پرش به محتوا

استمناء: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید.<ref>حسینی، رساله دانشجویی، ۱۳۹۳ش، ص۸۹.</ref> در فقه استمناء برای مردان به کار رفته است و به خودارضایی زنان، استشهاء می‌گویند.<ref>سهراب‌پور، خلوت شیطانی، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.</ref> از استمناء در باب‌های [[روزه|صوم]]<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref> [[اعتکاف]]،<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> [[حج]]<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و [[حد شرعی|حدود]] سخن گفته شده است.<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱.</ref> در روایات نیز از این کار نهی شده است. باب تحریم استمناء کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] به این روایات اختصاص دارد.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۲-۳۵۵؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۳۵۶.</ref> بنابر روایتی کسی که استمناء کند خدا به او نظر نمی‌کند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۴-۳۵۵.</ref>
استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید.<ref>حسینی، رساله دانشجویی، ۱۳۹۳ش، ص۸۹.</ref> در فقه استمناء برای مردان به کار رفته است و به خودارضایی زنان، استشهاء می‌گویند.<ref>سهراب‌پور، خلوت شیطانی، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.</ref> از استمناء در باب‌های [[روزه|صوم]]<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref> [[اعتکاف]]،<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> [[حج]]<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و [[حد شرعی|حدود]] سخن گفته شده است.<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱.</ref> در روایات نیز از این کار نهی شده است. باب تحریم استمناء کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] به این روایات اختصاص دارد.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۲-۳۵۵.</ref> بنابر روایتی کسی که استمناء کند خدا به او نظر نمی‌کند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۴-۳۵۵.</ref>


== حرمت استمناء ==
== حرمت استمناء ==
خط ۱۱: خط ۱۱:


===اسمتنا با دست همسر و کنیز===
===اسمتنا با دست همسر و کنیز===
به فتوای برخی از فقیهان شیعه، استمناء با دست همسر و کنیز، جایز است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.</ref> البته [[علامه حلی]] این را هم حرام می‌داند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقها، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷.</ref> همچنین برخی از فقیهان، آن را در موارد ضرورت مانند تشخیص بیماری و درمان با شرایطی جایز می‌دانند.<ref>[https://www.ktark.com/blog/1398/06/19 «حکم شرعی آزمایش اسپرم (اسپرموگرام) از نظر مراجع تقلید»]، وبلاگ کانون ترک خودارضایی.</ref>
به فتوای برخی از فقیهان شیعه، استمناء با دست همسر و کنیز، جایز است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.</ref> البته [[علامه حلی]] این را هم حرام می‌داند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقها، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷.</ref> همچنین برخی از فقیهان، استمنا را در موارد ضرورت مانند جایی که تشخیص بیماری و درمان متوقف بر آن است جایز می‌دانند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۹۷۸.</ref>


== احکام فقهی ==
== احکام فقهی ==
در منابع فقهی برای استمنا در صورتی که منجر به خروج منی شود، احکامی بیان شده است:
در منابع فقهی برای استمنا در صورتی که منجر به خروج منی شود، احکامی بیان شده است:
* [[جنابت]]: فردی که جنب می‌شود برای نمازخواندن، ورود به [[مسجد]] و برخی دیگر از کارها باید [[غسل جنابت]] کند.{{مدرک}}
* [[جنابت]]: فردی که جنب می‌شود برای نمازخواندن، ورود به [[مسجد]] و برخی دیگر از کارها باید [[غسل جنابت]] کند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.</ref>
*باطل شدن [[روزه]]: استمناء، روزه را باطل می‌کند. [[کفاره روزه|کفاره باطل کردن روزه ماه رمضان]] با استمناء، آزادکردن بنده، دو ماه روزه و اطعام شصت فقیر است.{{مدرک}}
*باطل شدن [[روزه]]: استمناء، روزه را باطل می‌کند. [[کفاره روزه|کفاره باطل کردن روزه ماه رمضان]] با استمناء، آزادکردن بنده، دو ماه روزه و اطعام شصت فقیر است.{{مدرک}}
*باطل شدن [[اعتکاف]]: اگر استمنا انجام شود اعتکاف را باطل می‌کند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> اما اگر در شب باشد درباره باطل شدن اعتکاف با آن نظرات مختلفی وجود دارد.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.</ref>
*باطل شدن [[اعتکاف]]: اگر استمنا در روز باشد اعتکاف را باطل می‌کند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> اما اگر در شب باشد درباره باطل شدن اعتکاف با آن نظرات مختلفی وجود دارد.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.</ref>
*استمناء در حال [[احرام|احرام]]، موجب [[کفاره|کفّاره]] است<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و کفّاره آن یک شتر است؛<ref>نجم الدین حلی، ایضاح الترددات الشرایع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۳۱</ref> اما درباره باطل شدن حج در صورتی که استمنا پیش از [[وقوف در مشعر]] رخ دهد، نظرات مختلفی وجود دارد.<ref> ابن‌حمزه: استمنا در عمره مفرده موجب بطلان، قضا و کفاره است. ابن‌حمزه، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹.</ref> برخی در مسئله توقّف کرده‌اند.<ref>محقق سبزواری، ذخیرة المعاد، مؤسسة آل البیت، ص۶۱۹.</ref>
*استمناء در حال [[احرام|احرام]]، موجب [[کفاره|کفّاره]] است<ref>ابن‌حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و کفّاره آن یک شتر است؛<ref>نجم الدین حلی، ایضاح الترددات الشرایع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۳۱</ref> اما درباره باطل شدن حج در صورتی که استمنا پیش از [[وقوف در مشعر]] رخ دهد، نظرات مختلفی وجود دارد.<ref> ابن‌حمزه: استمنا در عمره مفرده موجب بطلان، قضا و کفاره است. ابن‌حمزه، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹.</ref> برخی در مسئله توقّف کرده‌اند.<ref>محقق سبزواری، ذخیرة المعاد، مؤسسة آل البیت، ص۶۱۹.</ref>


