پرش به محتوا

شفاعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶۰ بایت اضافه‌شده ،  ۲۸ ژانویه
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{اعتقادات شیعه}}
{{اعتقادات شیعه}}
'''شفاعت''' از باورهای مشترک مسلمانان است که به واسطه‌گری نزد خدا برای بخشش دیگران اشاره دارد. البته عالمان مسلمان در معنای شفاعت و محدوده آن اختلاف‌نظر دارند. [[امامیه]] بر این باورند که شفاعت شامل [[مرتکب کبیره|مرتکبان کبیره‌ای]] می‌شود که خداوند از دینشان راضی است. فرقه‌هایی مانند [[مرجئه|مُرجئه]] و [[اشاعره]]، نیز شفاعت را به مسلمانانی که مرتکب کبیره شده‌اند، اختصاص داده‌اند. در مقابل، گروه‌هایی همچون [[معتزله]] و [[زیدیه]] بر این باورند که شفاعت به‌معنای زیادی [[ثواب]] و جلب منفعت است و فقط به توبه‌کنندگان و مطیعان اختصاص دارد.
'''شفاعت''' از باورهای مشترک مسلمانان است که به واسطه‌گری نزد خدا برای بخشش دیگران اشاره دارد. البته عالمان مسلمان در معنای شفاعت و محدوده آن اختلاف‌نظر دارند. [[امامیه]]، [[مرجئه|مُرجئه]] و [[اشاعره]] بر این باورند که شفاعت شامل [[مرتکب کبیره|مرتکبان کبیره‌]] می‌شود. البته از نظر امامیه فقط کسانی مشمول شفاعت می‌شوند که خدا از دینشان راضی باشد. در مقابل، گروه‌هایی همچون [[معتزله]] و [[زیدیه]] بر این باورند که شفاعت به‌معنای زیادی [[ثواب و عقاب|ثواب]] و جلب منفعت است و فقط به توبه‌کنندگان و مطیعان اختصاص دارد.


عالمان مسلمان اتفاق‌نظر دارند که [[پیامبر(ص)]] از شفاعت‌کنندگان است. امامیه، [[امامان معصوم(ع)]] را نیز از شفاعت‌کنندگان می‌دانند. عالمان مسلمان همچنین با استناد به برخی روایاتی که در منابع روایی شیعه و [[اهل سنت]] نقل شده، پیامبران، عالمان دین، شهداء، مؤمنان و حافظان قرآن را از شفاعت‌کنندگان برشمرده‌اند. برخی از  [[وهابیان]] شفاعت پیامبر را فقط به زمان حیات وی محدود کرده‌اند. این دیدگاه مورد اعتراض سایر عالمان مسلمان قرار گرفته است.
عالمان مسلمان اتفاق‌نظر دارند که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] از شفاعت‌کنندگان است. امامیه، [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] را نیز از شفاعت‌کنندگان می‌دانند. عالمان مسلمان همچنین با استناد به روایاتی که در منابع روایی شیعه و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نقل شده، [[پیامبران]]، عالمان دین، [[شهادت|شهداء]]، [[مؤمن|مؤمنان]] و [[حفظ قرآن|حافظان قرآن]] را از شفاعت‌کنندگان برشمرده‌اند. برخی از  [[وهابیت|وهابیان]] شفاعت پیامبر را فقط به زمان حیات وی محدود کرده‌اند. این دیدگاه مورد اعتراض سایر عالمان مسلمان قرار گرفته است


عالمان مسلمان اتفاق‌نظر دارند که شفاعتِ شفاعت‌کنندگان شامل [[کافر]] و مشرک نمی‌شود. همچنین در برخی روایات از امامان شیعه آمده است کسی که [[نماز]] را سبک بشمارد، [[غالیان|غلوکنندگان در دین]] و پادشاهان ستمگر از شفاعت شفاعت‌کنندگان محرومند.
عالمان مسلمان اتفاق‌نظر دارند که شفاعتِ شفاعت‌کنندگان شامل [[کفر|کافر]] و [[شرک|مشرک]] نمی‌شود. همچنین در برخی روایات از امامان شیعه آمده است کسی که [[نماز]] را سبک بشمارد، [[غالیان|غلوکنندگان در دین]] و پادشاهان ستمگر از شفاعت شفاعت‌کنندگان محرومند.


واژه شفاعت حدود ۳۰ بار در [[قرآن]] به‌کار رفته است. در برخی آیات، شفاعت فقط به خدا اختصاص داده شده و بر پایه آیات دیگر خدا آن را به پیامبر و دیگران نیز  
واژه شفاعت حدود ۳۰ بار در [[قرآن]] به‌کار رفته است. در برخی آیات، شفاعت فقط به خدا اختصاص داده شده و در بر پایه آیات دیگر خدا آن را به پیامبر و دیگران نیز داده است.
داده است.


