پرش به محتوا

لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

لبنان (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۲

۲۲ بایت حذف‌شده ،  ۲۰ ژانویه
بدون خلاصۀ ویرایش
دیداریویکی‌متن
(ویکی سازی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:
از اوایل دهه هفتاد قرن بیستم با تلاش‌های [[امام موسی صدر]] و تشکیل [[مجلس اعلای شیعیان لبنان]] و [[جنبش امل]]، انسجام و تاثیرگذاری شیعیان این کشور چندین برابر شد و امروزه [[حزب الله لبنان]] از تاثیرگذارترین احزاب و تشکیلات سیاسی و نظامی در لبنان به شمار می‌آید.
از اوایل دهه هفتاد قرن بیستم با تلاش‌های [[امام موسی صدر]] و تشکیل [[مجلس اعلای شیعیان لبنان]] و [[جنبش امل]]، انسجام و تاثیرگذاری شیعیان این کشور چندین برابر شد و امروزه [[حزب الله لبنان]] از تاثیرگذارترین احزاب و تشکیلات سیاسی و نظامی در لبنان به شمار می‌آید.


این کشور همسایه [[فلسطین|فلسطین اشغالی]] است و بارها مورد هجوم صهیونیست‌ها قرار گرفته و آسیب‌های انسانی و اقتصادی زیادی را متحمل شده است. اسرائیل بخش‌هایی از این کشور از جمله [[بیروت]] را در ۱۹۸۲م اشغال کرد. در سال‌های گذشته بسیاری از مردم لبنان به جهت احساس ناامنی از ناحیه رژیم صهیونیستی، به خارج از لبنان مهاجرت کرده‌اند.
این کشور همسایه [[فلسطین|فلسطین اشغالی]] است و بارها مورد هجوم [[صهیونیسم|صهیونیست‌ها]] قرار گرفته و آسیب‌های انسانی و اقتصادی زیادی را متحمل شده است. [[اسرائیل]] بخش‌هایی از این کشور از جمله [[بیروت]] را در ۱۹۸۲م اشغال کرد. در سال‌های گذشته بسیاری از مردم لبنان به جهت احساس ناامنی از ناحیه رژیم صهیونیستی، به خارج از لبنان مهاجرت کرده‌اند.


==جغرافیا==
==جغرافیا==
لبنان کشوری در غرب آسیا است که در امتداد شرقی دریای مدیترانه قرار دارد و در گذشته بخشی از [[شام]] ([[سوریه]]) بود. پس از فروپاشی [[دولت عثمانی]] به عنوان کشوری مستقل در آمد. لبنان با کشورهای سوریه از شمال و شرق و [[فلسطین|فلسطین اشغالی]] از جنوب مرز مشترک دارد.<ref>World vision Country Profile: Lebanon</ref> برای وجه نام‌گذاری این کشور به لبنان دلایل مختلفی ذکر شده است از جمله اینکه ریشه لبنان به واژه لبن به معنای سفید بر می‌گردد (چون کوه‌های لبنان پوشیده از برف است). <ref>رجوع کنید به: http://www.ibeneljnoub.com/ar/lebanon/lebanonName.htm</ref> یا اینکه از کلمه کلمه لُبْنی (درخت عطر) مشتق شده است و یا از کلمه لبان به معنای بخور گرفته شده است<ref>http://lyrics-words.com/the_meaning_of_lebanon/.</ref> و یا اینکه لبنان اسمی سریانی و مرکب از لب و انان به معنای قلب خدا است.<ref>http://www.rachiine.com/rac/index.php?option=com_content&view=article&id=256:2008-11-02-15-05-25&catid=63:2008-07-09-16-27-14&Itemid=60</ref>
لبنان کشوری در غرب آسیا است که در امتداد شرقی دریای مدیترانه قرار دارد و در گذشته بخشی از [[شام]] ([[سوریه]]) بود. پس از فروپاشی [[دولت عثمانی]] به عنوان کشوری مستقل در آمد. لبنان با کشورهای سوریه از شمال و شرق و فلسطین اشغالی از جنوب مرز مشترک دارد.<ref>World vision Country Profile: Lebanon</ref> برای وجه نام‌گذاری این کشور به لبنان دلایل مختلفی ذکر شده است از جمله اینکه ریشه لبنان به واژه لبن به معنای سفید بر می‌گردد (چون کوه‌های لبنان پوشیده از برف است). <ref>رجوع کنید به: http://www.ibeneljnoub.com/ar/lebanon/lebanonName.htm</ref> یا اینکه از کلمه کلمه لُبْنی (درخت عطر) مشتق شده است و یا از کلمه لبان به معنای بخور گرفته شده است<ref>http://lyrics-words.com/the_meaning_of_lebanon/.</ref> و یا اینکه لبنان اسمی سریانی و مرکب از لب و انان به معنای قلب خدا است.<ref>http://www.rachiine.com/rac/index.php?option=com_content&view=article&id=256:2008-11-02-15-05-25&catid=63:2008-07-09-16-27-14&Itemid=60</ref>


==پیشینه تاریخی==
==پیشینه تاریخی==
خط ۷۱: خط ۷۱:
|-
|-


|rowspan=1| شیعیان
| rowspan="1" |شیعیان
|۱۹
|۱۹
|۲۷
|۲۷
|-
|-


|rowspan=1| اهل سنت
| rowspan="1" |اهل سنت
|۲۰
|۲۰
|۲۷
|۲۷
|-
|-


|rowspan=1| دروزیان
| rowspan="1" |دروزیان
|۶
|۶
|۸
|۸
|-
|-


|rowspan=1| علویان
| rowspan="1" |علویان
|۰
|۰
|۲
|۲
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:
|-
|-


