Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۲۶
ویرایش
وفای به عهد: تفاوت میان نسخه‌ها
←چیستی
(←چیستی) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اخلاق-عمودی}} | {{اخلاق-عمودی}} | ||
'''وفای به عهد''' از فضائل اخلاقی که | '''وفای به عهد''' از فضائل اخلاقی که در [[حدیث|روایات]] اصل دین، نشانه [[یقین]]، هم سطح [[راستگویی]] و عصاره تمام [[ادیان ابراهیمی|ادیان]] دانسته شده است. واژه «الوَفی» به معنای وفادار به عهد، از [[اسما و صفات|صفات خداوند]]، [[امامان شیعه]] و [[ایمان|مؤمنان]] است. پایبندی به عهد مورد احترام تمام انسان‌ها و یک قانون جهانی شمرده می‌شود و طبق روایات باید تا جایی که امکان دارد به عهدی که بسته شده، حتی عهد با دشمنان وفادار بود. | ||
وفای به عهد از [[واجب|واجبات]] و جزء [[آداب معاشرت]] است و در [[قیامت|روز قیامت]] از آن سوال | وفای به عهد از [[واجب|واجبات]] و جزء [[آداب معاشرت]] است و در [[قیامت|روز قیامت]] از آن سوال می‌شود. [[خدا|خداوند]] در [[قرآن]]، انسان‌های وفادار را ستوده و آنها را در زمره مؤمنین، راستگویان، [[نمازگزاران]]، رستگاران و [[بهشت|اهل بهشت]] معرفی می‌کند. | ||
برای وفای به عهد آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی متعددی ذکر شده است؛ ازجمله قرب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]، ضمانت [[بهشت]]، تحکیم اعتماد اجتماعی، افزایش همبستگی اجتماعی، ایجاد حس تعهد، مسئولیت پذیری و رسیدن به پاداش صادقان. | برای وفای به عهد آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی متعددی ذکر شده است؛ ازجمله قرب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]، ضمانت [[بهشت]]، تحکیم اعتماد اجتماعی، افزایش همبستگی اجتماعی، ایجاد حس تعهد، مسئولیت پذیری و رسیدن به پاداش صادقان. | ||
== اهمیت و جایگاه == | == اهمیت و جایگاه == | ||
وفای به عهد و پیمان را از مهمترین [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] و پیمان‌شکنی را از بدترین رذائل اخلاقی | وفای به عهد و پیمان را از مهمترین [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] و پیمان‌شکنی را از بدترین رذائل اخلاقی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> همچنین وفای به عهد در روایات به عنوان اساس دین و نشانه [[یقین]] معرفی شده است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه در قرن چهاردهم، این مسئله در [[آیه|آیات قرآن]] و روایات اسلامی به صورت گسترده مطرح شده و با قوی‌ترین تعبیرات و بیان‌ها بر لزوم وفای به عهد تأکید شده و پیمان‌شکنان سخت نکوهش شده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> وفای به عهد را از جمله آداب معاشرت ذکر کرده‌اند.<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۲۸، ص۴۲۱.</ref> | ||
در برخی | در برخی روایات، شاخصه ایمان به [[خدا]] و [[قیامت|روز جزا]] را وفای به عهد،<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> و عهدشکنی را مساوی با بی‌دینی شمرده شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ ه، ج۸۱، ص۲۵۲.</ref> به گزارش [[شیخ صدوق]]، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] در روایتی وفای به عهد را یکی از سه عصاره تمام ادیان ذکر می‌کند.<ref>صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج ۱، ص۱۱۳.</ref> در کتاب [[غرر الحکم و درر الکلم (کتاب)|غرر الحکم]] با نقل روایاتی از [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] وفای به عهد را شریف‌ترین خلق و خوی انسان<ref>تميمى آمدى، غرر الحكم و درر الكلم، ۱۴۱۰ق، ص۱۸۶.</ref> و اصل دین<ref>تميمى آمدى، غرر الحكم و درر الكلم، ۱۴۱۰ق، ص۹۴. مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن،۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۴.</ref> معرفی کرده است. همچنین در [[نهج البلاغه]] وفای به عهد، هم‌سطح راستگویی و سپری محکم<ref>نهج البلاغه (فيض الاسلام)، ۱۳۶۸ ه.ش، خطبه۱۲۷، ص۱۲۷.</ref> و از مهمترین واجبات الهی ذکر شده است.<ref>نهج البلاغه (فيض الاسلام)، ۱۳۶۸ ه.ش، نامه ۵۳، ص۱۰۲۸.</ref> | ||
