Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
خط نستعلیق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
یک قرن پس از انتشار [[خط تعلیق]] در نیمه دوم قرن هشتم قمری، [[ایران|ایرانیان]] خط نستعلیق را اختراع کردند که به تعبیر لادن اعتضادی، بانوی پژوهشگر در هنر ایرانی، با وجود تمام سوابق مشترک با خطوط پیش از خود، دارای خصلت‌های بی‌همتا از زیبایی‌شناسی ایرانی است.<ref>اعتضادی، هنر و زیبایی در عرفان ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۶.</ref> که به تعبیر آرثر اپهام پوپ مورخ شهیر آمریکایی، وجه بیان مردمی باریک بین و بسیار متمدن را نشان می‌داد.<ref>اتینگهاوزن، اوج‌های درخشان هنر ایران، ۱۳۷۹ش، ۲۰۷.</ref> | یک قرن پس از انتشار [[خط تعلیق]] در نیمه دوم قرن هشتم قمری، [[ایران|ایرانیان]] خط نستعلیق را اختراع کردند که به تعبیر لادن اعتضادی، بانوی پژوهشگر در هنر ایرانی، با وجود تمام سوابق مشترک با خطوط پیش از خود، دارای خصلت‌های بی‌همتا از زیبایی‌شناسی ایرانی است.<ref>اعتضادی، هنر و زیبایی در عرفان ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۶.</ref> که به تعبیر آرثر اپهام پوپ مورخ شهیر آمریکایی، وجه بیان مردمی باریک بین و بسیار متمدن را نشان می‌داد.<ref>اتینگهاوزن، اوج‌های درخشان هنر ایران، ۱۳۷۹ش، ۲۰۷.</ref> | ||
[[حبیب‌الله فضائلی|حبیب‌الله فضائلی]]، روحانی خوشنویس و هنرپژوه شیعه، خط نستعلیق را الهام گرفته از طبیعت دانسته و معتقد است که خطوط، دوائر، مدات و … هرکدام | [[حبیب‌الله فضائلی|حبیب‌الله فضائلی]]، روحانی خوشنویس و هنرپژوه شیعه، خط نستعلیق را الهام گرفته از طبیعت دانسته و معتقد است که خطوط، دوائر، مدات و … هرکدام نماینده‌ای از بخشی از طبیعت است.<ref>فضائلی، اطلس خط، ۱۳۵۰ش، ص۶۰۳.</ref> وی، در یک مقایسه میان خطوط اسلامی، نستعلیق را از نظر زیبایی در رتبه اول و از نظر خوانایی و سهولت نگارش در رتبه سوم و از نظر کثرت استعمال بعد از [[خط نسخ]] در رتبه دوم دانسته است.<ref>فضائلی، اطلس خط، ۱۳۵۰ش، ص۲۲.</ref> | ||
زیبایی خط نستعلیق، به آن لقب «عروس خطوط اسلامی» بخشیده است.<ref>مسرت، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/217662/عروس-خطوط-(نستعلیق)---حسین-مسرّت عروس خطوط (نستعلیق)]، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.</ref> | زیبایی خط نستعلیق، به آن لقب «عروس خطوط اسلامی» بخشیده است.<ref>مسرت، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/217662/عروس-خطوط-(نستعلیق)---حسین-مسرّت عروس خطوط (نستعلیق)]، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.</ref> | ||
برخی بر این باورند که مبانی هندسه فیثاغورثی و شاکله نسبت طلایی{{یاد| زیباترین شکل تناسب که در حالت خاص سه عدد، هنگامی که نسبت عدد وسطی به عدد آخر مانند نسبت عدد اول به عدد وسطی باشد، بوجود می‌آید. (ر.ک. دوره آثار افلاطون، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۶۴.)}} | برخی بر این باورند که مبانی هندسه فیثاغورثی و شاکله نسبت طلایی{{یاد| زیباترین شکل تناسب که در حالت خاص سه عدد، هنگامی که نسبت عدد وسطی به عدد آخر مانند نسبت عدد اول به عدد وسطی باشد، بوجود می‌آید. (ر.ک. دوره آثار افلاطون، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۶۴.)}} | ||