|rowspan=1| مارونی
| rowspan="1" |مارونی
|۳۰
|۳۰
|۳۴
|۳۴
|-
|-


|rowspan=1| ارتدوکس یونانی
| rowspan="1" |ارتدوکس یونانی
|۱۱
|۱۱
|۱۴
|۱۴
|-
|-


|rowspan=1| کاتولیک یونانی
| rowspan="1" |کاتولیک یونانی
|۶
|۶
|۸
|۸
|-
|-


|rowspan=1| ارتدوکس ارمنی
| rowspan="1" |ارتدوکس ارمنی
|۴
|۴
|۵
|۵
|-
|-


|rowspan=1| کاتولیک ارمنی
| rowspan="1" |کاتولیک ارمنی
|۱
|۱
|۱
|۱
|-
|-


|rowspan=1| پروتستان
| rowspan="1" |پروتستان
|۱
|۱
|۱
|۱
|-
|-


|rowspan=1| دیگر فرقه‌های مسیحی
| rowspan="1" |دیگر فرقه‌های مسیحی
|۱
|۱
|۱
|۱
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:
از ابتدای شکل‌گیری دولت اسرائیل و مخالفت جهان اسلام و کشورهای عربی با سیاست‌ها و موجودیت آن کشور، لبنان به دلیل مجاورت با [[فلسطین]] همواره بنحوی در منازعات دخیل بوده است از پذیرش مهاجران فلسطینی گرفته تا اشغال بخش‌های از خاکش توسط اسرائیل و چندین جنگ که بین دو کشور رخ داده است.
از ابتدای شکل‌گیری دولت اسرائیل و مخالفت جهان اسلام و کشورهای عربی با سیاست‌ها و موجودیت آن کشور، لبنان به دلیل مجاورت با [[فلسطین]] همواره بنحوی در منازعات دخیل بوده است از پذیرش مهاجران فلسطینی گرفته تا اشغال بخش‌های از خاکش توسط اسرائیل و چندین جنگ که بین دو کشور رخ داده است.
*۱۹۴۸
*۱۹۴۸
در پی اعلام موجودیت اسرائیل در ۱۹۴۸م میلادی و بروز جنگ بین کشورهای عربی و اسرائیل لبنان نیز در کنار دگیر کشورهای عربی در این جنگ مشارکت داشت. به گزارش منابع خبری حدود یکصد هزار پناه‌جوی فلسطینی که از کشورشان اخراج و یا فرار کرده بودند در لبنان مستقر گردیدند.<ref>Middle Est Monitor, Timeline: At war for decades, Lebanon and Israel edge towards a rare deal</ref> در ۱۹۴۹م یک توافقنامه آتش‌بس بین اسرائیل و لبنان تحت نظارت سازمان ملل به امضا رسید.<ref>Mint,  
در پی اعلام موجودیت [[اسرائیل]] در ۱۹۴۸م میلادی و بروز جنگ بین کشورهای عربی و اسرائیل، لبنان نیز در کنار دگیر کشورهای عربی در این جنگ مشارکت داشت. به گزارش منابع خبری حدود یکصد هزار پناه‌جوی فلسطینی که از کشورشان اخراج و یا فرار کرده بودند در لبنان مستقر گردیدند.<ref>Middle Est Monitor, Timeline: At war for decades, Lebanon and Israel edge towards a rare deal</ref> در ۱۹۴۹م یک توافقنامه آتش‌بس بین اسرائیل و لبنان تحت نظارت سازمان ملل به امضا رسید.<ref>Mint,  
Timeline: Israel-Lebanon, a historic compromise between nations with bloody past</ref>
Timeline: Israel-Lebanon, a historic compromise between nations with bloody past</ref>
*۱۹۶۸
*۱۹۶۸
خط ۱۵۹: خط ۱۵۹:
درپانزدهم مارس ۱۹۷۸م اسرائیل عملیات گسترده‌ای را به نام «عملیات لیتانی» را در جنوب لبنان اجرا کرد. منابع خبری گزارش داده است که در نتیجه این تهاجم، ۲۰۲۰ کیلومتر از خاک جنوب لبنان به اشغال اسرائیل در آمد، ۱۱۶۸ هزار نفر لبنانی و فلسطینی کشته شدند، ۲۲۰ هزار لبنانی و ۶۵ هزار فلسطینی از جنوب لبنان آواره شدند، ۹۲ روستا آسیب گسترده دید و ۶ روستا از جمله شهرک خیام بکلی ویران شدند.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.</ref> ادعای اسرائیل این بود که این اقدام برای مقابله با مبارزان چریکی فلسطین صورت گرفته است.<ref>Mint,  
درپانزدهم مارس ۱۹۷۸م اسرائیل عملیات گسترده‌ای را به نام «عملیات لیتانی» را در جنوب لبنان اجرا کرد. منابع خبری گزارش داده است که در نتیجه این تهاجم، ۲۰۲۰ کیلومتر از خاک جنوب لبنان به اشغال اسرائیل در آمد، ۱۱۶۸ هزار نفر لبنانی و فلسطینی کشته شدند، ۲۲۰ هزار لبنانی و ۶۵ هزار فلسطینی از جنوب لبنان آواره شدند، ۹۲ روستا آسیب گسترده دید و ۶ روستا از جمله شهرک خیام بکلی ویران شدند.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.</ref> ادعای اسرائیل این بود که این اقدام برای مقابله با مبارزان چریکی فلسطین صورت گرفته است.<ref>Mint,  
Timeline: Israel-Lebanon, a historic compromise between nations with bloody past</ref> در جریان این حمله اسرائیل سه مورد قتل عام در روستاهای جنوب لبنان گزارش شده است. در قتل عام در روستای عباسیه ۸۱ نفر کشته شدند، در شهرک خیام ۳۱ نفر و در روستای نیز قربانی شدن ۳۱ کودک و نوجوان گزارش شده است.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.
Timeline: Israel-Lebanon, a historic compromise between nations with bloody past</ref> در جریان این حمله اسرائیل سه مورد قتل عام در روستاهای جنوب لبنان گزارش شده است. در قتل عام در روستای عباسیه ۸۱ نفر کشته شدند، در شهرک خیام ۳۱ نفر و در روستای نیز قربانی شدن ۳۱ کودک و نوجوان گزارش شده است.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.
</ref> ارتش اسرائیل در ۱۳ ژوئن ۱۹۷۸م که از سایر مناطق جنوب لبنان عقب نشینی کرده است اما در «کمربند امنیتی» شامل شهرهای نبت جبیل و مرجعیون و بخش‌هایی از شهرهای صور و حاصبیا باقی مانده است.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.</ref>
</ref> ارتش اسرائیل در ۱۳ ژوئن ۱۹۷۸م که از سایر مناطق جنوب لبنان عقب نشینی کرده است اما در «کمربند امنیتی» شامل شهرهای نبت جبیل و مرجعیون و بخش‌هایی از شهرهای صور و حاصبیا باقی مانده است.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.</ref>
*۱۹۸۲
*۱۹۸۲
خط ۱۷۱: خط ۱۷۰:
*۱۹۹۶
*۱۹۹۶
تهاجم ۱۹۹۶م معروف به «عملیات خوشه‌های خشم» با حملات شدید زمینی، دریایی و هوایی به جنوب لبنان و اشغال ۵۱ کیلومتر از عمق خاک این کشور همراه بود. این عملیات ۱۶ روز به طول انجامید و دردناکترین فاجعه انسانی در روستای «قانا»، در جنوب لبنان به وقوع پیوست. انعکاس خبر این فاجعه، محکومیت‌های شدید جهانی را برای اسرائیل در پی‌داشت. حزب‌الله در پاسخ به این تهاجم، شهرک‌های یهودی‌نشین را زیر آتش سنگین موشک‌های خود گرفت و شهرک‌نشینان را وادار به فرار کرد. جنگ طولانی و فرسایشی حزب‌الله بر ضد اشغالگران اسرائیلی مقام‌های این رژیم را تحت فشار شدیدی قرار داد و به ترک خاک لبنان وادار کرد.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.
تهاجم ۱۹۹۶م معروف به «عملیات خوشه‌های خشم» با حملات شدید زمینی، دریایی و هوایی به جنوب لبنان و اشغال ۵۱ کیلومتر از عمق خاک این کشور همراه بود. این عملیات ۱۶ روز به طول انجامید و دردناکترین فاجعه انسانی در روستای «قانا»، در جنوب لبنان به وقوع پیوست. انعکاس خبر این فاجعه، محکومیت‌های شدید جهانی را برای اسرائیل در پی‌داشت. حزب‌الله در پاسخ به این تهاجم، شهرک‌های یهودی‌نشین را زیر آتش سنگین موشک‌های خود گرفت و شهرک‌نشینان را وادار به فرار کرد. جنگ طولانی و فرسایشی حزب‌الله بر ضد اشغالگران اسرائیلی مقام‌های این رژیم را تحت فشار شدیدی قرار داد و به ترک خاک لبنان وادار کرد.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.
</ref> رژیم اسرائیل ۲۲ می‌سال ۲۰۰۰ میلادی پس از بیش از ۲ دهه اشغالگری، خروج نیروهای خود را از جنوب لبنان و منطقه بقاع غربی آغاز کرد. تل آویو در ۳ روز بعدی و پس از آن‌که نیروهای اسرائیلی زیر آتش جنبش مقاومت حزب‌الله قرار گرفتند سرعت خروج نیروهای خود از این منطقه را شدت بخشید.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.</ref>
</ref> رژیم اسرائیل ۲۲ می‌سال ۲۰۰۰ میلادی پس از بیش از ۲ دهه اشغالگری، خروج نیروهای خود را از جنوب لبنان و منطقه بقاع غربی آغاز کرد. تل آویو در ۳ روز بعدی و پس از آن‌که نیروهای اسرائیلی زیر آتش جنبش مقاومت حزب‌الله قرار گرفتند سرعت خروج نیروهای خود از این منطقه را شدت بخشید.<ref>«[https://www.mashreghnews.ir/news/706927 روایتی از پنج شکست اسرائیل مقابل لبنان]»، خبرگزاری مشرق نیوز.</ref>


خط ۲۲۲: خط ۲۲۰:
<ref>[http://www.siasi.porsemani.ir/content/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D9%8A-%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%80-2 بررسی جریان‌های اسلامی در لبنان ]</ref>
<ref>[http://www.siasi.porsemani.ir/content/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D9%8A-%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%80-2 بررسی جریان‌های اسلامی در لبنان ]</ref>


