پرش به محتوا

مسلم بن عقیل: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏پیوند به بیرون: اصلاح ناوبری)
imported>Mohamadpur
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷: خط ۴۷:
}}
}}
{{سوگواری محرم}}
{{سوگواری محرم}}
'''مُسْلِم بن عَقیل بن ابی طالب''' (شهادت: [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]])، از [[آل ابی‌طالب|آل ابوطالب]]، پسرعموی [[امام حسین(ع)]] و سفیر او در [[کوفه]] هنگام [[عاشورا|قیام عاشورا]]. مسلم در برخی [[فتوحات]] مسلمانان و نیز در [[جنگ صفین]] حضور داشت. او به نمایندگی از امام حسین(ع) به کوفه رفت تا اوضاع آنجا را به امام گزارش کند که اگر کوفیان در دعوت خویش مصرّ و صادق‌اند، امام به آنجا برود. وی در گزارشی به امام، از آمادگی کوفیان خبر داد. با نصب [[عبیدالله بن زیاد]] به حکومت کوفه و ترس و هراس کوفیان از او، آنان به ناگاه از اطراف مسلم پراکنده شدند. مسلم دستگیر شد و در روز [[عرفه]] ([[سال ۶۰ قمری]]) به دستور عبیدالله به [[شهادت]] رسید. ماجرای تنها ماندن و شهادت او در کوفه، موضوع یکی از [[روضه مسلم|روضه‌های]] مشهور در میان [[شیعیان]] است که در [[روز عرفه]] و گاه در [[۱ محرم]] خوانده می‌شود.
'''مُسْلِم بن عَقیل بن ابی طالب''' (شهادت: [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]])، از [[آل ابی‌طالب|آل ابوطالب]]، پسرعموی [[امام حسین(ع)]] و سفیر او در [[کوفه]] هنگام [[عاشورا|قیام عاشورا]]. مسلم در برخی [[فتوحات]] مسلمانان و نیز در [[جنگ صفین]] حضور داشت. او به نمایندگی از امام حسین(ع) به کوفه رفت تا اوضاع آنجا را به امام گزارش کند که اگر کوفیان در دعوت خویش مصرّ و صادق‌اند، امام به آنجا برود. وی در گزارشی به امام، از آمادگی کوفیان خبر داد.  
 
با نصب [[عبیدالله بن زیاد]] به حکومت کوفه و ترس و هراس کوفیان از او، آنان به ناگاه از اطراف مسلم پراکنده شدند. مسلم دستگیر شد و در روز [[عرفه]] ([[سال ۶۰ قمری]]) به دستور عبیدالله به [[شهادت]] رسید. ماجرای تنها ماندن و شهادت او در کوفه، موضوع یکی از [[روضه مسلم|روضه‌های]] مشهور در میان [[شیعیان]] است که در [[روز عرفه]] و گاه در [[۱ محرم|اول محرم]] خوانده می‌شود.


== نسب و خاندان ==
== نسب و خاندان ==
تاریخ ولادت مسلم بن عقیل بن ابی طالب روشن نیست. او در[[۹ ذی‌الحجه]] [[سال ۶۰ قمری]] در [[کوفه]] به [[شهادت]] رسید. بر اساس برخی گزارش‌ها، مسلم در هنگام شهادت ۲۸ ساله بود اما پذیرش این روایت خالی از اشکال نیست چرا که سن فرزندان مسلم که در [[واقعه عاشورا]] به شهادت رسیدند ۲۷ و ۲۶ سال بیان شده است.<ref>پور امینی، چهره‌ها در حماسه کربلا، ص۱۶۷</ref> برخی با توجه به روایات حضور او در فتوحات و نیز [[نبرد صفین]]، سن او را در هنگام شهادتش، بیش از ۵۰ سال دانسته‌اند.<ref>تهامی، مسلم بن عقیل پیش از واقعه عاشورا، ص۹۹</ref> قبر مسلم در کوفه در قسمت شرقی [[مسجد کوفه]] قرار دارد.<ref> السید البراقی، تاریخ الکوفة، ص۹۸.</ref>
تاریخ ولادت مسلم بن عقیل بن ابی طالب روشن نیست. او در[[۹ ذی‌الحجه]] [[سال ۶۰ قمری]] در [[کوفه]] به [[شهادت]] رسید. بر اساس برخی گزارش‌ها، مسلم در هنگام شهادت ۲۸ ساله بود اما پذیرش این روایت خالی از اشکال نیست چرا که سن فرزندان مسلم که در [[واقعه عاشورا]] به شهادت رسیدند ۲۷ و ۲۶ سال بیان شده است.<ref>پور امینی، چهره‌ها در حماسه کربلا، ص۱۶۷</ref> برخی با توجه به روایات حضور او در فتوحات و نیز [[نبرد صفین]]، سن او را در هنگام شهادتش، بیش از ۵۰ سال دانسته‌اند.<ref>تهامی، مسلم بن عقیل پیش از واقعه عاشورا، ص۹۹</ref> قبر مسلم در کوفه در قسمت شرقی [[مسجد کوفه]] قرار دارد.<ref> السید البراقی، تاریخ الکوفة، ص۹۸.</ref>


