ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| موضوع = [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] | | موضوع = [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] | ||
| صادره از = | | صادره از = [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] | ||
| راوی اصلی = | | راوی اصلی = | ||
| راویان = | | راویان = | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
[[پرونده:روایت ان الحسین مصبح الهدی و سفینة النجاة در ضریح امام حسین(ع).jpg|بندانگشتی|قلم‌زنی «ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة» در [[ضریح امام حسین(ع)]]]] | [[پرونده:روایت ان الحسین مصبح الهدی و سفینة النجاة در ضریح امام حسین(ع).jpg|بندانگشتی|قلم‌زنی «ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة» در [[ضریح امام حسین(ع)]]]] | ||
اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَّجاة به معنای (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) | اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَّجاة به معنای (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) روایتی از پیامبر است که [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بَحرانی]] (درگذشت: ۱۱۰۷ق) این عبارت را در [[مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر (کتاب)|کتاب مدينة معاجز الائمة الاثنی‌عشر]] از پیامبر(ص) نقل کرده است<ref>بحرانی، مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۵۲.</ref> گفته شده این نقل به احتمال زیاد [[نقل به معنا]] بوده است و به این شکل در منابع متقدم حدیثی وجود ندارد.<ref>[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa32251 «آیا عبارت «إنّ الحسین مصباح الهدى و سفینة النجاة» حدیث و یا برگرفته از حدیث است؟»]، سایت اسلام کوئیست.</ref> | ||
این روایت، الهام‌بخش هنرمندان آئینی شیعه در عرصه‌های مختلف هنری، از جمله شعر،<ref>زیلابی و دیگران، «تحلیل سبک شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، ص۳۲؛ رضایی اردانی و صادقی، «چشم‌انداز پایداری در اشعار عاشورایی (مطالعۀ موردی شاعران عاشورایی یزد)»، ص۱۰؛ [https://www.karbobala.com/articles/info/1783 رباعی‌های سفینة النجاتی]، سایت کرب و بلا؛</ref> خوشنویسی،<ref>[https://aghigh.ir/fa/news/52983 خوشنویسی/اِنَّ الْحُسين مِصباحُ الْهُدي...]، سایت عقیق.</ref> مداحی<ref>[https://www.aparat.com/v/l4BfL «امیر عباسی - ان الحسین مصباح الهدی»]، سایت آپارات؛ [https://navaapp.com/nava/%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-2 ان الحسین مصباح الهدی]، سایت نوا.</ref> و نماهنگ<ref>[https://artyazd.ir/fa/pages/News-detail/162527 «همزمان با اربعین حسینی؛ «امانت عشق» با صدای محمد اصفهانی منتشر شد»]، سایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان یزد.</ref> بوده است. همچنین این روایت در [[ضریح امام حسین(ع)]] قلم‌زنی شده است.<ref>ذاکری و حسینی موحد، گوهر ناب در حریم آفتاب، ۱۳۹۱ش، ص۲۹-۳۰.</ref> | این روایت، الهام‌بخش هنرمندان آئینی شیعه در عرصه‌های مختلف هنری، از جمله شعر،<ref>زیلابی و دیگران، «تحلیل سبک شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، ص۳۲؛ رضایی اردانی و صادقی، «چشم‌انداز پایداری در اشعار عاشورایی (مطالعۀ موردی شاعران عاشورایی یزد)»، ص۱۰؛ [https://www.karbobala.com/articles/info/1783 رباعی‌های سفینة النجاتی]، سایت کرب و بلا؛</ref> خوشنویسی،<ref>[https://aghigh.ir/fa/news/52983 خوشنویسی/اِنَّ الْحُسين مِصباحُ الْهُدي...]، سایت عقیق.</ref> مداحی<ref>[https://www.aparat.com/v/l4BfL «امیر عباسی - ان الحسین مصباح الهدی»]، سایت آپارات؛ [https://navaapp.com/nava/%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-2 ان الحسین مصباح الهدی]، سایت نوا.</ref> و نماهنگ<ref>[https://artyazd.ir/fa/pages/News-detail/162527 «همزمان با اربعین حسینی؛ «امانت عشق» با صدای محمد اصفهانی منتشر شد»]، سایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان یزد.</ref> بوده است. همچنین این روایت در [[ضریح امام حسین(ع)]] قلم‌زنی شده است.<ref>ذاکری و حسینی موحد، گوهر ناب در حریم آفتاب، ۱۳۹۱ش، ص۲۹-۳۰.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
=== روایت هم‌مضمون === | === روایت هم‌مضمون === | ||
در متون دست اول حدیثی شیعه، روایتی به همین مضمون توسط [[شیخ صدوق]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده است.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۶۰؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۱،ص۲۶۵.</ref> شیخ صدوق در [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|کتاب عیون اخبار الرضا(ع)]] از پیامبر نقل کرده است: «... إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ فِی السَّمَاءِ أَکْبَرُ مِنْهُ فِی الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمَکْتُوبٌ عَنْ یَمِینِ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِصْبَاحُ هُدًى وَ سَفِینَةُ نَجَاةٍ ...»<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۶۰.</ref> (همانا حسین بن علی(ع) در آسمان بزرگتر از زمین است و در سمت راست عرش الهی این‌گونه نوشته شده است [که او] چراغ هدایت و کشتی نجات است.) همچنین در [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کتاب کمال‌الدین]] آمده است: «... إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ فِی السَّمَاءِ أَکْبَرُ مِنْهُ فِی الْأَرْضِ فَإِنَّهُ مَکْتُوبٌ عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ مِصْبَاحٌ هَادٍ وَ سَفِینَةُ نَجَاة ...»<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۱،ص۲۶۵.</ref> (همانا حسین بن علی(ع) در آسمان بزرگتر از زمین است و در سمت راست عرش الهی این‌گونه نوشته شده است [که او] چراغ هدایتگر و کشتی نجات است.) | |||