===مسیحیان ===
===مسیحیان===
[[پرونده:بانوی لبنان.jpg|بندانگشتی|مجسمه بانوی لبنان در حریصا در ۲۵ کیلومتری بیروت؛ مسیحیان مارونی جشن‌های خود را در کلیسایی در کنار این مجسمه برگزار می‌کنند]]
[[پرونده:بانوی لبنان.jpg|بندانگشتی|مجسمه بانوی لبنان در حریصا در ۲۵ کیلومتری بیروت؛ مسیحیان مارونی جشن‌های خود را در کلیسایی در کنار این مجسمه برگزار می‌کنند]]
طوایف مسیحی لبنانی عبارتند است از: مارونی، ارتدوکس رومی، کاتولیک رومی، ارمنی ارتدوکس، ارمنی کاتولیک، سریانی ارتدوکس، سریانی کاتولیک، کلدانی، کاتولیک، لاتینی، انجیلی و قبطی‌های ارتدوکس و کاتولیک<ref>[http://classic.aawsat.com/details.asp?section=4&article=476279&issueno=10802#.VAbgmfmSxEU طوائف لبنان ال۱۸: أقلیات کبری وأقلیات صغری]</ref>
طوایف مسیحی لبنانی عبارتند است از: مارونی، ارتدوکس رومی، کاتولیک رومی، ارمنی ارتدوکس، ارمنی کاتولیک، سریانی ارتدوکس، سریانی کاتولیک، کلدانی، کاتولیک، لاتینی، انجیلی و قبطی‌های ارتدوکس و کاتولیک<ref>[http://classic.aawsat.com/details.asp?section=4&article=476279&issueno=10802#.VAbgmfmSxEU طوائف لبنان ال۱۸: أقلیات کبری وأقلیات صغری]</ref>
خط ۲۴۹: خط ۲۴۷:
تعداد اندکی از [[اسماعیلیه]] در لبنان زندگی می‌کنند. و هنوز به عنوان یک طایفه مستقل از سوی حکومت لبنان به شمار نمی‌آیند.
تعداد اندکی از [[اسماعیلیه]] در لبنان زندگی می‌کنند. و هنوز به عنوان یک طایفه مستقل از سوی حکومت لبنان به شمار نمی‌آیند.


== شیعه امامیه در لبنان==
==شیعه امامیه در لبنان==
امروزه بیش از یک‌ سوم جمعیت لبنان را شیعیان تشکیل می‌دهند. عمده جمعیت شیعیان در [[بیروت]]، بقاع و جنوب لبنان ساکن هستند. به غیر از شیعیان ساکن لبنان، در دهه‌های اخیر هزاران لبنانی شیعه به کشورهای آفریقای غربی و مرکزی از جمله [[سنگال]]، [[گینه]]، [[نیجریه]]، [[لیبریا]]، [[ساحل عاج]] و [[سیرالئون]] مهاجرت کرده‌اند. در شیخ‌نشین‌های خلیج فارس بخصوص [[کویت]] و همین‌طور در [[ایران]] و [[استرالیا]] نیز تعداد قابل توجهی لبنانی زندگی می‌کنند.<ref>شیعیان لبنان(وضعیت سیاسی اجتماعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی)، داوود نوری، ص۱۱۰.</ref>
امروزه بیش از یک‌ سوم جمعیت لبنان را شیعیان تشکیل می‌دهند. عمده جمعیت شیعیان در [[بیروت]]، بقاع و جنوب لبنان ساکن هستند. به غیر از شیعیان ساکن لبنان، در دهه‌های اخیر هزاران لبنانی شیعه به کشورهای آفریقای غربی و مرکزی از جمله [[سنگال]]، [[گینه]]، [[نیجریه]]، [[لیبریا]]، [[ساحل عاج]] و [[سیرالئون]] مهاجرت کرده‌اند. در شیخ‌نشین‌های خلیج فارس بخصوص [[کویت]] و همین‌طور در [[ایران]] و [[استرالیا]] نیز تعداد قابل توجهی لبنانی زندگی می‌کنند.<ref>شیعیان لبنان(وضعیت سیاسی اجتماعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی)، داوود نوری، ص۱۱۰.</ref>


===ورود تشیع ===
===ورود تشیع===
در باره پیدایش تشیع در لبنان دیدگاه‌های متفاوتی مطرح است. گروهی پیشینه تشیع در این منطقه را به [[ابوذر غفاری]]، نسبت می‌دهند و وجود دو [[مسجد]] قدیمی به نام وی در دو دهکده قدیمی [[جبل عامل]] به نام‌های میس الجبل و صرفند را دلیل این امر می‌شمارند.<ref>خطط جبل عامل، سید محسن امین، ص ۸۴.</ref>
در باره پیدایش تشیع در لبنان دیدگاه‌های متفاوتی مطرح است. گروهی پیشینه تشیع در این منطقه را به [[ابوذر غفاری]]، نسبت می‌دهند و وجود دو [[مسجد]] قدیمی به نام وی در دو دهکده قدیمی [[جبل عامل]] به نام‌های میس الجبل و صرفند را دلیل این امر می‌شمارند.<ref>خطط جبل عامل، سید محسن امین، ص ۸۴.</ref>


اما گروهی دیگر معتقدند که هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای بر این باور وجود ندارد که پیش از سال ۴۱ق معروف به عام الجماعة، گرایش شیعی در شامات بوده باشد.<ref>اساس تاریخ شیعیان در سوریه و لبنان، جعفر المهاجر، ص ۲۵۷.</ref> اینان بر این باورند که جبل عامل کنونی، باقی‌مانده جوامع شیعی است که در اثر اشغالگری صلیبیان، از شهرهای طبریا، مناطق هم‌جوار آن، [[صور]]، صیدا و بسا مناطقی دیگر از اردن و [[فلسطین]] آواره شده و به جبل عامل آمده و نقطه آغاز تشیع در آنجا را بنا نهاده‌اند.<ref>نک: اساس تاریخ شیعیان در سوریه و لبنان، جعفر المهاجر.</ref>
اما گروهی دیگر معتقدند که هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای بر این باور وجود ندارد که پیش از سال ۴۱ق معروف به عام الجماعة، گرایش شیعی در شامات بوده باشد.<ref>اساس تاریخ شیعیان در سوریه و لبنان، جعفر المهاجر، ص ۲۵۷.</ref> اینان بر این باورند که جبل عامل کنونی، باقی‌مانده جوامع شیعی است که در اثر اشغالگری صلیبیان، از شهرهای طبریا، مناطق هم‌جوار آن، [[صور]]، صیدا و بسا مناطقی دیگر از اردن و [[فلسطین]] آواره شده و به جبل عامل آمده و نقطه آغاز تشیع در آنجا را بنا نهاده‌اند.<ref>نک: اساس تاریخ شیعیان در سوریه و لبنان، جعفر المهاجر.</ref>


=== شیعه در قرون نخستین===
===شیعه در قرون نخستین===
شیعیان هرچند در مقاطعی از دوران [[امویان|اموی]] و [[عباسیان|عباسی]] به علت شدت فشارها از سوی حکومت به‌ناچار به مناطق کوهستانی هم‌چون جبال لبنان پناه بردند<ref>چمران، مصطفی، لبنان، ص ۲۸.</ref> اما پس از آن‌که خاندان شیعه [[حمدانیان]] در حلب به فرمانروایی رسیدند و بعد بخش اعظم این سرزمین در امپراتوری [[فاطمیان]] ادغام گردید، اکثریت مسلمانان لبنان و سوریه شیعه شدند.<ref>دمشق در عصر ممالیک، زیاده، ا. نیکلا، ترجمه جلال الدین اعلم، ص ۱۳۹.</ref> گزارش سیاحان مسلمان هم این موضوع را تایید می‌کند.<ref>سفرنامه ناصر خسرو، حکیم ناصرین خسرو قبادیان مروزی، به کوشش دکتر نادر وزین پور، ص ۱۹.</ref><ref>سفرنامه ابن جبیر، محمد بن احمد بن جبیر، ترجمه پرویز اتابکی، ص ۳۴۱.</ref><ref>معجم البلدان، شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت بن عبدالله الحموی الرومی البغدادی ج ۲، ص ۲۸۳.</ref>
شیعیان هرچند در مقاطعی از دوران [[امویان|اموی]] و [[عباسیان|عباسی]] به علت شدت فشارها از سوی حکومت به‌ناچار به مناطق کوهستانی هم‌چون جبال لبنان پناه بردند<ref>چمران، مصطفی، لبنان، ص ۲۸.</ref> اما پس از آن‌که خاندان شیعه [[حمدانیان]] در حلب به فرمانروایی رسیدند و بعد بخش اعظم این سرزمین در امپراتوری [[فاطمیان]] ادغام گردید، اکثریت مسلمانان لبنان و سوریه شیعه شدند.<ref>دمشق در عصر ممالیک، زیاده، ا. نیکلا، ترجمه جلال الدین اعلم، ص ۱۳۹.</ref> گزارش سیاحان مسلمان هم این موضوع را تایید می‌کند.<ref>سفرنامه ناصر خسرو، حکیم ناصرین خسرو قبادیان مروزی، به کوشش دکتر نادر وزین پور، ص ۱۹.</ref><ref>سفرنامه ابن جبیر، محمد بن احمد بن جبیر، ترجمه پرویز اتابکی، ص ۳۴۱.</ref><ref>معجم البلدان، شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت بن عبدالله الحموی الرومی البغدادی ج ۲، ص ۲۸۳.</ref>


