پرش به محتوا

تشییع جنازه: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام)
خط ۱: خط ۱:
{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}
{{معاد-عمودی}}
{{معاد-عمودی}}
'''تشییع جنازه''' به معنای حرکت کردن در پشت جنازه، در دین [[اسلام]] از [[مستحب|مستحباتی]] است که تأکید زیادی بر آن شده است.
'''تشییع جنازه''' به معنای حرکت کردن در پشت جنازه، در دین [[اسلام]] از [[مستحب|مستحباتی]] است که تأکید زیادی بر آن شده است.


==واژه‌شناسی==
==فضیلت و ثواب تشییع جنازه==
تشییع در اصطلاح فقهی به معنای رفتن دنبال جنازه [[میت]] تا زمان گذاشتن میت در [[قبر]] است.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۷۹ش، ص۱۴۶؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۴، ص۲۶۳.</ref>
تشییع به معنای رفتن دنبال جنازه [[میت]] تا زمان گذاشتن میت در [[قبر]] است.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۷۹ش، ص۱۴۶؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۴، ص۲۶۳.</ref>


==فضیلت و ثواب تشییع جنازه==
برای تشییع فضیلت و ثواب زیادی در روایات بیان شده است. ازجمله:
برای تشییع فضیلت و ثواب زیادی در روایات بیان شده است. ازجمله:
* رسول خدا(ص) فرمود: «کسی که جنازه‌ای را تشییع کند هر قدمی که برمی‌دارد تا زمانی که برگردد، صدهزار هزار حسنه خواهد داشت و صد هزار هزار [[گناه]] از او محو می‌شود و صد هزار هزار درجه نزد خدا بدست می‌آورد و اگر بر میت نماز هم بخواند موقع مرگش صد هزار هزار ملائکه او را تشییع می‌کنند که همه آنها برای او استغفار می‌کنند و اگر در دفن میت حاضر شود خداوند صد هزار هزار ملائک را مأمور می‌کند تا روز قیامت برای او طلب مغفرت کنند.»<ref group="یادداشت">عن رسول الله صلی الله علیه و آله فی حدیث قال: «من شَیعَ جنازةً فله بکلٍ خطوةٍ حتّی یرجع، مائة‌الف الف حسنة و یمحی عنه مائة الف الف سیئةً و یرفع له مائة‌الف الف درجة. فان صلّی علیها یشیعَهُ فی جنازته مائة الف الف ملک. کلُّهم یستغفرون له حتی یرجع. فان شهد دفنها و‌کلّ الله به الف ملک کلُّهم یستغفرون له: حتّی یبعث من قبره». (حر عاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۳ و ۱۴۴، باب۲، حدیث۶.)</ref>
*رسول خدا(ص) فرمود: «کسی که جنازه‌ای را تشییع کند هر قدمی که برمی‌دارد تا زمانی که برگردد، صدهزار هزار حسنه خواهد داشت و صد هزار هزار [[گناه]] از او محو می‌شود و صد هزار هزار درجه نزد خدا بدست می‌آورد و اگر بر میت نماز هم بخواند موقع مرگش صد هزار هزار ملائکه او را تشییع می‌کنند که همه آنها برای او استغفار می‌کنند و اگر در دفن میت حاضر شود خداوند صد هزار هزار ملائک را مأمور می‌کند تا روز قیامت برای او طلب مغفرت کنند.»<ref>حر عاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۳ و ۱۴۴، باب۲، حدیث۶.</ref>