==چیستی == | ==چیستی == | ||
وفای به عهد را به‌معنای انجام کامل و بدون کم و کاست اعمالی دانسته‌اند که شخص تعهد کرده است<ref>قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۲۳۰. سجادی، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، ۱۳۸۶ش، ص۷۸۸.</ref> و نقطه مقابل آن را، [[غَدْر]]، مکر و نیرنگ گفته‌اند.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۴۷۲. قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۸۹.</ref> برخی نیز بر این نظر هستند که مجموع تعهد نسبت به پیمان و میثاق و همچنین سرسپردگی، ثبات و استمرار در دوستی و مودت و ضمانت در کار و کردار معنای وفا است.<ref>دهخدا، لغت نامه دهخدا، ۱۳۸۵ش، ذیل واژه وفا. حسینی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۳۰۰.</ref> | وفای به عهد را به‌معنای انجام کامل و بدون کم و کاست اعمالی دانسته‌اند که شخص تعهد کرده است<ref>قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۲۳۰. سجادی، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، ۱۳۸۶ش، ص۷۸۸.</ref> و نقطه مقابل آن را، [[غَدْر]]، مکر و نیرنگ گفته‌اند.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۴۷۲. قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۸۹.</ref> برخی نیز بر این نظر هستند که مجموع تعهد نسبت به پیمان و میثاق و همچنین سرسپردگی، ثبات و استمرار در دوستی و مودت و ضمانت در کار و کردار معنای وفا است.<ref>دهخدا، لغت نامه دهخدا، ۱۳۸۵ش، ذیل واژه وفا. حسینی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۳۰۰.</ref> | ||
[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] از [[تفسیر قرآن|مفسران]] و [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] چهار قسم برای وفادری ذکر | [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] از [[تفسیر قرآن|مفسران]] و [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] چهار قسم برای وفادری ذکر می‌کند: | ||
# عهد با خدا که او را به یکتایی بشناسد و فقط او را [[عبادت]] کند؛ | |||
# عهد با رسول خدا یا همان عهد نبوت با [[پیامبران|پیامبر(ص)]]؛ | |||
# عهد با اولیا خدا یا همان عقد [[ولایت]]؛ | |||
# عهد با مردم شامل هر نوع تعهد و قرارداد که با مردم منعقد می‌شود و باید به آن وفادار بود.<ref>جوادی آملی، (وفا به عهد و پیمان)، ص۷.</ref> | |||
== وفاداری از صفات خداوند، پیامبران و مومنان == | == وفاداری از صفات خداوند، پیامبران و مومنان == | ||
به گفته برخی از [[تفسیر قرآن|مفسرین]] خداوند در [[قرآن]] خود را به وفاداری ستوده و یکی از صفات او «وفی» یعنی وفا کننده به عهدها است.<ref>سوره توبه، آیه ۱۱۱. | به گفته برخی از [[تفسیر قرآن|مفسرین]] خداوند در [[قرآن]] خود را به وفاداری ستوده و یکی از صفات او «وفی» یعنی وفا کننده به عهدها است.<ref>سوره توبه، آیه ۱۱۱. | ||