خط ۲۶۹: خط ۲۶۷:
===تشیع در روزگار معاصر===
===تشیع در روزگار معاصر===
در روزگار معاصر شیعیان لبنان را متاوله می‌نامند. در مورد دلیل این نامگذاری چند نظریه مطرح است:
در روزگار معاصر شیعیان لبنان را متاوله می‌نامند. در مورد دلیل این نامگذاری چند نظریه مطرح است:
# این لفظ جمع «متوالی» و مشتق قیاسی از توالی به معنای تتابع و پی در پی بودن است، بدان جهت که مردم جبل عامل همگی در موالات [[اهل بیت]] رسول خدا صلی الله علیه و آله پا بر جا بوده‌اند.
#این لفظ جمع «متوالی» و مشتق قیاسی از توالی به معنای تتابع و پی در پی بودن است، بدان جهت که مردم جبل عامل همگی در موالات [[اهل بیت]] رسول خدا صلی الله علیه و آله پا بر جا بوده‌اند.
# این لفظ مشتق (برخلاف قیاس) از تولّی است؛ یعنی به علت داشتن ولای اهل بیت پیامبر(ص)، آنان را به عنوان ولی و سرور خود برگزیدند.<ref>احمد صدرحاج سیدجوادی و دیگران (زیر نظر)، دائرة المعارف تشیع، ج ۴، ص ۲۷۲ (ماده «تشیع»).</ref>
#این لفظ مشتق (برخلاف قیاس) از تولّی است؛ یعنی به علت داشتن ولای اهل بیت پیامبر(ص)، آنان را به عنوان ولی و سرور خود برگزیدند.<ref>احمد صدرحاج سیدجوادی و دیگران (زیر نظر)، دائرة المعارف تشیع، ج ۴، ص ۲۷۲ (ماده «تشیع»).</ref>
# چون ایشان در هنگامه جنگ، شعارشان این بود: «مُت ولّیا لعلی علیه‌السلام» (بمیر! در حالی که ولی و دوستدار علی علیه‌السلام هستی.) به همین جهت بدین نام معروف شدند.<ref>خطط جبل عامل، ص۹۹</ref>
#چون ایشان در هنگامه جنگ، شعارشان این بود: «مُت ولّیا لعلی علیه‌السلام» (بمیر! در حالی که ولی و دوستدار علی علیه‌السلام هستی.) به همین جهت بدین نام معروف شدند.<ref>خطط جبل عامل، ص۹۹</ref>


آغاز پیدایش لقب متاوله به قرن یازدهم قمری باز می‌گردد. در آن زمان، این لقب در مورد بخشی از شیعیان لبنان ساکن در مناطق جبل عامل، [[بعلبک]] و جبل لبنان رواج یافت. آنان از اطاعت امیران لبنان سر باز زدند و بر آن شدند تا وجود سیاسی خود را اظهار کنند، و در این راه در آتش جنگ فرو رفتند،<ref>سید محسن الامین، اعیان الشیعة، ج ۱، ص ۲۰.</ref> اما به مرور زمان، این لقب بر تمام شیعیان ساکن در لبنان و نیز بر شیعیان لبنانی مهاجر به [[دمشق]] اطلاق گردید.<ref> لویس معلوف، المنجد، افست، تهران، انتشارات اسماعیلیان، ۱۳۶۵، ج ۲، ص ۶۳۲(ماده «متاوله»).</ref>
آغاز پیدایش لقب متاوله به قرن یازدهم قمری باز می‌گردد. در آن زمان، این لقب در مورد بخشی از شیعیان لبنان ساکن در مناطق جبل عامل، [[بعلبک]] و جبل لبنان رواج یافت. آنان از اطاعت امیران لبنان سر باز زدند و بر آن شدند تا وجود سیاسی خود را اظهار کنند، و در این راه در آتش جنگ فرو رفتند،<ref>سید محسن الامین، اعیان الشیعة، ج ۱، ص ۲۰.</ref> اما به مرور زمان، این لقب بر تمام شیعیان ساکن در لبنان و نیز بر شیعیان لبنانی مهاجر به [[دمشق]] اطلاق گردید.<ref> لویس معلوف، المنجد، افست، تهران، انتشارات اسماعیلیان، ۱۳۶۵، ج ۲، ص ۶۳۲(ماده «متاوله»).</ref>
خط ۲۹۳: خط ۲۹۱:
===مناطق و شهرهای شیعه‌نشین===
===مناطق و شهرهای شیعه‌نشین===
تمرکز جمعیتی شیعیان بیشتر در مناطق ذیل است:{{سخ}}
تمرکز جمعیتی شیعیان بیشتر در مناطق ذیل است:{{سخ}}
==== جنوب لبنان ====
====جنوب لبنان====
جنوب لبنان منطقه‌ای را در بر می‌گیرد که از رود اوّلی در شمال، تا شهرک ناقوره در جنوب، و از دریای مدیترانه در غرب، تا مرز [[سوریه]] و لبنان در شرق امتداد دارد و یک پنجم خاک لبنان را تشکیل می‌دهد.<ref>Embassy of Lebanon in the United Kingdom‌, South Lebanon‌, قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۶.</ref> جنوب لبنان از مراکز اصلی سکونت و فعالیت شیعیان لبنان است.<ref>سفارت جمهوری اسلامی ایران بیروت، [https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5199 «جغرافیا و مردم»]، وبگاه سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت.</ref> دو استان‌ از استان‌های هشتگانه لبنان یعنی استان نبطیه و استان جنوب لبنان، در منطقه جنوب لبنان قرار دارند. قبل از ۱۹۷۵م  این منطقه استان واحدی به نام جنوب لبنان بود اما پس از ان به دو استان تقسیم گردید.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۶.</ref>جنوب لبنان دارای مرز زمینی با سوریه و مرز دریایی با [[مصر]] و شمال افریقا است.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۳.</ref> به گفته قبیسی پژوهشگر تاریخ لبنان، جنوب لبنان یکی از نقاط اختلافی بین فرانسه و انگلیس در زمان قیمومیت بود و در نتیجه توافقی که بین دو کشور در ۱۹۲۲م صورت گرفت بخش بزرگی از خاک جنوب لبنان شامل هفت قریه ضمیمه فلسطین گردید.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۴.</ref> گزراش شده است که مناطق ضمیمه شده به خاک فلسطین در ۱۹۴۸م از سوی اسرائیل اشغال و ساکنان آنها اخراج گردیدند.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۲۶.</ref>
جنوب لبنان منطقه‌ای را در بر می‌گیرد که از رود اوّلی در شمال، تا شهرک ناقوره در جنوب، و از دریای مدیترانه در غرب، تا مرز [[سوریه]] و لبنان در شرق امتداد دارد و یک پنجم خاک لبنان را تشکیل می‌دهد.<ref>Embassy of Lebanon in the United Kingdom‌, South Lebanon‌, قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۶.</ref> جنوب لبنان از مراکز اصلی سکونت و فعالیت شیعیان لبنان است.<ref>سفارت جمهوری اسلامی ایران بیروت، [https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5199 «جغرافیا و مردم»]، وبگاه سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت.</ref> دو استان‌ از استان‌های هشتگانه لبنان یعنی استان نبطیه و استان جنوب لبنان، در منطقه جنوب لبنان قرار دارند. قبل از ۱۹۷۵م  این منطقه استان واحدی به نام جنوب لبنان بود اما پس از ان به دو استان تقسیم گردید.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۶.</ref>جنوب لبنان دارای مرز زمینی با سوریه و مرز دریایی با [[مصر]] و شمال افریقا است.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۳.</ref> به گفته قبیسی پژوهشگر تاریخ لبنان، جنوب لبنان یکی از نقاط اختلافی بین فرانسه و انگلیس در زمان قیمومیت بود و در نتیجه توافقی که بین دو کشور در ۱۹۲۲م صورت گرفت بخش بزرگی از خاک جنوب لبنان شامل هفت قریه ضمیمه فلسطین گردید.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۴.</ref> گزراش شده است که مناطق ضمیمه شده به خاک فلسطین در ۱۹۴۸م از سوی اسرائیل اشغال و ساکنان آنها اخراج گردیدند.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۲۶.</ref>
با توجه به تداوم منازعه اعراب و [[اسرائیل]] و اینکه جنوب لبنان در حد فاصل لبنان، [[سوریه]] و اسرائیل قرار دارد، دارای اهمیت سوق الجیشی دانسته شده است.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۳.</ref>
با توجه به تداوم منازعه اعراب و [[اسرائیل]] و اینکه جنوب لبنان در حد فاصل لبنان، [[سوریه]] و [[اسرائیل]] قرار دارد، دارای اهمیت سوق الجیشی دانسته شده است.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۳.</ref>