به‌عنوان یک الگو در تار و پود نگارش حروف نستعلیق وجود دارد.<ref>ر.ک. چمن خواه، حکمت هنر خوشنویسی، ۱۳۹۰ش، | به‌عنوان یک الگو در تار و پود نگارش حروف نستعلیق وجود دارد.<ref>ر.ک. چمن خواه، حکمت هنر خوشنویسی، ۱۳۹۰ش، ص۳۷–۵۶؛ بختیاری، جواد، [https://ensani.ir/fa/article/download/114687 جوهره و ساختار هنر هندسی خط نستعلیق]، ص۱۴۵–۱۳۰.</ref> | ||
==خاستگاه‌های نظری خط نستعلیق== | ==خاستگاه‌های نظری خط نستعلیق== | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
از آداب روزانهٔ [[سلطانعلی مشهدی]] زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بود و بعد از مرگش نیز در نزدیکی [[پنجره‌فولاد|پنجره فولاد]] به خاک سپرده شد. شاگردان او نیز در این زمینه به استاد خود تأسی جستند؛ به طوری که مولانا محمد ابریشمی دربارهٔ اعتقادات و محل دفن وی اشعاری سروده است.<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۲.</ref> | از آداب روزانهٔ [[سلطانعلی مشهدی]] زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بود و بعد از مرگش نیز در نزدیکی [[پنجره‌فولاد|پنجره فولاد]] به خاک سپرده شد. شاگردان او نیز در این زمینه به استاد خود تأسی جستند؛ به طوری که مولانا محمد ابریشمی دربارهٔ اعتقادات و محل دفن وی اشعاری سروده است.<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۲.</ref> | ||
[[میرعلی هروی]] از دیگر شاگردان وی در | [[میرعلی هروی]] از دیگر شاگردان وی در زمرۀ سادات حسینی بود که در قالب آثار، القاب، اشعار و رسالاتش به شیعه بودن خود و تأثیر آن در کارش اشاره می‌کند. اشعار او در مدح [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت(ع)]] در دارالسیاده و بالینگاه [[امام رضا علیه‌السلام|امام هشتم]] موجود است. «خادم آل، میرعلی حسینی» لقبی است که وی در آثارش به خود می‌دهد. در موضوع ادعیه، کتاب مناجات نامه منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] را میرعلی هروی به خط نستعلیق عالی به نگارش درآورد که در ارگ کابل نگهداری می‌شود.<ref>حبیبی، هنر عهد تیموری و متفرعات آن، ۱۳۵۵ش، ص۳۵۲.</ref> | ||
[[مجنون هروی]] ازخوشنویسانی است که در جایگاه مؤلف، مدرس و مدیر دبیرستان، توانست نقش مهمی در | [[مجنون هروی]] ازخوشنویسانی است که در جایگاه مؤلف، مدرس و مدیر دبیرستان، توانست نقش مهمی در اشاعۀ تفکر [[امامت]] ایفا کند.<ref>مایل هروی، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۵۰–۵۷.</ref> وی در در دو رسالۀ «رسم‌الخط» و «آداب الخط» در فصلی مستقل به مدح [[امامان شیعه|دوازده امام]] می‌پردازد و این موضوع از تفاوت‌های این دو رساله با آثار شبیه به خود به‌شمار می‌رود.<ref>قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۷۸.</ref> | ||
===آموزه‌های عرفانی=== | ===آموزه‌های عرفانی=== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
{{ب|نیت روزهٔ علی کردم|قلم مشق را جلی کردم}} | {{ب|نیت روزهٔ علی کردم|قلم مشق را جلی کردم}} | ||
{{ب|در خیال اینکه کار بگشاید|شه بخوابم جمال بنماید}} | {{ب|در خیال اینکه کار بگشاید|شه بخوابم جمال بنماید}} | ||
