref>طباطبایی یزدی،‌ العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱،‌ ص۲۷.</ref>
*'''مرجعیت''': حلال‌زادگی را یکی از شرط‌های [[مجتهد|مجتهدی]] دانسته‌اند که از او می‌توان [[تقلید (فقه)|تقلید]] کرد ([[مرجع تقلید]]).<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ‌ص۱۳.</ref> [[شهید ثانی]] شرطیت حلال‌زادگی را [[اجماع|اجماعی]] دانسته است.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۶۲.</ref> در کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]]، زنازاده نبودن به‌عنوان شرط بیان شده است.<ref>طباطبایی یزدی،‌ العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱،‌ ص۲۷.</ref>
خط ۲۷: خط ۲۷:
در تعدادی از روایات که هم در منابع شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۶؛‌ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۳؛ برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۱۳۸-۱۳۹؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۴۱-۱۴۵.</ref> و هم در منابع روایی اهل‌سنت آمده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۸۷؛ ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷ -۵۹؛ ابن‌مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۷۶و۷۷؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۲۶۵و۲۶۶، ج۱۷، ص۲۵۰ و ج۲۱،‌ ص۳۶۳-۳۶۹.</ref> [[مودت اهل‌بیت(ع)|محبت اهل‌بیت(ع)]] به‌ویژه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نشانه حلال‌زادگی و بغض و دشمنی نسبت به آنان نشانه [[ولد الزنا|حرام‌زادگی]] دانسته شده است. به‌عنوان مثال در منابع اهل‌سنت از [[عبادت بن صامت]] و [[ابوسعید خدری|ابوسعید خُدْری]]، هر دو از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]]، نقل شده که ما فرزندانمان را با محبت علی بن ابی‌طالب می‌آزمودیم؛ اگر آنان به علی بن ابی‌طالب محبت نداشتند، می‌دانستیم که آنها از ما نیستند و حرام‌زاده هستند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۸۷؛ ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷ -۵۹؛ ابن‌مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۷۶و۷۷.</ref> ابن‌جَزَری (۷۵۱- ۸۳۳ق) محدث و فقیه شافعی‌مذهب، گفته است از قدیم تا زمان او مشهور بود که کسی غیر از ولدالزنا نسبت به علی(ع) دشمنی نمی‌کرد.<ref>ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] در بابی با عنوان «أن حبهم علیهم السلام علامة طیب الولادة و بغضهم علامة خبث الولادة؛ ۳۱ حدیث گردآورده<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۱۴۵-۱۵۶.</ref> و در [[مرآة العقول (کتاب)|مرآه العقول]] آنها را [[تواتر|متواتر]] شمرده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۲۶، ص۴۲۰.</ref>
در تعدادی از روایات که هم در منابع شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۶؛‌ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۳؛ برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۱۳۸-۱۳۹؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۴۱-۱۴۵.</ref> و هم در منابع روایی اهل‌سنت آمده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۸۷؛ ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷ -۵۹؛ ابن‌مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۷۶و۷۷؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۲۶۵و۲۶۶، ج۱۷، ص۲۵۰ و ج۲۱،‌ ص۳۶۳-۳۶۹.</ref> [[مودت اهل‌بیت(ع)|محبت اهل‌بیت(ع)]] به‌ویژه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نشانه حلال‌زادگی و بغض و دشمنی نسبت به آنان نشانه [[ولد الزنا|حرام‌زادگی]] دانسته شده است. به‌عنوان مثال در منابع اهل‌سنت از [[عبادت بن صامت]] و [[ابوسعید خدری|ابوسعید خُدْری]]، هر دو از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]]، نقل شده که ما فرزندانمان را با محبت علی بن ابی‌طالب می‌آزمودیم؛ اگر آنان به علی بن ابی‌طالب محبت نداشتند، می‌دانستیم که آنها از ما نیستند و حرام‌زاده هستند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۸۷؛ ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷ -۵۹؛ ابن‌مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۷۶و۷۷.</ref> ابن‌جَزَری (۷۵۱- ۸۳۳ق) محدث و فقیه شافعی‌مذهب، گفته است از قدیم تا زمان او مشهور بود که کسی غیر از ولدالزنا نسبت به علی(ع) دشمنی نمی‌کرد.<ref>ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] در بابی با عنوان «أن حبهم علیهم السلام علامة طیب الولادة و بغضهم علامة خبث الولادة؛ ۳۱ حدیث گردآورده<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۱۴۵-۱۵۶.</ref> و در [[مرآة العقول (کتاب)|مرآه العقول]] آنها را [[تواتر|متواتر]] شمرده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۲۶، ص۴۲۰.</ref>