* پیامبر اکرم(ص) به [[ابوذر]] فرمود:‌ای ابوذر، هرگاه در پی جنازه‌ای به راه افتادی، باید عقلت با تفکر و خشوع به آن مشغول شود و بدان که تو نیز به او می‌پیوندی.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/93863/%D9%86%D8%B5%D8%A7%DB%8C%D8%AD-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%22%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A2%D9%84%D9%87-%D9%88-%D8%B3%D9%84%D9%85%22-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B0%D8%B1، «نصایح پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به ابوذر»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
{{جعبه نقل قول| عنوان=[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]|نقل قول= بهتر است صاحبان عزا برادران دینی میت را از مرگ او باخبر سازند تا در تشییع جنازه حاضر شوند و بر او نماز خوانند؛ هم برای آنان پاداش خواهد بود و هم برای میت مایه آمرزش.|منبع=علل الشرایع، ج۱، ص۳۰۱|عرض=150px|تراز=چپ}}
* [[امام صادق(ع)]] فرمود هرگاه جنازه‌ای را بر دوش کشیدی، تصور کن این تو هستی که بر شانه‌ها حمل می‌شوی یا گویی از پروردگارت می‌خواهی به دنیا برگردی تا دست به عمل (نیک) زنی چگونه (زندگی را) از سر می‌گیری؟ سپس فرمود: شگفتا از مردمی که رستاخیز رفتگانشان به خاطر پیوستن بازماندگانشان به آنها به تاخیر افتاده و چاووشی در میان آنها بانگ رحیل سر داده اما آنان همچنان به بازی و تفریح سرگرمند.<ref>[https://hawzah.net/fa/LifeStyle/View/51795/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%87، «آداب تشییع جنازه»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
{{نقل قول چهار طبقه|قال الصادق(ع):|ینبَغی لأولیاءِ المَیتِ أن یؤْذِنوا إخوانَ المَیتِ بمَوتهِ، فیشهَدونَ جَنازَتَهُ و یصَلُّونَ علَیهِ، فیکسِبُ لَهُمُ الأجرَ و یکسِبُ لِمَیتهِ الاستِغفارَ|امام صادق(ع) فرمود: بهتر است صاحبان عزا برادران دینی میت را از مرگ او با خبر سازند تا در تشییع جنازه حاضر شوند و بر او نماز خوانند؛ هم برای آنان پاداش خواهد بود و هم برای میت مایه آمرزش.|علل الشرایع، ج۱، ص۳۰۱|عرض=۳۶|تراز=چپ|رنگ حاشیه=D6E0CC}}
* پیامبر خدا (ص) فرمود: بهترین تشییع کنندگان جنازه کسی است که (خدا و مرگ و پس از مرگ را) بیشتر یاد کند و کسی که تا جنازه (در گور) نهاده نشود او ننشیند و کاملترین پیمانه (ثواب) را کسی دارد که سه مرتبه (یا سه مشت) خاک روی [[لحد]] بریزد.<ref>[https://rasekhoon.net/hadith/show/1511192/%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%87، «بهترین تشییع‌کنندگان جنازه»]، سایت راسخون.</ref>
* [[امام علی(ع)]] چون در تشییع جنازه‌ای صدای خنده مردی را شنید، گفت: گویی که مرگ را در این جهان برای دیگران رقم زده‌اند و انگار که حق در این دنیا بر دیگران واجب گشته است و گویی مردگانی را که می‌بینیم، مسافرانی هستند که بزودی سوی ما باز می‌گردند! آنان را در گورهایشان می‌نهیم و میراثشان را می‌خوریم، آنگونه که پنداری پس از آنها جاودان خواهیم ماند.  حال آن که هدف هر بلا و حادثه‌ای بنیاد برافکن قرار داریم.<ref>ری‌شهری، میزان الحکمه، ج۱۲، آداب تشییع جنازه</ref>


