Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵
ویرایش
فتوا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''فَتوا''' نظر [[مجتهد]] یا [[مرجع تقلید]] درباره وظایف شرعی [[تکلیف|مکلفان]] است که از [[ادله اربعه]] ([[قرآن]]، [[سنت]]، [[اجماع]] و [[عقل]]) استنباط می‌شود. بنا به نظر فقهای شیعه، [[عدالت (فقه)|عدالت]]، [[امامیه|شیعه دوازده امامی بودن]]، [[اعلمیت|اعلم بودن]]، | '''فَتوا''' نظر [[مجتهد]] یا [[مرجع تقلید]] درباره وظایف شرعی [[تکلیف|مکلفان]] است که از [[ادله اربعه]] ([[قرآن]]، [[سنت]]، [[اجماع]] و [[عقل]]) استنباط می‌شود. بنا به نظر فقهای شیعه، [[عدالت (فقه)|عدالت]]، [[امامیه|شیعه دوازده امامی بودن]]، [[اعلمیت|اعلم بودن]]، [[حلال‌زادگی]]، آشنایی با راه‌ها و علوم لازم در زمینه استنباط احكام شرعی از شرایط فتوادهنده است. | ||
فتوا معمولاً با واژه‌های [[واجب]]، [[حرام]]، [[مکروه|مکروه]]، [[مستحب]] و [[مباح]] بیان می‌شود. گاهی نیز برای بیان فتوا از عبارت‌های «اقوی آن است»، «بنا براقوی» و «اظهر آن است» نیز استفاده می‌گردد. همچنین شنيدن از زبان | فتوا معمولاً با واژه‌های [[واجب]]، [[حرام]]، [[مکروه|مکروه]]، [[مستحب]] و [[مباح]] بیان می‌شود. گاهی نیز برای بیان فتوا از عبارت‌های «اقوی آن است»، «بنا براقوی» و «اظهر آن است» نیز استفاده می‌گردد. همچنین شنيدن از زبان مُفْتى، خبردادن دو عادل، خبردادن یک عادل یا يك فرد مورد اعتماد که از سخنش اطمینان حاصل شود و نیز يافتن فتوا در [[رساله توضیح‌المسائل]] از راه‌های دستیابی به فتوای مجتهد است. | ||
در فرق بین فتوا و حکم گفته شده که فتوا بیان حکم کلی برای عموم مقلدان مجتهد است؛ اما حکم، دستور حاکم به انجام یا ترک کار مشخصی است و بر همه مردمی که مورد خطاب این حکم واقع شده‌اند، لازم‌الاجرا است. | در فرق بین فتوا و حکم گفته شده که فتوا بیان حکم کلی برای عموم مقلدان مجتهد است؛ اما حکم، دستور حاکم به انجام یا ترک کار مشخصی است و بر همه مردمی که مورد خطاب این حکم واقع شده‌اند، لازم‌الاجرا است. | ||
برخی از | برخی از فتواهای مشهور که از طرف فقهای شیعه صادر شده است عبارتند از: [[نهضت تنباکو|فتوای تحریم تنباکو]]، [[فتوای جهاد علیه داعش]] و [[فتوای حرمت اهانت به مقدسات اهل سنت]]. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
فتوا فقط در صورتی که مستند به دلیل شرعی معتبر باشد، حجت است؛ در غیر این صورت عمل به آن [[حرام]] است.<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۶۴۴.</ref> دلیل شرعی معتبر برای فتوا دادن از چهار منبع حاصل می‌شود که عبارتند از: | فتوا فقط در صورتی که مستند به دلیل شرعی معتبر باشد، حجت است؛ در غیر این صورت عمل به آن [[حرام]] است.<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۶۴۴.</ref> دلیل شرعی معتبر برای فتوا دادن از چهار منبع حاصل می‌شود که عبارتند از: | ||
#[[قرآن]]: حدود ۵۰۰ آیه از حدود شش هزار آیه قرآن (حدود یک سیزدهم) احکام شرعی اختصاص دارد.<ref>فاضل مقداد، كنز العرفان في فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۵.</ref> البته بنا به نظر [[محمدهادی معرفت]] استنباط احکام شرعی به این ۵۰۰ آیه منحصر نیست.<ref>معرفت، تفسیر و مفسران، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۲۲۸.</ref> | #[[قرآن]]: حدود ۵۰۰ آیه از حدود شش هزار آیه قرآن (حدود یک سیزدهم) احکام شرعی اختصاص دارد.<ref>فاضل مقداد، كنز العرفان في فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۵.</ref> البته بنا به نظر [[محمدهادی معرفت]] استنباط احکام شرعی به این ۵۰۰ آیه منحصر نیست.<ref>معرفت، تفسیر و مفسران، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۲۲۸.</ref> | ||
