ناصرالدین شاه قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه نقل قول|عنوان= روایت ناصرالدین شاه از همزمانی [[شب قدر]] با تحویل سال ١٢٧۴ش

|نقل قول =«چون امشب شب عید نوروز است و ... شب [[۲۳ رمضان]] و احیا است و [[شب قدر]]؛ مردم مشغول نماز و دعا هستند. ما مشغول شدیم [[سوره روم]] و [[سوره عنکبوت|عنکبوت]] و [[سوره دخان|حم دخان]] را می‌خواندیم. در وسط خواندن بودیم که نایب‌السلطنه به حضور آمد. بعد که تمام کردیم رفتیم به اطاق موزه».<ref>«[https://www.khabaronline.ir/news/1751017/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%85%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%A8-%D9%82%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D روایت ناصرالدین شاه از همزمانی شب قدر با تحویل سال ١٢٧۴]»، سایت خبرآنلاین.</ref>|عرض=25%}}

ناصرالدین در [[۱۷ ذی‌القعده]] سال ۱۳۱۳ق/۱۲۷۵ش به زیارت [[حضرت عبدالعظیم]] رفت و برخلاف همیشه دستور داد آنجا را قُرُق نکنند. [[میرزا رضا کرمانی]] {{یاد| میرزا رضا کرمانی در محاکمات و بازجویی هایش تصریحی بر این که با توصیه مستقیم سید جمال دست به کشتن شاه قاجار زده ندارد ولی در جواب‌هایی که به باز جویش داده از سید جمال و اقداماتش حمایت کرده و سوگند یاد کرده که فقط سید جمال از تصمیمش برای کشتن شاه اطلاع داشته است و می گوید: به خدای قادر متعال که خالق سید جمال‌الدّین و من و همه مردم است، [[قسم]] است، از این خیال من و نیّت کشتن شاه، احدی غیر از خودم و سیّد اطلاع نداشت. سیّد هم که در اسلامبول است؛ هر کاری که می‌توانید و از دستتان بر می‌آید بکنید. «متن کامل صورت جلسه باز جویی از میرزا رضا کرمانی»http://tarikhirani.ir/fa/news/8427/}}از مریدان [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] با لباس زنانه پیش آمده، تیراندازی کرد و شاه کشته شد.<ref>مصحفی، ایران در دوره ناصرالدین شاه، تاریخ جامع ایران، ۱۳۹۴ش، ج۱۲، ص۲۱۴-۲۱۵.</ref> ناصرالدین شاه در [[حرم عبدالعظیم حسنی]] در [[شهر ری]] [[دفن]] شد.{{یاد|سنگ قبری که تصویر ناصرالدین روی آن ساخته شده بود بر روی آن قرار دادند.(عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۷. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/04/28/2309153/) این سنگ قبر امروزه در کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شود.([http://www.golestanpalace.ir/museum/khalvatekarimkhani.html (کاخ گلستان)].)}}

چهل روز بعد، فرزند وی [[مظفرالدین شاه]] تاج‌گذاری کرد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۸.</ref>

===دیانت===

گزارش‌های تاریخی متفاوتی از دین‌داری ناصرالدین نقل شده است. ناصرالدین شاه با برخی عالمان دین ارتباط نزدیک داشت.<ref>امانت، قبله عالم: ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، ۱۳۸۳ش، ص۴۰.</ref> برخی [[نماز|نمازخواندن]] و [[روزه|روزه گرفتن]] او را نقل کرده و او را در ظاهر مذهبی و دیندار دانسته‌اند.<ref>رمضانی، ناصرالدین شاه قاجار، ۱۳۸۳ش، ص۶۵.</ref>برخی از اشعار مذهبی و مرتبط با امامان شیعه را نیز گواهی بر دیانت او برشمرده اند.<ref>مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ج۶، ص۱۰۷</ref> برخی دیگر نیز به رفتارهای دیگر او توجه داشته و او را چندان مقید به [[شریعت اسلام|شریعت]] ندانسته‌اند.<ref>محبوبی اردکانی، چهل سال تاریخ ایران، ۱۳۶۸ش، ص۶۶۲.</ref> گنبد [[حرم عسکریین]] در [[سامرا]] به دستور ناصرالدین شاه طلاکاری شد. <ref>محبوبی اردکانی، چهل سال تاریخ ایران، ۱۳۶۸ش، ص۶۶۲.</ref>

