حلال‌زادگی: تفاوت میان نسخه‌ها

حلال‌زادگی به [[ولد الزنا|زنازاده]] نبودن و تولد از راه مشروع<ref>عاملی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۳</ref> و حلال‌زاده به کسی گفته می‌شود که از راه مشروع و حلال مانند [[ازدواج|ازدواج صحیح]] یا از راهی که در حکم مشروع است مانند [[وطی به شبهه|آمیزش به شبهه]] {{یاد|آمیزش با زن بیگانه به گمان حلال بودن او و اینکه همسر اوست. (نگاه کنید به: مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۶۵.)}} متولد شده است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>

از حلال‌زادگی با عنوان «طَهارت مَوْلِد»<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۸۷ و ۱۱۴، ج۴،‌ ص۵۹ و۱۲۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۱۱۷و۱۱۸؛ عاملی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۳.</ref> در ابواب مختلف فقهی مانند اجتهاد و تقلید، [[نماز جماعت]]، نکاح، [[قضاوت]] و [[بینه شرعی|‌شهادت]] سخن گفته شده است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>

 

==شرط‌بودن حلال‌زادگی در فقه==

 

*'''امامت جماعت و جمعه''': برپایه اجماع فقهای امامیه،<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> حلال‌زادگی یکی از شرایط [[امام جماعت]] در [[نماز]] به شمار می‌رود و امامت شخص [[ولد الزنا|ولدالزنا]] جایز نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> مستند این حکم را روایات دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> گفته شده مراد از این شرط، این است که ولدالزنا بودن امام جماعت احراز و معلوم نشده باشد.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، الموسوعة الفقهیه، ۱۴۲۳ق، ج۱۷، ص۲۰.</ref> ازاین‌رو، امامت جماعتِ کسی که در حلال‌زادگی او تردید است و زنازادگی او اثبات نشده، به اتفاق‌نظر فقها، صحیح و جایز شمرده شده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۵.</ref> حلال‌زادگی را در [[امام جمعه|امامت جمعه]] نیز شرط دانسته‌اند.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۸۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۲۹۶.</ref>

 

در روایات متعددی از منابع شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۶؛‌ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۳؛ برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۱۳۸-۱۳۹؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۴۱-۱۴۵.</ref> و اهل‌سنت،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۸۷؛ ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷ -۵۹؛ ابن‌مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۷۶و۷۷؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۲۶۵و۲۶۶، ج۱۷، ص۲۵۰ و ج۲۱،‌ ص۳۶۳-۳۶۹.</ref> [[مودت اهل‌بیت(ع)|محبت اهل‌بیت(ع)]] به ویژه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نشانه حلال‌زادگی و بغض و دشمنی نسبت به آنان نشانه [[ولد الزنا|حرام‌زادگی]] شمرده شده است.  

 

[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] در بابی با عنوان «أن حبهم علیهم السلام علامة طیب الولادة و بغضهم علامة خبث الولادة؛ همانا محبت اهل‌بیت(ع) نشانه پاکی ولالت و بغض ایشان علامت خبث ولادت (حرام‌زادگی) است»، ۳۱ حدیث گردآورده<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۱۴۵-۱۵۶.</ref> و آنها را [[تواتر|متواتر]] شمرده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۲۶، ص۴۲۰.</ref>

 

ابن‌عَساکِر، از محدثان و مورخان اهل‌سنت در قرن ششم قمری، نقل کرده که [[انصار]] ولدالزنا بودن را از طریق دشمنی شخص با علی بن ابی‌طالب می‌شناختند.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۸۷و۲۸۸.</ref> ابن‌جَزَری (۷۵۱- ۸۳۳ق) محدث و فقیه شافعی‌مذهب، گفته است از قدیم تا زمان او مشهور بود که کسی غیر از ولدالزنا نسبت به علی(ع) دشمنی نمی‌کرد.<ref>ابن‌جزری، اسنی المطالب، اصفهان، ص۵۷.</ref>

*ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت،‌ دار الفکر، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.

*ابن‌مردویه اصفهانی، ابوبکر احمد بن موسی، مناقب علی بن ابی‌طالب، قم،‌دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.

*عاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌ بیروت،‌ دار البلاغه، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.  

* مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، الموسوعة الفقهیه (موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم‌السلام)، زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.

*نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.