پرش به محتوا

کتاب سلیم بن قیس هلالی: تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی)
خط ۳۲: خط ۳۲:
}}
}}


'''کتاب سُلَیم بن قیس هِلالی''' به زبان عربی که با عنوان '''اسرار آل محمد''' و '''کتاب سُلَیم''' نیز شناخته می‌شود، حاوی روایاتی درباره فضایل [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، شناخت امام و همچنین حوادث پس از [[رحلت پیامبر(ص)|رحلت پیامبر اسلام]]. درباره انتساب کتاب به [[سلیم بن قیس هلالی|سُلَیم بن قیس]]، بین علمای [[شیعه]] مباحث بسیاری در گرفته است: [[میر حامدحسین هندی|میر حامد حسین]]، کتاب سُلَیم را قدیمی‌تر و فضیلت‌مندتر از همه کتاب‌های شیعه خوانده است و [[محمد بن ابراهیم نعمانی|نعمانی]] و [[ابن‌ندیم]]، آن را نخستین اصل شیعه دانسته‌‌اند. در مقابل، [[شهید ثانی]] و [[احمد بن حسین غضائری|ابن‌غضائری]]، کتاب را جعلی و ساختگی قلمداد نموده‌‌اند و [[شیخ مفید]] از عمل به بیشتر روایات آن نهی کرده است.  
'''کتاب سُلَیم بن قیس هِلالی''' به زبان عربی که با عنوان '''اسرار آل محمد''' و '''کتاب سُلَیم''' نیز شناخته می‌شود، حاوی روایاتی درباره فضایل [[اهل‌بیت(ع)]]، شناخت امام و همچنین حوادث پس از [[رحلت پیامبر(ص)]]. درباره انتساب کتاب به [[سلیم بن قیس هلالی|سُلَیم بن قیس]]، بین علمای [[شیعه]] مباحث بسیاری در گرفته است: [[میر حامدحسین هندی]]، کتاب سُلَیم را قدیمی‌تر و فضیلت‌مندتر از همه کتاب‌های شیعه خوانده است و [[محمد بن ابراهیم نعمانی|نعمانی]] و [[ابن‌ندیم]]، آن را نخستین اصل شیعه دانسته‌‌اند. در مقابل، [[شهید ثانی]] و [[احمد بن حسین غضائری|ابن‌غضائری]]، کتاب را جعلی و ساختگی قلمداد نموده‌‌اند و [[شیخ مفید]] از عمل به بیشتر روایات آن نهی کرده است.  


این کتاب حاوی ۴۸ روایت بلند است که بیشتر از امام علی(ع)، [[سلمان فارسی]]، [[مقداد بن عمرو|مقداد بن اسود]] و [[ابوذر غفاری]] نقل شده است. با وجود اختلافاتی که درباره اعتبار کتاب وجود دارد، فقیهان شیعه در آثار فقهی‌شان، از روایات آن بهره برده‌اند؛ از جمله [[شیخ مفید]]، [[محقق حلی]]، و [[علامه حلی]].
این کتاب حاوی ۴۸ روایت بلند است که بیشتر از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[سلمان فارسی]]، [[مقداد بن عمرو|مقداد بن اسود]] و [[ابوذر غفاری]] نقل شده است. با وجود اختلافاتی که درباره اعتبار کتاب وجود دارد، فقیهان شیعه در آثار فقهی‌شان، از روایات آن بهره برده‌اند؛ از جمله [[شیخ مفید]]، [[محقق حلی]]، و [[علامه حلی]].