ثقفی تهرانی، تفسیر روان جاوید، ۱۳۹۸ ق. ج۲، ص۶۲۶.</ref> به همین خاطر انسانی که به عهد خود وفا می‌کند مظهر مشیت الهی در وفاداری است.<ref>سوره بقره، آیه ۴۰ .</ref> | ثقفی تهرانی، تفسیر روان جاوید، ۱۳۹۸ ق. ج۲، ص۶۲۶.</ref> به همین خاطر انسانی که به عهد خود وفا می‌کند مظهر مشیت الهی در وفاداری است.<ref>سوره بقره، آیه ۴۰ .</ref> از دیدگاه قرآن از مهمترین شاخصه‌های پیامبران وفاداری است<ref> سوره نجم، آیه ۳۷. سوره مریم آیه ۵۴.</ref> و [[اسماعیل (پیامبر)|حضرت اسماعیل]] با وصف صادق الوعد بودن معرفی شده است.<ref> سوره مریم آیه ۵۴.</ref> {{یاد| مکارم شیرازی در مورد صادق الوعد بودن حضرت اسماعیل و در توجیه اینکه آن حضرت یک سال منتظر شخصی که با او وعده کرده بود ماند می‌نویسد: حتما حضرت اسماعیل در طول یک سال در شبانه روز آنجا نبوده است بلکه انتظار او را می‌کشید و این اهمیت وفای به عهد را نشان می‌دهد که یک پیامبر برای وفای به عهد یک سال انتظار شخص را می‌کشد. مکارم شیرازی، نکات اخلاقی،۱۳۹۴ش، ص۱۲۴.}} از جمله صفات [[امامان شیعه]] مخصوصاً [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین (ع)]] «الوَفی»، یعنی وفا کننده به عهد ذکر شده است.<ref>برای نمونه مراجعه شود به: سیدبن طاوس، جمال الأسبوع، ص۳۲، ۴۲۲، ۴۹۰ و ۵۱۲. مازندرانی، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۲، الطبری، دلائل الإمامة، ص۷۳.</ref> | ||
== وجوب وفای به عهد == | == وجوب وفای به عهد == | ||
[[مجتهد|فقها]] با استناد به آیه «[[آیه وجوب وفا|أَوفوا بِالعُقودِ]]» <ref>سوره مائده، آیه ۵.</ref> حکم به [[واجب|وجوب]] وفای به تمام قراردادها کرده‌اند و در [[ فقه|کتابهای فقهی]] به صورت مفصل به این موضوع پرداخته شده است.<ref>خمینی، كتاب البیع، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۵. موسسه دائره المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۱۱.</ref> | [[مجتهد|فقها]] با استناد به آیه «[[آیه وجوب وفا|أَوفوا بِالعُقودِ]]» <ref>سوره مائده، آیه ۵.</ref> حکم به [[واجب|وجوب]] وفای به تمام قراردادها کرده‌اند و در [[ فقه|کتابهای فقهی]] به صورت مفصل به این موضوع پرداخته شده است.<ref>خمینی، كتاب البیع، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۵. موسسه دائره المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۱۱.</ref>[[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در کتاب [[فرهنگ قرآن]] با استناد به آیاتی از قرآن<ref>سوره مائده، آیه۱ و سوره اسراء، آیه ۳۴.</ref> گزارش می‌دهد، وفای به عهد از واجبات<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج ۲۱ ص۳۱۶.</ref> است که خداوند در چند [[آیه]]<ref>سوره بقره آیه، ۴۰ و سوره انعام، آیه ۱۵۲.</ref> با صراحت به آن فرمان می‌دهد.<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۲۱، ص۳۰۴.</ref> [[رضایی اصفهانی]] از محققین و پژوهشگران قرآنی، نیز با مستند قرار دادن برخی از آیات قرآن<ref>سوره اسراء، آیه ۳۴.</ref> نوشته است، انسان در برابر تعهدات خود مسئول است و در صورت عهد شکنی بازخواست می‌شود.<ref> رضایی اصفهانی، قرآن و علوم انسانی، ۱۳۹۱ش، ص۱۷۳ و ۱۷۴.</ref> | ||
[[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در کتاب [[فرهنگ قرآن]] با استناد به آیاتی از قرآن<ref>سوره مائده، آیه۱ و سوره اسراء، آیه ۳۴.</ref> گزارش می‌دهد، وفای به عهد از واجبات<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج ۲۱ ص۳۱۶.</ref> است که خداوند در چند [[آیه]]<ref>سوره بقره آیه، ۴۰ و سوره انعام، آیه ۱۵۲.</ref> با صراحت به آن فرمان می‌دهد.<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۲۱، ص۳۰۴.</ref> [[رضایی اصفهانی]] از محققین و پژوهشگران قرآنی، نیز با مستند قرار دادن برخی از آیات قرآن<ref>سوره اسراء، آیه ۳۴.</ref> نوشته است، انسان در برابر تعهدات خود مسئول است و در صورت عهد شکنی بازخواست می‌شود.<ref> رضایی اصفهانی، قرآن و علوم انسانی، ۱۳۹۱ش، ص۱۷۳ و ۱۷۴.</ref> | |||