خط ۲۳: خط ۲۳:
به گفته صاحب جواهر، استمناء، با [[شهادت (در دادگاه)|گواهی]] دو مرد [[عادل]] و یا یک‌بار اقرار استمناءکننده ثابت می‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۹.</ref> البته ابن‌ادریس، یک بار اقرار را هم موجب ثبوت آن دانسته است.<ref>ابن‌ادریس حلی، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۴۷۱.</ref>
به گفته صاحب جواهر، استمناء، با [[شهادت (در دادگاه)|گواهی]] دو مرد [[عادل]] و یا یک‌بار اقرار استمناءکننده ثابت می‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۹.</ref> البته ابن‌ادریس، یک بار اقرار را هم موجب ثبوت آن دانسته است.<ref>ابن‌ادریس حلی، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۴۷۱.</ref>


مجازات استمناء، [[تعزیر]] است که مقدار و چگونگی آن توسط [[حاکم شرع]] تعیین می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن‌ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.</ref> در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته می‌شود.<ref>نگاه کنید به: ابن‌حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.</ref>
مجازات استمناء، [[تعزیر]] است مقدار و چگونگی آن را [[حاکم شرع]] تعیین می‌کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن‌ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.</ref> در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته می‌شود.<ref>نگاه کنید به: ابن‌حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.</ref>


== عوارض و درمان ==
== عوارض و درمان ==
خط ۳۶: خط ۳۶:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* قرآن کریم.
* ابن‌ادریس حلی، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی‌، قم‌، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق‌.
* ابن‌ادریس حلی، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی‌، قم‌، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق‌.
* ابن‌حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیلة، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۸ق.
* ابن‌حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیلة، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۸ق.
* توضیح المسائل مراجع (محشی)، گردآوری سید محمد حسن بنی هاشمی خمینی، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ سوم، ۱۴۱۶ق.
* حسینی، مجتبی، رساله دانشجویی (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۳ش.
* حسینی، مجتبی، رساله دانشجویی (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۳ش.
* «حکم شرعی آزمایش اسپرم (اسپرموگرام) از نظر مراجع تقلید»، وبلاگ کانون ترک خودارضایی، تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۶ اسفند ۱۴۰۱ش.
* سهراب‌پور، علی، خلوت شیطانی: خود ارضایی و راه درمان آن، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۰ش.
* سید مرتضی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة‌، مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق‌.
* سید مرتضی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة‌، مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق‌.
* سهراب‌پور، علی، خلوت شیطانی: خود ارضایی و راه درمان آن، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۰ش.
* شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ سوم، ۱۴۱۶ق.
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ سوم، ۱۳۸۸ق.
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ سوم، ۱۳۸۸ق.
* شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، قم، جماعة المدرسین، ۱۴۱۰ق.
* شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، قم، جماعة المدرسین، ۱۴۱۰ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(تک جلدی)، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، ۱۳۸۸ق‌.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(تک جلدی)، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، ۱۳۸۸ق‌.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(ط- جدید)، محقق/ مصحح: گروه پژوهش مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، ۱۴۱۴ق‌.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء(ط- جدید)، تصحیح گروه پژوهش مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، ۱۴۱۴ق‌.
* قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، فقه القرآن، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۵ق.
* قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، فقه القرآن، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۵ق.
* محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۰۸ق.
* مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۵ش.
* مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم‌السلام، قم، مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۳ق.
* محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* محقق سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، قم، مؤسسة‌ آل البیت لاحیاء التراث، بی‌تا.
* محقق سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، قم، مؤسسة‌ آل البیت لاحیاء التراث، بی‌تا.
* مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی؛ زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، محمد، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی ۱۳۸۵ش.
* مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم‌السلام، قم، مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۳ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق محمود قوچانی، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق محمود قوچانی، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
* نجم الدین حلی، إیضاح ترددات الشرائع‌، مصحح: سید مهدی رجایی‌، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۲۸ق‌.
* نجم الدین حلی، إیضاح ترددات الشرائع‌، مصحح: سید مهدی رجایی‌، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۲۸ق‌.
*بنی‌هاشمی خمینی، محمدحسن، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}