پدر وی، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] فرزند [[ابوطالب]] از نسب‌شناسان<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۷۹.</ref> [[قریش]] و فصحای عرب<ref> ابن عبدالبر، الاستذکار، ج۸، ص۲۴۹.</ref> بود. مادرش بنابر روایتی از زنان نبطی و از خاندان «فرزندا» بود<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۲۰۴</ref> و بنابر روایاتی دیگر کنیزی بود به نام '''علیه''' (و بنابر روایتی '''حلیه'''<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ج۳، ص۲۲۴</ref>) که عقیل او را از [[شام]] خریده بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۵۲</ref>
پدر وی، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] فرزند [[ابوطالب]] از نسب‌شناسان<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۷۹.</ref> [[قریش]] و فصحای عرب<ref> ابن عبدالبر، الاستذکار، ج۸، ص۲۴۹.</ref> بود. مادرش بنابر روایتی از زنان نبطی و از خاندان «فرزندا» بود<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۲۰۴</ref> و بنابر روایاتی دیگر کنیزی بود به نام '''علیه''' (و بنابر روایتی '''حلیه''')<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ج۳، ص۲۲۴</ref> که عقیل او را از [[شام]] خریده بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۵۲</ref>
چهره مسلم بن عقیل شباهت زیادی به [[پیامبر اسلام|پیامبر]] داشت.<ref> ابن حبان، الثقات، ج۵، مؤسسة الکتب الثقافیة،۱۳۹۳ق، ص۳۹۱.</ref> برخی از منابع او را شجاع‌ترین و نیرومندترین فرزندان عقیل معرفی کرده‌اند.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ج ۲، ص۷۷</ref>
چهره مسلم بن عقیل شباهت زیادی به [[پیامبر اسلام|پیامبر]] داشت.<ref> ابن حبان، الثقات، ج۵، مؤسسة الکتب الثقافیة،۱۳۹۳ق، ص۳۹۱.</ref> برخی از منابع او را شجاع‌ترین و نیرومندترین فرزندان عقیل معرفی کرده‌اند.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ج ۲، ص۷۷</ref>


خط ۱۲۹: خط ۱۳۱:


==علت شکست قیام کوفه و ماموریت مسلم==
==علت شکست قیام کوفه و ماموریت مسلم==
بیشتر نویسندگان، با توجه با اطلاعات موجود در منابع، در علت‌یابی شکست قیام مردم کوفه هنگام حضور مسلم در این شهر، به نقش سیاست‌های [[عبیدالله بن زیاد]] در ایجاد وحشت در بین مردم کوفه و نیز ساختار اجتماعی کوفه که مانع اتحاد و همبستگی مردمان کوفه می‌شد و روانشناسی کوفیان که آنان را افرادی احساساتی و نظم ناپذیر و دنیا طلب معرفی می‌کند، تاکید کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: جعفریان، تاملی در نهضت عاشورا، ص۱۶۷، ۱۷۶؛ گروه نویسندگان، تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء، ج۱، ص۵۹۴-۶۰۳.</ref> اخیرا یکی از نویسندگان در کنار عوامل دیگر شکست قیام مسلم،از ضعف فرماندهی در این قیام یاد کرده‌<ref>جعفریان، تاملی در نهضت عاشورا، ص۷۳</ref>هرچند دلیل روشنی بر این مدعا ارائه نکرده‌است. به نظر می‌رسد که سخنان و خطبه‌های نزدیکان امام حسین(ع) پس از واقعه عاشورا از جمله [[خطبه حضرت زینب در کوفه|خطبه حضرت زینب(س)]] پس از ورود به کوفه هنگامی که به اسارت سپاه عمر بن سعد درآمد، بیشتر با نظریه نخست همراه است.
بیشتر نویسندگان، با توجه با اطلاعات موجود در منابع، در علت‌یابی شکست قیام مردم کوفه هنگام حضور مسلم در این شهر، به نقش سیاست‌های [[عبیدالله بن زیاد]] در ایجاد وحشت در بین مردم کوفه و نیز ساختار اجتماعی کوفه که مانع اتحاد و همبستگی مردمان کوفه می‌شد و روانشناسی کوفیان که آنان را افرادی احساساتی و نظم ناپذیر و دنیا طلب معرفی می‌کند، تاکید کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: جعفریان، تاملی در نهضت عاشورا، ص۱۶۷، ۱۷۶؛ گروه نویسندگان، تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء، ج۱، ص۵۹۴-۶۰۳.</ref> اخیرا یکی از نویسندگان در کنار عوامل دیگر شکست قیام مسلم،از ضعف فرماندهی در این قیام یاد کرده‌<ref>جعفریان، تاملی در نهضت عاشورا، ص۷۳</ref> هرچند دلیل روشنی بر این مدعا ارائه نکرده‌است. به نظر می‌رسد که سخنان و خطبه‌های نزدیکان امام حسین(ع) پس از واقعه عاشورا از جمله [[خطبه حضرت زینب در کوفه|خطبه حضرت زینب(س)]] پس از ورود به کوفه هنگامی که به اسارت سپاه عمر بن سعد درآمد، بیشتر با نظریه نخست همراه است.


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس