قاعده نفی عسر و حرج: تفاوت میان نسخه‌ها

قاعده نفی عسر و حرج مستند به [[قرآن|کتاب]]،<ref>فاضل لنکرانی، قاعده لاحرج، ۱۳۸۵ش، ص۳۲.</ref> [[سنت]]،<ref>بجنوردی، القواعد الفقهیة، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۵۰.</ref> [[اجماع]]،<ref>بجنوردی، قواعد فقهیه، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۳۶۸.</ref> و [[سیره عقلاء|بنای عقلا]]<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۹.</ref> دانسته شده است. از مهم‌ترین آیاتی که به عنوان دلیل قاعده عسر و حرج مورد استناد قرار می‌گیرد، [[آیه ۷۸ سوره حج]] است.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۲؛ بجنوردی، القواعد الفقهیة، ۱۳۷۷ش. ج۱، ص۲۴۹؛ حسینی شیرازی، الفقه، القواعد الفقهیة، ۱۴۱۴ق، ص۸۳.</ref> این آیه را ناظر به کلیه قوانین اسلام دانسته‌اند.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۲.</ref> گفته شده منظور از آیه این است که هرگاه در اثر عمل به احکام، مکلف در عسر و حرج واقع شود، این احکام از عهده او برداشته می‌شود.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۲.</ref> از دیگر آیات مستند قاعده عسر و حرج، به [[آیه وضو|آیه ۶ سوره مائده]]،<ref>حسینی شیرازی، الفقه، القواعد الفقهیة، ۱۴۱۴ق، ص۸۳.</ref> [[آیه ۱۸۵ سوره بقره]]،<ref>فاضل لنکرانی، قاعده لاحرج، ۱۳۸۵ش، ص۷۷.</ref> [[آیه ۲۸۶ سوره بقره]]،<ref>فاضل لنکرانی، قاعده لاحرج، ۱۳۸۵ش، ص۸۱.</ref> و [[آیه ۴۷ سوره حج]]<ref>فاضل لنکرانی، قاعده لاحرج، ۱۳۸۵ش، ص۳۲.</ref> اشاره شده است. گفته شده این آیات به علت اطلاقی که دارد همه احکام شرع را در بر می‌گیرد و شامل کلیه مقررات اسلامی می‌شود.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۳.</ref> [[سید محمد موسوی بجنوردی]] (درگذشت: ۱۴۰۲ش) فقیه، معتقد است این آیات دلالت روشنی بر این امر دارند که در دین اسلام حکم حرجی تشریع نشده است و اگر یک حکم سبب استیصال و مشقت شود به دستور این آیات آن حکم منتفی می‌شود.<ref>بجنوردی، قواعد فقهیه، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۳۶۶.</ref>