==اقدامات==

در دوران ناصرالدین، قحطی‌ها، جنگ‌ها، شورش‌ها، درگیری‌های مختلف در دربار، صدراعظم‌های مختلف،‌ قدرت بالای نهادهای مذهبی و بازاری و امتیازهای مختلف او به روس و [[انگلیس]]، فراز و نشیب‌های بسیاری را سبب شد.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: مصحفی، ایران در دوره ناصرالدین شاه، تاریخ جامع ایران، ۱۳۹۴ش، ج۱۲، ص۱۷۶- ۱۸۰ و فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۶ .</ref>  

===قتل امیرکبیر===

همچنین [[قرارداد پاریس]] نیز در دوره ناصرالدین شاه امضا شد. براساس این قرارداد، دولت ایران مجبور شد از هرات دست کشیده و استقلال [[افغانستان]] را به رسمیت بشناسد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹-۱۲۰.</ref>

===سرکوب بابیت===

{{نوشتار اصلی|بابیه}}

پیروان [[علی محمد باب]] در شهرهای مختلف قیام کردند و شکست خوردند. در نهایت علی محمد باب به دستور [[امیرکبیر]] در [[شعبان]] سال [[سال ۱۲۶۶ هجری قمری|۱۲۶۶ق]] در [[تبریز]] اعدام شد. <ref>امانت، قبله عالم: ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، ۱۳۸۳ش، ص۲۸۷.</ref> در [[شوال]] سال ۱۲۶۸ق تعدادی از بابیان، دست به [[ترور]] ناموفق ناصرالدین زدند<ref>امانت، قبله عالم: ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، ۱۳۸۳ش، ص۲۸۴.</ref> و حکومت به سرکوب فرقه بابیه پرداخت.<ref>امانت، قبله عالم: ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، ۱۳۸۳ش، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref>

===رواج تکیه===

{{نوشتار اصلی|تکیه دولت}}

در کنار این‌ها، شاه تلاش کرد نوع پوشش همسران خود را نیز تغییر دهد. تغییری که با گذشت زمان به زنان دیگر نیز سرایت کرد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/1179/0/سوغات.ناصرالدین.شاه.از.فرنگ؛.چادر.مشکی.یا.شلیته؟.html «سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟»]، سایت تاریخ ایرانی.</ref>

==علاقه به هنر==

ناصرالدین به خطاطی علاقمند بود و گاه از سرمشق‌های [[محمد رضا کلهر]] خطاط معروف، می‌نوشت.<ref>صحراگرد،‌ ناصرالدین شاه و خوشنویسی،‌ ۱۳۸۶ش، ص۷۶.</ref> همچنین او سفرنامه‌های مفصلی را به قلم خود نوشت.<ref>«ناصرالدین شاه قاجار»، ضمیمه نامه فرهنگستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۶.</ref>{{یاد|شاه یک داستان به نام «حکایت پیر و جوان» را نیز نوشته است.ناصرالدین شاه، حکایت پیر و جوان، ۱۳۸۵ش.}} [[تعزیه]] گسترش یافت و البته موارد ساختگی تعزیه نیز زیادتر شد و تقریبا به شکل نمایشنامه‌ای تآتری درآمد. <ref>الگار، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ۱۳۵۶ش، ص۱۹۱.</ref> ناصرالدین شاه به نقاشی علاقه بسیار داشت<ref>معیرالممالک، یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین شاه، ۱۳۶۱ش، ص۳۱.</ref> و نقاشی‌های بسیاری می‌کشید.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک:

[http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/5194/0/نقاشی‌های.ناصرالدین.شاه.html نقاشی‌های ناصرالدین شاه].</ref>