#[[سنت]]: به معنای گفتار، کردار و [[تقریر معصوم]] است.<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی: اصول فقه و فقه، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۷.</ref> شیعه سنت پیامبر(ص) و ائمه(ع) را حجت می‌داند؛ اما [[اهل سنت|اهل‌سنت]] فقط سنت پیامبر(ص) را حجت می‌دانند.<ref>مرکز اطلاعات و منابع اسلامی، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | #[[سنت]]: به معنای گفتار، کردار و [[تقریر معصوم]] است.<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی: اصول فقه و فقه، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۱۷.</ref> شیعه سنت پیامبر(ص) و ائمه(ع) را حجت می‌داند؛ اما [[اهل سنت|اهل‌سنت]] فقط سنت پیامبر(ص) را حجت می‌دانند.<ref>مرکز اطلاعات و منابع اسلامی، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | ||
#[[اجماع]]: اجماع به معنای اتفاق‌نظر علما در یک مسئله است.<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی: اصول فقه و فقه، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۲۰.</ref> از نظر شیعه، [[اجماع]] در صورتی که نشانگر نظر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] یا ائمه(ع) باشد، حجت است.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.</ref> | #[[اجماع]]: اجماع به معنای اتفاق‌نظر علما در یک مسئله است.<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی: اصول فقه و فقه، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۲۰.</ref> از نظر شیعه، [[اجماع]] در صورتی که نشانگر نظر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] یا ائمه(ع) باشد، حجت است.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.</ref> | ||
#عقل: [[دلیل عقلی]]، حکمی که به وسیله آن، دستیابی به [[حکم شرعی]] ممکن می‌شود.<ref>کلانتری، مطارح الانظار، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۳۱۹.</ref> البته [[اخباری|اخباری‌ها]]، [[عقل]] را به عنوان دلیل برای استنباط احکام شرعی، معتبر نمی‌دانند.<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی: اصول فقه و فقه، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۲۲.</ref> | #عقل: [[دلیل عقلی]]، حکمی که به وسیله آن، دستیابی به [[حکم شرعی]] ممکن می‌شود.<ref>کلانتری، مطارح الانظار، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۳۱۹.</ref> البته [[اخباری|اخباری‌ها]]، [[عقل]] را به عنوان دلیل برای استنباط احکام شرعی، معتبر نمی‌دانند.<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی: اصول فقه و فقه، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۲۲.</ref> | ||
== | ==شرایط مفتی== | ||
برای فتوادهنده | برای فتوادهنده شرایطی بیان شده است که [[بلوغ]]، [[عقل]]، عدالت، شیعه دوازده‌امامی بودن، [[اعلمیت|اعلم بودن]] و [[حلال‌زادگی]] از جمله آنها است.<ref> سیستانی، توضیح المسائل، ۱۴۱۵ق، ص۶.</ref> همچنین مفتى بايد به راه‌هاى دستيابى به احكام شرعى و چگونگى استنباط احكام از آنها و نيز تمامى علومى كه در به‌دست آوردن احكام نقش دارند، عالِم باشد و بتواند بر احکام استدلال و مبانى آنها را تبيين كند.<ref>محقق حلی، معارج الاصول، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref> ازاین‌رو، مفتی باید عالم به [[قرآن]] و [[سنت]] باشد. همچنین [[ناسخ و منسوخ]]، عام و خاص، مطلق و مقید و حقيقت و مجاز آنها را بداند.<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۶۴۴.</ref> | ||