[[جبل عامل]]، [[صیدا]]، نَبَطِیّه، [[صور]]، جِزِّین، مَرْجَعِیون، حاصبیا و بِنْت جُبَیل مهمترین  مناطق و شهرهای جنوب لبنان هستند.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م ص۱۶.</ref> در اینجا  برخی مناطق و شهرهای عمدتا شیعه‌نشین معرفی می‌شود:
[[جبل عامل]]، [[صیدا]]، نَبَطِیّه، [[صور]]، جِزِّین، مَرْجَعِیون، حاصبیا و بِنْت جُبَیل مهمترین  مناطق و شهرهای جنوب لبنان هستند.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م ص۱۶.</ref> در اینجا  برخی مناطق و شهرهای عمدتا شیعه‌نشین معرفی می‌شود:
خط ۳۰۷: خط ۳۰۵:
{{اصلی|صور}}
{{اصلی|صور}}
صور در ۷۹کیلومتری جنوب بیروت قرار دارد و یکی از بخش‌های استان جنوب لبنان است. این شهر تاریخی آغازگاه حرکت امام موسی صدر و [[مصطفی چمران]] بوده است. در این شهر مؤسسات فرهنگی و تربیتی توسط امام موسی صدر برای پرورش کودکان شهدا و یتیمان ساخته شده است که در حال حاضر توسط خواهر ایشان ربابه صدر اداره می‌شود. بر اساس آمار سال ۲۰۰۷، ۸۵/۵۸ درصد جمعیت صور شیعه‌اند.<ref>شیعیان لبنان(وضعیت سیاسی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی)، داوود نوری، ص ۱۱۱-۱۱۸.</ref>
صور در ۷۹کیلومتری جنوب بیروت قرار دارد و یکی از بخش‌های استان جنوب لبنان است. این شهر تاریخی آغازگاه حرکت امام موسی صدر و [[مصطفی چمران]] بوده است. در این شهر مؤسسات فرهنگی و تربیتی توسط امام موسی صدر برای پرورش کودکان شهدا و یتیمان ساخته شده است که در حال حاضر توسط خواهر ایشان ربابه صدر اداره می‌شود. بر اساس آمار سال ۲۰۰۷، ۸۵/۵۸ درصد جمعیت صور شیعه‌اند.<ref>شیعیان لبنان(وضعیت سیاسی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی)، داوود نوری، ص ۱۱۱-۱۱۸.</ref>
*نبطیه  
*نبطیه
شهر نبطیه مرکز استان نبطیه است که در منطقه جنوب لبنان موقعیت دارد. استان نبطیه که مدتی به عنوان استان [[جبل عامل]] نیز شناخته می‌شد، متشکل از شهرستان‌های نبطیه، مرجعیون، بنت جبیل و حاصبیا است.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۸-۲۴.</ref> نبطیه از ۱۹۸۲م تا سال ۲۰۰۰م به مدت ۱۸ سال در اشغال نیروهای اسرائیلی قرار داشت و پس از آن آزاد گردید.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، «سفری از بیروت تا نبطیه» وبگاه خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref>
شهر نبطیه مرکز استان نبطیه است که در منطقه جنوب لبنان موقعیت دارد. استان نبطیه که مدتی به عنوان استان [[جبل عامل]] نیز شناخته می‌شد، متشکل از شهرستان‌های نبطیه، مرجعیون، بنت جبیل و حاصبیا است.<ref>قبیسی، جنوب لبنان، ۱۹۹۵م، ص۱۸-۲۴.</ref> نبطیه از ۱۹۸۲م تا سال ۲۰۰۰م به مدت ۱۸ سال در اشغال نیروهای اسرائیلی قرار داشت و پس از آن آزاد گردید.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، «سفری از بیروت تا نبطیه» وبگاه خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref>


==== بیروت ====
====بیروت====
{{اصلی|بیروت}}
{{اصلی|بیروت}}
بیروت دارای سه بخش است:
بیروت دارای سه بخش است:
# بیروت شرقی که بخش مسیحی‌نشین است.
#بیروت شرقی که بخش مسیحی‌نشین است.
# بیروت غربی که به مسلمانان سنی‌مذهب اختصاص دارد و ادارات دولتی،گمرک، بندر، سفارت‌خانه‌ها و دانشگاه‌های معتبر در آن واقع شده است.
#بیروت غربی که به مسلمانان سنی‌مذهب اختصاص دارد و ادارات دولتی،گمرک، بندر، سفارت‌خانه‌ها و دانشگاه‌های معتبر در آن واقع شده است.
# حومه بیروت یا [[ضاحیه بیروت|ضاحیه]] که در بخش جنوبی قرار دارد و به شیعیان اختصاص یافته است. این منطقه تراکم جمعیتی بالایی دارد. این قسمت بسیار مورد تهاجم جنگنده‌های اسرائیلی قرار گرفته است. در سال ۲۰۰۷ میلادی، ۱۶/۴۸ درصد جمعیت بیروت را که در این نقطه ساکن بودند شیعیان تشکیل می‌دادند.
#حومه بیروت یا [[ضاحیه بیروت|ضاحیه]] که در بخش جنوبی قرار دارد و به شیعیان اختصاص یافته است. این منطقه تراکم جمعیتی بالایی دارد. این قسمت بسیار مورد تهاجم جنگنده‌های اسرائیلی قرار گرفته است. در سال ۲۰۰۷ میلادی، ۱۶/۴۸ درصد جمعیت بیروت را که در این نقطه ساکن بودند شیعیان تشکیل می‌دادند.
ساکنان شیعه حومهٔ بیروت اغلب در طول پنجاه سال گذشته از جنوب یا از منطقه بقاع و [[بعلبک]] در شرق این کشور برای کار به پایتخت آمده و در حومهٔ آن ساکن شده‌اند. بسیاری از جنوبی‌ها نیز در دهه‌های قبل به دلیل بمباران‌ها و تجاوزهای مکرر اسرائیل در حالت آوارگی به این منطقه کوچ کرده‌اند.
ساکنان شیعه حومهٔ بیروت اغلب در طول پنجاه سال گذشته از جنوب یا از منطقه بقاع و [[بعلبک]] در شرق این کشور برای کار به پایتخت آمده و در حومهٔ آن ساکن شده‌اند. بسیاری از جنوبی‌ها نیز در دهه‌های قبل به دلیل بمباران‌ها و تجاوزهای مکرر اسرائیل در حالت آوارگی به این منطقه کوچ کرده‌اند.


