دفاع مشروع: تفاوت میان نسخه‌ها
←دفاع مشروع از حریم یا ناموس
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
==دفاع مشروع از حریم یا ناموس== | ==دفاع مشروع از حریم یا ناموس== | ||
فقیهان مصداق بارز حریم انسان را، خانواده مدافع (شامل زن و فرزندان) دانسته‌اند، اما برخی از فقها مانند شهید ثانی در ذیل کلام محقق حلی<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> احتمال داده است که واژه حریم شامل تمامی مَحارم مدافع شود.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۵، ص۵۴.</ref> ملاک [[هتک حرمت|هتک حریم]]، هر کار حرامی دانسته شده است که به وسیله آن خانواده یا محارم مدافع مورد سوء استفاده جنسی قرار گیرند که مصداق اَشدّ آن آمیزش ([[زنا]] یا [[لواط]]) و مصداق ضعیف آن سایر لذت‌های جنسی (بوسیدن، [[تفخیذ]] و [[نگاه حرام]]) است.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۷۷؛ شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۵۹؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۵، ص۵۵.</ref> | |||
وجوب دفاع از ناموس در فقه شیعه به آیات<ref>سوره تحریم، آیه۶.</ref> روایات،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۶ق، ج۱۵، ص۱۱۹و ج۲۹، ص۶۸.</ref> حکم عقل،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۵۳.</ref> اجماع<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۵۴.</ref> و [[امر به معروف و نهی از منکر|وجوب نهی از منکر]]،<ref>فاضل هندی، كشف اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۶۴۹.</ref> مستند شده است. | وجوب دفاع از ناموس در فقه شیعه به آیات<ref>سوره تحریم، آیه۶.</ref> روایات،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۶ق، ج۱۵، ص۱۱۹و ج۲۹، ص۶۸.</ref> حکم عقل،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۵۳.</ref> اجماع<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۵۴.</ref> و [[امر به معروف و نهی از منکر|وجوب نهی از منکر]]،<ref>فاضل هندی، كشف اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۶۴۹.</ref> مستند شده است. | ||
===حکم دفاع از حریم=== | ===حکم دفاع از حریم=== | ||
به عقیده فقها، دفاع از حریم همانند حکم دفاع از جان<ref>برای نمونه نگاه کنید به: علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۷۱؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۲.</ref> واجب است و تسلیم شدن در برابر متجاور، حتی اگر به حد آمیزش نرسد،<ref>فاضل هندی، کشف اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۶۵۱.</ref> حرام است؛<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۳۵۱.</ref> البته اگر فرد نتواند از خود دفاع کند و فرار ممکن باشد، واجب است فرار کند.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۸۶؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۵، ص۵۵.</ref> | به عقیده فقها، دفاع از حریم همانند حکم دفاع از جان<ref>برای نمونه نگاه کنید به: علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۷۱؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۲.</ref> واجب است و تسلیم شدن در برابر متجاور، حتی اگر به حد آمیزش نرسد،<ref>فاضل هندی، کشف اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۶۵۱.</ref> حرام است؛<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۳۵۱.</ref> البته اگر فرد نتواند از خود دفاع کند و فرار ممکن باشد، واجب است فرار کند.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۸۶؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۵، ص۵۵.</ref> در مقابل مشهور، برخی از فقها وجوب دفاع را مشروط به قدرت بر دفاع و گمان به سالم ماندن دانسته‌اند.<ref>شهید ثانی، رسائل، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۶۱۸؛ کاشف‌الغطا، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۹۳.</ref> [[سید علی طباطبایی|صاحب ریاض]] (درگذشت: ۱۲۳۱ق) از فقیهان و اصولیان شیعه، نیز تسلیم شدن را زمانی جایز می‌داند که مدافع گمان به هلاکت خود داشته باشد.<ref>طباطبایی کربلایی، ریاض المسائل، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> | ||
در مقابل مشهور، برخی از فقها وجوب دفاع را مشروط به قدرت بر دفاع و گمان به سالم ماندن دانسته‌اند.<ref>شهید ثانی، رسائل، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۶۱۸؛ کاشف‌الغطا، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۹۳.</ref> [[سید علی طباطبایی|صاحب ریاض]] (درگذشت: ۱۲۳۱ق) از فقیهان و اصولیان شیعه، نیز تسلیم شدن را زمانی جایز می‌داند که مدافع گمان به هلاکت خود داشته باشد.<ref>طباطبایی کربلایی، ریاض المسائل، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> | |||
===چگونگی دفاع از حریم=== | ===چگونگی دفاع از حریم=== | ||