پرش به محتوا

آیه ۶۴ سوره یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
}}
}}


'''آیه ۶۴ سوره یوسف''' [[خدا]] را بهترین حافظ و نگهبان برای انسان معرفی می‌کند؛ زیرا او نسبت به بندگانش از همه مهربان‌تر است. [[یعقوب (پیامبر)|حضرت یعقوب]] در این [[آیه]] فرزندان خود را به دلیل کوتاهی در حفاظت از [[یوسف (پیامبر)|یوسف]] غیر قابل اعتماد دانسته است و نگرانی خود را از سپردن بنیامین به آنها ابراز می‌دارد. وی در ادامه خدا را بهترین حافظ برای نگاه‌داری از فرزندانش معرفی می‌کند. این آیه [[ایمان|مؤمنان]] را تشویق به [[توکل]] بر خدا و سپردن کارها به او می‌کند.  
'''آیه ۶۴ سوره یوسف''' [[خدا]] را بهترین حافظ و نگهبان برای انسان معرفی می‌کند؛ زیرا او نسبت به بندگانش از همه مهربان‌تر است. [[یعقوب (پیامبر)|حضرت یعقوب]] در این [[آیه]] فرزندان خود را به دلیل کوتاهی در حفاظت از [[یوسف (پیامبر)|یوسف]] غیرقابل اعتماد دانسته است و نگرانی خود را از سپردن بنیامین به آنها ابراز می‌دارد. وی در ادامه خدا را بهترین حافظ معرفی می‌کند. به گفته مفسران این آیه [[ایمان|مؤمنان]] را تشویق به [[توکل|توکل بر خدا]] می‌کند.  


عبارت {{عربی|اندازه=۱۰۰%| <big>«فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ»</big>}} از آیه ۶۴ سوره یوسف در [[تعویذ|تعویذها]] و [[حرز|حرزهای]] مختلف که برای ایمن ماندن از بلاها مورد استفاده قرار می‌گیرند، به کار رفته است. گفته می‌شود که خواندن و همراه داشتن این بخش از آیه به همراه برخی آیات دیگر، جهت محفوظ ماندن از بلاها مؤثر است.  
فراز{{عربی|اندازه=۱۰۰%| <big>«فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ»</big>}} در آیه ۶۴ سوره یوسف در [[تعویذ|تعویذها]] و [[حرز|حرزهای]] مختلف برای ایمن ماندن از بلاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین گفته شده خواندن و همراه داشتن این بخش از آیه به همراه برخی آیات دیگر، جهت محفوظ ماندن از بلاها مؤثر است.  


==شرح و تفسیر==
==نکات کلی==
آیه ۶۴ سوره یوسف، اشاره به پاسخ [[یعقوب (پیامبر)|حضرت یعقوب]] به درخواست فرزندانش دارد. آنها پس از بازگشت از سفر و به درخواست [[عزیز مصر]]، از یعقوب خواستند تا  در سفر آتی [[بنیامین]]، برادرِ تَنی یوسف را به همراه آنها به [[مصر]] بفرستد. در غیر این صورت، به آنها گندم نخواهد داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۳.</ref> حضرت یعقوب که دلیل سپردن [[یوسف (پیامبر)|یوسف]] به برادرانش، او را از دست داده بود و اعتمادش از آنها سلب شده بود، گفت آیا همان‌گونه که پیش از این، درباره یوسف به شما اعتماد کردم، دوباره اعتماد کنم و بنیامین را با شما همراه سازم؟<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۷۸.</ref>
آیه ۶۴ سوره یوسف، پاسخ [[یعقوب (پیامبر)|حضرت یعقوب]] به درخواست فرزندانش برای به همراه بردن بینامین به مصر جهت دریافت گندم را بیان می‌کند. برادران یوسف پس از بازگشت از سفر مصر و به درخواست [[عزیز مصر]]، از یعقوب خواستند تا  در سفر آتی [[بنیامین]]، برادرِ تَنی یوسف را به همراه آنها به [[مصر]] بفرستد؛ در غیر این صورت، به آنها گندم نخواهد داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۳.</ref> حضرت یعقوب که قبلا با سپردن [[یوسف (پیامبر)|یوسف]] به برادرانش، او را از دست داده بود، دیگر به فرزندانش اعتماد نداشت؛ به‌همین‌دلیل به آنها گفت: آیا همان‌گونه که پیش از این، درباره یوسف به شما اعتماد کردم، دوباره اعتماد کنم و بنیامین را با شما همراه سازم؟<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۷۸.</ref>