==== دشت بقاع ====
====دشت بقاع====
استان بِقاع به مرکزیت زحله در نواحی داخلی لبنان قرار گرفته است. این شهر در نبرد میان قوای سوری و فالانژهای لبنان، صدمات فراوانی دید. بقاع پنج بخش دارد: زحله، بعلبک، هرمل، راشیا و بقاع غربی. جمعیت شیعه در سال ۲۰۰۷ به ترتیب شهرهای مزبور ۱۶/۲۱، ۹۴/۸۶، ۹۵/۶۹، ۰/۲۱، ۲۳ درصد از کل جمعیت این شهرها است.
استان بِقاع به مرکزیت زحله در نواحی داخلی لبنان قرار گرفته است. این شهر در نبرد میان قوای سوری و فالانژهای لبنان، صدمات فراوانی دید. بقاع پنج بخش دارد: زحله، بعلبک، هرمل، راشیا و بقاع غربی. جمعیت شیعه در سال ۲۰۰۷ به ترتیب شهرهای مزبور ۱۶/۲۱، ۹۴/۸۶، ۹۵/۶۹، ۰/۲۱، ۲۳ درصد از کل جمعیت این شهرها است.


خط ۳۲۵: خط ۳۲۳:
نکته مهم در ترکیب تشکیلات حزب الله نقش شیعیان بقاع در تحولات سیاسی است. شیعیان بقاع همواره این احساس را داشته‌اند که در مقایسه با شیعیان جنوب، نقش کمتری را در تحولات سیاسی لبنان دارند. در تشکیلات حزب الله در بعلبک، روحانیون شیعه‌ای از اهل بقاع چون شیخ صبحی طفیلی، [[سید عباس موسوی]] و سید ابراهیم الامین در جایگاه رهبری قرار داشتند.
نکته مهم در ترکیب تشکیلات حزب الله نقش شیعیان بقاع در تحولات سیاسی است. شیعیان بقاع همواره این احساس را داشته‌اند که در مقایسه با شیعیان جنوب، نقش کمتری را در تحولات سیاسی لبنان دارند. در تشکیلات حزب الله در بعلبک، روحانیون شیعه‌ای از اهل بقاع چون شیخ صبحی طفیلی، [[سید عباس موسوی]] و سید ابراهیم الامین در جایگاه رهبری قرار داشتند.


==== بعلبک ====
====بعلبک====
{{اصلی|بعلبک}}
{{اصلی|بعلبک}}
این شهر در ۸۵ کیلومتری بیروت واقع شده است. [[مرقد خوله دختر امام حسین(ع)]] در این شهر وقع است.{{سخ}} امام موسی صدر به کمک شیعیان بعلبک که از قوی‌ترین و رزمنده‌ترین شیعیان لبنان هستند توانست قدرتی را به وجود بیاورد و دولت لبنان را تحت فشار قرار دهد.
این شهر در ۸۵ کیلومتری بیروت واقع شده است. [[مرقد خوله دختر امام حسین(ع)]] در این شهر وقع است.{{سخ}} امام موسی صدر به کمک شیعیان بعلبک که از قوی‌ترین و رزمنده‌ترین شیعیان لبنان هستند توانست قدرتی را به وجود بیاورد و دولت لبنان را تحت فشار قرار دهد.
خط ۳۳۷: خط ۳۳۵:


{| class="wikitable sortable" align="center" style="margin:auto;"
{| class="wikitable sortable" align="center" style="margin:auto;"
|-style="background:#FFFFDD;"
|- style="background:#FFFFDD;"
! عالم لبنانی !! قرن !! توضیحات
!عالم لبنانی!!قرن!!توضیحات
|-style="background:#DDEEFF;"
|- style="background:#DDEEFF;"
| [[شهید اول]]|| ۸||مؤلف کتاب فقهی [[اللمعة الدمشقیة]]
|[[شهید اول]]||۸||مؤلف کتاب فقهی [[اللمعة الدمشقیة]]
|-style="background:#FFE8E8;"
|- style="background:#FFE8E8;"
| [[علی بن محمد بن یونس بیاضی]]||۹|| متکلم
|[[علی بن محمد بن یونس بیاضی]]||۹||متکلم
|-style="background:#FFFFDD;"
|- style="background:#FFFFDD;"
| [[شهید ثانی]]||۱۰|| مؤلف کتاب [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة|الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه]]
|[[شهید ثانی]]||۱۰||مؤلف کتاب [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة|الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه]]
|-style="background:#FFE8E8;"
|- style="background:#FFE8E8;"
| [[محقق کرکی]]||۱۰|| از نخستین عالمانی که در دوره صفوی به ایران مهاجرت کرد
|[[محقق کرکی]]||۱۰||از نخستین عالمانی که در دوره صفوی به ایران مهاجرت کرد
|-style="background:#FFFFDD;"
|- style="background:#FFFFDD;"
| [[حسین بن عبدالصمد حارثی]]||۱۰|| شیخ الاسلام شهرهای قزوین، هرات و مشهد
|[[حسین بن عبدالصمد حارثی]]||۱۰||شیخ الاسلام شهرهای قزوین، هرات و مشهد
|-style="background:#FFFFDD;"
|- style="background:#FFFFDD;"
|[[علی بن هلال کرکی]]||۱۰|| معروف به شیخ علی منشار؛ پدرخانم شیخ بهایی
|[[علی بن هلال کرکی]]||۱۰||معروف به شیخ علی منشار؛ پدرخانم شیخ بهایی
|-
|-
| [[شیخ بهایی]]||۱۱|| [[فقیه]]، محدث، ریاضی‌دان و...
|[[شیخ بهایی]]||۱۱||[[فقیه]]، محدث، ریاضی‌دان و...
|-
|-
| [[شیخ حر عاملی]]||۱۱||مؤلف کتاب وسائل الشیعه
|[[شیخ حر عاملی]]||۱۱||مؤلف کتاب وسائل الشیعه
|-
|-
|[[احمد بن علی عاملی]]||||
|[[احمد بن علی عاملی]]|| ||
|-
|-
|[[زین الدین جعفر بن حسام عاملی]]||||
|[[زین الدین جعفر بن حسام عاملی]]|| ||
|-
|-
|[[محمد بن علی جباعی]]||||
|[[محمد بن علی جباعی]]|| ||
|}
|}
با روی کار آمدن حکومت [[صفویه]] در ایران، تعدادی از این عالمان به ایران مهاجرت کردند. [[محقق کرکی]] اولین عالمی بود که به ایران هجرت کرد و در دستگاه حکومت به رتق و فتق امور شرعی مردم مشغول شد. حضور این عالمان در دستگاه حکومت، تأثیرات فکری بسیاری بر جامعه ایران بر جای نهاد و برخی معتقدند که آنان برای نخستین بار در صدد تحقق بخشیدن به‌اندیشه [[ولایت فقیه]] بودند.<ref>نک: الهجرة العاملیة الی ایران فی العصر الصفوی، جعفر المهاجر.</ref>
با روی کار آمدن حکومت [[صفویه]] در ایران، تعدادی از این عالمان به ایران مهاجرت کردند. [[محقق کرکی]] اولین عالمی بود که به ایران هجرت کرد و در دستگاه حکومت به رتق و فتق امور شرعی مردم مشغول شد. حضور این عالمان در دستگاه حکومت، تأثیرات فکری بسیاری بر جامعه ایران بر جای نهاد و برخی معتقدند که آنان برای نخستین بار در صدد تحقق بخشیدن به‌اندیشه [[ولایت فقیه]] بودند.<ref>نک: الهجرة العاملیة الی ایران فی العصر الصفوی، جعفر المهاجر.</ref>
خط ۳۷۴: خط ۳۷۲:
*[[سید محمدحسین فضل الله]]
*[[سید محمدحسین فضل الله]]
{{پایان}}
{{پایان}}
* [[شیخ مفید الفقیه]] در ۱۵ سالگی برای تحصیل علوم دینی به نجف مهاجرت کرد و در دروس خارج [[آیت الله حکیم]] و [[آیت الله خوئی]] حاضر شد. او در سال ۱۹۹۰ به لبنان بازگشت و در جنوب این کشور «دانشگاه نجف الاشرف» را برای آموزش طلبه‌ها تأسیس کرد. وی در [[۱۵ فروردین]] [[سال ۱۳۹۵ هجری خورشیدی|۱۳۹۵ش]]  برابر با [[۲۴ جمادی‌الثانی]] [[سال ۱۴۳۷ هجری قمری|۱۴۳۷ق]] در ۷۹ سالگی در لبنان درگذشت و پیکرش به نجف منتقل شد و در [[حرم حضرت علی(ع)]] دفن شد.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/04/03/700999/story.html درگذشت شیخ مفید الفقیه]</ref>
*[[شیخ مفید الفقیه]] در ۱۵ سالگی برای تحصیل علوم دینی به نجف مهاجرت کرد و در دروس خارج [[آیت الله حکیم]] و [[آیت الله خوئی]] حاضر شد. او در سال ۱۹۹۰ به لبنان بازگشت و در جنوب این کشور «دانشگاه نجف الاشرف» را برای آموزش طلبه‌ها تأسیس کرد. وی در [[۱۵ فروردین]] [[سال ۱۳۹۵ هجری خورشیدی|۱۳۹۵ش]]  برابر با [[۲۴ جمادی‌الثانی]] [[سال ۱۴۳۷ هجری قمری|۱۴۳۷ق]] در ۷۹ سالگی در لبنان درگذشت و پیکرش به نجف منتقل شد و در [[حرم حضرت علی(ع)]] دفن شد.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/04/03/700999/story.html درگذشت شیخ مفید الفقیه]</ref>