{{ب|تا شبی خواب دیدم از ره دید|که خطم دید و | {{ب|تا شبی خواب دیدم از ره دید|که خطم دید و جامعه‌ام بخشید}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
[[پرونده:نادعلی به خط میرزا عمو.png|بندانگشتی|[[دعای ناد علی]] به خط میرزا عمو (سال ۱۳۱۵ قمری)]] | [[پرونده:نادعلی به خط میرزا عمو.png|بندانگشتی|[[دعای ناد علی]] به خط میرزا عمو (سال ۱۳۱۵ قمری)]] | ||
غلامرضا جلالی، هنرپژوه ایرانی، بر این باور است که تجلّی ارادت خوشنویسان اسلامی به امام علی(ع) در نگارش کتیبه‌ها، گچ بری‌ها، چینش آجرها و… را می‌توان در اسلوب‌های زیر به نظاره نشست: | غلامرضا جلالی، هنرپژوه ایرانی، بر این باور است که تجلّی ارادت خوشنویسان اسلامی به امام علی(ع) در نگارش کتیبه‌ها، گچ بری‌ها، چینش آجرها و… را می‌توان در اسلوب‌های زیر به نظاره نشست: | ||
# | # کتیبه‌های مشتمل بر آیاتی که به [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت(ع)]] به‌طور عام و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به‌طور خاص اشاره دارند. | ||
# | # کتیبه‌هایی مشتمل بر [[شهادت ثالثه]] است. نظیر کتیبه‌های [[مسجد گوهرشاد|مسجد جامع گوهرشاد]] مشهد و [[مسجد جامع یزد]]. | ||
# | # کتیبه‌هایی مشتمل بر کلمات قصار و خطبه‌های [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است. | ||
# | # کتیبه‌هایی که مشتمل بر نمایش سه اسم مقدس [[الله]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد]] و [[امام علی علیه‌السلام|علی]] هستند، نظیر [[گنبد سلطانیه]]، [[مسجد جامع قزوین]] و مقبره [[خواجه عبدالله انصاری]]. | ||
# | # کتیبه‌هایی که مشتمل بر تکریم و مدح [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و [[توسل]] به حضرتش می‌باشد. | ||
# | # کتیبه‌هایی که مشتمل بر دعاهایی از امام علی(ع) یا ادعیه‌ای چون [[دعای ناد علی|نادعلی]] هستند.<ref>ر.ک. جلالی، معنای هنر شیعی، ۱۳۹۴ش، ص۳۱–۴۹.</ref> | ||
به گفته برخی، یکی از زیباترین مرقوماتی که نمایانگر ارادت خوشنویسان به آستان علوی است، تابلوی خطی از [[میر عماد حسنی قزوینی|میرعماد ابوالمعالی الحسنی قزوینی]] استاد بلامنازع خط نستعلیق در [[صفویان|زمان صفویه]] است که در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود که در قسمت مرکزی‌اش ابیات زیر به صورت چلیپا نوشته شده است:<ref>شایسته فر، بررسی نام مبارک حضرت علی(ع) بر روی هنرهای کاربردی دوره‌های صفوی، ص۱۱۸.</ref> | به گفته برخی، یکی از زیباترین مرقوماتی که نمایانگر ارادت خوشنویسان به آستان علوی است، تابلوی خطی از [[میر عماد حسنی قزوینی|میرعماد ابوالمعالی الحسنی قزوینی]] استاد بلامنازع خط نستعلیق در [[صفویان|زمان صفویه]] است که در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود که در قسمت مرکزی‌اش ابیات زیر به صورت چلیپا نوشته شده است:<ref>شایسته فر، بررسی نام مبارک حضرت علی(ع) بر روی هنرهای کاربردی دوره‌های صفوی، ص۱۱۸.</ref> | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
==واضع نستعلیق== | ==واضع نستعلیق== | ||
