غسل جنابت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''غُسل جِنابَت''' غسلی است که به‌سبب [[جنابت]] انجام می‌شود. این [[غسل]] برای انجام [[واجب|اعمال واجبی]] که [[طهارت]] در آنها شرط است، مانند: نماز، داخل شدن در [[مسجد]]، [[واجب]] است. غسل جنابت از وضو کفایت می‌کند، اما اینکه با سایر غسل‌ها هم می‌توان نماز خواند یا خیر؟ بین فقها اختلاف است. در [[قرآن]]، از نماز خواندن جُنُب پیش از [[غسل]] کردن نهی شده است.

خارج شدن [[منی|مَنی]] بدون آمیزش جنسی و رابطه جنسی منجر به [[آمیزش|دخول]] هر چند منی خارج نشود، از اسباب غسل جنابت هستند.<ref> یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۶۹-۴۷۱.</ref>

در [[قرآن|قرآن کریم]] از نماز خواندن شخص جُنُب پیش از غسل نهی شده است: {{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقْرَ‌بُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُکارَ‌یٰ حَتَّیٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِی سَبِیلٍ حَتَّیٰ تَغْتَسِلُوا|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید، در حال مستی به نماز نزدیک نشوید تا زمانی که بدانید چه می‌گویید؛ و [نیز] در حال جنابت [وارد نماز نشوید] -مگر اینکه راهگذر باشید- تا غسل کنید؛|سوره =نساء|آیه=۴۳}}

در بخش طهارت دو کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک]] آن، ۳۹۷ روایت در موضوع جنابت و غسل جنابت نقل شده است.

==مستحب یا واجب==

غسل جنابت به فتوای مشهور فقها مستجب است، ولی برای انجام دادن عمل واجبِ مشروط به [[طهارت]] مانند: [[طواف |طواف واجب]] و [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب روزانه]] یا [[روزه]]، [[واجب]] می‌شود. وجوب غسل جنابت در اصطلاح فقهی [[واجب غیری]] است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۹۲.</ref>

 

==کیفیت غسل جنابت==

غسل جنابت مانند غسل‌های دیگر به دو صورت [[غسل|ترتیبی]] و [[غسل|ارتماسی]] انجام می‌گیرد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۹۴.</ref> در غسل ترتیبی ابتدا سر و گردن، سپس سمت راست و بعد سمت چپ بدن شسته می‌شود.<ref>حکیم، مستمسک العروه، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۷۹.</ref> در غسل ارتماسی یکباره تمام بدن را در آب فرو می‌برند و شرط است تمام بدن در یک لحظه زیر آب قرار گیرد.<ref>حکیم، مستمسک العروه، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۸۵-۸۶.</ref>

* در صورتی که جنابت به سبب خروج [[منی]] باشد، [[مجتهد|فقها]] به [[مستحب|استحباب]] [[استبراء]] قبل از غسل [[فتوا]] داده‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۳، ص۱۰۸.</ref>

* شستن دستها، [[مضمضه]] و [[استنشاق]] قبل از غسل و گفتن «بسم اللّه» و خواندن [[دعا|دعاهای]] وارد شده هنگام غسل کردن مستحب است.<ref> یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۵۱۲-۵۱۳.</ref>

* اگر هنگام انجام غسل جنابت شخص دوباره جنب شود، [[غسل]] باطل است و باید آن را از سر بگیرد؛ اما اگر [[حدث اصغر]](مانند ادرار و باد معده) خارج شود، در بطلان غسل و از سر گرفتن آن اختلاف است؛ و در صورت صحّت غسل، در وجوب وضو برای نماز نیز بین فقها اختلاف می‌باشد.{{مدرک}}

* [[آمیزش]] با همسر حتی اگر قادر بر غسل کردن نباشد و وقت [[نماز]] نیز داخل شده باشد جایز است و برای نماز [[تیمم|تیمّم]] می‌کند؛ ولی با عدم توانایی بر [[تیمم|تیمّم]]، جایز نیست.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۷۸.</ref>

 

صحّت [[روزه|روزه ماه رمضان]]، متوقف بر غسل کردن پیش از [[اذان]] صبح است و اگر کسی جنب باشد و عمدا قبل از [[اذان]] صبح غسل نکند، روزه‌اش باطل است و باید قضای آن را بگیرد و [[کفاره|کفّاره]] آن را هم بپردازد.<ref> یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۶۳.</ref> [[فهرست اصطلاحات فقهی|اصطلاح فقهی]] این موضوع [[بقاء بر جنابت]] است.<ref> یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۶۳.</ref>

به نظر [[مجتهد|فقهای شیعه]] غسل جنابت از وضو کفایت می‌کند و در این نظر اختلافی بین فقها نیست و حتی بسیاری در این‌باره ادعای [[اجماع]] نموده‌اند.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، الناشر : مؤسسة النشر الإسلامي، ج۱، ص۱۳۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref> و حتی مشهور فقها با انجام غسل جنابت، وضو گرفتن را نامشروع می‌دانند.<ref>نجفی، جواهر الکلام،۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref> [[شیخ طوسی]] به استحباب وضو همراه با غسل جنابت فتوا داده است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۴۰.</ref> درباره کفایت غسل‌های دیگر از وضو بین [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] اختلاف است، مشهور فقیهان نظریه عدم کفایت را برگزیده‌اند.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref> [[سید مرتضی|سیدمرتضی]]، [[ابن جنید اسکافی|ابن جنید]]،<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۴۰.</ref> و [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] آن را بعید ندانسته‌اند.<ref>حکیم، مستمسک العروه، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۳۴۵.</ref>

*نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بی‌تا.

*یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی، قم،‌ انتشارات اسماعیلیان، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق.