پرش به محتوا

حارثة بن نعمان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
'''حارثة بن نعمان''' از صحابه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] که در جنگ‌های پیامبر(ص)، از جمله [[غزوه بدر|بدر]] و [[غزوه احد|اُحُد]]، شرکت کرد.
'''حارثة بن نعمان''' از صحابه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] که در جنگ‌های پیامبر(ص)، از جمله [[غزوه بدر|بدر]] و [[غزوه احد|اُحُد]]، شرکت کرد.


حارثة بن نعمان را از فضلای اصحاب پیامبر دانسته‌اند که روایاتی از او نقل شده است. وی دو بار [[جبرئیل]] را به شکل فردی زیبایی، که [[دحیه کلبی|دحیة بن خلیفه کلبی]]، نام داشت مشاهده و به او سلام کرد. به گزارش ابن‌ عبد البر، پیامبر(ص) او را مرد نیکوکاری خوانده و در حق او دعا کرده است.
از حارثه روایاتی نقل شده است. وی دو بار [[جبرئیل]] را به شکل [[دحیه کلبی|دحیة بن خلیفه کلبی]] مشاهده و به او سلام کرد. به گزارش ابن‌ عبدالبر، پیامبر(ص) او را مرد نیکوکاری خوانده و در حق او دعا کرده است.


ابن سعد، مورخ [[قرن سوم هجری قمری]]، آورده است که حجره‌هاى حارثة بن نعمان نزديک حجره‌هاى رسول خدا(ص) بود. به همین دلیل، او تمام خانه‌های خود را به پیامبر(ص) هدیه داد تا پیامبر(ص) با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آن زندگی کند. در منابع شیعه آمده که امام علی(ع) و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] بعد از ازدواج به خانه‌ای که حارثه به پیامبر(ص) [[هدیه]] داده بود، رفتند.
ابن سعد، مورخ [[قرن سوم هجری قمری]]، آورده است که حجره‌هاى حارثة بن نعمان نزديک حجره‌هاى رسول خدا(ص) بود. به همین دلیل، او تمام خانه‌های خود را به پیامبر(ص) هدیه داد تا پیامبر(ص) با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آنها زندگی کند. در منابع شیعه آمده که امام علی(ع) و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] بعد از ازدواج به خانه‌ای که حارثه به پیامبر(ص) [[هدیه]] داده بود، رفتند.
==جایگاه==
==جایگاه==
حارثة بن نعمان را از اصحاب رسول خدا(ص)  و امام علی(ع) برشمرده‌اند.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۱۷.</ref> او در رکاب پیامبر(ص) در جنگ‌های بدر<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴.</ref>، احد، [[غزوه حنین|حنین]] و سایر جنگ‌های پیامبر(ص) شرکت کرد.<ref>ابن‌عبدالبر، الإستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۰۷.</ref> گفته شده او از جمله صد نفر<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> یا هشتاد نفرى بود که در جنگ حنین در یارى و دفاع از پیامبر(ص) استقامت نشان داد و فرار نکرد.<ref>ابن اثیر، أسد الغابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص ۶۵۵.</ref> وی بعد از پیامبر(ص) در جنگ‌های دروان [[خلافت]] امام علی(ع) در کنار او حضور داشته است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۱۷.</ref>   
حارثة بن نعمان را از اصحاب رسول خدا(ص)  و امام علی(ع) برشمرده‌اند.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۱۷.</ref> او در رکاب پیامبر(ص) در جنگ‌های بدر<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴.</ref>، احد، [[غزوه حنین|حنین]] و سایر جنگ‌های پیامبر(ص) شرکت کرد.<ref>ابن‌عبدالبر، الإستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۰۷.</ref> گفته شده او از جمله صد نفر<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> یا هشتاد نفرى بود که در جنگ حنین در یارى و دفاع از پیامبر(ص) استقامت نشان داد و فرار نکرد.<ref>ابن اثیر، أسد الغابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص ۶۵۵.</ref> وی بعد از پیامبر(ص) در جنگ‌های دروان [[خلافت]] امام علی(ع) در کنار او حضور داشته است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۱۷.</ref>   
خط ۴۸: خط ۴۸:
اکثر مورخان به بیان اینکه حارثة بن نعمان در عصر خلافت معاویه درگذشت است اکتفا کرده‌اند؛<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> اما برخی چون ذهبی، درگذشت او را سال ۵۰ هجری قمری دانسته‌ است.<ref>ذهبی، تاريخ الإسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۹۶.</ref>
اکثر مورخان به بیان اینکه حارثة بن نعمان در عصر خلافت معاویه درگذشت است اکتفا کرده‌اند؛<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> اما برخی چون ذهبی، درگذشت او را سال ۵۰ هجری قمری دانسته‌ است.<ref>ذهبی، تاريخ الإسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۹۶.</ref>
==ماجرای خانه‌های حارث‏ة بن نعمان==
==ماجرای خانه‌های حارث‏ة بن نعمان==
ابن سعد، مورخ [[قرن سوم هجری قمری]]، آورده است حجره‌هاى حارثة بن نعمان نزديک حجره‌هاى رسول خدا(ص) بود<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> او در مدینه اولین کسی بود که خانه‌هایش را به پیامبر هدیه داده بود.<ref>عبدالغنی، بیوت الصحابه، ۱۴۲۰ق، ص۶۹.</ref> همچنین گفته شده هرگاه رسول خدا(ص) ازدواج تازه‌اى داشت حارثة از حجره‌اى به حجرۀ دورترى مى‌رفت تا اینکه او تمام خانه‌های خود را به پیامبر(ص) بخشید تا با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آن زندگی کند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲؛ عاملی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref> از جمله نخستین منزل [[ماریه دختر شمعون|ماریه]]، خانه [[حارثة بن نعمان]] بود. او یک سال در این منزل سکونت داشت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۷۱.</ref> همچنین پیامبر(ص) در مدینه صفیه را در خانه‌ حارثة بن نعمان منزل داد و [[عایشه]] و زنان [[انصار]] به دیدن او به آن خانه می‌رفتند.<ref>الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص ۱۰۰؛ انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴۴.</ref>  
ابن سعد، مورخ [[قرن سوم هجری قمری]]، آورده است حجره‌هاى حارثة بن نعمان نزديک حجره‌هاى رسول خدا(ص) بود<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> او در مدینه اولین کسی بود که خانه‌هایش را به پیامبر هدیه داده بود.<ref>عبدالغنی، بیوت الصحابه، ۱۴۲۰ق، ص۶۹.</ref> همچنین گفته شده هرگاه رسول خدا(ص) ازدواج تازه‌اى داشت حارثة از حجره‌اى به حجرۀ دورترى مى‌رفت تا اینکه او تمام خانه‌های خود را به پیامبر(ص) بخشید تا با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آن زندگی کند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲؛ عاملی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref> از جمله نخستین منزل [[ماریه دختر شمعون|ماریه]]، خانه حارثة بن نعمان بود.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۷۱.</ref> همچنین پیامبر(ص) در مدینه صفیه را در خانه‌ حارثة بن نعمان منزل داد و [[عایشه]] و زنان [[انصار]] به دیدن او به آن خانه می‌رفتند.<ref>الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص ۱۰۰؛ انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴۴.</ref>  