اغلب مورخان [[میرعلی تبریزی]] فرزند حسن، در زمان امیر تیمور گورکانی (۸۰۸–۷۷۲ق) را ابداع‌کننده خط نستعلیق دانسته‌اند.<ref>مقتدایی، مبادی و مبانی اصول خطوط و خوشنویسی اسلامی ایران، ۱۳۹۳ش، | اغلب مورخان [[میرعلی تبریزی]] فرزند حسن، در زمان امیر تیمور گورکانی (۸۰۸–۷۷۲ق) را ابداع‌کننده خط نستعلیق دانسته‌اند.<ref>مقتدایی، مبادی و مبانی اصول خطوط و خوشنویسی اسلامی ایران، ۱۳۹۳ش، ص۱۸۴.</ref> | ||
[[سلطانعلی مشهدی]] از معروفترین نستعلیق‌نویسان قرن نهم و دهم ایران، در رساله خود درخصوص واضع نستعلیق این‌گونه می‌سراید:<ref>قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۵.</ref> | [[سلطانعلی مشهدی]] از معروفترین نستعلیق‌نویسان قرن نهم و دهم ایران، در رساله خود درخصوص واضع نستعلیق این‌گونه می‌سراید:<ref>قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۵.</ref> | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
مجنون رفیقی هروی، از شعرا و خوشنویسان اواخر سده نهم، نیز در رساله آداب الخط خود می‌گوید<ref>قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۷۵.</ref>: | مجنون رفیقی هروی، از شعرا و خوشنویسان اواخر سده نهم، نیز در رساله آداب الخط خود می‌گوید<ref>قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۷۵.</ref>: | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
{{ب|سیدعلی آن جهان تحقیق |شد واضع خط نسختعلیق}} | {{ب|سیدعلی آن جهان تحقیق|شد واضع خط نسختعلیق}} | ||
{{ب|در خطه اختراع پیوست|بر مسند ابن مقله بنشست}} | {{ب|در خطه اختراع پیوست|بر مسند ابن مقله بنشست}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
علاوه بر این در دهه‌های گذشته برخی هنرمندان همچون هنرمندان مکتب سقاخانه، قلم نستعلیق را در فضای هنر مدرن وارد نموده و با انواع سبک‌های مدرن نقاشی ترکیب نمودند که در حال حاضر به آن هنر [[نقاشیخط]] اطلاق می‌شود.<ref>[http://himad.ir/قلم-نستعلیق/ کاربرد قلم نستعلیق در هنرهای سنتی]</ref> | علاوه بر این در دهه‌های گذشته برخی هنرمندان همچون هنرمندان مکتب سقاخانه، قلم نستعلیق را در فضای هنر مدرن وارد نموده و با انواع سبک‌های مدرن نقاشی ترکیب نمودند که در حال حاضر به آن هنر [[نقاشیخط]] اطلاق می‌شود.<ref>[http://himad.ir/قلم-نستعلیق/ کاربرد قلم نستعلیق در هنرهای سنتی]</ref> | ||
خط نستعلیق، در معماری کاربرد زیادی داشته و تزئینات کاشی بسیاری از امکان خاص، نظیر [[مدرسه صالحیه قزوین]]<ref>مدرسی طباطبائی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۹.</ref>و [[بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی]]<ref>دائرة المعارف اسلامی، دانشنامه جهان اسلام، ج۱، ص۱۱۹۶.</ref> | خط نستعلیق، در معماری کاربرد زیادی داشته و تزئینات کاشی بسیاری از امکان خاص، نظیر [[مدرسه صالحیه قزوین]]<ref>مدرسی طباطبائی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۹.</ref>و [[بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی]]<ref>دائرة المعارف اسلامی، دانشنامه جهان اسلام، ج۱، ص۱۱۹۶.</ref> مزین به اشعار و فرامینی به خط نستعلیق است. همچنین درب‌های حرم [[اهل‌بیت(ع)]] نظیر [[حرم کاظمین]] مزین به کنده‌کاری‌هایی از جنس طلا و نقره به خط نستعلیق است.<ref>آل یاسین، تاریخ المشهد الکاظمی، ۱۴۳۵ق، ص۱۳۲–۱۶۰.</ref> | ||
===کتابت قرآن با خط نستعلیق=== | ===کتابت قرآن با خط نستعلیق=== | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
