ادبیات عاشورایی: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی به استناد رجزها و شعارهای امام حسین و یارانش معتقدند آغازگر ادبیات عاشورایی [[شهدای کربلا|شهیدان کربلا]] و بستگان آنها بوده‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۱۸۶؛ آهمه، «ادبیات عاشورایی، سیر تحول و تکامل آن در ادب فارسی»، ص۱۳۱.</ref> علاوه بر این برخی خطبه‌های [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] و [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] در [[شام]] و [[زیارت‌نامه|زیارت نامه‌های]] رسیده از [[چهارده معصوم|معصومان]] نیز را از اولین نثرهای ادبیات عاشورایی دانسته‌اند.<ref>احمدی بیرجندی، «تاثیر فرهنگ عاشورا بر هنر و ادبیات فارسی»، ص۳۷.</ref> نویسنده [[ادب الطف (کتاب)|ادب الطف]] نام بیش از ۵۰۰ شاعر عاشورایی از قرن نخست تا قرن ۱۵ قمری را آورده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۱۸۷.</ref> [[بشیر بن جذلم]]، [[عبیدالله بن حر جعفی]]، [[سلیمان بن قته خزاعی]] و [[ابوالاسود دوئلی|ابوالاسود دئلی]] از جمله مرثیه‌سرایان عاشورا در قرن نخست قمری بوده‌اند<ref>ضیایی، نگرشی، انتقادی-تاریخی به ادبیات عاشورا، ۱۳۸۱ش، ص۳۹-۴۰.</ref>، برخی نخستین شاعر عربی را که درباره واقعه عاشورا شعر سروده است، [[عُقبة بن عَمرو سَهمی]] دانسته‌اند.<ref>طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۹۳؛ مهماندار، امام حسین در آیینه شعر و ادب، ص۵۳.</ref>{{یاد|ابیاتی از این مرثیه بر اساس نقل شیخ طوسی در امالی این است:{{شعر}}{{ب |اذَا العَينُ قَرَّت فِي الحَياةِ وَأَنتُمُ |                    تَخافونَ فِي الدُّنيا فَأَظلَمَ نورُها}}

 

{{ب|مَرَرتُ عَلى قَبرِ الحُسَينِ بِكَربَلا|                      فَفاضَ عَلَيهِ مِن دُموعي غَزيرُها}}

 

{{ب|فَما زِلتُ أرثيهِ وأَبكي لِشَجوِهِ|            ويُسعِدُ عَيني دَمعُها وزفيرُها}}

 

{{ب|وبَكَيتُ مِن بَعدِ الحُسَينِ عَصائِبا |                    أطافَت بِهِ مِن جانِبَيها قُبورُها}}

 

{{ب|سَلامٌ عَلى أهلِ القُبورِ بِكَربَلا|            وقَلَّ لَها مِنِّي سَلامٌ يَزورُها}} {{پایان شعر}} ن گاه كه چشم آدمى ، در زندگى روشن شود *و شمادر دنيا ، هراسانيد ، نورِ آن به تاريكى خواهد گراييد.