نسخه تصحیح‌شده‌ای از کتاب، از سوی محمدباقر انصاری زنجانی در سه جلد چاپ شده که با استفاده از چهارده نسخه صورت گرفته است: جلد اول مقدمه‌ای درباره اثبات اعتبار کتاب، و جلد دوم و سوم، حاوی متن و فهرست کتاب است. کتاب سلیم به زبان‌های اردو و فارسی ترجمه شده و تلخیص‌هایی نیز از آن انتشار یافته است.
نسخه تصحیح‌شده‌ای از کتاب، از سوی محمدباقر انصاری زنجانی در سه جلد چاپ شده که با استفاده از چهارده نسخه صورت گرفته است: جلد اول مقدمه‌ای درباره اثبات اعتبار کتاب، و جلد دوم و سوم، حاوی متن و فهرست کتاب است. کتاب سلیم به زبان‌های اردو و فارسی ترجمه شده و تلخیص‌هایی نیز از آن انتشار یافته است.
خط ۴۱: خط ۴۱:
[[محمد بن ابراهیم نعمانی]] (درگذشته ۳۶۰ق) و [[ابن‌ندیم]] (درگذشته اوایل قرن پنجم هجری)، کتاب سُلیم را نخستین [[اصل]] شیعه (به‌معنای کتاب‌های حدیثی‌ای که مستقیماً از معصومان روایت شده است) معرفی کرده‌اند.<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۵.</ref> بنابر اشارات و مضامین اعتقادی و تاریخی موجود در کتاب، دوره زمانی تدوین آن، سال‌های پایانی حکومت [[هشام بن عبدالملک]] اموی (حکومت:‌ ۱۰۵-۱۲۵) احتمال داده شده و مکان نوشته شدن آن کوفه دانسته شده است.<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۵-۴۶۶.</ref>  
[[محمد بن ابراهیم نعمانی]] (درگذشته ۳۶۰ق) و [[ابن‌ندیم]] (درگذشته اوایل قرن پنجم هجری)، کتاب سُلیم را نخستین [[اصل]] شیعه (به‌معنای کتاب‌های حدیثی‌ای که مستقیماً از معصومان روایت شده است) معرفی کرده‌اند.<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۵.</ref> بنابر اشارات و مضامین اعتقادی و تاریخی موجود در کتاب، دوره زمانی تدوین آن، سال‌های پایانی حکومت [[هشام بن عبدالملک]] اموی (حکومت:‌ ۱۰۵-۱۲۵) احتمال داده شده و مکان نوشته شدن آن کوفه دانسته شده است.<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۵-۴۶۶.</ref>  


گفته‌اند با وجود اشکالات تاریخی و کلامی موجود در نسخه‌های کتاب سلیم بن قیس، برخی از روایات کتاب مذکور، در دوره‌های مختلف تاریخی، مورداستناد فقیهان شیعه در آثار فقهی‌شان قرار گرفته است؛<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۶.</ref> از جمله شیخ مفید، محقق حلی، علامه حلی، [[ملا احمد نراقی]]، [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، و [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]].<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۶.</ref>
گفته‌اند با وجود اشکالات تاریخی و کلامی موجود در نسخه‌های کتاب سلیم بن قیس، برخی از روایات کتاب مذکور، در دوره‌های مختلف تاریخی، مورداستناد فقیهان شیعه در آثار فقهی‌شان قرار گرفته است؛<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۶.</ref> از جمله [[شیخ مفید]]، [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]]، [[ملا احمد نراقی]]، [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، و [[شیخ مرتضی انصاری]].<ref>عمادی حائری، «سلیم بن قیس هلالی»، ص۴۶۶.</ref>


خیرالدین زرکلی (۱۳۱۰-۱۳۹۶ق) در کتاب اَعلام خود، کتاب سلیم را با عنوان «کتابُ السَّقیفة» معرفی کرده است.<ref>زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۱۱۹.</ref> از این کتاب با تعابیر «اسرار آل محمد(ص)»، «کتاب فِتَن»، «کتاب وفاة النبی(ص)» و «کتاب امامت» نیز یاد شده است.<ref>هلالی، اسرار آل محمد، ۱۴۱۶ق، ص۴۷.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] در کتاب [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]]، یک بار با عنوان «اصلُ سُلَیمِ بنِ قیسِ هِلالی» از این کتاب سخن گفته<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۵۲.</ref> و دیگر بار، آن را «کتابُ سُلَیمِ بنِ قیسِ هِلالی» خوانده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۷۶.</ref>
خیرالدین زرکلی (۱۳۱۰-۱۳۹۶ق) در کتاب اَعلام خود، کتاب سلیم را با عنوان «کتابُ السَّقیفة» معرفی کرده است.<ref>زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۱۱۹.</ref> از این کتاب با تعابیر «اسرار آل محمد(ص)»، «کتاب فِتَن»، «کتاب وفاة النبی(ص)» و «کتاب امامت» نیز یاد شده است.<ref>هلالی، اسرار آل محمد، ۱۴۱۶ق، ص۴۷.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] در کتاب [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]]، یک بار با عنوان «اصلُ سُلَیمِ بنِ قیسِ هِلالی» از این کتاب سخن گفته<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۵۲.</ref> و دیگر بار، آن را «کتابُ سُلَیمِ بنِ قیسِ هِلالی» خوانده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۷۶.</ref>
confirmed، templateeditor
۱۱٬۳۹۸

ویرایش