ازدواج موقت: تفاوت میان نسخه‌ها

ازدواج موقت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۰۰

۱٬۷۰۰ بایت حذف‌شده ، ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۳

←‏مفهوم‌شناسی وجایگاه

دیداریویکی‌متن

P.motahari

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۳٬۳۱۳

ویرایش

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 پس از تمام شدن مدت عقد یا بخشیدن مدت از سوی مرد، اگر دخول صورت گرفته باشد، بر زن [[واجب]] است که به مدت دو [[حیض]]، [[عده]] نگه دارد.
-==مفهوم‌شناسی وجایگاه==
+==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
-ازدواج موقت که به آن متعه،<ref>برای نمونه نگاه کنید به شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳.</ref>نکاح منقطع<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷.</ref> و نکاح مدت‌دار (مُؤَجَل)<ref>برای نمونه نگاح کنید به سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۷۹.</ref> نیز می‌گویند، عقد زناشویی برای مدت معین<ref>دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹.</ref> و از مسائل اختلافی در فقه شیعه و اهل سنت است<ref>کلانتر، «حاشیه»، در کتاب الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۴۵.</ref> که در باب [[ازدواج|نکاح]] از [[ابواب فقه|ابواب فقهی]]، درباره آن سخن رفته است.<ref>دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹.</ref>
+ازدواج موقت به عقد زناشویی برای مدت معین (نه به صورت دائم) گفته می‌شود. <ref>دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹.</ref> ازدواج موقت از مسائل اختلافی بین دو مذهب شیعه و اهل‌سنت است.<ref>کلانتر، «حاشیه»، در کتاب الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۴۵.</ref> این نوع ازدواج از نظر همه فقیهان شیعه عملی مشروع است.<ref>شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳.</ref> آن‌ها در باب [[ازدواج|نکاح]] از [[ابواب فقه|ابواب فقهی]]، درباره آن احکام آن سخن گفته‌اند.<ref>دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹.</ref>
-همچنین فصل ششم قانون مدنی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، به ازدواج موقت اختصاص یافته و در ماده‌های سه‌گانه از (۱۰۷۵ تا ۱۰۷۷)، احکام حقوقی آن ذکر شده است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/92778 «قانون مدنی»]، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> بنا به ماده ۲۱ قانون حمایت از خانواده (مصوب سال ۱۳۹۱ش)، ثبت رسمی ازدواج موقت در صورت باردار شدن همسر یا توافق طرفین و یا در صورتی که در ضمن عقد شرط کرده باشند، الزامی است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/840814 «قانون حمایت خانواده»]، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>
+در قانون مدنی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] هم ازدواج موقت پذیرفته شده و فصل ششم آن به این موضوع اختصاص یافته است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/92778 «قانون مدنی»]، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>
-===اهمیت===
-در برخی روایات نقل‌شده از [[امامان شیعه|ائمه معصومین(ع)]]، پاداش و [[ثواب و عقاب|ثواب‌هایی]] برای عمل به ازدواج موقت بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷.</ref> فقیهان امامیه با توجه به این روایات، نه‌تنها به جواز و حلیت ازدواج موقت فتوا داده‌اند؛ بلکه این عمل را [[مستحب]] نیز دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۸.</ref>
-درباره اهمیت ازدواج موقت همچنین گفته‌اند راه حلی است برای حل بسیاری از مشکلات جنسی؛ به‌ویژه برای جوانان و تمام کسانی که به هر علتی قادر به ازدواج دائم نیستند و در آن، زن و مردی که به هم علاقه دارند، بدون آن که زیر بار تعهدات سنگین یک ازدواج دائم و همیشگی بروند، برای مدت محدودی، عقد ازدواج موقت برقرار سازند و آن را درست مانند یک ازدواج دائم به شمار آورند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۶-۳۸۵؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۹-۱۱.</ref> همچنین آن را شیوه‌ای مؤثر برای مبارزه با فحشاء و بسیاری مفاسد اجتماعی دیگر در نظر گرفته‌اند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۷.</ref>
