Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶
ویرایش
اسلام‌هراسی: تفاوت میان نسخه‌ها
←زمینه‌ها و عوامل
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
{{جعبه نقل قول|سه امر باعث شده که حتی ساده‌ترین تصور در مورد عرب‌ها و اسلام{{سخ}} به صورت یک موضوع کاملاً سیاسی و تقریباً ناهنجار درآید:{{سخ}} اول: تاریخچهٔ تعصب همگانی و مشهور ضدعرب و ضداسلام در غرب؛{{سخ}} دوم: منازعه بین اعراب و صهیونیسم اسرائیلی و تأثیر آن بر فرهنگ لیبرالی{{سخ}} و عمومی غرب؛{{سخ}} سوم: فقدان کامل هرگونه زمینه و موقعیت فرهنگی که از طریق آن بتوان با{{سخ}} عرب‌ها و اسلام، احساس همگانی نموده یا بدون هیچ‌گونه احساس منفی،{{سخ}} آنها را مورد بحث قرار داد.<ref>سعید، شرق‌شناسی، ۱۳۸۲ش، ص۵۵.</ref>|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ادوارد سعید:}} | {{جعبه نقل قول|سه امر باعث شده که حتی ساده‌ترین تصور در مورد عرب‌ها و اسلام{{سخ}} به صورت یک موضوع کاملاً سیاسی و تقریباً ناهنجار درآید:{{سخ}} اول: تاریخچهٔ تعصب همگانی و مشهور ضدعرب و ضداسلام در غرب؛{{سخ}} دوم: منازعه بین اعراب و صهیونیسم اسرائیلی و تأثیر آن بر فرهنگ لیبرالی{{سخ}} و عمومی غرب؛{{سخ}} سوم: فقدان کامل هرگونه زمینه و موقعیت فرهنگی که از طریق آن بتوان با{{سخ}} عرب‌ها و اسلام، احساس همگانی نموده یا بدون هیچ‌گونه احساس منفی،{{سخ}} آنها را مورد بحث قرار داد.<ref>سعید، شرق‌شناسی، ۱۳۸۲ش، ص۵۵.</ref>|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ادوارد سعید:}} | ||
گسترش اسلام‌هراسی، به‌ویژه در کشورهای غربی را معلول زمینه‌ها و مناسبات تاریخی بین مسلمانان و کشورهای غربی و تحت تأثیر عوامل متعدد فرهنگی، اجتماعی و سیاسی می‌دانند.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۲۵ | گسترش اسلام‌هراسی، به‌ویژه در کشورهای غربی را معلول زمینه‌ها و مناسبات تاریخی بین مسلمانان و کشورهای غربی و تحت تأثیر عوامل متعدد فرهنگی، اجتماعی و سیاسی می‌دانند.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۲۵.</ref> | ||
عوامل متعددی را در گسترش اسلام‌هراسی مؤثر دانسته‌اند؛ ازجمله: تعارض منافع و خاستگاه‌های ارزشی مختلف جهان اسلام و غرب، اقدامات خشونت‌بار گروه‌های | عوامل متعددی را در گسترش اسلام‌هراسی مؤثر دانسته‌اند؛ ازجمله: تعارض منافع و خاستگاه‌های ارزشی مختلف جهان اسلام و غرب، اقدامات خشونت‌بار گروه‌های تندروی اسلامی، نزاع‌های تاریخیِ اسرائیلی‌ـ‌عربی، جهل و عدم شناخت به اسلام و مسلمانان، ترس غربیان از تهدید جمعیتی و فرهنگی مسلمانان، و فضاسازی و شکل‌دهی به افکار عمومی توسط رسانه‌های غربی.<ref>عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> | ||
