|
|
| خط ۲۱: |
خط ۲۱: |
| == غزوه‌هایی که به جنگ انجامید == | | == غزوه‌هایی که به جنگ انجامید == |
| از مجموع غزوه‌ها و سریّه‌ها، تقریبا ۳۰ مورد به درگیری نظامی انجامید و بقیه جنگ‌ها بدون درگیری بود.<ref>علیخانی، «تحلیل سیاسی جنگ‌های پیامبر اکرم راهبردی برای امروز» ص۷۱.</ref> ابن‌اسحاق <ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، الناشر : مكتب دراسات التاريخ و المعارف الإسلامية، ص۳۲۴.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اعلام الوری]] نوشته‌اند در غزوه‌های بدر، احد، خندق، قریظه، مصطلق، خیبر، فتح، حنین و طائف، جنگ به وقوع پیوست.<ref>نگاه کنید به طبرسی، اعلام الوری، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۱، ص۱۶۸-۲۰۰.</ref> لازم به ذکر است مسعودی به جای «مصطلق»، «تبوک» را نوشته است.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۰ به بعد.</ref> همچنین در جنگ‌هایی که به درگیری نظامی منجر شد، تنها پنج جنگ مهم بود و درگیری شدیدی در آن رخ داد.<ref>علیخانی، «تحلیل سیاسی جنگ‌های پیامبر اکرم راهبردی برای امروز» ص۷۱.</ref> | | از مجموع غزوه‌ها و سریّه‌ها، تقریبا ۳۰ مورد به درگیری نظامی انجامید و بقیه جنگ‌ها بدون درگیری بود.<ref>علیخانی، «تحلیل سیاسی جنگ‌های پیامبر اکرم راهبردی برای امروز» ص۷۱.</ref> ابن‌اسحاق <ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، الناشر : مكتب دراسات التاريخ و المعارف الإسلامية، ص۳۲۴.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اعلام الوری]] نوشته‌اند در غزوه‌های بدر، احد، خندق، قریظه، مصطلق، خیبر، فتح، حنین و طائف، جنگ به وقوع پیوست.<ref>نگاه کنید به طبرسی، اعلام الوری، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۱، ص۱۶۸-۲۰۰.</ref> لازم به ذکر است مسعودی به جای «مصطلق»، «تبوک» را نوشته است.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۰ به بعد.</ref> همچنین در جنگ‌هایی که به درگیری نظامی منجر شد، تنها پنج جنگ مهم بود و درگیری شدیدی در آن رخ داد.<ref>علیخانی، «تحلیل سیاسی جنگ‌های پیامبر اکرم راهبردی برای امروز» ص۷۱.</ref> |
|
| |
| ==اطلاعات غزوات پیامبر==
| |
| غزوه‌ها در جدول زیر به ترتیب زمانی آمده‌اند:
| |
|
| |
| {| class="wikitable sortable"
| |
| |-
| |
| ! !!نام جنگ!! نیروهای اسلام !! نیروهای دشمن !! مکان جنگ !! زمان جنگ !! مختصری از نتایج جنگ
| |
| |-
| |
| |۱||[[غزوه ابواء]](وَدّان)|| ۲۰۰ نفر|| نامعلوم|| ابواء- روستای بزرگی در نزدیک ودّان میان راه مکه و مدینه-|| [[صفر]] [[سال ۲ هجری قمری|سال دوم هجری]]||در این غزوه، درگیری نظامی صورت نگرفت.<ref>ابن‌خلدون، ج۱، ص۴۰۸؛ بحار ج۱۹، ص۱۸۷.</ref> نیروی اسلام به قریش نرسید.{{سخ}} و تنها با قبیله بنی‌ضمره پیمان مودت بسته شد.