حضرت یعقوب در مقابل تأکید فرزندانش بر محافظت از بنیامین، می‌گوید [[خدا]] بهترین حافظ و نگهدار و مهربان‌ترین شخص است. وی با بیان این عبارت می‌خواهد بگوید اگر بنیامین را به همراه شما بفرستم، با اعتماد به خدا و [[توکل]] بر او خواهم فرستاد نه با اطمینان به وعده‌ شما.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۴.</ref> برخی از [[تفسیر قرآن|مفسران]] نوشته‌اند پس از این که حضرت یعقوب فرزندانش را غیرقابل اعتماد دانست، بر او [[وحی]] شد که خدا یوسف و برادرش را محافظت می‌کند از این رو در ادامه گفت که خدا بهترین حافظ و مهربان‌ترین افراد است.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۲۲۶.</ref>
حضرت یعقوب در مقابل تأکید فرزندانش بر محافظت از بنیامین، می‌گوید [[خدا]] بهترین حافظ و نگهدار و مهربان‌ترین شخص است. وی با بیان این عبارت می‌خواهد بگوید اگر بنیامین را به همراه شما بفرستم، با اعتماد به خدا و [[توکل]] بر او خواهم فرستاد نه با اطمینان به وعده‌ شما.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۴.</ref> برخی از [[تفسیر قرآن|مفسران]] نوشته‌اند پس از این که حضرت یعقوب فرزندانش را غیرقابل اعتماد دانست، بر او [[وحی]] شد که خدا یوسف و برادرش را محافظت می‌کند؛ از این رو در ادامه گفت که خدا بهترین حافظ و مهربان‌ترین افراد است.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۲۲۶.</ref>


===برداشت‌ها===
===برداشت‌ها===
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] با استفاده از این [[آیه]] می‌گوید در جایی که ناگزیر باشیم بین [[توکل]] بر [[خدا]] و واگذار کردن کارها به او و بین اطمینان کردن به دیگران یکی را انتخاب کنیم، باید بر خدا توکل و اعتماد کرد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۲۱۴.</ref> [[محسن قرائتی]] از این آیه چنین برداشت کرده است که اعتماد دوباره به کسی که سابقه بدعهدی دارد، کار عاقلانه‌ای نیست.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۴، ص۲۴۳.</ref> [[ابومنصور ماتریدی|محمد ماتُریدی]] نیز با استناد به این آیه معتقد است اگر کسی در موضوعی دچار خیانت شد، می‌توان او را در زمینه مشابه، متهم به خیانت کرد؛ همان گونه که یعقوب، فرزندانش را متهم به امکان تکرار خیانت کرد.<ref>ماتریدی، تأویلات اهل‌السنه، ۱۴۲۶ق، ج۶، ص۲۶۰.</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] با استفاده از این [[آیه]] می‌گوید در جایی که ناگزیر باشیم بین [[توکل]] بر [[خدا]] و واگذار کردن کارها به او و بین اطمینان کردن به دیگران یکی را انتخاب کنیم، باید بر خدا توکل و اعتماد کرد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۲۱۴.</ref> [[محسن قرائتی]] از این آیه چنین برداشت کرده است که اعتماد دوباره به کسی که سابقه بدعهدی دارد، کار عاقلانه‌ای نیست.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۴، ص۲۴۳.</ref> [[ابومنصور ماتریدی|محمد ماتُریدی]] نیز با استناد به این آیه معتقد است اگر کسی در موضوعی دچار خیانت شد، می‌توان او را در زمینه مشابه، متهم به خیانت کرد؛ همان گونه که یعقوب، فرزندانش را متهم به امکان تکرار خیانت کرد.<ref>ماتریدی، تأویلات اهل‌السنه، ۱۴۲۶ق، ج۶، ص۲۶۰.</ref>


[[سید محمدحسین طباطبائی|صاحب المیزان]] معتقد است که رحمت و مهربانی خدا، منشأ محافظت او از بندگانش است. یعنی چون خدا مهربان‌ترین مهربانان است، بهترین نگهدار و حافظ برای انسان به شمار می‌رود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۲۱۴.</ref> وی همچنین معتقد است در عبارت {{عربی|اندازه=۱۰۰%| <big>«وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ»</big>}}، کنایه‌ای از زبان [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب]] نسبت به برادران [[یوسف (پیامبر)|یوسف]] وجود دارد که رفتار آنها با یوسف را بی‌رحمانه توصیف می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۲۱۴.</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی|صاحب المیزان]] معتقد است که رحمت و مهربانی خدا، منشأ محافظت او از بندگانش است. یعنی چون خدا مهربان‌ترین مهربانان است، بهترین نگهدار و حافظ برای انسان به شمار می‌رود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۲۱۴.</ref> وی همچنین معتقد است در عبارت {{عربی|اندازه=۱۰۰%| <big>«وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ»</big>}}، کنایه‌ای از زبان [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب]] نسبت به برادران [[یوسف (پیامبر)|یوسف]] وجود دارد که رفتار آنها با یوسف را بی‌رحمانه توصیف می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۲۱۴.</ref>


