پرش به محتوا

حرز امام جواد(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
حرز امام جواد(ع)، دعایی است که امام جواد(ع) برای سالم ماندن از بلاها و ناخوشی‌ها با آداب خاصی برای [[مأمون عباسی]] نوشته است. این حرز ضمن ماجرایی که [[حکیمه دختر امام جواد(ع)|حَکِیمَه دختر امام جواد]] از [[ام فضل دختر مأمون]] و همسر امام جواد نقل کرده، آمده است. طبق این نقل، حکیمه پس از شهادت امام جواد(ع) برای عرض تسلیت نزد ام فضل رفته بود که از ویژگی‌های اخلاقی امام جواد سخن به میان آمد و ا‌م فضل داستان شگفتی برای حکیمه خاتون تعریف کرد. روزی زنی نزد ام فضل آمد و خود را همسر امام جواد(ع) معرفی کرد. ام فضل عصبانی شد و برای شکایت نزد پدرش رفت. مأمون که مست بود، از شنیدن این خبر بسیار خشمگین شد و شمشیر به دست سراغ امام رفت و او را با ضربات شمشیر قطعه قطعه کرد. فردای آن روز، هنگامی که مأمون از حالت مستی بیرون آمد، ام فضل قضیه کشتن امام را به مأمون گفت و مأمون از این سخن متحیر و بیهوش شد. مأمون برای اطمینان از این خبر خادم خود، یاسر، را نزد امام جواد فرستاد. یاسر با بشارت، خبر سلامتی امام را برای مأمون آورد. مأمون خادم خود را به همراه ۲۰ هزار دینار و اسبش به عنوان پیشکش به سوی امام فرستاد. امام به یاسر فرمود آیا میان ما و مأمون عهدی بود که با شمشیر به من حمله کند؟ آیا او نمی‌داند که من یاری‌رسان و حافظی دارم که میان من و او مانع می‌شود. یاسر برای مأمون بخشش طلب کرد و پس از آن، امام به همراه یاسر و دیگر مردم نزد مأمون رفتند. مأمون امام را نزد خود نشاند و به صحبت با یکدیگر مشغول شدند. سپس امام به مأمون فرمود من از شر این مردم بر تو ایمن نیستم. نزد من دعایی است که با آن خود را محافظت کن و از شرور و بلاها و ناخوشی‌ها درامان باش. با این دعا اگر با سپاه روم و تُرک مواجه شوی و تمام مردم زمین بر علیه تو گردهم آیند، به اذن خدا نمی‌توانند بر تو پیروز شده و غلبه کنند. مأمون دعا را از امام درخواست کرد. مأمون صبح روز بعد، یاسر، خادم خود را نزد امام جواد(ع) فرستاد. امام به دست خط حرز را بر پوست آهویی نوشت و به یاسر داد تا به مأمون برساند.<ref> نگاه کنید به:‌ سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۶-۳۸؛ سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار و الازمان، ۱۴۰۹ق، ص۷۴-۷۷؛ ابن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مکتبة الداوری، ص۱۲۴-۱۲۹.</ref>
حرز امام جواد(ع)، دعایی است که امام جواد(ع) برای سالم ماندن از بلاها و ناخوشی‌ها با آداب خاصی برای [[مأمون عباسی]] نوشته است. این حرز ضمن ماجرایی که [[حکیمه دختر امام جواد(ع)|حَکِیمَه دختر امام جواد]] از [[ام فضل دختر مأمون]] و همسر امام جواد نقل کرده، آمده است. طبق این نقل، حکیمه پس از شهادت امام جواد(ع) برای عرض تسلیت نزد ام فضل رفته بود که از ویژگی‌های اخلاقی امام جواد سخن به میان آمد و ا‌م فضل داستان شگفتی برای حکیمه خاتون تعریف کرد. روزی زنی نزد ام فضل آمد و خود را همسر امام جواد(ع) معرفی کرد. ام فضل عصبانی شد و برای شکایت نزد پدرش رفت. مأمون که مست بود، از شنیدن این خبر بسیار خشمگین شد و شمشیر به دست سراغ امام رفت و او را با ضربات شمشیر قطعه قطعه کرد. فردای آن روز، هنگامی که مأمون از حالت مستی بیرون آمد، ام فضل قضیه کشتن امام را به مأمون گفت و مأمون از این سخن متحیر و بیهوش شد. مأمون برای اطمینان از این خبر خادم خود، یاسر، را نزد امام جواد فرستاد. یاسر با بشارت، خبر سلامتی امام را برای مأمون آورد. مأمون خادم خود را به همراه ۲۰ هزار دینار و اسبش به عنوان پیشکش به سوی امام فرستاد. امام به یاسر فرمود آیا میان ما و مأمون عهدی بود که با شمشیر به من حمله کند؟ آیا او نمی‌داند که من یاری‌رسان و حافظی دارم که میان من و او مانع می‌شود. یاسر برای مأمون بخشش طلب کرد و پس از آن، امام به همراه یاسر و دیگر مردم نزد مأمون رفتند. مأمون امام را نزد خود نشاند و به صحبت با یکدیگر مشغول شدند. سپس امام به مأمون فرمود من از شر این مردم بر تو ایمن نیستم. نزد من دعایی است که با آن خود را محافظت کن و از شرور و بلاها و ناخوشی‌ها درامان باش. با این دعا اگر با سپاه روم و تُرک مواجه شوی و تمام مردم زمین بر علیه تو گردهم آیند، به اذن خدا نمی‌توانند بر تو پیروز شده و غلبه کنند. مأمون دعا را از امام درخواست کرد. مأمون صبح روز بعد، یاسر، خادم خود را نزد امام جواد(ع) فرستاد. امام به دست خط حرز را بر پوست آهویی نوشت و به یاسر داد تا به مأمون برساند.<ref> نگاه کنید به:‌ سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۶-۳۸؛ سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار و الازمان، ۱۴۰۹ق، ص۷۴-۷۷؛ ابن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مکتبة الداوری، ص۱۲۴-۱۲۹.</ref>


