۱۷٬۱۳۹
ویرایش
خط نستعلیق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
==خاستگاه‌های نظری خط نستعلیق== | ==خاستگاه‌های نظری خط نستعلیق== | ||
برخی، مذهب شیعه و ادبیات عرفانی را به عنوان دو خاستگاه نظری خط نستعلیق معرفی کرده‌اند.<ref>سلیمانی، | برخی، مذهب شیعه و ادبیات عرفانی را به عنوان دو خاستگاه نظری خط نستعلیق معرفی کرده‌اند.<ref>سلیمانی، «تبیین مبانی نظری خط نستعلیق در فرهنگ اسلامی ایران»، ص۱۸۹.</ref> | ||
===مذهب تشیع=== | ===مذهب تشیع=== | ||
رساله‌های خوشنویسی که از عصر تیموریان به بعد که افزایش درخوری یافتند بیشتر توسط هنرمندان شیعی مذهب به نگارش درآمده و نقطه نظرات موجود در آنها در موارد آموزش و ویژگی‌های روحی هنرمند اغلب منشعب از فرهنگ شیعی است. این رساله‌ها که شامل موضوعات مختلفی از جمله مناجات‌نامه‌ها، ادعیه، دیوان اشعار، رسائل و مناقب امامان است، مهم‌ترین حلقهٔ ارتباطی خط و [[شیعه|مذهب تشیع]] هستند.<ref>سلیمانی، | رساله‌های خوشنویسی که از عصر تیموریان به بعد که افزایش درخوری یافتند بیشتر توسط هنرمندان شیعی مذهب به نگارش درآمده و نقطه نظرات موجود در آنها در موارد آموزش و ویژگی‌های روحی هنرمند اغلب منشعب از فرهنگ شیعی است. این رساله‌ها که شامل موضوعات مختلفی از جمله مناجات‌نامه‌ها، ادعیه، دیوان اشعار، رسائل و مناقب امامان است، مهم‌ترین حلقهٔ ارتباطی خط و [[شیعه|مذهب تشیع]] هستند.<ref>سلیمانی، «تبیین مبانی نظری خط نستعلیق در فرهنگ اسلامی ایران»، ص۵۸.</ref> | ||
پیشگامان خط نستعلیق، همچون [[میرعلی تبریزی]]، واضع خط نستعلیق و استادان صاحب نامی چون [[سلطانعلی مشهدی]]، [[میرعلی هروی]] و [[مجنون رفیقی هروی]] آداب و آموزه‌های مذهب شیعه و تأثیر آن در هنر را به صورت نظری و عملی و با الگوبرداری از [[امامان شیعه|ائمهٔ شیعه]] به هنرجویان انتقال می‌دادند.<ref>سلیمانی، | پیشگامان خط نستعلیق، همچون [[میرعلی تبریزی]]، واضع خط نستعلیق و استادان صاحب نامی چون [[سلطانعلی مشهدی]]، [[میرعلی هروی]] و [[مجنون رفیقی هروی]] آداب و آموزه‌های مذهب شیعه و تأثیر آن در هنر را به صورت نظری و عملی و با الگوبرداری از [[امامان شیعه|ائمهٔ شیعه]] به هنرجویان انتقال می‌دادند.<ref>سلیمانی، «تبیین مبانی نظری خط نستعلیق در فرهنگ اسلامی ایران»، ص۱۸۴.</ref> | ||
از آداب روزانهٔ [[سلطانعلی مشهدی]] زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بود و بعد از مرگش نیز در نزدیکی [[پنجره‌فولاد|پنجره فولاد]] به خاک سپرده شد. شاگردان او نیز در این زمینه به استاد خود تأسی جستند؛ به طوری که مولانا محمد ابریشمی دربارهٔ اعتقادات و محل دفن وی اشعاری سروده است.<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۲.</ref> | از آداب روزانهٔ [[سلطانعلی مشهدی]] زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بود و بعد از مرگش نیز در نزدیکی [[پنجره‌فولاد|پنجره فولاد]] به خاک سپرده شد. شاگردان او نیز در این زمینه به استاد خود تأسی جستند؛ به طوری که مولانا محمد ابریشمی دربارهٔ اعتقادات و محل دفن وی اشعاری سروده است.<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۲.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
===آموزه‌های عرفانی=== | ===آموزه‌های عرفانی=== | ||
یکی دیگر از خاستگاه‌های نظری در خط نستعلیق، [[عرفان اسلامی|آموزه‌های عرفانی]] است.<ref>سلیمانی، | یکی دیگر از خاستگاه‌های نظری در خط نستعلیق، [[عرفان اسلامی|آموزه‌های عرفانی]] است.<ref>سلیمانی، «تبیین مبانی نظری خط نستعلیق در فرهنگ اسلامی ایران»، ص۱۸۹.</ref> | ||
علیرضا هاشمی‌نژاد، محقق هنر خوشنویسی، بر این باور است که حضور فرقه‌هایی چون «[[حروفیه]]» و «[[نقطویه]]» که برای حروف جایگاهی قدسی قائل بودند، در شکل‌گیری مبانی زیبایی‌شناختی و ابداع شیوه‌های خوشنویسی ایرانی، از جمله خط نستعلیق مؤثر بوده است، چنان‌که به عقیده [[مارتین لینگز]] (با نام اسلامی ابوبکر سراج‌الدین) مستشرق انگلیسی، [[تصوف]] از عوامل اصلی شکوه خوشنویسی در قرن هفتم قمری محسوب می‌شود.<ref>هاشمی نژاد، دانشنامه جهان اسلام، ج۱۵، ص۵۶۶.</ref> | علیرضا هاشمی‌نژاد، محقق هنر خوشنویسی، بر این باور است که حضور فرقه‌هایی چون «[[حروفیه]]» و «[[نقطویه]]» که برای حروف جایگاهی قدسی قائل بودند، در شکل‌گیری مبانی زیبایی‌شناختی و ابداع شیوه‌های خوشنویسی ایرانی، از جمله خط نستعلیق مؤثر بوده است، چنان‌که به عقیده [[مارتین لینگز]] (با نام اسلامی ابوبکر سراج‌الدین) مستشرق انگلیسی، [[تصوف]] از عوامل اصلی شکوه خوشنویسی در قرن هفتم قمری محسوب می‌شود.<ref>هاشمی نژاد، دانشنامه جهان اسلام، ج۱۵، ص۵۶۶.</ref> | ||