به گزارش [[جورج سمعان جرداق|جورج جرداق]] (نویسنده مسیحی) در کتاب [[الامام علی صوت العدالة الانسانیة (کتاب)|الامام علی صوت العدالة الانسانیة]]، [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] وفاداری به عهد و پیمان را ضروری می‌داند و بر شخصی که عهد بسته لازم است با جان و روح خود در راه حفظ آن عهد بکوشد و سرانجام يا به آن وفادار بماند و يا در راه آن از بين برود.<ref>جرداق، جورج، امام علی (ع) الامام علی صوت العدالة الانسانیة،۱۹۷۰م، ج۱، ص۲۴۲.</ref> | به گزارش [[جورج سمعان جرداق|جورج جرداق]] (نویسنده مسیحی) در کتاب [[الامام علی صوت العدالة الانسانیة (کتاب)|الامام علی صوت العدالة الانسانیة]]، [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] وفاداری به عهد و پیمان را ضروری می‌داند و بر شخصی که عهد بسته لازم است با جان و روح خود در راه حفظ آن عهد بکوشد و سرانجام يا به آن وفادار بماند و يا در راه آن از بين برود.<ref>جرداق، جورج، امام علی (ع) الامام علی صوت العدالة الانسانیة،۱۹۷۰م، ج۱، ص۲۴۲.</ref> | ||
طبق روایتی | طبق روایتی در کتاب [[غرر الحکم و درر الکلم (کتاب)|غرر الحکم]]، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] از وعده دادن به چیزی که شخص از انجامش عاجز است، نهی کرده است.<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۲۸.</ref> | ||
== پیامدها و آثار وفادرای == | == پیامدها و آثار وفادرای == | ||
در آیات قرآن و | در آیات قرآن و کتابهای عالمان شیعه آثار و پیامدهای فردی، اجتماعی، دنیوی و اخروی متعددی برای وفای به عهد ذکر شده است که برخی از آثار اخروی آن عبارتند از: | ||
* قرب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در روز رستاخیز؛ <ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> | * قرب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در روز رستاخیز؛ <ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> | ||
* ضمانت [[بهشت]]؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن،۱۳۸۶، ج۶، ص۵۱۴، سوره رعد، آیات ۲۱و ۲۳.</ref> | * ضمانت [[بهشت]]؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن،۱۳۸۶، ج۶، ص۵۱۴، سوره رعد، آیات ۲۱و ۲۳.</ref> | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۶: | ||
== وفای به عهد یک قانون جهانی == | == وفای به عهد یک قانون جهانی == | ||
به عقیده [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] [[حدیث|روایات]] تصریح می‌کند، وفای به عهد یک قانون جهان شمول است که مسلمان و [[کفر|کافر]] را در بر | به عقیده [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] [[حدیث|روایات]] تصریح می‌کند، وفای به عهد یک قانون جهان شمول است که مسلمان و [[کفر|کافر]] را در بر می‌گیرد؛<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن،۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> لزوم وفای به عهد در [[فطرت]] انسان‌ها است به همین دلیل در میان تمام اقوام و ملل چه معتقد به دین باشند یا نباشند، پایبندی به عهد و پیمان لازم شمرده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> او با استناد به آیه (وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا)<ref>سوره بقره، آیه ۱۷۷.</ref> بیان می‌کند مفهوم وفای به عهد در قرآن هیچ قید و شرطی ندارد و شامل تمام عهدهاى الهى و پيمان هاى مردم چه مسلمان چه کافر می‌شود و مادامی كه آنان به عهد خود پايبند هستند، مسلمانان نيز بايد به پيمان خود وفادار باشند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref> | ||
جورج جرداق (نویسنده مسیحی) وفا به عهد و پيمان در حكومت و | جورج جرداق (نویسنده مسیحی) وفا به عهد و پيمان در [[حکومت امام علی(ع)|حكومت و خلافت على بن ابی‌طالب]] را یک قانون تخلف‌ناپذير ذکر می‌کند.<ref> | ||
