وفای به عهد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''وفای به عهد''' از خصلت‌های اخلاقی است که در [[حدیث|روایات]] اصل دین، نشانه [[یقین]]، هم سطح [[راستگویی]] و عصاره تمام [[ادیان ابراهیمی|ادیان]] بیان شده‌ است. از [[اسما و صفات|صفات خداوند]]، [[امامان شیعه]] و [[ایمان|مومنان]] «الوَفی» است. پای بندی به عهد مورد احترام تمام انسان‌ها و یک قانون جهانی شمرده می‌شود و طبق روایات باید تا جایی که امکان دارد به عهدی که بسته شده، حتی عهد با دشمنان وفادار بود. وفای به عهد از [[واجب|واجبات]] و جزء [[آداب معاشرت]] است و در [[قیامت|روز قیامت]] از آن سوال می‌شود، [[خدا|خداوند]] در [[قرآن]] انسان‌های وفادار را ستوده و آنها را در زمره مومنین، راستگویان، [[نمازگزاران]]، رستگاران و [[بهشت|اهل بهشت]] معرفی می‌کند.

وفای به عهد و پیمان را از مهمترین [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] و پیمان شکنی را از بدترین رذائل اخلاقی گفته‌اند،<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> در [[آیه|آیات قرآن]] و روایات اسلامی نیز این مسأله به صورت گسترده‌ای مطرح شده و با قوی‌ترین تعبیرات و بیان‌ها بر لزوم وفای به عهد تأکید شده است و پیمان شکنان سخت نکوهش شده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> برخی وفای به عهد را از جمله آداب معاشرت ذکر کرده‌اند.<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۲۸، ص۴۲۱.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] وفای به عهد در روایات به عنوان اساس دین، نشانه [[یقین]] معرفی شده است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref>

در برخی کتب روایی با نقل روایاتی شاخصه ایمان به [[خدا]] و [[قیامت|روز جزا]] را وفای به عهد،<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> و عهد شکنی را مساوی با بی دینی می‌دانند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ ه، ج۸۱، ص۲۵۲.</ref> به گزارش [[شیخ صدوق]] [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] در روایتی وفای به عهد را یکی از سه عصاره تمام ادیان ذکر می‌کند.<ref>صدوق، خصال‏، ۱۳۶۲ش، ج ۱، ص۱۱۳.</ref>  

در کتاب [[غرر الحکم و درر الکلم (کتاب)|غرر الحکم]] با نقل روایاتی از [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] وفای به عهد را از شرافت‌ترین خلق و خوی انسان<ref>تميمى آمدى، غرر الحكم و درر الكلم‏، ۱۴۱۰ق، ص۱۸۶.</ref> و اصل دین<ref>تميمى آمدى، غرر الحكم و درر الكلم‏،‏ ۱۴۱۰ق، ص۹۴. مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن‏،۱۳۷۷ش،‏ ج۳، ص۲۵۴.</ref> معرفی می‌کند. همچنین در [[نهج البلاغه]] وفای به عهد، هم سطح راستگویی و سپری محکم<ref>نهج البلاغه (فيض الاسلام)، ۱۳۶۸ ه.ش، خطبه۱۲۷، ص۱۲۷.</ref> و از مهمترین واجبات الهی ذکر شده است.<ref>نهج البلاغه (فيض الاسلام)، ۱۳۶۸ ه.ش، نامه ۵۳، ص۱۰۲۸.</ref>

وفای به عهد را انجام کامل و بدون کم و کاست اعمالی که شخص تعهد کرده است معنا کرده‌اند،<ref>قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۲۳۰. سجادی، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، ۱۳۸۶ش، ص۷۸۸.</ref> و نقطه مقابل آن، [[غَدْر]]، مکر و نیرنگ گفته‌اند.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۴۷۲. قرشی بنایی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۸۹.</ref> برخی نیز بر این نظر هستند که مجموع تعهد نسبت به پیمان و میثاق و همچنین سر سپردگی، ثبات و استمرار در دوستی و مودت و ضمانت در کار و کردار معنای وفا است.<ref>دهخدا، لغت نامه دهخدا، ۱۳۸۵ش، ذیل واژه وفا. حسینی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۳۰۰.</ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] از [[تفسیر قرآن|مفسران]] و [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] چهار قسم برای وفادری ذکر می‌کند، ۱.عهد با خدا که او را به یکتایی بشناسد و فقط او را [[عبادت]] کند، ۲. عهد با رسول خدا یا همان عهد نبوت با [[پیامبران|پیامبر]]، ۳. عهد با اولیا خدا یا همان عقد [[ولایت]]، ۴. عهد با مردم که شامل هر نوع تعهد و قرارداد با مردم منعقد می‌شود و باید به آن وفادار بود.<ref>جوادی آملی، (وفا به عهد و پیمان)، ص۷.</ref>