=== زمینه‌های تاریخی === | === زمینه‌های تاریخی === | ||
بسیاری از اندیشمندان زمینه‌های ترس و تنفر غرب از اسلام را نه به اتفاقات و حوادث دوران معاصر، بلکه به ناسازگاری‌های تاریخی میان دولت‌های اسلامی و غربی و تناقض‌های موجود در ارزش‌های اروپایی و اسلامی باز‌می‌گردانند.<ref>توپراک، محمد، چرا آنها از اسلام متنفرند یا می‌ترسند؟ مجموعه مقالات همایش اسلام‌هراسی پس از ۱۱ سپتامبر: علل، روندها و راه حل‌ها.</ref> این گروه به سیر مشخص و مداومی از ناسازگاری‌ها مانند ظهور اسلام و تقابل با امپراتوری روم و مسیحیت،<ref>توسلی، «شرق‌شناسی هگلی و سیاست رسانه‌ای مبتنی بر اسلام‌هراسی»، ص۵۹.</ref> فتح اندلس، [[جنگ‌های صلیبی]] در قرون وسطا،<ref>ناصری، «مبانی و ریشه‌های تاریخی اسلام‌هراسی غرب؛ بررسی موردی جنگ‌های صلیبی»، ص۱۲۴.</ref> درگیری‌های امپراتوری عثمانی با اروپاییان و استعمارگری ملل اروپایی در قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی در جهان اسلام اشاره | بسیاری از اندیشمندان زمینه‌های ترس و تنفر غرب از اسلام را نه به اتفاقات و حوادث دوران معاصر، بلکه به ناسازگاری‌های تاریخی میان دولت‌های اسلامی و غربی و تناقض‌های موجود در ارزش‌های اروپایی و اسلامی باز‌می‌گردانند.<ref>توپراک، محمد، چرا آنها از اسلام متنفرند یا می‌ترسند؟ مجموعه مقالات همایش اسلام‌هراسی پس از ۱۱ سپتامبر: علل، روندها و راه حل‌ها.</ref> این گروه به سیر مشخص و مداومی از ناسازگاری‌ها مانند ظهور اسلام و تقابل با امپراتوری روم و مسیحیت،<ref>توسلی، «شرق‌شناسی هگلی و سیاست رسانه‌ای مبتنی بر اسلام‌هراسی»، ص۵۹.</ref> فتح اندلس، [[جنگ‌های صلیبی]] در قرون وسطا،<ref>ناصری، «مبانی و ریشه‌های تاریخی اسلام‌هراسی غرب؛ بررسی موردی جنگ‌های صلیبی»، ص۱۲۴.</ref> درگیری‌های امپراتوری عثمانی با اروپاییان و استعمارگری ملل اروپایی در قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی در جهان اسلام اشاره می‌کنند.<ref>عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۰۵.</ref> | ||
=== ضعف‌های درونی جهان اسلام === | === ضعف‌های درونی جهان اسلام === | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
=== آگاهی‌نداشتن غربیان از ماهیت اسلام === | === آگاهی‌نداشتن غربیان از ماهیت اسلام === | ||
{{جعبه نقل قول|آنچه سرانجام پیچیدگی بیشتری پیدا می‌کند{{سخ}} همان جهل و عدم اطلاع مغرب‌زمین نسبت{{سخ}} به اسلام است و نه مجموعه‌ای از معرفت مثبت{{سخ}} که بر حجم و دقت آن افزوده شود.<ref>سعید، شرق‌شناسی، ۱۳۸۲ش، ص۱۱۲.</ref>|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ادوارد سعید:}} | {{جعبه نقل قول|آنچه سرانجام پیچیدگی بیشتری پیدا می‌کند{{سخ}} همان جهل و عدم اطلاع مغرب‌زمین نسبت{{سخ}} به اسلام است و نه مجموعه‌ای از معرفت مثبت{{سخ}} که بر حجم و دقت آن افزوده شود.<ref>سعید، شرق‌شناسی، ۱۳۸۲ش، ص۱۱۲.</ref>|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ادوارد سعید:}} | ||