| |
| |-
| |
| |۲||[[غزوه بواط|غزوه بُواط]]|| ۲۰۰ نفر|| ۱۰۰ نفر|| بواط|| [[ربیع الاول|ربیع‌الاول]] [[سال ۲ هجری قمری|سال دوم هجری]]<ref>السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۸ </ref> یا [[ربیع الثانی|ربیع الاخر]] [[سال ۲ هجری قمری|سال دوم هجری]]<ref>بیهقی، ج۳، ص۱۱.</ref>|| ----
| |
| |-
| |
| |۳|| [[غزوه عشیره|غزوه عُشَیره]]|| ۲۰۰ نفر|| ائتلافی از قریش و قبیله مدلج و بنی‌ضمره|| العشیره (مکانی بین مکه و مدینه<ref>حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۱۲۷</ref>)|| جمادی‌الاول سال دوم هجری<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج۱، ص۱۶۴؛ السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۹؛ دلائل النبوة، ج۵، ص۴۶۹.</ref>|| درگیری صورت نگرفت.<ref>جوامع السیرة النبویة، ص۷۸.</ref>
| |
| متارکه و دوستی قبیله مُدلِج و هم‌پیمانان مدلج و ضَمْرَه
| |
| |-
| |
| |۴||[[غزوه بدر اول]]|| ۲۰۰ نفر|| نیروی کمی با فرماندهی یکی از کفار|| بدر -آبادی‌ای بر سر راه مدینه به مکه ـ|| جمادی‌الاخر سال دوم هجری<ref>خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة، ص۲۰، </ref> یا ربیع‌الاول سال دوم.<ref>واقدی، ج۱، ص۱۲؛ عیون الأثر، ج۱، ص۲۶۳.</ref>|| فرار مشرکان
| |
| |-
| |
| |۵||[[غزوه بدر|غزوه بدر کبری]]|| ۳۱۳ نفر با ۲ اسب و ۷۰ شتر|| ۹۵۰ سواره و پیاده|| بدر -آبادی‌ای بر سر راه مدینه به مکه ـ|| ۱۷ رمضان سال دوّم.<ref>السیرة النبویة، ج۱، ص۲۴۰.</ref>|| پیروزی مسلمانان بر قریش{{سخ}} کشته شدن ۷۰ نفر از مشرکان{{سخ}} اسیر شدن ۷۰ نفر از مشرکان <ref>سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۴۹۶.</ref>
| |
| |-
| |
| |۶||[[غزوه قرقرة الکدر|غزوه بنی‌سُلَیم]]|| ۲۰۰ نفر سواره|| بنی‌سلیم و غطفان|| میان مکه و مدینه|| شوّال سال دوّم.<ref>دلائل النبوة، ج۳، ص۱۶۳؛ السیرة النبویة، ج۲، ص۴۳–۴۴.</ref>
| |
| || فرار بنی‌سلیم{{سخ}} ترک اموال خود در جنگ
| |
| |-
| |
| |۷||[[غزوه بنی‌قینقاع|غزوه بنی‌قَینُقاع]]|| مسلمانان مدینه|| یهود مدینه|| مدینه|| ۱۵ شوال سال دوم هجری<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۷۶؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۰۶.</ref>|| پاکسازی محیط مدینه از یهود<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۱۶.</ref>
| |
| |-
| |
| |۸||[[غزوه سویق|غزوه سَویق]]|| نیرویی ناچیز|| ۲۰۰ نفر|| [[غزوه قرقرة الکدر|قرقره الکدر]]|| ذی‌الحجه سال دوم هجری<ref>دلائل النبوة، ج۳، ص۱۶۴</ref><ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۴۴.</ref>|| فرار قریش
| |
| |-
| |
| |۹||[[غزوه ذی‌امر|ذی اَمَرّ]]|| ۴۵۰ نفر|| فبیله و محارب|| ذو امر نجد|| محرم سال سوم هجرت<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۴۶.</ref>|| فرار بنی‌ثعلبه{{سخ}} یک ماه اقامت مسلمانان در دیار آنان