==احکام== | ==احکام== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
*اگر فتوای مجتهد تغییر کند در وجوب اعلان آن برای مقلدان اختلاف‌نظر است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> بنا به نظر برخی از فقها اگر فتوای پیشین موافق احتیاط بوده، اعلان تغییر برای مقلدان واجب نیست.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> برخی دیگر اعلام فتوای جدید برای مقلدان را واجب ندانسته‌اند؛ زیرا فتوای پیشین نیز مطابق شرایط و موازین اجتهاد ارائه شده است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۷.</ref> | *اگر فتوای مجتهد تغییر کند در وجوب اعلان آن برای مقلدان اختلاف‌نظر است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> بنا به نظر برخی از فقها اگر فتوای پیشین موافق احتیاط بوده، اعلان تغییر برای مقلدان واجب نیست.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> برخی دیگر اعلام فتوای جدید برای مقلدان را واجب ندانسته‌اند؛ زیرا فتوای پیشین نیز مطابق شرایط و موازین اجتهاد ارائه شده است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۷.</ref> | ||
*اگر مجتهدِ اَعلم در مسأله‌ای فتوا دهد، كسی كه از او تقلید می‌كند نمی‌تواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل كند.<ref>اصولی، بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۱۹.</ref> | *اگر مجتهدِ اَعلم در مسأله‌ای فتوا دهد، كسی كه از او تقلید می‌كند نمی‌تواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل كند.<ref>اصولی، بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۱۹.</ref> | ||
* مفتی زمانی مجاز است فتوا دهد که مطمئن شود بر همه آنچه که در استنباط احکام دخیل است، اشراف و احاطه دارد.<ref>محقق حلی، معارج الاصول، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۱</ref> | *مفتی زمانی مجاز است فتوا دهد که مطمئن شود بر همه آنچه که در استنباط احکام دخیل است، اشراف و احاطه دارد.<ref>محقق حلی، معارج الاصول، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۱</ref> | ||
==واژه‌های نشان‌دهنده فتوا== | ==واژه‌های نشان‌دهنده فتوا== | ||
واژه‌های نشان‌دهنده فتوا به دو صورت است: | واژه‌های نشان‌دهنده فتوا به دو صورت است: | ||
*تعابیری که مستقیماَ فتوا است: مانند [[واجب]]، [[حرام]]، [[مکروه|مکروه]]، [[مستحب]] و [[مباح]] است.<ref>مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۶۷۱.</ref>؛ همچنین عباراتی مانند «اقوی آن است»، «بنا براقوی»، «اظهر آن است»، «بعید نیست»، «خالی از قوت نیست» و «احوط اقوی».<ref>اصولی، بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۱۹.</ref> | *تعابیری که مستقیماَ فتوا است: مانند [[واجب]]، [[حرام]]، [[مکروه|مکروه]]، [[مستحب]] و [[مباح]] است.<ref>مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۶۷۱.</ref>؛ همچنین عباراتی مانند «اقوی آن است»، «بنا براقوی»، «اظهر آن است»، «بعید نیست»، «خالی از قوت نیست» و «احوط اقوی».<ref>اصولی، بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۱۹.</ref> | ||