ناآگاهی به ماهیت اسلام و مسلمانان را از مهم‌ترین عوامل اسلام‌هراسی معرفی کرده‌اند.<ref>شیرغلامی، «اسلام‌هراسی و اسلام‌ستیزی: ده سال پس از حادثه ۱۱ سپتامبر»، ص۹۹۹.</ref> به‌گفتهٔ پژوهشگران، این ناآگاهی به‌اندازه‌ای است که بسیاری از غربیان گمان می‌کنند همهٔ مسلمانان عرب هستند. همچنین گفته شده در باور غربیان، هیچ واژه‌ای بیش از واژه جهاد، با نام اسلام گره نخورده است؛ واژه‌ای که در باور آنها، نماد خشونت و ترور است | ناآگاهی به ماهیت اسلام و مسلمانان را از مهم‌ترین عوامل اسلام‌هراسی معرفی کرده‌اند.<ref>شیرغلامی، «اسلام‌هراسی و اسلام‌ستیزی: ده سال پس از حادثه ۱۱ سپتامبر»، ص۹۹۹.</ref> به‌گفتهٔ پژوهشگران، این ناآگاهی به‌اندازه‌ای است که بسیاری از غربیان گمان می‌کنند همهٔ مسلمانان عرب هستند. همچنین گفته شده در باور غربیان، هیچ واژه‌ای بیش از واژه جهاد، با نام اسلام گره نخورده است؛ واژه‌ای که در باور آنها، نماد خشونت و ترور است.<ref>عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۰۹-۱۱۲.</ref> | ||
=== ترس === | === ترس === | ||
از دیگر دلایل احساسات منفی به مسلمانان را به ترس ریشه‌ای از اسلام در غرب بازگردانده‌اند. این ترس را به دو دستهٔ «ترس تاریخی» و «ترس معاصر» دسته‌بندی کرده‌اند. ترس تاریخی یا تلقی اسلام به‌عنوان خطر مذهبی را مبلغان مسیحی دربارهٔ دوران رقابت دو دین مسیحیت و اسلام در فتح سرزمین‌های مختلف از لحاظ دینی مطرح می‌کردند. ترس معاصر یا تلقی اسلام به‌عنوان خطر سیاسی، به قابلیت تبدیل‌شدن اسلام به یک قدرت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در مقابل هِژِمونی اشاره دارد. این رویکرد به اسلام توسط سیاست‌مداران غربی رواج | از دیگر دلایل احساسات منفی به مسلمانان را به ترس ریشه‌ای از اسلام در غرب بازگردانده‌اند. این ترس را به دو دستهٔ «ترس تاریخی» و «ترس معاصر» دسته‌بندی کرده‌اند. ترس تاریخی یا تلقی اسلام به‌عنوان خطر مذهبی را مبلغان مسیحی دربارهٔ دوران رقابت دو دین مسیحیت و اسلام در فتح سرزمین‌های مختلف از لحاظ دینی مطرح می‌کردند. ترس معاصر یا تلقی اسلام به‌عنوان خطر سیاسی، به قابلیت تبدیل‌شدن اسلام به یک قدرت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در مقابل هِژِمونی اشاره دارد. این رویکرد به اسلام توسط سیاست‌مداران غربی رواج یافته است.<ref>عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۱۲-۱۱۴.</ref> | ||
=== مهاجرت و افزایش جمعیت مسلمانان در اروپا === | === مهاجرت و افزایش جمعیت مسلمانان در اروپا === | ||