جرداق، جورج، الامام علی صوت العدالة الانسانیة، ۱۹۷۰م، ج۱، ص۲۴۲.</ref> | جرداق، جورج، الامام علی صوت العدالة الانسانیة، ۱۹۷۰م، ج۱، ص۲۴۲.</ref> آن حضرت در توصیه به [[مالک اشتر]] می‌فرماید: تمام مردم جهان با اختلافاتی که در افکار و تمایلات دارند در لزوم وفای به عهد اتفاق نظر دارند، حتى [[شرک|مشركان]] زمان جاهليت علاوه بر [[مسلمان|مسلمانان]] آن را مراعات مى كردند؛ چرا كه عواقب [[پيمان شكنى]] را چشیده بودند.<ref>نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، چاپ اول، ص۴۴۲، نامه۵۳.</ref> | ||
در کتب روایی شیعه نیز روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است که هیچ استثنایی در قانون وفای به عهد نیست و خداوند اجازه پیمان شکنی را به هیچ شخصی نداده است.<ref>كلينى، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۶۲؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۱، ص ۴۹۰.</ref> همچنین [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] حقیت زندگی اجتماعی و فردی بشر را هرگز | در کتب روایی شیعه نیز روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است که هیچ استثنایی در قانون وفای به عهد نیست و خداوند اجازه پیمان شکنی را به هیچ شخصی نداده است.<ref>كلينى، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۶۲؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۱، ص ۴۹۰.</ref> همچنین [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] حقیت زندگی اجتماعی و فردی بشر را هرگز بی‌نیاز از وفای به عهد نمی‌داند و بر این باور است که با دقت در زندگی انسان‌ها در می‌یابیم تمام حقوق زندگی اجتماعی که با تامین آنها آرامش پیدا می‌کنیم، براساس عهد و پیمان مترتب است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۱۶۸.</ref> | ||
=== وفای به عهد نسبت به دشمنان === | === وفای به عهد نسبت به دشمنان === | ||
[[ابن‌ابی‌الحدید|ابن ابی الحدید]] و برخی راویان احادیث، می‌نویسند وفای به عهد نسبت به دشمنان لازم است | [[ابن‌ابی‌الحدید|ابن ابی الحدید]] و برخی راویان احادیث، می‌نویسند وفای به عهد نسبت به دشمنان لازم است<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۷، ص۱۰۶، کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۶۲.</ref> و خداوند به مسلمانان دستور می‌دهد حتی در برابر یهودیان و [[شرک|مشرکان]] باید وفای به عهد را رعایت کنند.<ref>سوره توبه، آیه۷.</ref> [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] نیز به مالک اشتر توصیه می‌کند به عهد خود نسبت به [[مسلمان]] و [[کفر|کافر]] وفادار باشد.<ref>نهج البلاغه نامه ۵۳.</ref> | ||
== ویژگی‌های وفاداران == | == ویژگی‌های وفاداران == | ||
علامه طباطبایی در المیزان آورده است، وفاداران در قرآن و روایات با ویژگی‌ها و صفاتی معرفی | علامه طباطبایی در المیزان آورده است، وفاداران در قرآن و روایات با ویژگی‌ها و صفاتی معرفی شده‌اند؛ در بعضی از آیات<ref>سوره رعد آیات ۱۹ تا ۲۴.</ref> در ردیف صاحبان [[عقل]] و اندیشه، برقرار کنندگان پیوندهای الهی و خداترسان [[حلم|شکیبا]] و نمازگزارنی<ref>سوره معارج، آیه ۳۲.</ref> که به وسیله حسنات با [[گناه|سیئات]] مبارزه می‌کنند، توصیف شده‌اند.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۳۴۲ تا ص۳۵۱.</ref> رضایی اصفهانی نیز بر این باور است که در آیاتی از قرآن وفاداران با صفاتی مانند: نیکوکار<ref>سوره بقره آیه ۱۷۷.</ref> و [[ایمان|مومن]]<ref>سوره مومنون آیه ۸ و معارج آیه ۳۲.</ref> معرفی شده‌اند.<ref> رضایی اصفهانی، قرآن و علوم انسانی، ۱۳۹۱ش، ص۱۷۳ و ۱۷۴.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] با نقل روایتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] آنها را در گروه باورمندان به [[خدا]] و [[قیامت|روز قیامت]] ذکر کرده است.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||