=== اعتبار راویان روایت هم‌مضمون === | === اعتبار راویان روایت هم‌مضمون === | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
=== حدیث سفینه === | === حدیث سفینه === | ||
روایتی معروف به [[حدیث سفینه]]، در منابع شیعه<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۳۳؛ دیلمی، ارشادالقلوب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۰۶؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷؛ شیخ صدوق، الأمالی، ۱۳۶۲ش، ص۲۶۹، حدیث ۱۸؛ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۷۳.</ref> و اهل‌سنت<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۷۳.</ref> نقل شده است که پیامبر(ص) اهل‌بیتش را به [[کشتی نوح]] تشبیه کرده‌اند؛ هر کس در آن کشتی باشد نجات می‌یابد و هرکس از آن بازماند هلاک می‌شود. | روایتی معروف به [[حدیث سفینه]]، در منابع شیعه<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۳۳؛ دیلمی، ارشادالقلوب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۰۶؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷؛ شیخ صدوق، الأمالی، ۱۳۶۲ش، ص۲۶۹، حدیث ۱۸؛ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۷۳.</ref> و اهل‌سنت<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۷۳.</ref> نقل شده است که پیامبر(ص) اهل‌بیتش را به [[کشتی نوح]] تشبیه کرده‌اند؛ هر کس در آن کشتی باشد نجات می‌یابد و هرکس از آن بازماند هلاک می‌شود. | ||
== کشتی امام حسین(ع)، وسیع‌تر و سریع‌تر == | |||
گفته شده در کلام برخی خطباء مطلبی شهرت یافته كه اهل بيت(ع)، همه كشتى نجات اند؛ امّا كشتى امام حسين(ع)، وسيع تر و پُر سرعت تر است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاریخ، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۶، پاورقی.</ref> [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری]] (درگذشت: ۱۴۰۱ش) بیان می‌دارد که با وجود جستجوی فراون در ریشه این سخن، در هیچ روایتی از معصومان از این مطلب یافت نشده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاریخ، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۶، پاورقی.</ref> به عقیده وی ریشه این مطلب، تحلیل [[جعفر شوشتری]]<ref>شوشتری، الخصائص الحسنیة، ۱۴۱۶ق، ص۱۰.</ref> (درگذشت: ۱۳۰۳ق) در رابطه با ظرفیت‌های عاشورا و جایگاه امام حسین(ع) در راستای هدایت و نجات انسان‌هاست.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاریخ، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۶، پاورقی.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۳: | ||
* زیلابی، عزیز و مسعود پاکدل و سیما منصوری و منصوره تدینی، «تحلیل سبک شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، نشریه سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، دوره ۱۵، شماره۳، پیاپی۷۳، ۱۴۰۱ش. | * زیلابی، عزیز و مسعود پاکدل و سیما منصوری و منصوره تدینی، «تحلیل سبک شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، نشریه سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، دوره ۱۵، شماره۳، پیاپی۷۳، ۱۴۰۱ش. | ||
* سنگری، محمدرضا، عوامل معنوی و فرهنگی دفاع مقدس، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش. | * سنگری، محمدرضا، عوامل معنوی و فرهنگی دفاع مقدس، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش. | ||
* شوشتری، جعفر، الخصائص الحسنیة، قم، نشر الشریف الرضی، ۱۴۱۶ق. | |||
* شوشتری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم، جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامي، ۱۴۱۰ق. | * شوشتری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم، جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامي، ۱۴۱۰ق. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، کتابخانه اسلامی، ۱۳۶۲ش. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، کتابخانه اسلامی، ۱۳۶۲ش. | ||
| خط ۷۸: | خط ۸۲: | ||
* عباسی زنجانی، موسی، الجامع فی الرجال، قم، مؤسسة ولي العصر علیه السلام للدراسات الإسلامية، ۱۴۳۶ق. | * عباسی زنجانی، موسی، الجامع فی الرجال، قم، مؤسسة ولي العصر علیه السلام للدراسات الإسلامية، ۱۴۳۶ق. | ||
* مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم، مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ۱۳۸۱ش. | * مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم، مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ۱۳۸۱ش. | ||
* محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاریخ، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۸ش. | |||
* مروجی طبسی، نجم الدین، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، سایت مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید ۱۶ دی ۱۴۰۲ش. | * مروجی طبسی، نجم الدین، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، سایت مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید ۱۶ دی ۱۴۰۲ش. | ||
* نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مولف، ۱۴۰۵ق. | * نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مولف، ۱۴۰۵ق. | ||