الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَلْحَسَنُ و اَلْحُسَینُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة''' [[حدیث|روایتی]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دربارهٔ برتری [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بر سایر بهشتیان است. عده‌ای از عالمان شیعه، از مضمون این حدیث چنین برداشت کرده‌اند که آن دو امام در دنیا نیز از دیگران برترند و باید مورد اطاعت قرار گیرند. از نظر برخی عالمان اهل‌سنت، با توجه به روایاتی که بهشتیان را جوان توصیف می‌کنند، مفهوم روایت آن است که حسن و حسین(ع) سرور همهٔ اهل بهشت‌اند؛ البته پیامبر(ص) و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] از عمومیت آن استثنا شده‌اند.

این حدیث توسط بیست‌وپنج تن از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] همچون امام علی(ع)، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عُمَر]] گزارش شده و عالمانی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] و [[شیعه]] آن را [[تواتر|متواتر]] شمرده‌اند.

در برخی منابع اهل‌سنت روایتی شبیه این حدیث آمده که ابوبکر و عُمر را سرور پیران اهل بهشت معرفی می‌کند؛ ولی چند تن از رجالیان اهل‌سنت آن را [[حدیث ضعیف|ضعیف]] و [[حدیث موضوع|جعلی]] دانسته‌اند.

متن حدیث چنین است: {{عربی|«<big>اَلْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة</big>؛ حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشت هستند.»<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۱۲؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۹؛ ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۵، ص۶۵۶؛ ابن‌ابی‌شیبه، المصنّف، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۷۸، ح۳۲۱۷۶.</ref>}} این روایت با عباراتی دیگر نیز در منابع حدیثی [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نقل شده است؛ از جمله: «الْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَبُوهُمَا خَیرٌ مِنْهُمَا»؛ (حسن و حسین دو سرور جوانان اهل [[بهشت|بهشت‌اند]] و [[امام علی علیه‌السلام|پدرشان]] از آن دو بهتر است)<ref>حِمیری، قرب الإسناد، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۱؛ ابن‌ماجة، سنن ابن‌ماجه،‌ دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۴۴.</ref> و «الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ سَیدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَنَّ فَاطِمَةَ سَیدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّة»؛ (حسن و حسین دو سرور جوانان اهل بهشت‌اند و فاطمه سرور زنان بهشت است).<ref>شیخ مفید، الأمالی، ۱۴۱۳ق، ص۲۳؛ أحمد بن حنبل، مسند أحمد، ۱۴۲۱ق، ج۳۸، ص۳۵۳، ح۲۳۲۹.</ref>

برخی عالمان اهل‌سنت با اشاره به روایاتی که بهشتیان را جوان توصیف می‌کنند،<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳۵۸؛ ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۴، ص۶۷۹.</ref> اضافهٔ شباب (جوان) به اهل الجنّه را بیانیه و برای توضیح آن دانسته‌اند؛<ref>مناوی، فیض القدیر، ۱۳۵۶ق، ج۶، ص۱۵۱.</ref> یعنی مفهوم روایت چنین است: [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] سرور همهٔ اهل بهشت هستند؛<ref>سِندی، حاشیة السِندی،‌ دار الجیل، ج۱، ص۵۷.</ref> البته [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و حضرت علی(ع) از عمومیت آن استثنا شده‌اند.<ref>فتحی، «حدیث سیدا شباب أهل الجنه و مسأله افضلیت امام»، ص۵۹.</ref>

علی بحرانی (وفات: [[سال ۱۳۴۰ هجری قمری|۱۳۴۰ق]]) از عالمان شیعه، با استناد به روایتی که سروران اهل محشر را سروران اهل دنیا دانسته،<ref>ابن‌أبی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۶۴.</ref> معتقد است، طبق حدیث سیدا شباب اهل الجنه، امام حسن و امام حسین(ع) در دنیا نیز برتر بوده و باید مورد اطاعت قرار گیرند؛<ref>بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۲.</ref> به همین دلیل گفته شده، این حدیث از دلایل اثبات [[امامت]] آن دو امام است.<ref>بازوند، [https://alhaqaeq.org/بازخوانی-سندی-و-دلالی-حدیث-سیدا-شباب/ «بازخوانی سندی و دلالی حدیث سیدا شباب اهل الجنة»]، مرکز حقایق اسلامی.</ref> «سَید» برای کسی استعمال شده که دارای ریاست، بزرگی و شرافت است.<ref>بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۲.</ref> همچنین کسی که در جمیع صفات نیک بر دیگران برتری دارد را سید نامیده‌اند.<ref>سمعانی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۳۱۶؛ خازن، لباب التأویل، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۴۲.</ref>