Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
ادبیات عاشورایی: تفاوت میان نسخه‌ها
←نظم(شعر و مرثیه)
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
|||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
پس از حسين(ع) ، بر كسانى گريستم كه* مرقدهايشان ، گِرداگردِ او را فرا گرفته است | پس از حسين(ع) ، بر كسانى گريستم كه* مرقدهايشان ، گِرداگردِ او را فرا گرفته است | ||
سلام بر صاحبان قبرهاى كربلا * و اندك است درود من كه به زيارتش مى رود. }} البته شاعران معروفی همچون [[کمیت بن زید اسدی|کمیت اسدی]]، [[سید اسماعیل حمیری|سید حمیری]] و [[دعبل بن علی خزاعی|دعبل خزاعی]] که به ترتیب معاصران [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بودند نیز در رثای امام حسین(ع) شعرهایی سروده‌اند.<ref>احمدی بیرجندی، «تاثیر فرهنگ عاشورا بر هنر و ادبیات فارسی»، ص۳۷.</ref> | سلام بر صاحبان قبرهاى كربلا * و اندك است درود من كه به زيارتش مى رود. }} البته شاعران معروفی همچون [[کمیت بن زید اسدی|کمیت اسدی]]، [[سید اسماعیل حمیری|سید حمیری]] و [[دعبل بن علی خزاعی|دعبل خزاعی]] که به ترتیب معاصران [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بودند نیز در رثای امام حسین(ع) شعرهایی سروده‌اند.<ref>احمدی بیرجندی، «تاثیر فرهنگ عاشورا بر هنر و ادبیات فارسی»، ص۳۷.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =درختان را دوست دارم | ||
که به احترام تو قیام کرده‌اند | که به احترام تو قیام کرده‌اند | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
که تو در آن [[نماز|نمازِ]] سرخِ [[شهادت]] گزاردی | که تو در آن [[نماز|نمازِ]] سرخِ [[شهادت]] گزاردی | ||
در فکر آن [[گودال قتلگاه |گودالم]] | در فکر آن [[گودال قتلگاه |گودالم]] | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۰: | ||
از گودال بپرس | از گودال بپرس | ||
|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | |تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
امامان شیعه نقش مهمی در شکل گیری ادبیات شیعه به خصوص ادبیات عاشورایی داشته‌اند. آنان اصحاب خود را به سرودن اشعاری در سوگ امام حسین و یارانش تشویق می‌کردند؛ [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در روایاتی به سرودن شعر درباره امام حسین سفارش کرده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۴.</ref> و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز از [[دعبل بن علی خزاعی|دعبل خزاعی]] خواسته است که در شهادت امام حسین مرثیه‌سرایی کند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۵۷.</ref> آن حضرت برای ترغیب به این کار می‌فرمود: هرکس در خصوص ما یک بیت شعر بسراید خداوند خانه‌ای که هفت برابر این دنیاست در بهشت برای او بنا خواهد کرد و در آن خانه هر مَلَک مقرب و پیامبر مُرسَلی او را زیارت خواهد کرد. <ref>حر عاملی٬ وسائل الشیعه٬ ۱۴۰۹ق٬ ج۱۴ ٬ ص ۵۹۸ </ref> | امامان شیعه نقش مهمی در شکل گیری ادبیات شیعه به خصوص ادبیات عاشورایی داشته‌اند. آنان اصحاب خود را به سرودن اشعاری در سوگ امام حسین و یارانش تشویق می‌کردند؛ [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در روایاتی به سرودن شعر درباره امام حسین سفارش کرده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۰۴.