===احزاب و مؤسسات شیعی===
===احزاب و مؤسسات شیعی===
* '''حزب الله'''
*'''حزب الله'''
{{اصلی|حزب الله لبنان}}
{{اصلی|حزب الله لبنان}}
حزب الله مهم‌ترین تشکل سیاسی شیعه در لبنان است. این تشکل در سال ۱۹۸۲ میلادی از تجزیه جنبش امل به وجود آمد و علاوه بر نبرد با اسرائیل به فعالیت‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و رفاهی نیز در لبنان اشتغال دارد.{{مدرک}} در سال ۱۹۹۲م پس از شهادت [[سید عباس موسوی]]، [[سید حسن نصرالله]] دبیر کل حزب الله لبنان انتخاب شد و تاکنون این مسئولیت را بر عهده دارد.<ref>[http://irdiplomacy.ir/fa/page/24/ سید حسن نصرالله: سمبل مقاومت]</ref>
حزب الله مهم‌ترین تشکل سیاسی شیعه در لبنان است. این تشکل در سال ۱۹۸۲ میلادی از تجزیه جنبش امل به وجود آمد و علاوه بر نبرد با اسرائیل به فعالیت‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و رفاهی نیز در لبنان اشتغال دارد.{{مدرک}} در سال ۱۹۹۲م پس از شهادت [[سید عباس موسوی]]، [[سید حسن نصرالله]] دبیر کل حزب الله لبنان انتخاب شد و تاکنون این مسئولیت را بر عهده دارد.<ref>[http://irdiplomacy.ir/fa/page/24/ سید حسن نصرالله: سمبل مقاومت]</ref>


* '''جنبش امل'''
*'''جنبش امل'''
{{اصلی|افواج المقاومة اللبنانیه}}
{{اصلی|افواج المقاومة اللبنانیه}}
جنبش امل در سال ۱۹۷۴ میلادی به وجود آمد و وارث جنبش اجتماعی حرکة المحرومین است. مؤسس این جنبش [[امام موسی صدر]] است و شهید [[مصطفی چمران]] اولین فرمانده آن بود. پس از موسی صدر، این جنبش تا حدود زیادی به سوریه وابستگی پیدا کرد و توانست با پشتیبانی سوریه در ساختار قدرت در لبنان جایگاه ویژه‌ای پیدا کند. [[نبیه بری]] پس از امام موسی صدر رهبری این حرکت را به دست گرفت و از سال ۱۹۸۴ در دولت‌های متعدد سمت وزیر داشته است و در ۱۹۹۲ به ریاست مجلس منصوب شد. در حال حاضر نیز هم‌چنان ریاست مجلس را بر عهده دارد.  
جنبش امل در سال ۱۹۷۴ میلادی به وجود آمد و وارث جنبش اجتماعی حرکة المحرومین است. مؤسس این جنبش [[امام موسی صدر]] است و شهید [[مصطفی چمران]] اولین فرمانده آن بود. پس از موسی صدر، این جنبش تا حدود زیادی به سوریه وابستگی پیدا کرد و توانست با پشتیبانی سوریه در ساختار قدرت در لبنان جایگاه ویژه‌ای پیدا کند. [[نبیه بری]] پس از امام موسی صدر رهبری این حرکت را به دست گرفت و از سال ۱۹۸۴ در دولت‌های متعدد سمت وزیر داشته است و در ۱۹۹۲ به ریاست مجلس منصوب شد. در حال حاضر نیز هم‌چنان ریاست مجلس را بر عهده دارد.  
خط ۳۸۷: خط ۳۸۵:
این جنبش برخی نهادهای اجتماعی، بهداشتی، تبلیغاتی و فرهنگی مخصوص به خود و یا همراه خود راتحت پوشش دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
این جنبش برخی نهادهای اجتماعی، بهداشتی، تبلیغاتی و فرهنگی مخصوص به خود و یا همراه خود راتحت پوشش دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
{| class="wikitable" style="margin:auto;"
{| class="wikitable" style="margin:auto;"
|-style="background:#FFE8E8;"
|- style="background:#FFE8E8;"
| ۱|| مؤسسه آموزش جبل عامل(صور)|| ۲|| جنبش فرهنگی لبنان|| ۳|| روزنامه الزمان|| ۴|| تلویزیون NBN|| ۵|| رادیو الرساله
|۱||مؤسسه آموزش جبل عامل(صور)||۲||جنبش فرهنگی لبنان||۳||روزنامه الزمان||۴||تلویزیون NBN||۵||رادیو الرساله
|-style="background:#FFE8E8;"
|- style="background:#FFE8E8;"
| ۶|| مجمع فرهنگی نبیه بری|| ۷|| مجله الامل و العواصف|| ۸|| مؤسسه جمعیت حمایت از معلولان لبنان|| ۹|| پیشاهنگی دانش‌اموزی رسالت اسلامی|| ۱۰|| چاپخانه بلال
|۶||مجمع فرهنگی نبیه بری||۷||مجله الامل و العواصف||۸||مؤسسه جمعیت حمایت از معلولان لبنان||۹||پیشاهنگی دانش‌اموزی رسالت اسلامی||۱۰||چاپخانه بلال
|}
|}
*'''مجلس اعلای شیعیان'''
*'''مجلس اعلای شیعیان'''
خط ۳۹۷: خط ۳۹۵:
مجلس اعلای شیعیان لبنان مراکز و مؤسساتی را تحت پوشش دارد که خدمات متنوعی ارائه می‌دهند. این مراکز و مؤسسات عبارتند از:
مجلس اعلای شیعیان لبنان مراکز و مؤسساتی را تحت پوشش دارد که خدمات متنوعی ارائه می‌دهند. این مراکز و مؤسسات عبارتند از:
{| class="wikitable" style="margin:auto;"
{| class="wikitable" style="margin:auto;"
|-style="background:#F7F0D9;"
|- style="background:#F7F0D9;"
|۱|| جمعیت خیریه فرهنگی||۲|| آموزشکده فنی اسلامی||۳|| مدرسه الضحی||۴|| مرکز نیکوکاری حضرت خدیجه(س)||۵|| دانشکده اسلامی در خلده
|۱||جمعیت خیریه فرهنگی||۲||آموزشکده فنی اسلامی||۳||مدرسه الضحی||۴||مرکز نیکوکاری حضرت خدیجه(س)||۵||دانشکده اسلامی در خلده
|-style="background:#F7F0D9"
|- style="background:#F7F0D9"
|۶|| مجتمع آموزشی تربیتی در بقاع||۷|| هنرستان فنی بیروت||۸|| مجتمع خدماتی درمانی||۹|| جمعیت خیریه حضرت زینب(س)||۱۰|| مسجد امام صادق(ع)در بیروت
|۶||مجتمع آموزشی تربیتی در بقاع||۷||هنرستان فنی بیروت||۸||مجتمع خدماتی درمانی||۹||جمعیت خیریه حضرت زینب(س)||۱۰||مسجد امام صادق(ع)در بیروت
|}
|}


ریاست تمامی مؤسسات وابسته به مجلس اعلا با ابراهیم شمس‌الدین فرزند محمدمهدی شمس‌الدین است.
ریاست تمامی مؤسسات وابسته به مجلس اعلا با ابراهیم شمس‌الدین فرزند محمدمهدی شمس‌الدین است.