== منابع ==
== منابع و اعتبار حرز ==
حرز امام جواد را [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در [[مهج الدعوات و منهج العبادات (کتاب)|کتاب مُهَج الدَّعَوات]]<ref> سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۶-۴۲.</ref> و [[الامان من اخطار الاسفار و الازمان (کتاب)|الاَمان مِنْ اَخْطار الاَسْفار و الاَزْمان]]<ref>سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار و الازمان، ۱۴۰۹ق، ص۷۴-۸۱.</ref> از اَبونَصْر هَمْدانی از [[حکیمه دختر امام جواد(ع)|حَکِیمَه دختر امام جواد]] نقل کرده است. ابن طاووس در کتاب الامان، این حرز را از کتاب «مُنْیَةِ الدَّاعِی وَ غُنْیَةِ الْوَاعِی» اثر شیخ علی بن عبدالصمد تمیمی نقل کرده<ref>سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار و الازمان، ۱۴۰۹ق، ص۷۴.</ref> ولی در کتاب مهج الدعوات نام کتاب را نبرده و صرفاً نام علی بن عبدالصمد را ذکر کرده است.<ref>سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۶.</ref> این حرز را [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] در باب حرزهای پیامبر(ص) و ائمه(ع)<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۳۵۴-۳۶۱.</ref> و عبدالله بحرانی اصفهانی، محدث و متکلم امامیه (درگذشت ۱۱۴۸ق) در کتاب عوالم العلوم و المعارف<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف، ۱۴۱۳ق، ج۲۳، ص۲۳۹-۲۴۹.</ref> و [[علی احمدی میانجی]] در [[مکاتیب الائمة (کتاب)|مکاتیب الائمه(ع)،]]<ref>احمدی میانجی، مکاتیب الائمه(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۵، ص۴۱۳-۴۲۱.</ref> همگی از مهج الدعوات نقل کرده‌اند.  
حرز امام جواد را [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در [[مهج الدعوات و منهج العبادات (کتاب)|کتاب مُهَج الدَّعَوات]]<ref> سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۶-۴۲.</ref> و [[الامان من اخطار الاسفار و الازمان (کتاب)|الاَمان مِنْ اَخْطار الاَسْفار و الاَزْمان]]<ref>سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار و الازمان، ۱۴۰۹ق، ص۷۴-۸۱.</ref> از اَبونَصْر هَمْدانی از [[حکیمه دختر امام جواد(ع)|حَکِیمَه دختر امام جواد]] نقل کرده است. ابن طاووس در کتاب الامان، این حرز را از کتاب «مُنْیَةِ الدَّاعِی وَ غُنْیَةِ الْوَاعِی» اثر شیخ علی بن عبدالصمد تمیمی نقل کرده<ref>سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار و الازمان، ۱۴۰۹ق، ص۷۴.</ref> ولی در کتاب مهج الدعوات نام کتاب را نبرده و صرفاً نام علی بن عبدالصمد را ذکر کرده است.<ref>سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۶.</ref> این حرز را [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] در باب حرزهای پیامبر(ص) و ائمه(ع)<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۳۵۴-۳۶۱.</ref> و عبدالله بحرانی اصفهانی، محدث و متکلم امامیه (درگذشت ۱۱۴۸ق) در کتاب عوالم العلوم و المعارف<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف، ۱۴۱۳ق، ج۲۳، ص۲۳۹-۲۴۹.</ref> و [[علی احمدی میانجی]] در [[مکاتیب الائمة (کتاب)|مکاتیب الائمه(ع)،]]<ref>احمدی میانجی، مکاتیب الائمه(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۵، ص۴۱۳-۴۲۱.</ref> همگی از مهج الدعوات نقل کرده‌اند.  
[[پرونده:قسمتی از حرز امام جواد(ع).jpg|200px|بندانگشتی|قسمتی از حرز امام جواد(ع) که به صورت اشکال و حروف رمزی است.<ref> سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۴۱.</ref>]]
[[پرونده:قسمتی از حرز امام جواد(ع).jpg|200px|بندانگشتی|قسمتی از حرز امام جواد(ع) که به صورت اشکال و حروف رمزی است.<ref> سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۴۱.</ref>]]
ماجرای حرز در [[عیون المعجزات (کتاب)|کتاب عیون المعجزات]]‏ اثر [[حسین بن عبدالوهاب]]، از محدثان قرن پنجم هجری،<ref>ابن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مکتبة الداوری، ص۱۲۴-۱۲۹.</ref> [[مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر (کتاب)|مدینة معاجز الائمه الاثنی عشر]] اثر [[سید هاشم بحرانی]]<ref>بحرانی، مدینة معاجز، ۱۴۱۳ق، ج۷،‌ ص۳۵۹-۳۷۲.</ref> و [[منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل (کتاب)|کتاب مُنْتَهَی الآمال]] اثر [[شیخ عباس قمی]]<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۷۷۷-۱۷۸۱.</ref> نیز نقل شده؛ ولی متن حرز ذکر نشده است.
ماجرای حرز در [[عیون المعجزات (کتاب)|کتاب عیون المعجزات]]‏ اثر [[حسین بن عبدالوهاب]]، از محدثان قرن پنجم هجری،<ref>ابن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مکتبة الداوری، ص۱۲۴-۱۲۹.</ref> [[مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر (کتاب)|مدینة معاجز الائمه الاثنی عشر]] اثر [[سید هاشم بحرانی]]<ref>بحرانی، مدینة معاجز، ۱۴۱۳ق، ج۷،‌ ص۳۵۹-۳۷۲.</ref> و [[منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل (کتاب)|کتاب مُنْتَهَی الآمال]] اثر [[شیخ عباس قمی]]<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۷۷۷-۱۷۸۱.</ref> نیز نقل شده؛ ولی متن حرز ذکر نشده است.


