Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
''' | '''مَجدُالدین اَبُوالحَسن کَسایی مَروَزی''' (۳۴۱- وفات بعد از ۳۹۰ق) از شاعران [[شیعی]] قرن چهارم و معاصر عهد [[سامانیان|سامانی]] و اوایل عهد [[غزنویان|غزنوی]] است که در [[مرو]] دیده به جهان گشود. وی نخستين شاعر شيعی مذهب زبان فارسی و همچنین نخستین کسی است که سوگ نامه [[کربلا]] به زبان فارسی سروده است. کسایی ابتدا در مدح سلاطین زمان خود شعر میسرود ولی بعدها پشیمان شد و به مدح [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت مصطفی (ص)]] و [[اهل بیت (ع)]] پرداخت. | ||
اشعار حکیم کسایی را بیشتر از منابعی مانند:کتاب [[لغت فرس]] از [[اسدی طوسی]]، [[النقض|کتاب النقض]]، [[مجمع الفرس سروری]]، [[لباب الالباب|لبابالالباب]]، [[فرهنگ جهانگیری]]، [[فرهنگ رشیدی]] و دیگر فرهنگهای لغت استخراج کردهاند. محققان، علت تخلص او به کسایی را، برگرفته از مذهب شیعی او و برداشتی از [[حدیث کساء]] میدانند. | اشعار حکیم کسایی را بیشتر از منابعی مانند:کتاب [[لغت فرس]] از [[اسدی طوسی]]، [[النقض|کتاب النقض]]، [[مجمع الفرس سروری]]، [[لباب الالباب|لبابالالباب]]، [[فرهنگ جهانگیری]]، [[فرهنگ رشیدی]] و دیگر فرهنگهای لغت استخراج کردهاند. محققان، علت تخلص او به کسایی را، برگرفته از مذهب شیعی او و برداشتی از [[حدیث کساء]] میدانند. | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
از زندگی کسایی به ویژه آغاز و اواخر آن، آگاهی درستی در دست نیست. محققان دامنه زندگی او را از عهد [[سامانیان]] تا [[غزنویان]] و تمایلات دینی او را از مدح [[خلفای عباسی]] تا [[ائمه معصومین]] (ع) گسترانیدهاند.<ref>طباطبایی، سید مهدی، بررسی زندگی کسایی مروزی بر اساس خوانشی جدید از قصیده لامیه، ص۱۵۱-۱۶۶</ref> وی در آغاز در دربار سامانیان بوده ولی بعدها به دربار غزنویان رفته است و در اواخر عمر از مدح سلاطین پشیمان شد و به مدح و ثنای [[اهل بیت(ع)]] پرداخت.او از طلایه داران شعر فارسی به شمار میرود.<ref>میرجعفری، سیداکبر؛ اصلاحی، سعیده؛ پناهنده، صدیقه، شعر و ادب: کسایی مروزی، ص۲۸-۲۹</ref> | از زندگی کسایی به ویژه آغاز و اواخر آن، آگاهی درستی در دست نیست. محققان دامنه زندگی او را از عهد [[سامانیان]] تا [[غزنویان]] و تمایلات دینی او را از مدح [[خلفای عباسی]] تا [[ائمه معصومین]] (ع) گسترانیدهاند.<ref>طباطبایی، سید مهدی، بررسی زندگی کسایی مروزی بر اساس خوانشی جدید از قصیده لامیه، ص۱۵۱-۱۶۶</ref> وی در آغاز در دربار سامانیان بوده ولی بعدها به دربار غزنویان رفته است و در اواخر عمر از مدح سلاطین پشیمان شد و به مدح و ثنای [[اهل بیت(ع)]] پرداخت.او از طلایه داران شعر فارسی به شمار میرود.<ref>میرجعفری، سیداکبر؛ اصلاحی، سعیده؛ پناهنده، صدیقه، شعر و ادب: کسایی مروزی، ص۲۸-۲۹</ref> | ||
==اهل بیت(ع) در اشعار کسایی == | ==اهل بیت(ع) در اشعار کسایی== | ||
{{گفت و گو | {{گفت و گو | ||
| تراز = چپ | | تراز = چپ | ||
خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
}} | }} | ||
=== مدیحه سرائی === | ===مدیحه سرائی=== | ||
کسائی را برخی از محققان با استناد به ابیاتی، مداح سلطان محمود غزنوی شمردهاند.<ref>ر.ک: درخشان، مهدی، اشعار حکیم کسایی مروزی و تحقیقی در زندگانی و آثار او، ص۱۴</ref> چنانکه [[سوزنی سمرقندی]] می گوید: | کسائی را برخی از محققان با استناد به ابیاتی، مداح سلطان محمود غزنوی شمردهاند.<ref>ر.ک: درخشان، مهدی، اشعار حکیم کسایی مروزی و تحقیقی در زندگانی و آثار او، ص۱۴</ref> چنانکه [[سوزنی سمرقندی]] می گوید: | ||
{{شعر2 | {{شعر2 | ||
خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
