۱۷٬۰۴۰
ویرایش
الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Rezai.mosavi (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| منابع سنی = سنن تِرمذی، سنن ابن‌ماجه، مسند احمد، مصنف ابن‌ابی‌شیبه | | منابع سنی = سنن تِرمذی، سنن ابن‌ماجه، مسند احمد، مصنف ابن‌ابی‌شیبه | ||
|مؤید روایی=}} | |مؤید روایی=}} | ||
'''اَلْحَسَنُ و اَلْحُسَینُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة''' [[حدیث|روایتی]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دربارهٔ برتری [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بر سایر بهشتیان است. عده‌ای از عالمان شیعه، از مضمون این حدیث | '''اَلْحَسَنُ و اَلْحُسَینُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة''' [[حدیث|روایتی]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دربارهٔ برتری [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بر سایر بهشتیان است. عده‌ای از عالمان شیعه، از مضمون این حدیث برداشت کرده‌اند که این دو امام در دنیا نیز از دیگران برترند و باید مورد اطاعت قرار گیرند. از نظر برخی عالمان اهل‌سنت، با توجه به روایاتی که بهشتیان را جوان توصیف می‌کنند، مفهوم روایت آن است که حسن و حسین(ع) سرور همهٔ اهل بهشت‌اند؛ البته برخی همچون پیامبر(ص) و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] از عمومیت آن استثنا شده‌اند. | ||
این حدیث که در منابعی مثل [[الامالی (شیخ طوسی)|اَمالی شیخ طوسی]]، [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لایحضره الفقیه]] و سنن تِرمذی آمده | |||
این حدیث که در منابعی مثل [[الامالی (شیخ طوسی)|اَمالی شیخ طوسی]]، [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لایحضره الفقیه]] و [[سنن ترمذی|سنن تِرمذی]] آمده است. همچنین توسط ۲۵ تن از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] مانند امام علی(ع)، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عُمَر بن خطاب]] گزارش شده و عالمانی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] و [[شیعه]] آن را [[تواتر|متواتر]] شمرده‌اند. در برخی منابع اهل‌سنت روایتی شبیه این حدیث آمده که ابوبکر و عُمر را سرور پیران اهل بهشت معرفی می‌کند؛ ولی بعضی از [[علم رجال|عالمان رجالیِ]] اهل‌سنت آن را [[حدیث ضعیف|ضعیف]] و [[حدیث موضوع|جعلی]] می‌دانند. | |||
==معرفی و جایگاه== | ==معرفی و جایگاه== | ||
حدیث سیدا شباب اهل الجنه، روایت مشهوری از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر | حدیث سیدا شباب اهل الجنه، روایت مشهوری از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] است،<ref>فتحی، «حدیث سیدا شباب أهل الجنه و مسأله افضلیت امام»، ص۶۱.</ref> که از آن برای اثبات برتری [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بر سایر اهل بهشت استفاده شده است.<ref>فتحی، «حدیث سیدا شباب أهل الجنه و مسأله افضلیت امام»، ص۸۲.</ref> در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحارالانوار]] گزارش شده که امام حسین(ع) در [[واقعه کربلا|واقعه کربلا]]، در برابر دشمن، جهت اثبات حقانیت خویش، به این حدیث استناد نمود.<ref>بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۶.</ref> | ||
در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحارالانوار]] گزارش شده که امام حسین(ع) در [[واقعه کربلا| | |||
متن حدیث چنین است: {{عربی|«<big>اَلْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة</big>؛ حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشت هستند».<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۱۲؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۹؛ ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۵، ص۶۵۶؛ ابن‌ابی‌شیبه، المصنّف، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۷۸، ح۳۲۱۷۶.</ref>}} این روایت با عباراتی دیگر نیز در منابع حدیثی [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نقل شده است؛ از جمله: «الْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَبُوهُمَا خَیرٌ مِنْهُمَا»؛ (حسن و حسین دو سرور جوانان اهل [[بهشت|بهشت‌اند]] و [[امام علی علیه‌السلام|پدرشان]] از آن دو بهتر است)<ref>حِمیری، قرب الإسناد، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۱؛ ابن‌ماجة، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۴۴.