پرش به محتوا

سخنان امام علی(ع) در خاکسپاری حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نویسه‌های عربی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
==نکات==
==نکات==
در [[فهرست شرح‌های نهج‌البلاغه|شرح‌های نهج‌البلاغه]] در ذیل این خطبه به نکاتی اشاره شده است:
در [[فهرست شرح‌های نهج‌البلاغه|شرح‌های نهج‌البلاغه]] در ذیل این خطبه به نکاتی اشاره شده است:
*نزدیکی قبر فاطمه به قبر پیامبر: برخی از شارحان عبارت «النَّازِلَةِ فِي جِوَارِكَ» را نشان‌دهنده نزدیکی [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|قبر فاطمه(س)]] با قبر پيامبر(ص) می‌دانند.<ref>خویی، منهاج البراعة، ۱۳۵۸ش، ج۱۳، ص۸-۹.</ref> به گفته آیت‌الله مکارم شیرازی این عبارت نظریه کسانی که معتقدند فاطمه در منزل خود دفن شده است را تقویت می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲.</ref> همچنین او معتقد است، عبارت «عند قبره؛ نزد قبر پیامبر» اعتقاد سید رضی را نیز نشان می‌دهد که قبر حضرت فاطمه(س) در كنار قبر پيامبر(ص) است.<ref>مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۲۹.</ref>
*نزدیکی قبر فاطمه به قبر پیامبر: برخی از شارحان عبارت «النَّازِلَةِ فِي جِوَارِكَ» را نشان‌دهنده نزدیکی [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|قبر فاطمه(س)]] با قبر پيامبر(ص) می‌دانند.<ref>خویی، منهاج البراعة، ۱۳۵۸ش، ج۱۳، ص۸-۹.</ref> به گفته آیت‌الله مکارم شیرازی این عبارت نظریه کسانی که معتقدند فاطمه در منزل خود دفن شده است را تقویت می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲.</ref>  
* سنگینی مصیبت پیامبر: برخی معتقدند عبارت «أَنَّ فِي التَّأَسِّي لِي بِعَظِيمِ فُرْقَتِكَ وَ فَادِحِ مُصِيبَتِكَ مَوْضِعَ تَعَزٍّ» به اینکه نکته اشاره دارد که تحمل مصیت پیامبر برای حضرت علی سخت‌تر بود چراکه پیامبر به منزله پدر علی، رهبر، راهنما، معلم و استاد آن حضرت بود.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۴.</ref>
* سنگینی مصیبت پیامبر: برخی معتقدند عبارت «أَنَّ فِي التَّأَسِّي لِي بِعَظِيمِ فُرْقَتِكَ وَ فَادِحِ مُصِيبَتِكَ مَوْضِعَ تَعَزٍّ» به اینکه نکته اشاره دارد که تحمل مصیت پیامبر برای حضرت علی سخت‌تر بود چراکه پیامبر به منزله پدر علی، رهبر، راهنما، معلم و استاد آن حضرت بود.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۴.</ref>
*«أمّا حزني فسرمد، و أمّا ليلي فمسهّد»؛ نشانگر شدت اندوه امام علی در فراق فاطمه است همچنین بیانگر پيوند عاطفى و روحانى و معنوى آن‌دو به يكديگر عميق و ريشه‌دار. برخی این اشعار را اشاره به همین می‌دانند.
*اندوه شدید امام علی در فراق فاطمه: «أمّا حزني فسرمد، و أمّا ليلي فمسهّد»؛ نشانگر شدت اندوه امام علی در فراق فاطمه است. همچنین بیانگر پيوند عاطفى و روحانى عميق و ريشه‌دار آن‌دو به يكديگر. برخی این اشعار منسوب به حضرت علی(ع) را اشاره به همین می‌دانند.
{{شعر۲
{{شعر۲
|عنوان=  
|عنوان=  
خط ۲۲: خط ۲۲:
|أبكي مخافة أن تطول حياتي‌
|أبكي مخافة أن تطول حياتي‌
|ترجمه=جانم گرفتار مصيبت دردناك اوست و اى كاش با آه و ناله از اين تن بيرون مى‌آمد. بعد از تو زندگى در نظرم بى‌ارزش است و اگر اشك مى‌ريزم براى اين است كه مى‌ترسم بعد از تو عمرم طولانى شود.}}
|ترجمه=جانم گرفتار مصيبت دردناك اوست و اى كاش با آه و ناله از اين تن بيرون مى‌آمد. بعد از تو زندگى در نظرم بى‌ارزش است و اگر اشك مى‌ريزم براى اين است كه مى‌ترسم بعد از تو عمرم طولانى شود.}}
*شکایت از امت پیامبر: به گفته [[ابن‌میثم بحرانی]] عبارت «فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ»، اشاره به این دارد که به حضرت فاطمه ظلم شده است و او از آن شکایت می‌کند.<ref>ابن‌میثم، اختیار مصباح السالکین، ۱۳۶۶ش، ص۳۹۳.</ref> آیت‌الله مکارم نیز معتقد است این عبارتی سربسته است که امام علی به خاطر ادب در مقابل پیامبر آن را نمی‌شکافند و اشاره به حوادثی همچون، هجوم به خانه، سقط محسن و بردن حضرت به مسجد برای بیعت با ابوبکر.<ref>مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ۳۷-۳۸.</ref>
*شکایت از امت پیامبر: به گفته [[ابن‌میثم بحرانی]] عبارت «فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ»، اشاره به این دارد که به حضرت فاطمه ظلم شده است و او از آن شکایت می‌کند.<ref>ابن‌میثم، اختیار مصباح السالکین، ۱۳۶۶ش، ص۳۹۳.</ref> آیت‌الله مکارم نیز معتقد است این عبارت کلی است و به حوادثی همچون، [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|هجوم به خانه فاطمه]]، سقط محسن و بردن حضرت علی به مسجد برای بیعت با ابوبکر اشاره دارد.<ref>مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمومنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ۳۷-۳۸.</ref>
 