| |
| |-
| |
| |۱۰||[[غزوه بحران|غزوه بُحران]]|| ۳۰۰ نفر سواره|| بنی‌سلیم|| بحران (معدنی در حجاز یا وادی‌ای در ذابع)|| ربیع‌الاخر سال سوم هجرت<ref>ابن‌حبیب، ص۱۱۲؛ ابن‌سعد، ج۲، ص۲۴.</ref>|| ----
| |
| |-
| |
| |۱۱||[[غزوه احد]]|| ۷۰۰ نفر سواره و پیاده در اطراف مدینه|| ۲۹۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر|| دامنه کوه احد|| شوّال سال سوّم.<ref> السیرة النبویة، ج۲، ص۶۰؛ دلائل النبوة، ج۳، ص۱۷۷؛ جوامع السیرة النبویة، ص۱۴۰.</ref>|| شهادت ۷۰ نفر از مسلمانان{{سخ}}عدم پیروزی قطعی کفار{{سخ}}نجات لشکر محاصره شده مسلمانان
| |
| |-
| |
| |۱۲||[[غزوه حمراء‌الاسد|غزوه حَمراء الاسد]]|| ۶۳۰ نفر|| ۹۲۷۹ نفر از قریش|| حَمراءالاسد چند کیلومتری جنوب مدینه|| شوّال سال سوم.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۳۴.</ref>|| فرار مشرکان قریش
| |
| |-
| |
| |۱۳||[[غزوه بنی‌نضیر|غزوه بنی‌نَضیر]]|| عموم مسلمانان مدینه|| یهودیان بنی‌نضیر|| اطراف مدینه|| ربیع‌الاوّل سال چهارم<ref>عیون الأثر، ج۲، ص۷۰؛ المغازی، ج۱، ص۳۶۳.</ref>|| کوچ دادن بنی‌نضیر از اطراف مدینه
| |
| |-
| |
| |۱۴||[[غزوه ذات الرقاع|غزوه ذات الرِّقاع]]|| ۴۰۰ نفر سواره و پیاده|| بنی‌محارب|| ذات‌الرقاع نجد|| جمادی‌الاولی سال چهارم.<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۲۰۳.</ref>|| فرار بنی‌ثعلبه و محارب
| |
| |-
| |
| |۱۵||[[غزوه بدر الوعد]]|| ۱۰۰۰ نفر|| ۲۰۰۰ نفر|| بدر|| شعبان سال چهارم.<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۲۰۹.</ref>|| برخورد نظامی نداشتند
| |
| |-
| |
| |۱۶||[[دومة الجندل|غزوه دُومة الجَندَل]]|| ۱۰۰۰ نفر سواره و پیاده|| قبایل دومةالجندل|| دومةالجندل|| ربیع‌الاوّل سال پنجم<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۲۱۳</ref>|| فرار و شکست قبایل جندل
| |
| |-
| |
| |۱۷||[[غزوه خندق]]||۳۰۰۰ نفر|| ۱۰۰۰۰ نفر از قبایل مشرک|| مدینه|| شوّال سال پنجم.<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۲۱۴؛ جوامع السیرة النبویة، ص۱۴۷؛ انیس المؤمنین، ص۲۱.</ref>|| شکست احزاب، کشته شدن [[عمرو بن عبدود]]، و بازگشت بدون پیروزی
| |
| |-
| |
| |۱۸||[[غزوه بنی‌قریظه|غزوه بنی‌قُرَیظه]]||۳۰۰۰ نفر|| ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر|| اطراف مدینه|| ذی‌قعده و ذی‌حجّه سال پنجم<ref>المغازی، ج۲، ص۴۹۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۷</ref>|| پیروزی ارتش اسلام بر بنی‌قریظه
| |
| |-
| |
| |۱۹||[[غزوه بنی‌لحیان|غزوه بنی‌لِحیان]]|| حدود ۳۰۰۰ نفر|| قبیله لحیان|| غران|| [[جمادی الاولی|جمادی الأولی]] سال ششم<ref>دلائل النبوة، ج۳، ص۳۶۴</ref>|| فرار بنی‌لِحیان
| |
| |-
| |
