شفاعت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شفاعت''' اصطلاحی دینی و به‌معنای طلبِ برداشتن عذاب و عِقاب از کسانی است که مستحق عذاب و عقابند. اصل شفاعت، از آموزه‌های مورد پذیرش همه مسلمانان است. البته عالمان مسلمان در معنای شفاعت و محدوده آن اختلاف نظر دارند. [[امامیه]] شفاعت را به همان رفع عذاب معنا کرده و بر این باورند که شفاعت شامل [[مرتکب کبیره|مرتکبین کبیره‌ای]] می‌شود که خداوند از دینشان راضی است. فرقه‌هایی مانند [[مرجئه|مُرجئه]] و [[اشاعره]]، نیز شفاعت را به مسلمانانی که مرتکب کبیره شده‌اند، اختصاص داده‌اند. در مقابل، گروه‌هایی همچون [[معتزله]] و [[زیدیه]] بر این باورند که شفاعت به‌معنای زیادی [[ثواب]] و جلب منفعت است و فقط به توبه‌کنندگان و مطیعان اختصاص دارد.

عالمان مسلمان اتفاق نظر دارند که [[پیامبر(ص)]] از شفاعت‌کنندگان است. البته برخی از عالمان [[وهابی]] شفاعت پیامبر را فقط به زمان حیات وی محدود کرده‌اند. این دیدگاه مورد اعتراض سایر عالمان مسلمان قرار گرفته است. امامیه، [[امامان معصوم(ع)]] را نیز از شفاعت‌کنندگان می‌دانند. عالمان مسلمان همچنین با استناد به برخی روایاتی که در منابع روایی شیعه و [[اهل سنت]] نقل شده، پیامبران، عالمان دین، شهداء، مؤمنان و حافظان قرآن را از شفاعت‌کنندگان برشمرده‌اند.

عالمان مسلمان اتفاق نظر دارند که شفاعتِ شفاعت‌کنندگان شامل [[کافر]] و مشرک نمی‌شود. همچنین در برخی روایات از [[امامان شیعه]] آمده است کسی که نماز را سبک بشمارد، [[غالیان|غلوکنندگان در دین]] و پادشاهان ستمگر از شفاعت شفاعت‌کنندگان محروند.

گفته می‌شود واژه شفاعت حدود ۳۰ مورد در [[قرآن]] به‌کار رفته است. در برخی آیات مانند [[آیه ۴۴ سوره زمر]] و [[آیه ۴ سوره سجده]]، شفاعت فقط به خدا اختصاص داده شده است. برپایه آیاتی دیگر همچون [[آیه ۷۹ سوره إسراء]] و [[آیه ۲۶ سوره نجم]]، خداوند آن را به پیامبر و برخی دیگر اذن داده است. آثار فراوانی در موضوع شفاعت به رشته تحریر درآمده که کتاب «الشفاعة فی الکتاب و السنة» از [[جعفر سبحانی]] و کتاب «الشفاعة» از [[سید کمال حیدری]] از جمله این آثارند.

همه مسلمانان در ثبوت اصل شفاعت اتفاق نظر دارند.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ص۴۱۶؛ جرجانی، شرح المواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۱۲.</ref> [[علامه مجلسی]] در [[حق الیقین]] اعتقاد به آن را از [[ضروری دین|ضروریات دین]] دانسته است.<ref>علامه مجلسی، حق الیقین، انتشارات اسلامیة، ج۲، ص۴۴۵.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]]، اصل شفاعت را از باورهایی دانسته که مورد پذیرش همه مسلمانان است و بر این نظر است که روایات مربوط به آن، [[تواتر|متواتر]] بوده و در کتاب‌های صحیح و معتبر حدیثی نقل شده است.<ref>ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref> برپایه روایتی که [[شیخ صدوق]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل کرده است، اگر کسی شفاعت را انکار کند از شیعیان نیست.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۴۱۷ق، ص۳۷۰.</ref>

[[مقام محمود]]