سید رضی در ابتدای این خطبه از حضرت فاطمه(س) با لقب [[سیدة نساء العالمین|سیدة النساء]] نام برده است. به‌گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] در [[شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید)|شرح نهج‌البلاغه]]، این تعبير برگرفته از [[حدیث متواتر|خبر متواترى]] از پيامبر(ص) است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref>در این روایت، پیامبر(ص) برای تسکین قلب فاطمه(س) به‌خاطر نزدیک شدن مرگ خود، او را سیدة نساء اهل الجنة، سیدة نساء المؤمنین یا سیدة نساء هذة الامة خوانده است.<ref>مسلم، صحیح المسلم، بیروت، ج۴، ص۱۹۰۵؛ حسینی خطیب، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، ۱۹۸۵م، ج۳، ص۸۲.</ref>
 


* اشاره به امانت بودن فاطمه(س) در دست علی(ع) و بازگرداندن او به پیامبر(ص).
* اشاره به امانت بودن فاطمه(س) در دست علی(ع) و بازگرداندن او به پیامبر(ص).
خط ۸۳: خط ۸۰:
* ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، ۱۴۲۶ق.
* ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، ۱۴۲۶ق.
* ابن‌میثم بحرانی، میثم بن علی، اختیار مصباح السالکین؛ شرح نهج‌البلاغه الوسیط، تحقیق محمدهادی امینی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۶۶ش.
* ابن‌میثم بحرانی، میثم بن علی، اختیار مصباح السالکین؛ شرح نهج‌البلاغه الوسیط، تحقیق محمدهادی امینی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۶۶ش.
* بخاری، محمد بن إسماعیل، صحیح البخاری، محقق محمد زهیر بن ناصر الناصر، دمشق، دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق.
* حسینی خطیب، سید عبدالزهراء، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، بیروت، دارالاضواء، ۱۹۸۵م.
* حسینی خطیب، سید عبدالزهراء، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، بیروت، دارالاضواء، ۱۹۸۵م.
* خویی، ابوالقاسم، منهاج البراعة، تهران، مکتب الاسلامیة، ۱۳۵۸ش.
* خویی، ابوالقاسم، منهاج البراعة، تهران، مکتب الاسلامیة، ۱۳۵۸ش.
* دشتی، محمد، و کاظم محمدی، المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغة، قم، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین، ۱۳۷۵ش.
* دشتی، محمد، و کاظم محمدی، المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغة، قم، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین، ۱۳۷۵ش.
* صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، نشر کتابچی، ۱۳۷۶ش.
* طبری آملی صغیر، محمد بن جریر بن رستم‏، دلائل الامامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
* طبری آملی صغیر، محمد بن جریر بن رستم‏، دلائل الامامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
* طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دارالثقافت، ۱۴۱۴ق.
* طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دارالثقافت، ۱۴۱۴ق.
خط ۹۳: خط ۸۸:
* فیض‌الاسلام، علی‌نقی، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، تهران، انتشارات فیض‌الاسلام، ۱۳۷۱ش.
* فیض‌الاسلام، علی‌نقی، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، تهران، انتشارات فیض‌الاسلام، ۱۳۷۱ش.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
* مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی، بیروت، دار احیاء التراث، بی‌تا.
* مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش.
{{پایان}}
{{پایان}}