*تعابیری که در حکم فتوا هستند: مانند «بعید نیست لکن مسئله مشکل است»، «احوط اگرچه اقوی نیست»، «خالی از وجه نیست»، «مشکل است اگرچه خالی از قرب نیست» و «ممکن است قول به آن ولی خالی از اشکال نیست». مقلد در این موارد نمی‌تواند به مجتهد دیگری رجوع کند.<ref>عاملی، الاصطلاحات الفقهیه، ۱۴۱۳ق، ص۱۵۷.</ref> | *تعابیری که در حکم فتوا هستند: مانند «بعید نیست لکن مسئله مشکل است»، «احوط اگرچه اقوی نیست»، «خالی از وجه نیست»، «مشکل است اگرچه خالی از قرب نیست» و «ممکن است قول به آن ولی خالی از اشکال نیست». مقلد در این موارد نمی‌تواند به مجتهد دیگری رجوع کند.<ref>عاملی، الاصطلاحات الفقهیه، ۱۴۱۳ق، ص۱۵۷.</ref> | ||
===احتیاط واجب و احتیاط مستحب فتوا نیستند=== | ===احتیاط واجب و احتیاط مستحب فتوا نیستند=== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[فتوای تحریم تنباکو]] |:«بسم الله الرحمن الرحیم» | {{جعبه نقل قول| عنوان = [[فتوای تحریم تنباکو]] |:«بسم الله الرحمن الرحیم» | ||
«الیوم استعمال توتون و تنباکو بِأی نَحوٍ کان در حکم محاربه با امام زمان علیه السلام است..»|تاریخ بایگانی|| منبع = اصفهانی کربلایی، تاریخ دخانیه، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۸.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | «الیوم استعمال توتون و تنباکو بِأی نَحوٍ کان در حکم محاربه با امام زمان علیه السلام است..»|تاریخ بایگانی|| منبع = اصفهانی کربلایی، تاریخ دخانیه، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۸.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
* فتوای منسوب به [[شریح بن حارث کندی|شریح قاضی]] برای جوازکشتن [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] <ref>صحتی سردرودی، تحریف‌شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۲.</ref> | *فتوای منسوب به [[شریح بن حارث کندی|شریح قاضی]] برای جوازکشتن [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] <ref>صحتی سردرودی، تحریف‌شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۲.</ref> | ||
*[[نهضت تنباکو|فتوای تحریم تنباکو]]: فتوای [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] که در سال ۱۳۰۹ق در واکنش به اعطای امتیاز انحصاری توتون و تنباکو از طرف ناصر‌الدین شاه به کمپانی رژی انگلیسی در چهار شهر [[ایران]]، صادر شد و به موجب آن، قرارداد مذکور فسخ شد.<ref>اصفهانی کربلایی، تاریخ دخانیه، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۷-۱۱۸.</ref> | *[[نهضت تنباکو|فتوای تحریم تنباکو]]: فتوای [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] که در سال ۱۳۰۹ق در واکنش به اعطای امتیاز انحصاری توتون و تنباکو از طرف ناصر‌الدین شاه به کمپانی رژی انگلیسی در چهار شهر [[ایران]]، صادر شد و به موجب آن، قرارداد مذکور فسخ شد.<ref>اصفهانی کربلایی، تاریخ دخانیه، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۷-۱۱۸.</ref> | ||
*فتوای میرزا محمدتقی شیرازی در لزوم جهاد و مبارزه با انگلیس: این فتوا در سال ۱۳۳۸ق صادر شد و آغازگر قیام مردم عراق علیه اشغال‌گران انگلیسی بود<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات الاعلام الشیعه، دارالمرتضی، ج۱، ص۲۶۳.</ref> و به رهایی عراق از تسلط [[انگلیس]] منجر شد.<ref>فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۳ش، ج۱، ص۲۱۲.</ref> | *فتوای میرزا محمدتقی شیرازی در لزوم جهاد و مبارزه با انگلیس: این فتوا در سال ۱۳۳۸ق صادر شد و آغازگر قیام مردم عراق علیه اشغال‌گران انگلیسی بود<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات الاعلام الشیعه، دارالمرتضی، ج۱، ص۲۶۳.</ref> و به رهایی عراق از تسلط [[انگلیس]] منجر شد.<ref>فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، ۱۳۹۳ش، ج۱، ص۲۱۲.</ref> | ||