</ref> و «الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَنَّ فَاطِمَةَ سَیدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّة»؛ (حسن و حسین دو سرور جوانان اهل بهشت‌اند و فاطمه سرور زنان بهشت است).<ref>شیخ مفید، الأمالی، ۱۴۱۳ق، ص۲۳؛ أحمد بن حنبل، مسند أحمد، ۱۴۲۱ق، ج۳۸، ص۳۵۳، ح۲۳۲۹.</ref> | متن حدیث چنین است: {{عربی|«<big>اَلْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة</big>؛ حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشت هستند».<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۱۲؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۹؛ ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۵، ص۶۵۶؛ ابن‌ابی‌شیبه، المصنّف، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۷۸، ح۳۲۱۷۶.</ref>}} این روایت با عباراتی دیگر نیز در منابع حدیثی [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نقل شده است؛ از جمله: «الْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَبُوهُمَا خَیرٌ مِنْهُمَا»؛ (حسن و حسین دو سرور جوانان اهل [[بهشت|بهشت‌اند]] و [[امام علی علیه‌السلام|پدرشان]] از آن دو بهتر است)<ref>حِمیری، قرب الإسناد، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۱؛ ابن‌ماجة، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۴۴.</ref> و «الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَنَّ فَاطِمَةَ سَیدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّة»؛ (حسن و حسین دو سرور جوانان اهل بهشت‌اند و فاطمه سرور زنان بهشت است).<ref>شیخ مفید، الأمالی، ۱۴۱۳ق، ص۲۳؛ أحمد بن حنبل، مسند أحمد، ۱۴۲۱ق، ج۳۸، ص۳۵۳، ح۲۳۲۹.</ref> | ||
==برتری حسنین بر همه اهل بهشت== | ==برتری حسنین بر همه اهل بهشت== | ||
در برخی احادیث، همه اهل بهشت جوان توصیف شده‌اند.<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳۵۸؛ ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۴، ص۶۷۹؛ بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۹۲.</ref> بعضی از عالمان | در برخی احادیث، همه اهل بهشت جوان توصیف شده‌اند.<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳۵۸؛ ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۴، ص۶۷۹؛ بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۹۲.</ref> بعضی از عالمان اهل‌سنت با اشاره به این‌گونه روایات، اضافهٔ شباب (جوان) به اهل الجنّه را اضافه بیانیه و برای توضیح آن دانسته‌اند؛<ref>مناوی، فیض القدیر، ۱۳۵۶ق، ج۶، ص۱۵۱.</ref> یعنی [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] سرور همهٔ اهل بهشت‌اند.<ref>سِندی، حاشیة السِندی، دار الجیل، ج۱، ص۵۷.</ref> البته [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و حضرت علی(ع) از آن استثنا شده‌اند.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۴۶۳؛ فتحی، «حدیث سیدا شباب أهل الجنه و مسأله افضلیت امام»، ص۵۹.</ref> در حدیثی دیگر نقل شده که رسول خدا(ص) [[حضرت عیسی]] و [[یحیی (پیامبر)|یحیی]] را از ذیل این روایت مستثنی نمودند،<ref>بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۳۱۶.</ref> ولی [[محمدحسن مظفر]] از عالمان شیعه، احتمال تصرف در آن را داده و استثنای مذکور را نپذیرفته است؛ زیرا پیامبرانی همچون [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]] و [[موسی (پیامبر)|موسی(ع)]] هستند که از یحیی افضلند، ولی در حدیث استثنا نشده‌اند.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۴۶۱-۴۶۲.</ref> | ||
==لزوم اطاعت از حسنین== | ==لزوم اطاعت از حسنین== | ||
علی بحرانی (وفات: [[سال ۱۳۴۰ هجری قمری|۱۳۴۰ق]]) از عالمان شیعه، با استناد به روایتی که سروران اهل محشر را سروران اهل دنیا دانسته،<ref>ابن‌أبی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۶۴.</ref> معتقد است، طبق حدیث سیدا شباب اهل الجنه، امام حسن و امام حسین(ع) در دنیا نیز برتر بوده و باید مورد اطاعت قرار گیرند؛<ref>بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۲.</ref> به همین دلیل گفته شده، این حدیث از دلایل اثبات [[امامت]] آن دو امام است.<ref>بازوند، [https://alhaqaeq.org/بازخوانی-سندی-و-دلالی-حدیث-سیدا-شباب/ «بازخوانی سندی و دلالی حدیث سیدا شباب اهل الجنة»]، مرکز حقایق اسلامی.</ref> | علی بحرانی (وفات: [[سال ۱۳۴۰ هجری قمری|۱۳۴۰ق]]) از عالمان شیعه، با استناد به روایتی که سروران اهل محشر را سروران اهل دنیا دانسته،<ref>ابن‌أبی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۶۴.</ref> معتقد است، طبق حدیث سیدا شباب اهل الجنه، امام حسن و امام حسین(ع) در دنیا نیز برتر بوده و باید مورد اطاعت قرار گیرند؛<ref>بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۲.</ref> به همین دلیل گفته شده، این حدیث از دلایل اثبات [[امامت]] آن دو امام است.<ref>بازوند، [https://alhaqaeq.org/بازخوانی-سندی-و-دلالی-حدیث-سیدا-شباب/ «بازخوانی سندی و دلالی حدیث سیدا شباب اهل الجنة»]، مرکز حقایق اسلامی.</ref> | ||