صاحب کتاب [[النقض (کتاب)|النقض]] گوید: «به بعضی از شعرای فارسیان که شاعی و معتقد و متعصب بودهاند اشارهای میکنیم که از جمله آنها، [[ابوالقاسم فردوسی|فردوسی]] و [[خواجه فخرالدین عصمة الله بخاری|فخر جاجرمی]] است و در کسائی نیز خلافی نیست که همه دیوان او مدایح و مناقب [[حضرت محمد(ص)|حضرت مصطفی(ص)]] و [[اهل بیت(ع)]] اوست.» <ref>درخشان، مهدی، اشعار حکیم کسایی مروزی و تحقیقی در زندگانی و آثار او، ص۱۳</ref> | صاحب کتاب [[النقض (کتاب)|النقض]] گوید: «به بعضی از شعرای فارسیان که شاعی و معتقد و متعصب بودهاند اشارهای میکنیم که از جمله آنها، [[ابوالقاسم فردوسی|فردوسی]] و [[خواجه فخرالدین عصمة الله بخاری|فخر جاجرمی]] است و در کسائی نیز خلافی نیست که همه دیوان او مدایح و مناقب [[حضرت محمد(ص)|حضرت مصطفی(ص)]] و [[اهل بیت(ع)]] اوست.» <ref>درخشان، مهدی، اشعار حکیم کسایی مروزی و تحقیقی در زندگانی و آثار او، ص۱۳</ref> | ||
== موضوع و قالبهای شعری == | ==موضوع و قالبهای شعری== | ||
وی در قالبهای ''قصیده''، ''رباعی'' و ''قطعه'' طبع آزمایی کرده است.<ref>میرجعفری، سیداکبر؛ اصلاحی، سعیده؛ پناهنده، صدیقه، شعر و ادب: کسایی مروزی، ص۲۸-۲۹</ref> | وی در قالبهای ''قصیده''، ''رباعی'' و ''قطعه'' طبع آزمایی کرده است.<ref>میرجعفری، سیداکبر؛ اصلاحی، سعیده؛ پناهنده، صدیقه، شعر و ادب: کسایی مروزی، ص۲۸-۲۹</ref> | ||
همچنین موضوع اشعار کسایی را میتوان به سه دستۀ مدح، وصف طبیعت و نصیحت و اندرز تقسیم کرد.<ref>میرجعفری، سیداکبر؛ اصلاحی، سعیده؛ پناهنده، صدیقه، شعر و ادب: کسایی مروزی، ص۲۸-۲۹</ref> | همچنین موضوع اشعار کسایی را میتوان به سه دستۀ مدح، وصف طبیعت و نصیحت و اندرز تقسیم کرد.<ref>میرجعفری، سیداکبر؛ اصلاحی، سعیده؛ پناهنده، صدیقه، شعر و ادب: کسایی مروزی، ص۲۸-۲۹</ref> | ||
== درونمایه اشعار == | ==درونمایه اشعار== | ||
ترویج مذهب [[شیعه|تشیع]]، ظلم ستیزی، مداحی و [[مرثیه سرایی]] [[اهل بیت(ع)]]، پند و اندرزهای حکیمانه، نگرشی متعالی به جهان هستی و زبان شیوا و شیرین او، مهمترین ویژگیهای شعر اوست. محققان، علت تخلص او را به کسایی، برگرفته از مذهب شیعی او و برداشتی از [[حدیث کساء]] میدانند.<ref>مقدّسان، یحیی، ولادت کسایی مروزی شاعر اهل بیت علیهم السلام، ص۵۴</ref> | ترویج مذهب [[شیعه|تشیع]]، ظلم ستیزی، مداحی و [[مرثیه سرایی]] [[اهل بیت(ع)]]، پند و اندرزهای حکیمانه، نگرشی متعالی به جهان هستی و زبان شیوا و شیرین او، مهمترین ویژگیهای شعر اوست. محققان، علت تخلص او را به کسایی، برگرفته از مذهب شیعی او و برداشتی از [[حدیث کساء]] میدانند.<ref>مقدّسان، یحیی، ولادت کسایی مروزی شاعر اهل بیت علیهم السلام، ص۵۴</ref> | ||
خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
}} | }} | ||
== پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون== | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/news/215481/%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2%C2%AB-%DA%A9%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C%C2%BB-(341%D9%82) دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | *[https://www.cgie.org.ir/fa/news/215481/%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2%C2%AB-%DA%A9%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C%C2%BB-(341%D9%82) دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشتها}} | {{یادداشتها}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* طباطبایی، سید مهدی، بررسی زندگی کسایی مروزی بر اساس خوانشی جدید از قصیده لامیه، ادبیات و زبان ها، تاریخ ادبیات، پاییز ۱۳۸۸، شماره ۶. | * طباطبایی، سید مهدی، بررسی زندگی کسایی مروزی بر اساس خوانشی جدید از قصیده لامیه، ادبیات و زبان ها، تاریخ ادبیات، پاییز ۱۳۸۸، شماره ۶. |