در مقابل نظر علامه مجلسی مبنی بر تواتر احادیث حلال زاده بودن محبان ائمه(ع) و حرام‌زاده بودن دشمنان آنان، برخی از پژوهشگران دینی، سند تعدادی از این روایات را مخدوش دانسته‌اند و معتقدند روایان آن یا ناشناخته‌اند و یا اینکه از غلات به‌شمار می‌روند.<ref>قزوینی، «آيا شيعيان ، مخالفان خود را «حرام زاده» مي دانند؟»، مندرج در سایت موسسه تحقیقاتی ولی عصر.</ref> همچنین در مورد این روایات گفته شده حرام‌زاده بودن باعث سلب اختیار انسان نمی‌شود و علّت تامّه [[گناه|ارتکاب گناه]] و دوری از محبت و دوستی اهل بیت(ع) نیست و ممکن است فرزند زنا به واسطه در اختیار گرفتن سرنوشت خود مانند دیگر افراد مُحب ائمه(ع) شود، کما اینکه دلیلی وجود ندارد هر حلال‌زاده‌ای محب ائمه(ع) باشد. طبق این نظر، روایات دشمنی ولدالزنا با اهل بیت(ع)، ناظر به یک حکم کلی نیست؛ بلکه اشاره به وضعیت تکوینی افراد حرام‌زاده دارد که بیشتر از افراد حلال‌زاده در معرض دشمنی با ائمه(ع) قرار می‌گیرند؛ نه اینکه همیشه چنین باشد.{{مدرک}}
در مقابل نظر علامه مجلسی مبنی بر تواتر احادیث حلال‌زاده بودن محبان ائمه(ع) و حرام‌زاده بودن دشمنان آنان، برخی از پژوهشگران دینی، سند تعدادی از این روایات را مخدوش دانسته‌اند و معتقدند روایان آن یا ناشناخته‌اند و یا اینکه از غلات به‌شمار می‌روند.<ref>قزوینی، «آیا شیعیان، مخالفان خود را «حرام‌زاده» می‌دانند؟»، مندرج در سایت موسسه تحقیقاتی ولی عصر.</ref> همچنین در مورد این روایات گفته شده حرام‌زاده بودن باعث سلب اختیار انسان نمی‌شود و علّت تامّه [[گناه|ارتکاب گناه]] و دوری از محبت و دوستی اهل بیت(ع) نیست و ممکن است فرزند زنا به واسطه در اختیار گرفتن سرنوشت خود مانند دیگر افراد مُحب ائمه(ع) شود، کما اینکه دلیلی وجود ندارد هر حلال‌زاده‌ای محب ائمه(ع) باشد. طبق این نظر، روایات دشمنی ولدالزنا با اهل بیت(ع)، ناظر به یک حکم کلی نیست؛ بلکه اشاره به وضعیت تکوینی افراد حرام‌زاده دارد که بیشتر از افراد حلال‌زاده در معرض دشمنی با ائمه(ع) قرار می‌گیرند؛ نه اینکه همیشه چنین باشد.{{مدرک}}


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۵: خط ۳۵:
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن‌جزری، شمس‌الدین محمد، اسنی المطالب فی مناقب الامام علی بن ابی‌طالب، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین(ع) العامة، بی‌تا.
* ابن‌جزری، شمس‌الدین محمد، اسنی المطالب فی مناقب الامام علی بن ابی‌طالب، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین(ع) العامة، بی‌تا.
* ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت،‌ دار الفکر، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت،دار الفکر، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن‌مردویه اصفهانی، ابوبکر احمد بن موسی، مناقب علی بن ابی‌طالب، قم،‌دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.
* ابن‌مردویه اصفهانی، ابوبکر احمد بن موسی، مناقب علی بن ابی‌طالب، قم،‌دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.
* بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، توضیح المسائل (محشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.
* بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، توضیح المسائل (محشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.
* حسینی قزوینی، سید محمد، [https://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=5131 «آيا شيعيان مخالفان خود را «حرام زاده» مي دانند؟»]، مندرج در سایت تحقیقاتی ولی عصر، تاریخ درج ۲۴ آذر ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ش.
* حسینی قزوینی، سید محمد، [https://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=5131 «آیا شیعیان مخالفان خود را «حرام‌زاده» می‌دانند؟»]، مندرج در سایت تحقیقاتی ولی عصر، تاریخ درج ۲۴ آذر ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ش.
* شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
* شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
* طباطبایی یزدی،‌ سید محمد، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (محشّی)، تحقیق احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۹ق.
* طباطبایی یزدی،‌ سید محمد، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (محشّی)، تحقیق احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۹ق.
* عاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌ بیروت،‌ دار البلاغه، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.  
* عاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌ بیروت، دار البلاغه، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.  
* محقق حلی، نجم‌الدین جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق عبدالحسین محمد علی بقال، قم،‌ مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* محقق حلی، نجم‌الدین جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق عبدالحسین محمد علی بقال، قم،‌ مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة‌، قم، نشر تفکر، ۱۴۰۹ق.
* منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة‌، قم، نشر تفکر، ۱۴۰۹ق.
* مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم السلام، زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
* مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم السلام، زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
* مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، الموسوعة الفقهیه (موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم‌السلام)، زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
* مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، الموسوعة الفقهیه (موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم‌السلام)، زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۰۰

ویرایش