==آثار معنوی==
==آثار معنوی==
در منابع [[اسلام|دینی]] نقل شده است که خواندن و به همراه داشتن عبارت{{عربی|اندازه=۱۰۰%| <big>«فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ»</big>}} از آیه ۶۴ سوره یوسف به همراه برخی آیات دیگر، موجب محفوظ ماندن انسان در پناه [[خدا]] می‌شود.<ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۱۹۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۹۸.</ref>{{یاد| از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] روایت است که هرکس صبح این آیات را بخواند خداوند او را در آن روز محافظت می کند: «فالله خير حافظا وهو أرحم الراحمين ، إن وليي الله الذي نزل الكتاب وهو يتولى الصالحين ، فان تولوا فقل حسبي الله لا إلا هو عليه توكلت وهو رب العرش العظيم.» <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۹۸</ref> }} همچنین در برخی از [[تعویذ|تعویذها]]<ref>سید بن‌طاوس، جمال الاسبوع، ۱۳۳۰ق، ص۶۲.</ref> و [[حرز|حرزهای]] منقول از [[امامان شیعه]]، از این عبارت استفاده شده است.<ref>ابن‌طاوس، مهج الدعوات، ۱۴۱۱ق، ص۲۳ و ۲۹۸؛ مجلسی، بحار الانوار، ج۹۱، ۳۷۱.</ref> برخی گزارش‌ها از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز این نوع تأثیرگذاری برای این بخش از آیه را تأیید کرده است.<ref>فیومی، فتح القریب، ۱۴۳۹ق، ج۷، ص۵۰۰.</ref>
در منابع [[اسلام|دینی]] نقل شده است که خواندن و به همراه داشتن عبارت{{عربی|اندازه=۱۰۰%| <big>«فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ»</big>}} از آیه ۶۴ سوره یوسف به همراه برخی آیات دیگر، موجب محفوظ ماندن انسان در پناه [[خدا]] می‌شود.<ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۱۹۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۹۸.</ref>{{یاد| از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] روایت است که هرکس صبح این آیات را بخواند خداوند او را در آن روز محافظت می کند: «فالله خير حافظا وهو أرحم الراحمين ، إن وليي الله الذي نزل الكتاب وهو يتولى الصالحين ، فان تولوا فقل حسبي الله لا إلا هو عليه توكلت وهو رب العرش العظيم.» <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۹۸</ref> }} همچنین در تعدادی از [[تعویذ|تعویذها]]<ref>سید بن‌طاوس، جمال الاسبوع، ۱۳۳۰ق، ص۶۲.</ref> و [[حرز|حرزهای]] منقول از [[امامان شیعه]]، از این عبارت استفاده شده است.<ref>ابن‌طاوس، مهج الدعوات، ۱۴۱۱ق، ص۲۳ و ۲۹۸؛ مجلسی، بحار الانوار، ج۹۱، ۳۷۱.</ref> برخی گزارش‌ها از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز تأثیرگذاری این بخش از آیه را تأیید کرده است.<ref>فیومی، فتح القریب، ۱۴۳۹ق، ج۷، ص۵۰۰.</ref>


برخی از [[تفسیر قرآن|مفسران قرآن]] نقل کرده‌اند هنگامی که [[یعقوب (پیامبر)|حضرت یعقوب]] به خدا توکل کرد و گفت که خدا بهترین نگهدار و مهربان‌ترین مهربانان است، خدا به عزت و جلال خود قسم خورد، هر دو فرزندت را به تو برمی‌گردانم.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۷۸؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۲.</ref>
برخی از [[تفسیر قرآن|مفسران قرآن]] نقل کرده‌اند هنگامی که [[یعقوب (پیامبر)|حضرت یعقوب]] به خدا توکل کرد و گفت که خدا بهترین نگهدار و مهربان‌ترین مهربانان است، خدا به عزت و جلال خود قسم خورد، هر دو فرزندت را به تو برمی‌گردانم.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۷۸؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۲.</ref>
==نکته ادبی و اختلاف قرائت==
عموم قاریان [[کوفه]] و برخی از اهل [[مکه]]، آیه ۶۴ سوره یوسف را به صورت خَیرٌ حافِظاً خوانده‌اند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۳، ص۲۳۲.</ref> برای واژه حافظا در این [[آیه]]، هم نقش حال و هم تمیز بودن محتمل است؛ اما تمیز بودن ترجیح داده شده است.<ref>صافی، الجدول، ۱۴۱۸ق، ج۱۳، ص۲۲.</ref>


{{گفت و گو
{{گفت و گو
خط ۴۶: خط ۴۳:
| تراز = وسط
| تراز = وسط
| عنوان = {{عربی|اندازه=۱۰۰%|قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ}}|یعقوب‌ گفت: آیا همان گونه که شما را پیش از این بر برادرش امین گردانیدم، بر او امین سازم؟ پس خدا بهترین نگهبان است، و اوست مهربانترین مهربانان.}}
| عنوان = {{عربی|اندازه=۱۰۰%|قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ}}|یعقوب‌ گفت: آیا همان گونه که شما را پیش از این بر برادرش امین گردانیدم، بر او امین سازم؟ پس خدا بهترین نگهبان است، و اوست مهربانترین مهربانان.}}
عموم قاریان [[مدینه]] و برخی از قاریان کوفه و [[بصره]] این آیه را به صورت خَیرٌ حِفْظاً خوانده‌اند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۳، ص۲۳۲.</ref> در این قرائت، واژه حِفظاً تنها می‌تواند نقش تمیز داشته باشد.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۱۶۴. </ref>


==یادداشت==
==یادداشت==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱

ویرایش