==حکم تشییع جنازه==
==حکم تشییع جنازه==
خط ۲۹: خط ۲۳:
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
# خواندن [[دعا|دعاهای]] وارد شده هنگام مشاهده و حمل جنازه
# خواندن [[دعا|دعاهای]] وارد شده هنگام مشاهده و حمل جنازه
# خشوع، پندگیری، عبرت آموزی و تفکر در [[مرگ]] و [[آخرت]]
# خشوع، پندگیری، عبرت‌آموزی و تفکر در [[مرگ]] و [[آخرت]]
# پیاده تشییع کردن
# پیاده تشییع کردن
# پوشاندن جنازه با پارچه غیز تزیینی
# پوشاندن جنازه با پارچه غیز تزیینی
خط ۳۵: خط ۲۹:
# حمل جنازه توسط چهار نفر از چهار طرف و به دوش گرفتن هر یک، هر چهار طرف جنازه را با کیفیت خاص
# حمل جنازه توسط چهار نفر از چهار طرف و به دوش گرفتن هر یک، هر چهار طرف جنازه را با کیفیت خاص
# حمل میت بر دوش، نه بر مَرکب مگر به جهت عذری مانند دوری راه
# حمل میت بر دوش، نه بر مَرکب مگر به جهت عذری مانند دوری راه
# تغییر هیئت صاحب مصیبت با برداشتن ردا از دوش یا پابرهنه بودن او<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۵ـ۲۷۴؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۸ـ۴۱۹.</ref>
# تغییر هیئت صاحب مصیبت با برداشتن ردا از دوش یا پابرهنه بودن او<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۵ـ۲۷۴؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۸ـ۴۱۹.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


خط ۴۷: خط ۴۱:
# برداشتن ردا از تن برای غیر صاحب عزا
# برداشتن ردا از تن برای غیر صاحب عزا
# سخن گفتن به غیر ذکر [[خداوند]] و به تصریح برخی نشستن تشییع کننده تا وقتی که میت را در قبر نگذاشته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۰ـ۲۷۲؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۹.</ref>
# سخن گفتن به غیر ذکر [[خداوند]] و به تصریح برخی نشستن تشییع کننده تا وقتی که میت را در قبر نگذاشته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۰ـ۲۷۲؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۹.</ref>
# شرکت زنان به ویژه زن جوان در تشییع جنازه [[کراهت]] دارد. برخی، زن مُسن را از این حکم استثنا کرده‌اند.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۴، ص۸۴ـ۸۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۶.</ref>هر چند تشییع جنازه‌ی زن باشد باز کراهت هست.<ref>یزدی، العروة الوثقی، الناشر
# شرکت زنان به ویژه زن جوان در تشییع جنازه [[کراهت]] دارد. برخی، زن مُسن را از این حکم استثنا کرده‌اند.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۴، ص۸۴ـ۸۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۶.</ref>هر چند تشییع جنازه‌ی زن باشد باز کراهت هست.<ref>یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني، ج۱، ص۲۲۲.</ref>
مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني، ج۱، ص۲۲۲.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==منابع==
{{یادداشت‌ها}}
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* منبع: فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۹۷-۴۹۶.
* [https://hawzah.net/fa/LifeStyle/View/51795/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%87، «آداب تشییع جنازه»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* بحرانی، یوسف بن احمد، الحدایق الناضره فی احکام العتره الطاهره، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفه، ۱۴۰۵-۱۴۱۶ق.
* بحرانی، یوسف بن احمد، الحدایق الناضره فی احکام العتره الطاهره، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفه، ۱۴۰۵-۱۴۱۶ق.
* [https://rasekhoon.net/hadith/show/1511192/%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%87، «بهترین تشییع‌کنندگان جنازه»]، سایت راسخون، تاریخ انتشار: ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* حر عاملی، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق.
* حر عاملی، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق.
* طباطبائی یزدی، محمد کاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، ۱۴۱۷ -۱۴۲۰ق.
* طباطبایی یزدی، محمد کاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، ۱۴۱۷ -۱۴۲۰ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۴-۱۴۲۰ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۴-۱۴۲۰ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب (طبع قدیم)، تبریز، نشر حاج احمد، ۱۳۳۳ش.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب (طبع قدیم)، تبریز، نشر حاج احمد، ۱۳۳۳ش.
* مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، قم، چاپ الهادی، ۱۳۷۹ش.
* مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، قم، چاپ الهادی، ۱۳۷۹ش.
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه و المکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲- ۱۳۶۹ش.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه و المکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲- ۱۳۶۹ش.
* «نصایح پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به ابوذر»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{مرگ در اسلام}}
{{مرگ در اسلام}}