پرش به محتوا

دفاع مشروع: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۳: خط ۲۳:


==دفاع مشروع از جان==
==دفاع مشروع از جان==
به باور مشهور فقها دفاع از جان در همه حالات واجب است و تسلیم شدن در برابر متجاوز جایز نیست.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۸۹.</ref> دلیل وجوب دفاع از جان، مستند به [[قرآن]]،<ref>سوره بقره، آیه۱۹۵؛ سوره نساء، آیه۹۳.</ref>{{یاد|وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ }}  [[حدیث|روایات]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۵۱.</ref> و [[دلیل عقلی|حکم عقل]] (حُسن دفاع و قُبح ترک دفاع؛ وجوب دفع ضرر)،<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۴۵.</ref> شده است.
به باور مشهور فقیهان، دفاع از جان در همه حالات واجب است و تسلیم شدن در برابر متجاوز جایز نیست.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۸۹.</ref> دلیل وجوب دفاع از جان، مستند به [[قرآن]]،<ref>سوره بقره، آیه۱۹۵؛ سوره نساء، آیه۹۳.</ref>{{یاد|وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ }}  [[حدیث|روایات]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۵۱.</ref> و [[دلیل عقلی|حکم عقل]] (حُسن دفاع و قُبح ترک دفاع؛ وجوب دفع ضرر)،<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۴۵.</ref> شده است.


در مقابل این نظریه، برخی نظیر [[شهید اول]] <ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دار الفکر، ص۲۴۷.</ref> و [[شهید ثانی]]<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۳۴۸.</ref> دفاع از جان را، در صورتی واجب می دانند که مدافع، قدرت دفاع در برابر تجاوز را داشته باشد، و گرنه تسلیم شدن در برابر مهاجم جایز است.
در مقابل این نظریه، برخی نظیر [[شهید اول]] <ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دار الفکر، ص۲۴۷.</ref> و [[شهید ثانی]]<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۳۴۸.</ref> دفاع از جان را، در صورتی واجب می دانند که مدافع، قدرت دفاع در برابر تجاوز را داشته باشد، و گرنه تسلیم شدن در برابر مهاجم جایز است.
خط ۳۴: خط ۳۴:


===چگونگی دفاع از جان===
===چگونگی دفاع از جان===
#رعایت ترتیب و تدریج در شدت عمل (الأسهل فالأسهل): مشهور فقها برای دفاع شخصی درجاتی را ذکر کرده‌اند كه مدافع باید از آسان‎‌ترین درجه‌ای که گمان پیدا می‌کند که می‌تواند با آن از خود دفاع کند، شروع و به تدریج در صورت نیاز شدت عمل بیشتری از خود نشان دهد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۷۱؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۶۴.</ref> به باور صاحب جواهر رعایت شرط ترتیب و تدریج در شدت عمل به‌خاطر وجود اجماع است و گرنه امکان مناقشه در این شرط وجود داشت.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۵۱.</ref>
رعایت ترتیب و تدریج در شدت عمل (الأسهل فالأسهل): مشهور فقها برای دفاع شخصی درجاتی را ذکر کرده‌اند كه مدافع باید از آسان‎‌ترین درجه‌ای که گمان پیدا می‌کند که می‌تواند با آن از خود دفاع کند، شروع و به تدریج در صورت نیاز شدت عمل بیشتری از خود نشان دهد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۷۱؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۶۴.</ref> به باور صاحب جواهر رعایت شرط ترتیب و تدریج در شدت عمل به‌خاطر وجود اجماع است و گرنه امکان مناقشه در این شرط وجود داشت.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۵۱.</ref>


===آثار فقهی دفاع از جان===
===آثار فقهی دفاع از جان===
۲٬۳۲۵

ویرایش