ابن‌سعد از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده که امام علی(ع) پس از [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج با فاطمه(س)]]، خانه‌ای را که کمی از خانهٔ پیامبر دور بود، آماده کرد. پیامبر(ص) به آن‌ها گفت می‌خواهد دخترش نزدیک خانه خودش ساکن شود. فاطمه(س) از پیامبر(ص) خواست با [[حارثه بن نعمان|حارثة بن نعمان]] صحبت کند تا در خانه او ساکن شوند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> پيامبر(ص) فرمودند از گفتن این مطلب به او خجالت می‌کشد زیرا حارثه برخی خانه‌هایش را به او بخشیده و به خاطر ما از این حجره به آن حجره منتقل شده است.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۴۶.</ref> حارثه از این موضوع اطلاع یافت و نزد پیامبر آمد، خانه‌اش را به پیامبر(ص) هدیه داد و گفت که پذیرفتن مال او توسط پیامبر(ص)، محبوب‌تر از نپذیرفتن ایشان است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲ ـ ۱۳۳.</ref> براساس نقل برخی منابع شیعه، علی(ع) و فاطمه(س) پس از ازدواج، به خانه‌ای که حارثه به پیامبر(ص) [[هدیه]] داده بود، رفتند.<ref name=":0">طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۱۳.</ref>  
ابن‌سعد از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده که امام علی(ع) پس از [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج با فاطمه(س)]]، خانه‌ای را که کمی از خانهٔ پیامبر دور بود، آماده کرد. پیامبر(ص) به آن‌ها گفت می‌خواهد دخترش نزدیک خانه خودش ساکن شود. فاطمه(س) از پیامبر(ص) خواست با حارثة بن نعمان صحبت کند تا در خانه او ساکن شوند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> پيامبر(ص) فرمودند از گفتن این مطلب به او خجالت می‌کشد زیرا حارثه برخی خانه‌هایش را به او بخشیده و به خاطر ما از این حجره به آن حجره منتقل شده است.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۴۶.</ref> حارثه از این موضوع اطلاع یافت و نزد پیامبر آمد، خانه‌اش را به پیامبر(ص) هدیه داد و گفت که پذیرفتن مال او توسط پیامبر(ص)، محبوب‌تر از نپذیرفتن ایشان است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲ ـ ۱۳۳.</ref> براساس نقل برخی منابع شیعه، علی(ع) و فاطمه(س) پس از ازدواج، به خانه‌ای که حارثه به پیامبر(ص) [[هدیه]] داده بود، رفتند.<ref name=":0">طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۱۳.</ref>  


اِبن شَبَّه (درگذشت ۲۶۲ق) آورده که خانه حارثة بن نعمان انصارى در مجاورت خانه ابو ایوب انصارى قرار داشته و به ملکیت [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درآمد و خانه مسکونى آن حضرت شد.<ref>اِبن شَبَّه، تاريخ المدينة لابن شبة، ۱۳۹۹ق، ج۱، ص۲۵۹ِ؛ سمهودی، وفاء الوفاء، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۴۶.</ref> این خانه در طرح توسعه سال [[سال ۱۳۶۵ هجری شمسی|۱۳۶۵ هجری شمسى]] تخریب شد.<ref>شرّاب، فرهنگ اعلام جغرافيايى، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۱۴۹.</ref>
اِبن شَبَّه (درگذشت ۲۶۲ق) آورده که خانه حارثة بن نعمان انصارى در مجاورت خانه ابوایوب انصارى قرار داشته و به ملکیت [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درآمد و خانه مسکونى آن حضرت شد.<ref>اِبن شَبَّه، تاريخ المدينة لابن شبة، ۱۳۹۹ق، ج۱، ص۲۵۹ِ؛ سمهودی، وفاء الوفاء، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۴۶.</ref> این خانه در طرح توسعه سال [[سال ۱۳۶۵ هجری شمسی|۱۳۶۵ هجری شمسى]] تخریب شد.<ref>شرّاب، فرهنگ اعلام جغرافيايى، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۱۴۹.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==