===عالمان شیعه و خط نستعلیق=== | ===عالمان شیعه و خط نستعلیق=== | ||
* [[میرزای قمی]] از مراجع تقلید شیعه در قرن دوازدهم و قرن سیزدهم قمری، علاوه بر مزایای علمی و اخلاقی از زیبایی خط برخوردار بوده است. مؤلف کتاب[[روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات (کتاب)|روضات الجنّات]]، میرزای قمی را در خط نسخ و نستعلیق کامل دانسته و به آثاری از میرزا که در اختیار وی است، استناد می‌کند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج ۵، ص۳۷۱.</ref> | * [[میرزای قمی]] از مراجع تقلید شیعه در قرن دوازدهم و قرن سیزدهم قمری، علاوه بر مزایای علمی و اخلاقی از زیبایی خط برخوردار بوده است. مؤلف کتاب[[روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات (کتاب)|روضات الجنّات]]، میرزای قمی را در خط نسخ و نستعلیق کامل دانسته و به آثاری از میرزا که در اختیار وی است، استناد می‌کند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج ۵، ص۳۷۱.</ref> | ||
* [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]]، فیلسوف و مفسر شیعه، مزین به زیور خط نستعلیق و [[شکسته نستعلیق]] بود و شاگردش، [[حسن حسن‌زاده آملی]] وی را با عبارت بالانشین ایوان قلم ستایش می‌کند.<ref>حسن‌زاده آملی، | * [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]]، فیلسوف و مفسر شیعه، مزین به زیور خط نستعلیق و [[شکسته نستعلیق]] بود و شاگردش، [[حسن حسن‌زاده آملی]] وی را با عبارت بالانشین ایوان قلم ستایش می‌کند.<ref>حسن‌زاده آملی، رساله‌ای در خوشنویسی، بی‌تا، ص۱۴.</ref>از علامه طباطبایی بیش از ۳۰ کتاب و چندین مقاله به جا مانده است. [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی|مرکز تحقیقات نور]] که یکی از مقالات ایشان، رساله منظومه در رسم خط نستعلیق است.<ref>[https://www.noorshop.ir/fa/product/6383/ نرم‌افزر مجموعه آثار علامه طباطبایی. مرکز نور]</ref> | ||
[[File:اسرار نستعلیق.jpg|thumb|کتاب رموز خوشنویسی اسرار نستعلیق، نوشته سید مهدی محمودی.]] | [[File:اسرار نستعلیق.jpg|thumb|کتاب رموز خوشنویسی اسرار نستعلیق، نوشته سید مهدی محمودی.]] | ||
* [[حبیب‌الله فضائلی]]، روحانی، خوشنویس و پژوهشگر شیعه، از اساتید بنام خوشنویسی در قرن چهاردهم شمسی است که آثار وی در این فن، همچون اطلس خط و قصائد [[عمان سامانی]] (به خط نستعلیق) و سرمشق‌های چلیپای نستعلیق، شهرت یافته است.<ref>هادوی، «زندگی نامه استاد حبیب الله فضائلی(ره)»، ص۱۷.</ref>وی پایه‌گذار انجمن خوشنویسان اصفهان است.<ref>[http://anjomanke.ir/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%84%DB%8C/ استاد حبیب‌اله | * [[حبیب‌الله فضائلی]]، روحانی، خوشنویس و پژوهشگر شیعه، از اساتید بنام خوشنویسی در قرن چهاردهم شمسی است که آثار وی در این فن، همچون اطلس خط و قصائد [[عمان سامانی]] (به خط نستعلیق) و سرمشق‌های چلیپای نستعلیق، شهرت یافته است.<ref>هادوی، «زندگی نامه استاد حبیب الله فضائلی(ره)»، ص۱۷.</ref>وی پایه‌گذار انجمن خوشنویسان اصفهان است.<ref>[http://anjomanke.ir/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%84%DB%8C/ استاد حبیب‌اله فضائلی]، سایت انجمن خوشنویسان اصفهان.</ref> | ||