مهاجرت گروه‌های متعدد مسلمانان به اروپا بعد از جنگ جهانی دوم برای کار | مهاجرت گروه‌های متعدد مسلمانان به اروپا بعد از جنگ جهانی دوم برای کار و رشد جمعیت مسلمانان در کشورهای اروپایی از دیگر عوامل گسترش اسلام‌هراسی در اروپا دانسته شده است.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۱۸؛ عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> گفته شده طولانی‌شدن زمان این مهاجرت‌ها منجر به شکل‌گیری جوامع و اقلیت‌های مسلمان و ظهور نسل‌های دوم و سوم این مهاجران در کشورهای غربی شد و به تدریج اسلام را به یکی از مذهب‌های اصلی در اروپا و در برخی کشورها، به دومین مذهب بزرگ تبدیل کرد.<ref> نقیب‌زاده، نیاز به دشمن،این بار اسلام، ص ۴۰۱</ref> به‌باور پژوهشگران، گسترش جمعیت مسلمانان در اروپا باعث شد غربی‌ها و به‌ویژه رسانه‌های آنان نگران تغییر ترکیب جمعیتی و چشم‌انداز فرهنگی ناشی از آن شوند.<ref>عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> | ||
به‌باور پژوهشگران، گسترش جمعیت مسلمانان در اروپا باعث شد غربی‌ها و به‌ویژه رسانه‌های آنان نگران | |||
=== ظهور بنیادگرایی اسلامی === | === ظهور بنیادگرایی اسلامی === | ||
رواج ایدئولوژی‌های مرتبط با [[اسلام سیاسی|اسلامِ سیاسی]]، به‌ویژه در قالب ظهور گروه‌های تندرو و اقدامات آنان را از مهم‌ترین دلایل رواج اسلام‌هراسی از درونِ جهان اسلام شمرده‌اند.<ref>سیفی، «افراط‌گرایی نوسلفی درجهان اسلام: آثار و روش‌های مواجهه با آن»، ص۱۳۳؛ افتحاری، «دوچهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی ...»، ص۳۸؛ مرشدی زاد و دیگران، اسلام‌هراسی در اروپا؛ ریشه‌ها و عوامل، ص ۱۲۷-۱۳۱.</ref> به‌گفتهٔ پژوهشگران، شکل‌گیری سازمان‌های [[سلفیه|سَلَفی]] مانند [[اخوان المسلمین|اِخوان‌المسلمین]]، جماعتُ‌المسلمین، گروه اَلتَّکفیر و الْهِجرَة، سازمان اَلجهاد، [[القاعده|گروه اَلقاعده]]، [[طالبان]] و [[داعش]]<ref>مرشدی زاد و دیگران، اسلام‌هراسی در اروپا؛ ریشه‌ها و عوامل، ص۱۳۰-۱۳۱.</ref> و انجام اقدامات تروریستی مانند حادثهٔ یازده سپتامبر،<ref>شیرغلامی، «اسلام‌هراسی و اسلام‌ستیزی: ده سال پس از حادثه ۱۱ سپتامبر»، ص۱۰۰۳.</ref> کشتارهای بی‌رویه در [[عراق]] و [[سوریه]] و انجام [[عملیات انتحاری|عملیات‌های انتحاری]] توسط آنان<ref>زارع و رستمی، «پیامدهای ظهور تروریسم در غرب آسیا بر کشورهای اروپایی»، ص۵۷-۶۱.</ref> در سراسر دنیا، باعث قدرت‌یابی احزاب راست افراطی در اروپا شد. این احزاب در اروپا با پیوندزدن ناامنی‌های اروپا به مسلمانان مهاجر توانستند گفتمان اسلام‌هراسی را رواج بیشتری دهند و قوانینی تبعیض‌آمیز علیه مسلمانان تصویب کنند.