حرز امام جواد(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

'''حرز امام جواد(ع)''' دعایی که [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] برای سالم ماندن از بلاها و ناخوشی‌ها با آداب خاصی برای [[مأمون عباسی|مأمون]] نوشته است. این [[حرز]] را نزد [[شیعه|شیعیان]] مشهور و بلکه مشهورترین حرز شمرده‌اند. عالمان شیعه همچون [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]] در موارد متعددی به خواندن و همراه داشتن این حرز سفارش کرده‌اند.

حرز امام جواد ضمن ماجرایی از [[حکیمه دختر امام جواد(ع)|حکیمه دختر امام جواد]] از [[ام فضل دختر مأمون]] نقل و در کتاب‌های [[مهج الدعوات و منهج العبادات (کتاب)|مهج الدعوات]] و [[الامان من اخطار الاسفار و الازمان (کتاب)|الامان]] هر دو اثر [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] ذکر شده است. در کتاب‌هایی چون [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]]، عوالم العلوم و المعارف و [[مکاتیب الائمة (کتاب)|مکاتیب الائمه(ع)]] نیز به نقل از مهج الدعوات آمده است.

در متن حرز خواص و آثار متعددی برای حرز بیان شده است از جمله: در امان ماندن از شرور و بلاها و از هر چیزی که انسان می‌ترسد، دفع [[چشم‌زخم]]، دفع [[سحر]] و جادو، حفظ از فریب و دشمنی، حفظ از فقر و گرسنگی و حفظ از وسوسه.

حرز دیگری نیز از امام جواد(ع) نقل شده که به حرز صغیر یا کوتاه معروف است و کلمات آغازین آن «يَا نُورُ يَا بُرْهَانُ يَا مُبِينُ يَا مُنِيرُ» است.

==شهرت و جایگاه حرز==

حرز امام جواد(ع)، دعایی است که امام جواد(ع) برای سالم ماندن از بلاها و ناخوشی‌ها با آداب خاصی برای [[مأمون عباسی]] نوشته است. این حرز ضمن ماجرایی که [[حکیمه دختر امام جواد(ع)|حَکِیمَه دختر امام جواد]] از [[ام فضل دختر مأمون]] و همسر امام جواد نقل کرده، آمده است. طبق این نقل، حکیمه پس از شهادت امام جواد(ع) برای عرض تسلیت نزد ام فضل رفته بود که از ویژگی‌های اخلاقی امام جواد سخن به میان آمد و ا‌م فضل داستان شگفتی برای حکیمه خاتون تعریف کرد. روزی زنی نزد ام فضل آمد و خود را همسر امام جواد(ع) معرفی کرد. ام فضل خشمگین شد و برای شکایت نزد پدرش رفت. مأمون که مست بود، از شنیدن این خبر بسیار خشمگین شد و شمشیر به دست به سراغ امام رفت و او را با ضربات شمشیر قطعه قطعه کرد. فردای آن روز، هنگامی که مأمون از حالت مستی بیرون آمد، ام فضل قضیه کشتن امام را به مأمون گفت و مأمون از این سخن متحیر و بیهوش شد. مأمون برای اطمینان از این خبر خادم خود، یاسر، را نزد امام جواد فرستاد. یاسر با بشارت خبر سلامتی امام را برای مأمون آورد. مأمون خادم خود را به همراه ۲۰ هزار دینار و اسبش به عنوان پیشکش به سوی امام فرستاد. امام به یاسر فرمود آیا میان ما و مأمون عهدی بود که با شمشیر به من حمله کند؟ آیا او نمی‌داند که من یاری‌رسان و حافظی دارم که میان من و او مانع می‌شود. یاسر برای مأمون بخشش طلب کرد و پس از آن، امام به همراه یاسر و دیگر مردم نزد مأمون رفتند. مأمون امام را نزد خود نشاند و به صحبت با یکدیگر مشغول شدند. سپس امام به مأمون فرمود من از شر این مردم بر تو ایمن نیستم. نزد من دعایی است که با آن خود را محافظت کن و از شرور و بلاها و ناخوشی‌ها درامان باش. با این دعا اگر با سپاه روم و تُرک مواجه شوی و تمام مردم زمین بر علیه تو گردهم آیند، به اذن خدا نمی‌توانند بر تو پیروز شده و غلبه کنند. مأمون دعا را از امام درخواست کرد. مأمون صبح روز بعد، یاسر، خادم خود را نزد امام جواد(ع) فرستاد. امام به دست خط حرز را بر پوست آهویی نوشت و به یاسر داد تا به مأمون برساند.<ref> نگاه کنید به:‌ سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۶-۳۸؛ سید بن طاووس، الامان من اخطار الاسفار و الازمان، ۱۴۰۹ق، ص۷۴-۷۷؛ ابن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مکتبة الداوری، ص۱۲۴-۱۲۹.</ref>