</ref> و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز از [[دعبل بن علی خزاعی|دعبل خزاعی]] خواسته است که در شهادت امام حسین مرثیه‌سرایی کند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۵۷.</ref> آن حضرت برای ترغیب به این کار می‌فرمود: هرکس در خصوص ما یک بیت شعر بسراید خداوند خانه‌ای که هفت برابر این دنیاست در بهشت برای او بنا خواهد کرد و در آن خانه هر مَلَک مقرب و پیامبر مُرسَلی او را زیارت خواهد کرد. <ref>حر عاملی٬ وسائل الشیعه٬ ۱۴۰۹ق٬ ج۱۴ ٬ ص ۵۹۸ </ref> | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۱: | ||
در قرن‌های پنجم و ششم سروده‌ها درباره [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] فراوان نیست ولی از قرن ششم تا هشتم مرثیه سرایی گسترش می‌یابد در قرن دهم و با ظهور و حاکمیت [[صفویان|صفویه]] در ایران بخش مهمی از شعر فارسی به واقعه عاشورا اختصاص یافت. [[محتشم کاشانی]] سراینده [[دوازده‌بند محتشم|ترکیب‌بند]] «باز این چه شورش است» مشهورترین مرثیه‌سرای این دوره است. در دوره [[افشاریه|افشاری]] شعر مذهبی عاشورایی افول کرد ولی با روی کار آمدن [[زندیه]] شعر آیینی و سوگ‌سروده‌ها گسترش یافتند.<ref>رک: محمدزاده، دانشنامه شعر عاشورایی، ج۲، ص۷۱۷.</ref> به گزارش [[دانشنامه امام حسین (کتاب)|دانشنامه امام حسین]] نویسنده کتاب دانشنامه شعر عاشورایی نام ۳۴۰ شاعر را به همراه چند بیت از اشعار آنان جمع‌آوری کرده است.<ref>ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۱۸۷.</ref> گفته شده است که اشعار عاشورایی به زبان فارسی تا پیش از دوران [[صفویان|صفویه]] بیشتر جنبه حماسی داشت.<ref>[http://khabargozarisaba.ir/fa/news/7162 مروری بر ادبیات عاشورایی در گذر زمان]، خبرگزاری فرهنگ و هنر.</ref>[[پرونده:کتیبه باز این چه شورش است.jpg|850px|بندانگشتی|وسط|اشعار ترکیب‌بند محتشم کاشانی، در کتیبه‌های مجالس [[سوگواری|عزاداری]] استفاده می‌شود]] | در قرن‌های پنجم و ششم سروده‌ها درباره [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] فراوان نیست ولی از قرن ششم تا هشتم مرثیه سرایی گسترش می‌یابد در قرن دهم و با ظهور و حاکمیت [[صفویان|صفویه]] در ایران بخش مهمی از شعر فارسی به واقعه عاشورا اختصاص یافت. [[محتشم کاشانی]] سراینده [[دوازده‌بند محتشم|ترکیب‌بند]] «باز این چه شورش است» مشهورترین مرثیه‌سرای این دوره است. در دوره [[افشاریه|افشاری]] شعر مذهبی عاشورایی افول کرد ولی با روی کار آمدن [[زندیه]] شعر آیینی و سوگ‌سروده‌ها گسترش یافتند.<ref>رک: محمدزاده، دانشنامه شعر عاشورایی، ج۲، ص۷۱۷.</ref> به گزارش [[دانشنامه امام حسین (کتاب)|دانشنامه امام حسین]] نویسنده کتاب دانشنامه شعر عاشورایی نام ۳۴۰ شاعر را به همراه چند بیت از اشعار آنان جمع‌آوری کرده است.<ref>ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۱۸۷.</ref> گفته شده است که اشعار عاشورایی به زبان فارسی تا پیش از دوران [[صفویان|صفویه]] بیشتر جنبه حماسی داشت.<ref>[http://khabargozarisaba.ir/fa/news/7162 مروری بر ادبیات عاشورایی در گذر زمان]، خبرگزاری فرهنگ و هنر.</ref>[[پرونده:کتیبه باز این چه شورش است.jpg|850px|بندانگشتی|وسط|اشعار ترکیب‌بند محتشم کاشانی، در کتیبه‌های مجالس [[سوگواری|عزاداری]] استفاده می‌شود]] | ||
==نثر == | ==نثر == | ||
===مقتل‌نگاری=== | ===مقتل‌نگاری=== | ||