* [[سیدمهدی محمودی]]، روحانی خوشنویس، که بیشتر شهرتش به واسطه تألیف کتاب آموزش خط نستعلیق با عنوان «اسرار نستعلیق» است. وی از سال ۱۳۷۶ش پیام استقامت، پیام برائت و [[وصیت‌نامه امام خمینی]] را به انواع خطوط به رشته تحریر در آورده است.<ref>[http://www.varamincity.ir/?p=3472 حجه الاسلام سید مهدی محمودی]، سایت ورامین.</ref> | * [[سیدمهدی محمودی]]، روحانی خوشنویس، که بیشتر شهرتش به واسطه تألیف کتاب آموزش خط نستعلیق با عنوان «اسرار نستعلیق» است. وی از سال ۱۳۷۶ش پیام استقامت، پیام برائت و [[وصیت‌نامه امام خمینی]] را به انواع خطوط به رشته تحریر در آورده است.<ref>[http://www.varamincity.ir/?p=3472 حجه الاسلام سید مهدی محمودی]، سایت ورامین.</ref> | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
==نگارخانه== | ==نگارخانه== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
پرونده:میرعلی هروی نستعلیق.jpg|thumb|خط میر علی سادات حسینی هروی (م | پرونده:میرعلی هروی نستعلیق.jpg|thumb|خط میر علی سادات حسینی هروی (م ۹۵۱ه) معروف به «میر علی هروی» و میرجان و ملقب به «کاتب سلطانی» | ||
پرونده:خط نستعلیق.jpg|thumb|«قالَ رَسُولُ الله: | پرونده:خط نستعلیق.jpg|thumb|«قالَ رَسُولُ الله: عَلِی مَعَ الْقُرْآنِ وَالْقُرْآنُ مَعَ عَلِی» خط نستعلیق جلی، بخط غلام‌حسین امیرخانی، مهرماه ۱۳۷۴ش. | ||
پرونده:نستعلیق، نقاشی خط.jpg|thumb|نقاشیخط از خط نستعلیق، متن:خبرت هست که | پرونده:نستعلیق، نقاشی خط.jpg|thumb|نقاشیخط از خط نستعلیق، متن:خبرت هست که بی‌روی تو آرامم نیست. (سعدی)، اثر رامین خرم‌زاده، تکنیک اکریلیک روی بوم، ابعاد اثر ۷۰*۷۰. | ||
پرونده:Jabe-ghoran-moshabak-berenj-dore-ghajar.jpg|thumb|جعبه قرآن با عبارت «نصر من الله و فتح قریب»، مشبک کاری برنج، با تزئینات گیاهی و کتیبه نویسی نستعلیق، دوره قاجار. | پرونده:Jabe-ghoran-moshabak-berenj-dore-ghajar.jpg|thumb|جعبه قرآن با عبارت «نصر من الله و فتح قریب»، مشبک کاری برنج، با تزئینات گیاهی و کتیبه نویسی نستعلیق، دوره قاجار. | ||
پرونده:میرعماد حسنی نستعلیق | پرونده:میرعماد حسنی نستعلیق ۲.jpg|thumb|مناجات‌نامه‌ای به خط [[میر عماد حسنی قزوینی|میرعماد حسنی]]، مربوط به سال ۱۰۲۰ق، ابعاد اثر ۱۵*۲۵. | ||
پرونده:نستعلیق حرم امام رضا | پرونده:نستعلیق حرم امام رضا ۲.jpg|thumb|کتیبه خط نستعلیق در رواق دارالولایه، حرم حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، که این بیت را از حافظ را به رشته تحریر در آورده است.فقیر و خسته به درگاهت آمدم رحمی/که جز ولای توام هیچ نیست دستاویز. | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| خط ۱۷۴: | خط ۱۷۴: | ||
* چمن خواه، عبدالرسول، حکمت هنر خوشنویسی، شیراز، نوید شیراز، چ۱، ۱۳۹۰ش. | * چمن خواه، عبدالرسول، حکمت هنر خوشنویسی، شیراز، نوید شیراز، چ۱، ۱۳۹۰ش. | ||
* حبیبی، عبدالحی، هنر عهد تیموری و متفرعات آن، کابل، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵ش. | * حبیبی، عبدالحی، هنر عهد تیموری و متفرعات آن، کابل، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵ش. | ||
* حسن زاده آملی، حسن، | * حسن زاده آملی، حسن، رساله‌ای در خوشنویسی، بی‌جا، بی‌تا. | ||