<ref>ترابی و فقیه عبداللهی، «تاثیر ظهور بنیادگرایی اسلامی در غرب آسیا بر قدرت‌یابی احزاب راست افراطی در اروپا»، ص۴۰-۴۱.</ref> | رواج ایدئولوژی‌های مرتبط با [[اسلام سیاسی|اسلامِ سیاسی]]، به‌ویژه در قالب ظهور گروه‌های تندرو و اقدامات آنان را از مهم‌ترین دلایل رواج اسلام‌هراسی از درونِ جهان اسلام شمرده‌اند.<ref>سیفی، «افراط‌گرایی نوسلفی درجهان اسلام: آثار و روش‌های مواجهه با آن»، ص۱۳۳؛ افتحاری، «دوچهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی ...»، ص۳۸؛ مرشدی زاد و دیگران، اسلام‌هراسی در اروپا؛ ریشه‌ها و عوامل، ص ۱۲۷-۱۳۱.</ref> به‌گفتهٔ پژوهشگران، شکل‌گیری سازمان‌های [[سلفیه|سَلَفی]] مانند [[اخوان المسلمین|اِخوان‌المسلمین]]، جماعتُ‌المسلمین، گروه اَلتَّکفیر و الْهِجرَة، سازمان اَلجهاد، [[القاعده|گروه اَلقاعده]]، [[طالبان]] و [[داعش]]<ref>مرشدی زاد و دیگران، اسلام‌هراسی در اروپا؛ ریشه‌ها و عوامل، ص۱۳۰-۱۳۱.</ref> و انجام اقدامات تروریستی مانند حادثهٔ یازده سپتامبر،<ref>شیرغلامی، «اسلام‌هراسی و اسلام‌ستیزی: ده سال پس از حادثه ۱۱ سپتامبر»، ص۱۰۰۳.</ref> کشتارهای بی‌رویه در [[عراق]] و [[سوریه]] و انجام [[عملیات انتحاری|عملیات‌های انتحاری]] توسط آنان<ref>زارع و رستمی، «پیامدهای ظهور تروریسم در غرب آسیا بر کشورهای اروپایی»، ص۵۷-۶۱.</ref> در سراسر دنیا، باعث قدرت‌یابی احزاب راست افراطی در اروپا شد. این احزاب در اروپا با پیوندزدن ناامنی‌های اروپا به مسلمانان مهاجر توانستند گفتمان اسلام‌هراسی را رواج بیشتری دهند و قوانینی تبعیض‌آمیز علیه مسلمانان تصویب کنند.<ref>ترابی و فقیه عبداللهی، «تاثیر ظهور بنیادگرایی اسلامی در غرب آسیا بر قدرت‌یابی احزاب راست افراطی در اروپا»، ص۴۰-۴۱.</ref> | ||
=== فعالیت رسانه‌ها === | === فعالیت رسانه‌ها === | ||
بهره‌گیری از ظرفیت‌های متنوع رسانه‌های جمعی و تأثیر شگرف آنها در فضاسازی و شکل‌دهی به افکار عمومی را از مهم‌ترین عوامل رواج پدیدهٔ اسلام‌هراسی دانسته‌اند؛<ref>عیسی‌زاده و شرف‌الدین، «اسلام‌هراسی در رسانه‌های تصویری غرب»، ص۵۱-۵۲.</ref> تا جایی که برخی، رسانه‌های غربی را منشأ اصلی اسلام‌هراسی می‌دانند.<ref>مجیدی و صادقی، اسلام‌هراسی غربی، ۱۳۹۳ش، ص۴۹ | بهره‌گیری از ظرفیت‌های متنوع رسانه‌های جمعی و تأثیر شگرف آنها در فضاسازی و شکل‌دهی به افکار عمومی را از مهم‌ترین عوامل رواج پدیدهٔ اسلام‌هراسی دانسته‌اند؛<ref>عیسی‌زاده و شرف‌الدین، «اسلام‌هراسی در رسانه‌های تصویری غرب»، ص۵۱-۵۲.</ref> تا جایی که برخی، رسانه‌های غربی را منشأ اصلی اسلام‌هراسی می‌دانند.<ref>مجیدی و صادقی، اسلام‌هراسی غربی، ۱۳۹۳ش، ص۴۹.</ref> | ||
== راهبردهای مقابله با پروژهٔ اسلام‌هراسی == | == راهبردهای مقابله با پروژهٔ اسلام‌هراسی == | ||