برخی سند این حرز را صحیح و معتبر شمرده‌اند.<ref>شفیعی، آثار و برکات دعا،‌ ۱۴۰۰ش، ص۱۹۹.</ref>

 

[[علی بن عیسی اربلی]] در [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کتاب کشف الغمة]] اصل ماجرا را بدون اشاره به حرز نقل کرده و آن را به دلایلی ساختگی دانسته است.<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ۳۶۵ و ۳۶۶.</ref>

سید بن طاووس نقل کرده که [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] متن حرز را روی پوست آهویی از [[تهامه|سرزمین تِهامَه]] نوشت و به خادمِ مأمون سفارش کرد که به مأمون بگوید که برای این دعا، جعبه‌ای از نقره بسازد و کلماتی که در آخر حرز بیان کرده، بر روی آن بنویسد.{{یاد|امام جواد در پایان حرز فرمود: این کلمات را بر نقره خالص نوشته شود: «يَا مَشْهُوراً فِي السَّمَوَاتِ يَا مَشْهُوراً فِي الْأَرَضِينَ يَا مَشْهُوراً فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ جَهَدَتِ الْجَبَابِرَةُ وَ الْمُلُوكُ عَلَى إِطْفَاءِ نُورِكَ وَ إِخْمَادِ ذِكْرِكَ فَأَبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَكَ وَ يَبُوحَ بِذِكْرِكَ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ.» (سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۴۲.)}} در ادامه آمده است که هرگاه مأمون خواست آن را بر بازوی خود ببندد،‌ [[وضو|وضوی]] کامل گرفته، چهار رکعت [[نماز]] بخواند؛ در هر رکعت پس از [[سوره فاتحه|حمد]]، هفت مرتبه هر یک از [[آیة الکرسی]]، [[آیه شهادت|آیه شَهِدَالله]] (آیه ۱۸ سوره آل‌عمران)، [[سوره شمس]]، [[سوره ضحی|ضحی]]، [[سوره لیل|لیل]] و [[سوره اخلاص|توحید]] بخواند. هنگامی که نماز تمام شد، در سختی‌ها و مشکلات آن حرز را بر بازوی راست خود ببندد.<ref>سید بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ۱۴۱۱ق، ص۳۸.</ref> بر همین اساس، عالمانی سفارش کرده‌اند که حرز بر روی پوست آهوی مخصوص نوشته و بر بازوی دست راست بسته شود.<ref>نگاه کنید به: نگاه کنید به: «[https://bahjat.ir/fa/content/10684 خواص حرز امام جواد علیه السلام]»، مرکز تنظیم و نشر آثار آیت‌الله بهجت؛ شفیعی، آثار و برکات دعا، ۱۴۰۰ش، ص۱۹۹.</ref>

با توجه به متن حرز، آثاری برای این حرز بیان کرده‌اند که عبارتند از:

حرز دیگری از امام جواد(ع) نقل شده<ref>سید بن طاووس، مهج الدعوات و و منهج العبادات‏، ۱۴۱۱ق، ص۴۲.</ref> که به حرز صغیر یا کوتاه معروف است. در مقابل، حرز مفصل را حرز کبیر گویند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: «[https://esmeazam.com/%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%AD%D8%B1%D8%B2-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%B9/ علما و حرز امام جواد(ع)»]، وبگاه مؤسسه اسم اعظم.</ref> عبارت حرز صغیر چنین است: «يَا نُورُ يَا بُرْهَانُ يَا مُبِينُ يَا مُنِيرُ يَا رَبِّ اكْفِنِي الشُّرُورَ وَ آفَاتِ الدُّهُورِ وَ أَسْأَلُكَ النَّجَاةَ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ؛ اى روشن‏ كننده، اى دليل، اى محكم كار، [اى ظاهركننده حكمت‏]، اى صاحب روشنى، اى پروردگار من كفايت نماى مرا از شرّ شريرها و از آفت‌‏هاى زمانه‏‌ها و سؤال می‌‏كنم از تو خلاصى را در روزى كه نفخ (باد) در صور دميده می‌‏شود».<ref>سید بن طاووس، مهج الدعوات و و منهج العبادات‏، ۱۴۱۱ق، ص۴۲.</ref> این دعا در منابع دیگری به [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] نسبت داده شده است.<ref>نگاه کنید به: طبرسی، اِعلام الوری باَعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۸۹؛ قطب‌الدین راوندی، قصص الانبیاء(ع)، ۱۴۰۹ق، ص۳۶۳.</ref>