| |۲۰||[[غزوه ذی‌قرد]]|| پانصد تا هفتصد نفر<ref>جعفریان، تاریخ سیاسی اسلام، (سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم)،قم، عترت، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۵۷۳.</ref>|| غطفان|| ذی‌قرد|| ربیع الاول<ref>انساب الأشراف، ج۱، ص۳۴۹ </ref>و ربیع‌الثانی سال ششم.<ref>واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۳۷</ref>|| بستن پیمان صلح بین مسلمانان و قریش
| |
| |-
| |
| |۲۱||[[غزوه بنی‌مصطلق]]|| ۱۰۰۰ نفر سواره و پیاده|| بنی‌مصطلق|| المُرَیْسیع|| شعبان سال ششم<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۲۸۹</ref>|| فرار مشرکان پس از مقاومت مختصر
| |
| |-
| |
| |۲۲||[[صلح حدیبیه|غزوه حدیبیه]]|| ۱۶۰۰ نفر|| قریش||حدیبیه|| ذی‌القعده سال ششم هجری<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۳۰۸.</ref>|| عقد پیمان صلح بین مسلمانان و قریش
| |
| |-
| |
| |۲۳||[[غزوه خیبر]]||۱۶۰۰ نفر|| یهودیان خیبر|| خیبر|| محرم و صفر سال هفتم هجری <ref>واقدی، مغازی، الناشر : الأعلمي، ج۲، ص۶۳۴.</ref>|| سقوط و شکست خیبریان{{سخ}} کشته شدن مرحب خیبری به دست امام علی(ع) <ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۷۳۵.</ref>
| |
| |-
| |
| |۲۴||غزوه عمرة القضاء|| ۱۴۰۰ نفر|| قریش||مکه|| ذی‌الحجه یا ذی‌القعده سال هفتم.<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۳۲۸؛ دلائل النبوة، ج۴، ص۱۹۷</ref>|| تقویت روحی مسلمانان و تضعیف مشرکان
| |
| |-
| |
| |۲۵|| [[جنگ موته|غزوه موته]]||۳۰۰۰|| ۱۰۰۰۰۰|| مرزهای شام ||سال هشتم <ref>إعلام الوری، ص۲۱۲ و مناقب آل ابی طالب، ج ۱، ص۲۰۵.</ref>|| شهادت سه فرمانده و بازگشت سپاه اسلام
| |
| |-
| |
| |۲۶||غزوه [[فتح مکه]]|| ۱۰۰۰۰ نفر|| قریش و بنی‌بکر|| مکه|| رمضان سال هشتم.<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۳۸۹.</ref>|| فتح مکه
| |
| |-
| |
| |۲۷||[[غزوه حنین]]|| ۱۲۰۰۰ نفر|| قبیله هوازن و ثقیف|| نزدیکی طائف|| شوّال سال هشتم.<ref>دلائل النبوة، ج۵، ص۱۵۶؛ المغازی، ج۳، ص۸۹۲</ref>|| پیروزی مسلمانان
| |
| |-
| |
| |۲۸||[[غزوه طائف]]|| ۱۲۰۰۰ نفر|| قبیله ثقیف|| طائف|| شوّال سال هشتم<ref>طبرسی، اِعلام الوری، ج۱، ص۲۳۳؛ دلائل النبوة، ج۵، ص۱۵۶.</ref>|| بازگشت به مکه بدون پیروزی
| |
| |-
| |
| |۲۹||[[غزوه تبوک]]|| ۳۰۰۰۰ نفر|| روم و هم‌پیمانان|| تبوک|| رجب سال نهم<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۵۱۵؛ دلائل النبوة، ج۵، ص۴۶۹.</ref>|| درخواست مصالحه مالی با مسلمانان از سوی رومیان<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۸۷۴.</ref>{{سخ}} پراکنده ساختن سپاه روم <ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۸۷۳.</ref>
| |
| |}
| |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته== | | ==جستارهای وابسته== |
