مسجد: تفاوت میان نسخه‌ها

محراب یک تورفتگی قوسدار است که در دیوار [[قبله]] تعبیه شده است و جهت [[مسجد الحرام]] را نشان می‌دهد. محراب به این شکل، در اواخر سده اول هجری ابداع شد. پیش از آن، جهت قبله را در مساجد باز بدون دیوار از طریق فرو کردن عمودی در ماسه یا چنان که در خانه پیامبر در مدینه عمل شد، به کمک یک قطعه سنگ نشان می‌دادند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ج۴، ص۱۷۱، ذیل مدخل «مسجد».</ref>

===مناره===

مناره، سازه‌ای برج‌مانند است که کارکرد نخستین‌اش [[اذان]] گفتن بر فراز آن هنگام نمازهای پنجگانه بوده است. مأذنه (مئذنه)، منار، صومعه و گل‌دسته، نامهای دیگری هستند که برای این سازه به کار می‌روند. در زمان پیامبر(ص)مساجد مناره نداشتند. با توسعه دولت اسلامی و بزرگ‌تر شدن شهرها، لازم شد تا در کنار هر مسجدی مناره‌ای برای اذان گفتن و باخبر کردن مردم از وقت نماز بسازند. امروزه که مسلمانان از وسایل دیگری برای آگاهی از وقت نماز و شنیدن اذان بهره می‌برند، کارکرد مناره‌ها فقط تزئینی و تشخیص مساجد از دیگر بناهای شهر است.<ref>فرهنگ مسجد، ص۲۳۱.</ref> تعداد مناره‌های مساجد در مناطق مختلف یکسان نیست. در ایران، غالبا مناره‌های دوگانه‌ای برای مساجد ساخته‌اند. جامع دمشق چهار مناره داشته که هر یک در گوشه‌های بنا واقع بوده‌اند و امروزه فقط دو مناره از آن باقی است.<ref>امپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ج۴، ص۱۷۲، ذیل مدخل مسجد.</ref> به نقل برخی منابع، نخستین مناره به آن گونه که امروزه مرسوم است در سال ۴۴ یا ۴۵ قمری در [[مسجد کوفه]] ساخته شد.<ref>فتوح البلدان، ص۳۴۳.</ref>