امامت تنصیصی: تفاوت میان نسخه‌ها
←معرفی و جایگاه
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{اعتقادات شیعه}}'''امامت تنصیصی''' به معنای تشخیص امام از طریق ادله موجود در قرآن و سنت است. به عقیده امامیه و برخی گروه‌های دیگر اسلامی، نص تنها راه شناخت امام است. متکلمان امامیه برای اثبات این انحصار به برخی ...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==معرفی و جایگاه== | ==معرفی و جایگاه== | ||
امامت تنصیصی به معنای تشخیص امام از طریق ادله موجود در قرآن و سنت است.<ref>شیخ مفید، مسألتان فی النص علی علی(ع)، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳.</ref> در باور [[امامیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[بکریه]] و [[راوندیه]] این راه | امامت تنصیصی به معنای تشخیص امام از طریق ادله موجود در قرآن و سنت است.<ref>شیخ مفید، مسألتان فی النص علی علی(ع)، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳.</ref> در باور [[امامیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[بکریه]] و [[راوندیه]] این راه تنها راه شناخت امام است.<ref>حسینی خطیب، مقدمة الشافی فی الامامة (سید مرتضی)، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۷؛ سبحانی تبریزی، خدا و امامت، ۱۳۶۲ش، ص۲۲؛ ابن‌میثم، النجاة فی القیامة فی تحقیق أمر الإمامة، ۱۴۱۷ق، ص۶۹؛ ابویعقوب سجستانی، الإفتخار، ۲۰۰۰م، ص۱۶۸–۱۶۹؛ کرمانی، المصابیح فی إثبات الإمامة، ۱۴۲۹ق، ص۱۱۱؛ نصیری، «امامت از دیدگاه اسماعیلیه»، ص۲۱۹.</ref> به گفته [[شیخ مفید]] (درگذشت: ۴۱۳ق) این مسئله از قدیمی‌ترین مباحث اختلافی میان علمای شیعه و سنی بوده است. در همین راستا علمای امامیه سعی کرده‌اند تا نصوص مربوط به [[ولایت امام علی(ع)|امامت حضرت علی(ع)]] را جمع‌آوری کنند و حقانیت آن را به اثبات برسانند.<ref>شیخ مفید، مسألتان فی النص علی علی(ع)، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] (درگذشت: ۱۳۶۰ش) و [[محسن اراکی]] (زاده: ۱۳۳۴ش) بر این باورند که ضرورت انتخاب الهی و منصوص بودن امام قابل استنباط از قرآن است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۶۸-۲۷۶؛ عراقی، نظریة النص علی الإمامة فی القرآن الکریم، ۱۴۲۸ق، ص۵۹.</ref> | ||
بر اساس شواهد موجود<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۷۱ و ص۱۷۸؛ المنقری، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ۱۱۹؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۱.</ref> بیان شده است که شیعیان از ابتدا امامت را جایگاهی الهی دانسته و با تعابیری همچون «وصایت» و «ولایت» از آن یاد می‌کردند.<ref>امیرخانی، «نصّ»، ص۳۳۳.</ref> شواهدی نیز در متون دینی وجود دارد که [[امامان شیعه]] خود را نصب شده از جانب [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و وصیّ او می‌دانستند.<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۴۷ و دعای ۴۸؛ ثقفی کوفی، الغارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۹۵–۲۰۲؛ حاکم نیشابوری، المستدرک، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۱۷۲.</ref> بر اساس این شواهد گفته شده است که اندیشه تنصیصی بودن و نصبی بودن امام از ابتدا در [[امامیه]] رایج بوده است.<ref>امیرخانی، «نصّ»، ص۳۳۵.</ref> ادّعای نوظهور بودن این باور توسط مخالفان شیعه مطرح شده و علمای امامیه همچون شیخ مفید<ref>شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۲۸۹.</ref> و [[سید مرتضی]]<ref>سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۸.</ref> (درگذشت: ۴۳۶ق) به نقد این ادّعا پرداخته‌اند.<ref>امیرخانی، «نصّ»، ص۳۳۵.</ref> | بر اساس شواهد موجود<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۷۱ و ص۱۷۸؛ المنقری، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ۱۱۹؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۱.</ref> بیان شده است که شیعیان از ابتدا امامت را جایگاهی الهی دانسته و با تعابیری همچون «وصایت» و «ولایت» از آن یاد می‌کردند.<ref>امیرخانی، «نصّ»، ص۳۳۳.</ref> شواهدی نیز در متون دینی وجود دارد که [[امامان شیعه]] خود را نصب شده از جانب [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و وصیّ او می‌دانستند.<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۴۷ و دعای ۴۸؛ ثقفی کوفی، الغارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۹۵–۲۰۲؛ حاکم نیشابوری، المستدرک، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۱۷۲.</ref> بر اساس این شواهد گفته شده است که اندیشه تنصیصی بودن و نصبی بودن امام از ابتدا در [[امامیه]] رایج بوده است.<ref>امیرخانی، «نصّ»، ص۳۳۵.</ref> ادّعای نوظهور بودن این باور توسط مخالفان شیعه مطرح شده و علمای امامیه همچون شیخ مفید<ref>شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۲۸۹.</ref> و [[سید مرتضی]]<ref>سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۸.</ref> (درگذشت: ۴۳۶ق) به نقد این ادّعا پرداخته‌اند.<ref>امیرخانی، «نصّ»، ص۳۳۵.</ref> | ||
به گفته عبدالرحیم حصینی موسوی (درگذشت: ۱۴۳۳ق) امامت‌پژوه عراقی در کتاب «[[الامامة و النص (کتاب)|الامامة و النص]]»، [[امامت|مفهوم امامت]] در نگاه [[شیعه|شیعی]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] کاملا از هم متفاوت هستند. از آن‌جاییکه اهل سنت امامت و خلافت را یک منصب سیاسی برای اداره جامعه می‌دانند، ضرورتی در تعیین امام به وسیله [[نص بر امام|نص]] نمی‌بینند. در مقابل شیعیان امامت را منصبی الهی همچون [[نبوت]] و دارای ویژگی‌های خاص دانسته و نص را تنها راه تشخیص امام می‌دانند. به عقیده وی برای فهم جایگاه نصّ در موضوع امامت، باید به معنای امامت در آن دیدگاه توجه کرد.<ref>حصینی موسوی، الامامه و النص، ۱۴۲۶ق، ص۱۵- ۱۸.</ref> | به گفته عبدالرحیم حصینی موسوی (درگذشت: ۱۴۳۳ق) امامت‌پژوه عراقی در کتاب «[[الامامة و النص (کتاب)|الامامة و النص]]»، [[امامت|مفهوم امامت]] در نگاه [[شیعه|شیعی]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] کاملا از هم متفاوت هستند. از آن‌جاییکه اهل سنت امامت و خلافت را یک منصب سیاسی برای اداره جامعه می‌دانند، ضرورتی در تعیین امام به وسیله [[نص بر امام|نص]] نمی‌بینند. در مقابل شیعیان امامت را منصبی الهی همچون [[نبوت]] و دارای ویژگی‌های خاص دانسته و نص را تنها راه تشخیص امام می‌دانند. به عقیده وی برای فهم جایگاه نصّ در موضوع امامت، باید به معنای امامت در آن دیدگاه توجه کرد.<ref>حصینی موسوی، الامامه و النص، ۱۴۲۶ق، ص۱۵- ۱۸.</ref> | ||
==انحصار راه شناخت امام به نص از دیدگاه امامیه== | ==انحصار راه شناخت امام به نص از دیدگاه امامیه== | ||