+== اهمیت ازدواج موقت نزد شیعیان ==
-==مخالفت عمر بن خطاب==
+در روایات از [[امامان شیعه|امامان شیعه (ع)]]، [[ثواب و عقاب|ثواب‌هایی]] برای عمل به ازدواج موقت بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷.</ref> فقیهان امامیه با توجه به این روایات، نه‌تنها به حلال‌بودن ازدواج موقت فتوا داده‌اند، که این عمل را [[مستحب]] نیز دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۸.</ref>
-{{همچنین ببینید|متعة الحج}}
-عالمان مسلمان اتفاق نظر دارند که ازدواج موقت در زمان پیامبر(ص) مشروع بود.<ref>قرطبی، تفسیر القرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۵، ص۱۳۲؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۱۵.</ref> برخی گفته‌اند پس از وی در تمام دوره خلافت [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و بخشی از دوره خلافت [[عمر بن خطاب]]، جایز و مرسوم بود و در نهایت از جانب عمر (در اواخر حیاتش) ممنوع اعلام شد.<ref>عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۹، ص۱۷۴.</ref>
-در گفتاری از عمر بن خطاب نقل شده که دو متعه وجود دارد که در زمان پیامبر اسلام جایز بوده، ولی او از آنها نهی کرده و انجام‌دهندگان را مجازات می‌کرد: یکی ازدواج موقت و دیگری [[متعة الحج|متعه حج]] بود.<ref>قرطبی، تفسیر قرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۳۹۲؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> همچنین در منابع اهل‌سنت و شیعه گفتارهای مختلفی از او نقل کرده‌اند که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم اشاره به نهی از ازدواج موقت دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۲۱۱-۲۱۳.</ref>
+درباره فواید ازدواج موقت گفته‌اند راه‌حلی است برای بسیاری از مشکلات جنسی، به‌ویژه برای جوانان و تمام کسانی که به هر علتی قادر به ازدواج دائم نیستند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۶-۳۸۵؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۹-۱۱.</ref> همچنین آن را شیوه‌ای مؤثر برای مبارزه با فحشا و بسیاری مفاسد اجتماعی دیگر به شمار آورده‌اند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۷.</ref>
+==حلال‌بودن ازدواج موقت و مخالفت عمر بن خطاب با آن==
+عالمان مسلمان اتفاق‌نظر دارند که ازدواج موقت در زمان پیامبر(ص) مشروع بوده است.<ref>قرطبی، تفسیر القرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۵، ص۱۳۲؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۱۵.</ref> برخی گفته‌اند پس از وی، در تمام دوره خلافت [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و بخشی از خلافت [[عمر بن خطاب]]، جایز و مرسوم بود؛ اما در نهایت عمر در اواخر حیاتش، آن را ممنوع اعلام کرد.<ref>عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۹، ص۱۷۴.</ref>
+در گفتاری از عمر بن خطاب نقل شده که دو متعه وجود دارد که در زمان پیامبر اسلام جایز بوده؛ ولی او از آنها نهی و انجام‌دهندگان را مجازات می‌کند: یکی ازدواج موقت و دیگری [[متعة الحج|مُتعهٔ حج]].<ref>قرطبی، تفسیر قرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۳۹۲؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref>
 ==احکام فقهی==
-ازدواج موقت از نظر همه فقیهان شیعه عملی مشروع است.<ref>شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳.</ref> آنان چهار رکن برای این نوع ازدواج در نظر گرفته و احکامی برای هر رکن بیان کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۲۹؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۹.</ref> این ارکان عبارتند از:
+آنان چهار رکن برای این نوع ازدواج در نظر گرفته و احکامی برای هر رکن بیان کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۲۹؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۹.</ref> این ارکان عبارتند از:
 ===صیغه عقد===
 {{اصلی|صیغه ازدواج}}