* خوانساری، محمّدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، ۱۳۹۰ق. | * خوانساری، محمّدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، ۱۳۹۰ق. | ||
* زکی، محمدحسن، هنر ایران در روزگار اسلامی، ترجمه محمدابراهیم اقلیدی، تهران، صدای معاصر، ۱۳۸۸ش. | * زکی، محمدحسن، هنر ایران در روزگار اسلامی، ترجمه محمدابراهیم اقلیدی، تهران، صدای معاصر، ۱۳۸۸ش. | ||
* سلیمانی، محسن، [https://ganj.irandoc.ac.ir/ تبیین مبانی نظری خط نستعلیق در فرهنگ اسلامی ایران]، دانشگاه شاهد، دانشکده هنر، دکتری، ۱۳۹۶ش. | * سلیمانی، محسن، [https://ganj.irandoc.ac.ir/ تبیین مبانی نظری خط نستعلیق در فرهنگ اسلامی ایران]، دانشگاه شاهد، دانشکده هنر، دکتری، ۱۳۹۶ش. | ||
* شایسته فر و بهزادی، «بررسی نام مبارک حضرت علی (ع) بر روی هنرهای کاربردی دوره‌های صفوی و قاجاریه در موزه ایران باستان»، دو فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، سال اول، ش۱، ۱۳۸۳ش. | * شایسته فر و بهزادی، «بررسی نام مبارک حضرت علی(ع) بر روی هنرهای کاربردی دوره‌های صفوی و قاجاریه در موزه ایران باستان»، دو فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، سال اول، ش۱، ۱۳۸۳ش. | ||
* شیمل، آنه ماری، خوشنویسی اسلامی، ترجمه دکتر مهناز شایسته فر، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، چ ۱، ۱۳۸۱ش. | * شیمل، آنه ماری، خوشنویسی اسلامی، ترجمه دکتر مهناز شایسته فر، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، چ ۱، ۱۳۸۱ش. | ||
* شیمل، آن ماری، خوشنویسی و فرهنگ اسلامی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸ش. | * شیمل، آن ماری، خوشنویسی و فرهنگ اسلامی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸ش. | ||
| خط ۱۸۵: | خط ۱۸۵: | ||
* قلیچ خانی، حمید رضا، درآمدی بر خوشنویسی ایرانی، تهران، فرهنگ معاصر، چ ۱، ۱۳۹۲ش. | * قلیچ خانی، حمید رضا، درآمدی بر خوشنویسی ایرانی، تهران، فرهنگ معاصر، چ ۱، ۱۳۹۲ش. | ||
* مدرسی طباطبائی، حسین، برگی از تاریخ قزوین، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۳۶۱ش. | * مدرسی طباطبائی، حسین، برگی از تاریخ قزوین، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۳۶۱ش. | ||
* مسرت، حسین، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/217662/عروس-خطوط-(نستعلیق)---حسین-مسرّت عروس خطوط (نستعلیق)]، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: | * مسرت، حسین، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/217662/عروس-خطوط-(نستعلیق)---حسین-مسرّت عروس خطوط (نستعلیق)]، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۷/۹/۲۰؛ تاریخ بازدید ۱۴ مهر ۱۴۰۲. | ||
* مقتدایی، علی اصغر، مبادی و مبانی اصول خطوط و خوشنویسی اسلامی ایران، تهران، دانشگاه پیام نور، ۱۳۹۳ش. | * مقتدایی، علی اصغر، مبادی و مبانی اصول خطوط و خوشنویسی اسلامی ایران، تهران، دانشگاه پیام نور، ۱۳۹۳ش. | ||
* منشی قمی، احمد بن حسین، گلستان هنر، بتصحیح احمد سهیلی خونساری، تهران، نشر منوچهری، چ۴، ۱۳۸۴ش. | * منشی قمی، احمد بن حسین، گلستان هنر، بتصحیح احمد سهیلی خونساری، تهران، نشر منوچهری، چ۴، ۱۳۸۴ش. | ||