پرش به محتوا

نماز شب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۲۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ اوت ۲۰۲۳
تقویت منابع
بدون خلاصۀ ویرایش
(تقویت منابع)
خط ۱۳: خط ۱۳:
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[سید علی قاضی طباطبایی|آیت‌الله قاضی]] خطاب به [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]:| نقل‌قول= «فرزندم! اگر دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، اگر آخرت هم می‌خواهی نماز شب بخوان.»<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=43304 «بیانات در ابتدای درس خارج درباره اثر نماز شب در از بین بردن گناهان»]، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref>| تراز = چپ| عرض = 220px|منبع=}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[سید علی قاضی طباطبایی|آیت‌الله قاضی]] خطاب به [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]:| نقل‌قول= «فرزندم! اگر دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، اگر آخرت هم می‌خواهی نماز شب بخوان.»<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=43304 «بیانات در ابتدای درس خارج درباره اثر نماز شب در از بین بردن گناهان»]، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref>| تراز = چپ| عرض = 220px|منبع=}}


نماز شب ۱۱ رکعت است که به این شکل خوانده می‌شود:
نماز شب ۱۱ رکعت است. که هشت رکعت آن به صورت چهار نماز دو رکعتی به نیت نافله شب خوانده می‌شود دو رکعت به نیت [[نماز شفع|نماز شَفع]] و یک نماز یک رکعتی به نیت [[نماز وتر|نماز وَتر]].<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۴۵؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۱۴۳.</ref>
# هشت رکعت به صورت چهار نماز دو رکعتی به نیت نافله شب.
 