آثاری در موضوع شفاعت نوشته شده است کتاب «الشفاعة فی الکتاب و السنة» از [[جعفر سبحانی]] و کتاب «الشفاعة» از [[سید کمال حیدری]] از جمله این آثارند.
آثاری در موضوع شفاعت نوشته شده است کتاب «الشفاعة فی الکتاب و السنة» از [[جعفر سبحانی]] و کتاب «الشفاعة» از [[سید کمال حیدری]] از جمله این آثارند.


==از باورهای مشترک مسلمانان==
==از باورهای مشترک مسلمانان==
همه مسلمانان در ثبوت اصل شفاعت اتفاق‌نظر دارند.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ص۴۱۶؛ جرجانی، شرح المواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۱۲.</ref> [[علامه مجلسی]] در [[حق الیقین]] اعتقاد به آن را از [[ضروری دین|ضروریات دین]] دانسته است.<ref>علامه مجلسی، حق الیقین، انتشارات اسلامیة، ج۲، ص۴۴۵.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]]، اصل شفاعت را از باورهایی دانسته که مورد پذیرش همه مسلمانان است و بر این نظر است که روایات مربوط به آن، [[تواتر|متواتر]] بوده و در کتاب‌های صحیح و معتبر حدیثی نقل شده است.<ref>ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref> برپایه روایتی که [[شیخ صدوق]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل کرده است، اگر کسی شفاعت را انکار کند از شیعیان نیست.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۴۱۷ق، ص۳۷۰.</ref>
همه مسلمانان در ثبوت اصل شفاعت اتفاق‌نظر دارند.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ص۴۱۶؛ جرجانی، شرح المواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۱۲.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[حق الیقین]] اعتقاد به آن را از [[ضروری دین|ضروریات دین]] دانسته است.<ref>علامه مجلسی، حق الیقین، انتشارات اسلامیة، ج۲، ص۴۴۵.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]]، اصل شفاعت را از باورهایی دانسته که مورد پذیرش همه مسلمانان است و بر این نظر است که روایات مربوط به آن، [[تواتر|متواتر]] بوده و در کتاب‌های صحیح و معتبر حدیثی نقل شده است.<ref>ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref> برپایه روایتی که [[شیخ صدوق]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل کرده است، اگر کسی شفاعت را انکار کند از شیعیان نیست.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۴۱۷ق، ص۳۷۰.</ref>


البته در معنا و آثار شفاعت بین فرقه‌ها و عالمان مسلمان اختلاف‌نظر است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۹۸۳م، ج۸، ص۲۹.</ref> از نظر [[امامیه]]، [[اشاعره]] و [[مرجئه]]، شفاعت به معنای دفع ضرر و رفع عذاب و عقاب از گنهکاران است<ref>برای نمونه نگاه کنید به سیدمرتضی، شرح جمل العلم و العمل، ۱۴۱۹ق، ص۱۵۷؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۹۸۳م، ج۸، ص۲۹؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۹۶.</ref> برخی همچون [[معتزله]] آن را به زیادی [[ثواب و عقاب|ثواب]] و جلب منفعت برای اطاعت‌کنندگان و توبه‌کنندگان معنا کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به قاضی عبدالجبار، شرح الاصول الخمسة، ۱۴۲۲ق، ص۴۶۳.</ref>  
البته در معنا و آثار شفاعت بین فرقه‌ها و عالمان مسلمان اختلاف‌نظر است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۹۸۳م، ج۸، ص۲۹.</ref> از نظر [[امامیه]]، [[اشاعره]] و [[مرجئه]]، شفاعت به معنای دفع ضرر و رفع عذاب و عقاب از گنهکاران است<ref>برای نمونه نگاه کنید به سیدمرتضی، شرح جمل العلم و العمل، ۱۴۱۹ق، ص۱۵۷؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۹۸۳م، ج۸، ص۲۹؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۹۶.</ref> برخی همچون [[معتزله]] آن را به زیادی [[ثواب و عقاب|ثواب]] و جلب منفعت برای اطاعت‌کنندگان و توبه‌کنندگان معنا کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به قاضی عبدالجبار، شرح الاصول الخمسة، ۱۴۲۲ق، ص۴۶۳.</ref>  
خط ۱۱۴: خط ۱۱۳:


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
* [[توسل]]
*[[توسل]]


==پانویس==
==پانویس==