«سَید» برای کسی استعمال شده که دارای ریاست، بزرگی و شرافت است.<ref>بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۲.</ref> همچنین کسی که در جمیع صفات نیک بر دیگران برتری دارد را سید نامیده‌اند.<ref>سمعانی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۳۱۶؛ خازن، لباب التأویل، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۴۲.</ref> | «سَید» برای کسی استعمال شده که دارای ریاست، بزرگی و شرافت است.<ref>بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۲.</ref> همچنین کسی که در جمیع صفات نیک بر دیگران برتری دارد را سید نامیده‌اند.<ref>سمعانی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۳۱۶؛ خازن، لباب التأویل، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۴۲.</ref> | ||
==اعتبار حدیث== | ==اعتبار حدیث== | ||
نقل مشهورِ حدیث سیدا شباب اهل الجنه، توسط [[شیخ طوسی]] در [[الامالی (شیخ طوسی)|کتاب امالی]]<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۱۲.</ref> و [[شیخ صدوق]] در [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|کتاب من لا یحضره الفقیه]]<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۹.</ref> آمده است. تِرمذی و ابن‌اَبی‌شیبه از عالمان | نقل مشهورِ حدیث سیدا شباب اهل الجنه، توسط [[شیخ طوسی]] در [[الامالی (شیخ طوسی)|کتاب امالی]]<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۱۲.</ref> و [[شیخ صدوق]] در [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|کتاب من لا یحضره الفقیه]]<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۹.</ref> آمده است. تِرمذی و ابن‌اَبی‌شیبه از عالمان اهل‌سنت نیز، ناقل این روایت بوده‌اند.<ref>ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۵، ص۶۵۶؛ ابن‌ابی‌شیبه، المصنّف، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۷۸، ح۳۲۱۷۶.</ref> به گفته برخی پژوهشگران، حدیث سیدا شباب اهل الجنه -با نقل‌های متفاوتش- از ۲۵ تن از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]]، از جمله [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمَر]] گزارش شده است.<ref>فتحی، «حدیث سیدا شباب أهل الجنه و مسأله افضلیت امام»، ص۶۲.</ref> | ||
[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] حدیث‌شناس شیعی، این روایت را نزد عالمان شیعه و سنی [[تواتر|متواتر]] می‌داند.<ref>مجلسی، حق الیقین، انتشارات اسلامیه، ص۲۸۷.</ref> عده‌ای از عالمان اهل‌سنت از جمله سُیوطی و [[محمد ناصرالدین البانی|ناصرالدین اَلبانی]] نیز به تواتر این حدیث تصریح کرده‌اند.<ref>مناوی، التیسیر بشرح الجامع الصغیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۵۰۷؛ البانی، سلسلة الاحادیث الصحیحة، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۴۳۱.</ref> [[ابونعیم اصفهانی|ابونُعَیم اصفهانی]] از حدیث‌شناسان اهل‌سنت، در تعبیری کنایی درباره قوت سند این حدیث، از [[احمد بن حنبل]] نقل کرده که اگر سند این روایت بر مجنون خوانده شود، دیوانگی او برطرف می‌گردد.<ref>اصفهانی، تاریخ اصفهان، ۱۴۱۰ق، ص۷۳.</ref> | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] حدیث‌شناس شیعی، این روایت را نزد عالمان شیعه و سنی [[تواتر|متواتر]] می‌داند.<ref>مجلسی، حق الیقین، انتشارات اسلامیه، ص۲۸۷.</ref> عده‌ای از عالمان اهل‌سنت از جمله سُیوطی و [[محمد ناصرالدین البانی|ناصرالدین اَلبانی]] نیز به تواتر این حدیث تصریح کرده‌اند.<ref>مناوی، التیسیر بشرح الجامع الصغیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۵۰۷؛ البانی، سلسلة الاحادیث الصحیحة، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۴۳۱.</ref> [[ابونعیم اصفهانی|ابونُعَیم اصفهانی]] از حدیث‌شناسان اهل‌سنت، در تعبیری کنایی درباره قوت سند این حدیث، از [[احمد بن حنبل]] نقل کرده که اگر سند این روایت بر مجنون خوانده شود، دیوانگی او برطرف می‌گردد.<ref>اصفهانی، تاریخ اصفهان، ۱۴۱۰ق، ص۷۳.</ref> | ||