* '''مؤسسات امام موسی صدر'''
*'''مؤسسات امام موسی صدر'''
ربابه صدر، خواهر امام موسی صدر پس از ربوده شدن امام موسی صدر دست به فعالیت‌های اجتماعی زد و تشکیلاتی به نام مؤسسات امام موسی صدر ایجاد کرد. وی ریاست هیأت مدیرهٔ این مؤسسات را بر عهده دارد که اعضای آن از شیعیان و مسیحیان هستند. این مؤسسات عبارتند از:
ربابه صدر، خواهر امام موسی صدر پس از ربوده شدن امام موسی صدر دست به فعالیت‌های اجتماعی زد و تشکیلاتی به نام مؤسسات امام موسی صدر ایجاد کرد. وی ریاست هیأت مدیرهٔ این مؤسسات را بر عهده دارد که اعضای آن از شیعیان و مسیحیان هستند. این مؤسسات عبارتند از:


{| class="wikitable" style="margin:auto;"
{| class="wikitable" style="margin:auto;"
|-style="background:#E9E9FF;"
|- style="background:#E9E9FF;"
|۱|| مدرسه رحاب الزهراء||۲|| واحد تهیه و تولید مواد غذایی||۳|| هشت درمانگاه ثابت و یک درمانگاه سیار||۴|| مرکز آموزش کودکان استثنایی
|۱||مدرسه رحاب الزهراء||۲||واحد تهیه و تولید مواد غذایی||۳||هشت درمانگاه ثابت و یک درمانگاه سیار||۴||مرکز آموزش کودکان استثنایی
|-style="background:#E9E9FF"
|- style="background:#E9E9FF"
|۵|| آموزشکده پرستاری||۶|| مرکز آموزش مهارت‌های اجتماعی||۷|| مرکزآموزش مهارت‌های شغلی||۸|| مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای
|۵||آموزشکده پرستاری||۶||مرکز آموزش مهارت‌های اجتماعی||۷||مرکزآموزش مهارت‌های شغلی||۸||مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای
|}
|}


* '''مؤسسات وابسته به سید محمدحسین فضل الله'''
*'''مؤسسات وابسته به سید محمدحسین فضل الله'''
[[سید محمدحسین فضل الله]] در طول سال‌های زندگی خویش اقدام به تأسیس مراکز متعددی نمود که عبارتند از:
[[سید محمدحسین فضل الله]] در طول سال‌های زندگی خویش اقدام به تأسیس مراکز متعددی نمود که عبارتند از:
#مدارس انجمن نیکوکاری شامل ۱۴ مدرسه در مقاطع مختلف
#مدارس انجمن نیکوکاری شامل ۱۴ مدرسه در مقاطع مختلف
خط ۴۲۶: خط ۴۲۴:
*'''دیگر مراکز'''
*'''دیگر مراکز'''
علاوه بر این مراکز، برخی از روحانیون لبنانی و مراجع تقلید نیز اقدام به تأسیس مراکزی برای شیعیان نموده‌اند.{{سخ}} برخی از فعالان شیعی نیز اقدام به تأسیس احزابی در میان جامعهٔ شیعی نمودند که اکنون یا از بین رفته‌اند و یا فعالیتی بسیار محدود دارند. این احزاب و جنبش‌ها عبارتند از:
علاوه بر این مراکز، برخی از روحانیون لبنانی و مراجع تقلید نیز اقدام به تأسیس مراکزی برای شیعیان نموده‌اند.{{سخ}} برخی از فعالان شیعی نیز اقدام به تأسیس احزابی در میان جامعهٔ شیعی نمودند که اکنون یا از بین رفته‌اند و یا فعالیتی بسیار محدود دارند. این احزاب و جنبش‌ها عبارتند از:
* حزب الدعوه: حزب الدعوه لبنان شاخه‌ای از [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب الدعوه]] عراق بود. با ظهور امام موسی صدر این حزب در کنار وی قرار گرفت اما مدتی بعد و به دلیل اختلاف نظری که بزرگان این حزب با امام موسی صدر داشتند، خود را از فعالیت‌های امام موسی صدر کنار کشیدند و تا سال ۱۹۸۲ میلادی به فعالیت خود ادامه دادند و پس از تشکیل حزب الله در این حزب ادغام شدند.{{سخ}}
*حزب الدعوه: حزب الدعوه لبنان شاخه‌ای از [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب الدعوه]] عراق بود. با ظهور امام موسی صدر این حزب در کنار وی قرار گرفت اما مدتی بعد و به دلیل اختلاف نظری که بزرگان این حزب با امام موسی صدر داشتند، خود را از فعالیت‌های امام موسی صدر کنار کشیدند و تا سال ۱۹۸۲ میلادی به فعالیت خود ادامه دادند و پس از تشکیل حزب الله در این حزب ادغام شدند.{{سخ}}
*مقاومت مؤمنه: حاج مصطفی دیرانی پس از جدا شدن از جنبش امل، این تشکل را به راه‌انداخت و به نبرد با اسرائیل مشغول شد. گروه وی رون آراد را به اسارت گرفتند و اسرائیل نیز وی را اسیر کرد. پس از اسارت وی فعالیت این گروه تا حدود زیادی متوقف شد.{{سخ}}
*مقاومت مؤمنه: حاج مصطفی دیرانی پس از جدا شدن از جنبش امل، این تشکل را به راه‌انداخت و به نبرد با اسرائیل مشغول شد. گروه وی رون آراد را به اسارت گرفتند و اسرائیل نیز وی را اسیر کرد. پس از اسارت وی فعالیت این گروه تا حدود زیادی متوقف شد.{{سخ}}
* المؤتمر: حسن هاشم از اعضای جنبش محرومان در سال ۱۹۹۴ این تشکل را بنا نهاد. این گروه در سال‌های اخیر بیشتر فعالیت سیاسی دارد.
*المؤتمر: حسن هاشم از اعضای جنبش محرومان در سال ۱۹۹۴ این تشکل را بنا نهاد. این گروه در سال‌های اخیر بیشتر فعالیت سیاسی دارد.
* ثورة الجیاع: شیخ صبحی طفیلی پس از جدا شدن از حزب الله این تشکل را ایجاد کرد. وی در سال ۱۹۹۸ میلادی به طرفداران خود دستور داد که به مراکز حزب الله و دولت لبنان در بقاع حمله کنند. این اقدام وی با واکنش سخت ارتش لبنان مواجه شد و فعالیت وی وطرفدارانش بسیار محدود شده است و البته این اقدام وی باعث شد که از میزان محبوبیت وی و جنبش تا حدود زیادی کاسته شود.<ref>شیعیان لبنان وضعیت سیاسی - اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران، داوود نوری، ص ۳۲۱-۳۲۵.</ref>
*ثورة الجیاع: شیخ صبحی طفیلی پس از جدا شدن از حزب الله این تشکل را ایجاد کرد. وی در سال ۱۹۹۸ میلادی به طرفداران خود دستور داد که به مراکز حزب الله و دولت لبنان در بقاع حمله کنند. این اقدام وی با واکنش سخت ارتش لبنان مواجه شد و فعالیت وی وطرفدارانش بسیار محدود شده است و البته این اقدام وی باعث شد که از میزان محبوبیت وی و جنبش تا حدود زیادی کاسته شود.<ref>شیعیان لبنان وضعیت سیاسی - اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران، داوود نوری، ص ۳۲۱-۳۲۵.</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


Bazeli
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۱۱

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikishia.net/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/1212865»