برخی سند این حرز را صحیح و معتبر شمرده‌اند؛<ref>شفیعی، آثار و برکات دعا،‌ ۱۴۰۰ش، ص۱۹۹.</ref> اما [[علی بن عیسی اربلی]] در [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کتاب کشف الغمة]] اصل ماجرا را بدون اشاره به حرز نقل کرده و آن را به دلایلی ساختگی دانسته است.<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ۳۶۵ و ۳۶۶.</ref>
[[علی بن عیسی اربلی]] (درگذشت ۶۹۲ یا ۶۹۳ق) در [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کتاب کشف الغمة]] اصل ماجرا را بدون اشاره به حرز نقل کرده و آن را به دلایلی ساختگی دانسته است. از نظر اربلی، امام جواد(ع)‌ در مدینه ساکن بود؛ اما مأمون در مدینه نبود تا دخترش به او شکایت کند. از سوی دیگر، امام در [[بغداد]] از دنیا رفت و همسرش نیز همراه او بود؛ اما خواهرش در مدینه بود. پس چطور همسر امام را ملاقات کرده است؟<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ۳۶۵ و ۳۶۶.</ref> علامه مجلسی با اشاره به نقدهای اربلی،‌ همه آنها را قابل دانسته و گفته است با این اشکالات و صرف استبعاد، نمی‌توان خبر مشهوری را که در همه کتاب‌ها نقل شده، رد کرد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۷۲.</ref>
 
برخی سند این حرز را صحیح و معتبر شمرده‌اند؛<ref>شفیعی، آثار و برکات دعا،‌ ۱۴۰۰ش، ص۱۹۹.</ref> اما برخی با بررسی سندی و متنی حرز، سند را ضعیف و متن آن را ساختگی دانسته و انتساب آن به امام جواد(ع) را رد کرده‌اند.<ref>اثباتی، «[https://jquran.um.ac.ir/article%2040864.html تحلیل و بررسی حرز منسوب به امام جواد علیه السلام]»، ص۲۹و۳۰.</ref>


==آداب و شرایط==
==آداب و شرایط==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵

ویرایش