*فتوای سید محسن حکیم در حرمت پیوستن به حزب کمونیست: این فتوا در سال ۱۳۸۰ق پس از روی کار آمدن عبدالکریم قاسم و ترویج افکار غیردینی صادر شد. [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] طی دو فتوا، پیوستن به حزب کمونیست را شرعا غیرمجاز و در حکم [[کفر]] و الحاد یا ترویج آنها دانست.<ref> دادفر، «جماعة العلماء، احیاگر هویت سیاسی شیعیان عراق، ص۳۵.</ref> | *فتوای سید محسن حکیم در حرمت پیوستن به حزب کمونیست: این فتوا در سال ۱۳۸۰ق پس از روی کار آمدن عبدالکریم قاسم و ترویج افکار غیردینی صادر شد. [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] طی دو فتوا، پیوستن به حزب کمونیست را شرعا غیرمجاز و در حکم [[کفر]] و الحاد یا ترویج آنها دانست.<ref> دادفر، «جماعة العلماء، احیاگر هویت سیاسی شیعیان عراق، ص۳۵.</ref> | ||
* فتوای(حکم) اعدام [[سلمان رشدی]] از سوی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ش، برابر با ۷ رجب۱۴۰۹ق.<ref>http://www.imam-khomeini.ir/fa/C207_44691/</ref> | *فتوای(حکم) اعدام [[سلمان رشدی]] از سوی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ش، برابر با ۷ رجب۱۴۰۹ق.<ref>http://www.imam-khomeini.ir/fa/C207_44691/</ref> | ||
*[[فتوای جهاد علیه داعش]]: فتوای [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]] مرجع تقلید ساکن عراق که در سال ۱۳۹۳ش علیه [[داعش]] صادر شد. او در این فتوا دفاع از عراق و مقدسات آن را [[واجب کفایی]] دانست و از گروه‌های مردم عراق خواست به مقابله با تکفیری‌ها بپردازند. پس از صدور این فتوا، [[حشد شعبی]] شکل گرفت و منجر به بیرون راندن داعش از خاک عراق گردید.<ref>[https://b2n.ir/412056 «۹ فتوای تاریخ‌ساز معاصر»]، سایت شبکه اجتهاد.</ref> | *[[فتوای جهاد علیه داعش]]: فتوای [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]] مرجع تقلید ساکن عراق که در سال ۱۳۹۳ش علیه [[داعش]] صادر شد. او در این فتوا دفاع از عراق و مقدسات آن را [[واجب کفایی]] دانست و از گروه‌های مردم عراق خواست به مقابله با تکفیری‌ها بپردازند. پس از صدور این فتوا، [[حشد شعبی]] شکل گرفت و منجر به بیرون راندن داعش از خاک عراق گردید.<ref>[https://b2n.ir/412056 «۹ فتوای تاریخ‌ساز معاصر»]، سایت شبکه اجتهاد.</ref> | ||
*[[فتوای حرمت اهانت به مقدسات اهل سنت]]: فتوای [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] که در پی توهین یاسرالحبیب به [[عایشه|عایشه همسر پیامبر]]، و استفتای علمای شیعه منطقه احساء عربستان در سال ۱۳۸۹ش، صادر شد.<ref>[https://b2n.ir/059636 «قائد الثورة یحرم النیل من رموز اهل السُنة و نساء النبی(ص)»]، خبرگزاری مهر.</ref> | *[[فتوای حرمت اهانت به مقدسات اهل سنت]]: فتوای [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] که در پی توهین یاسرالحبیب به [[عایشه|عایشه همسر پیامبر]]، و استفتای علمای شیعه منطقه احساء عربستان در سال ۱۳۸۹ش، صادر شد.<ref>[https://b2n.ir/059636 «قائد الثورة یحرم النیل من رموز اهل السُنة و نساء النبی(ص)»]، خبرگزاری مهر.</ref> | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[مرجع تقلید]] | *[[مرجع تقلید]] | ||
* [[رساله توضیح‌المسائل]] | *[[رساله توضیح‌المسائل]] | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://ijtihadnet.ir/۹-فتوای-معاصر-تاریخ-ساز-اسماعیل-یکتا/ «۹ فتوای تاریخ‌ساز معاصر»] | *[http://ijtihadnet.ir/۹-فتوای-معاصر-تاریخ-ساز-اسماعیل-یکتا/ «۹ فتوای تاریخ‌ساز معاصر»] | ||
{{اصطلاحات فقهی}} | {{اصطلاحات فقهی}} | ||