# دو رکعت به نیت [[نماز شفع|نماز شَفع]]: مستحب است در رکعت اول آن [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و [[سوره ناس]] و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره فلق]] خوانده شود.
مستحب است در رکعت اول نماز شفع [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و [[سوره ناس]] و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره فلق]] خوانده شود. همچنین در نماز وتر پس از سوره حمد، سه مرتبه [[سوره اخلاص|سوره توحید]] و یک مرتبه سوره‌های فلق و ناس قرائت شود. مستحب است در [[قنوت]] نماز وتر برای چهل مؤمن [[دعا]] یا [[استغفار]] کند. هفتاد مرتبه ذکر«اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیه»، هفت مرتبه «هذا مَقامُ الْعائِذِ بِک مِنَ النّارِ» و سیصد بار «اَلعَفو» بگوید. سپس این دعا را بخواند: «رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمْنی وَ تُبْ عَلی اِنَّک اَنْتَ التَّوّابُ الْغَفُورُ الرَّحیمُ».<ref>[https://erfan.ir/mafatih387 «کیفیت و طریقه خواندن نماز شب و پنج آیه از سوره آل عمران»]، دفتر اطلاع‌رسانی حضرت استاد حسین انصاریان.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المُتهجد]]، خواندن [[دعای حزین]] {{یاد|این دعا با عبارت: اُناجیکَ یا مَوْجُوداً فی کُلِّ مَکانٍ لَعَلَّکَ تَسْمَعُ نِدائی فَقَدْ عَظُمَ جُرْمی وَ قَلَّ حَیآئی آغاز می‌شود.}}  را پس از نماز شب سفارش کرده است.<ref> شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>
# یک رکعت به نیت [[نماز وتر|نماز وَتر]]: بهتر است پس از سوره حمد، سه مرتبه [[سوره اخلاص|سوره توحید]] و یک مرتبه سوره‌های فلق و ناس قرائت شود. مستحب است در [[قنوت]] نماز وتر برای چهل مؤمن [[دعا]] یا [[استغفار]] کند. هفتاد مرتبه ذکر«اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیه»، هفت مرتبه «هذا مَقامُ الْعائِذِ بِک مِنَ النّارِ» و سیصد بار «اَلعَفو» بگوید. سپس این دعا را بخواند: «رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمْنی وَ تُبْ عَلی اِنَّک اَنْتَ التَّوّابُ الْغَفُورُ الرَّحیمُ».<ref>[https://erfan.ir/mafatih387 «کیفیت و طریقه خواندن نماز شب و پنج آیه از سوره آل عمران»]، دفتر اطلاع‌رسانی حضرت استاد حسین انصاریان.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المُتهجد]]، خواندن [[دعای حزین]] {{یاد|این دعا با عبارت: اُناجیکَ یا مَوْجُوداً فی کُلِّ مَکانٍ لَعَلَّکَ تَسْمَعُ نِدائی فَقَدْ عَظُمَ جُرْمی وَ قَلَّ حَیآئی آغاز می‌شود.}}  را پس از نماز شب سفارش کرده است.<ref> شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>
==آثار ==
==آثار ==
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[جابر بن عبدالله انصاری |جابر بن عبدالله انصاری]] از پیامبر(ص):| نقل‌قول=  خدا مگر به‌خاطر دو کار ابراهیم را دوست و خلیل خود انتخاب نکرد: اطعام دادنش و نماز شب خواندنش هنگامی که مردم خوابند.| تراز = چپ| عرض = 220px|منبع=صدوق، علل الشرائع، منشورات المکتبة الحیدریه، ج۱، ص۳۵.}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[جابر بن عبدالله انصاری |جابر بن عبدالله انصاری]] از پیامبر(ص):| نقل‌قول=  خدا مگر به‌خاطر دو کار ابراهیم را دوست و خلیل خود انتخاب نکرد: اطعام دادنش و نماز شب خواندنش هنگامی که مردم خوابند.| تراز = چپ| عرض = 220px|منبع=صدوق، علل الشرائع، منشورات المکتبة الحیدریه، ج۱، ص۳۵.}}
خط ۳۲: خط ۳۱:
==احکام==
==احکام==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ؛ شرافت مؤمن به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او در خودداری از آزار مردم|تاریخ بایگانی| منبع =الخصال، ج۱، ص۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۷۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیلِ، وَعِزُّهُ کفُّ الاَذی عَنِ النّاسِ؛ شرافت مؤمن به نماز شب اوست و عزّت و بزرگواری او در خودداری از آزار مردم|تاریخ بایگانی| منبع =الخصال، ج۱، ص۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۷۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
* بافضیلت‌ترین بخش نماز شب، نماز شَفع و وَتر است و نماز وتر برتر از نماز شفع است. در نماز شب می‌توان به خواندن نماز شفع و وتر یا نماز وتر به تنهایی اکتفا کرد.  
* بافضیلت‌ترین بخش نماز شب، نماز شَفع و وَتر است و نماز وتر برتر از نماز شفع است. در نماز شب می‌توان به خواندن نماز شفع و وتر یا نماز وتر به تنهایی اکتفا کرد.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۱۴۳.</ref>
* وقت نماز شب از [[نیمه‌شب شرعی]] تا [[طلوع فجر]] (آغاز وقت نماز صبح) است و خواندن آن در سحر از سایر مواقع بهتر است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ص۸۶۹-۸۷۲.</ref> [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]] و [[حسین وحید خراسانی]] از مراجع تقلید، وقت نماز شب را از ابتدای شب می‌دانند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/qa/01067/ سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی]، «پرسش و پاسخ نماز شب»؛ [http://wahidkhorasani.com/فارسی/مسائل-شرعی/محتوا/218_مسائل-شرعی/384_وقت-نافله-های-یومیّه سایت دفتر ایت الله وحید خراسانی]، «وقت نوافل».</ref>
* وقت نماز شب از [[نیمه‌شب شرعی]] تا [[طلوع فجر]] (آغاز وقت نماز صبح) است و خواندن آن در سحر از سایر مواقع بهتر است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref> [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]] و [[حسین وحید خراسانی]] از مراجع تقلید، وقت نماز شب را از ابتدای شب می‌دانند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/qa/01067/ سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی]، «پرسش و پاسخ نماز شب»؛ [http://wahidkhorasani.com/فارسی/مسائل-شرعی/محتوا/218_مسائل-شرعی/384_وقت-نافله-های-یومیّه سایت دفتر ایت الله وحید خراسانی]، «وقت نوافل».</ref>
* در صورتی که نماز شب در حالت نشسته خوانده می‌شود بهتر است که هر دو رکعت نشسته یک رکعت ایستاده لحاظ شود.
* در صورتی که نماز شب در حالت نشسته خوانده می‌شود بهتر است که هر دو رکعت نشسته یک رکعت ایستاده لحاظ شود.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۱۴۴.</ref>
* [[سفر شرعی|مسافر]] و کسی که برای او سخت است نماز را بعد از نصف شب بخواند، می‌تواند آن را در اول شب بجا آورد.
* [[سفر شرعی|مسافر]] و کسی که برای او سخت است نماز را بعد از نصف شب بخواند، می‌تواند آن را در اول شب بجا آورد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۶۶.</ref>
* قضای نماز شب بر خواندن آن پیش از [[نیمه‌شب شرعی|نیمه‌شب]] برتری دارد.<ref>نگاه کنید به عرفانیان، صلاة اللیل، ۱۴۰۱ق، ص۱۲۵-۱۲۶.</ref>  
* قضای نماز شب بر خواندن آن پیش از [[نیمه‌شب شرعی|نیمه‌شب]] برتری دارد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۶۶.</ref>  
* در صورت نخواندن نماز شب، می‌توان قضای آن را به جا آورد.
* در صورت نخواندن نماز شب، می‌توان قضای آن را به جا آورد.<ref> نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۶۶.</ref>
== تک‌نگاری==
== تک‌نگاری==
درباره نماز شب آثاری به زبان‌های مختلف نوشته شده است. در مقاله کتابشناسی نماز شب، ۷۰ کتاب معرفی شده است که نویسندگان شیعه به زبان فارسی یا عربی نوشته شده‌اند.<ref>انصاری قمی، «کتابشناسی نماز شب»، ص۱۷۰.</ref>
درباره نماز شب آثاری به زبان‌های مختلف نوشته شده است. در مقاله کتابشناسی نماز شب، ۷۰ کتاب معرفی شده است که نویسندگان شیعه به زبان فارسی یا عربی نوشته شده‌اند.<ref>انصاری قمی، «کتابشناسی نماز شب»، ص۱۷۰.</ref>  
* کتاب صلاة اللیل، فضلها و وقتها و عددها و کیفیتها و الخصوصیات الراجعة الیها من الکتاب و السنة اثر  میرزا غلامرضا عرفانیان است که در سال ۱۴۰۱ق در نجف منتشر شده است.
 
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
* [[تهجد]]
* [[تهجد]]
خط ۵۱: خط ۵۲:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* امام خمینی، سید روح‌الله، تحریر الوسیلة (موسوعة الإمام الخمینی ۲۲ و ۲۳)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)،  چاپ سوم، ۱۴۳۴ق.
* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۹ق.
* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۹ق.
* صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، نجف، منشورات المکتبة الحیدریه.
* صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، نجف، منشورات المکتبة الحیدریه.
* صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، معانی الاخبار، دارالمعرفه، بی تا.
* صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، معانی الاخبار، دارالمعرفه، بی تا.
* صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
* صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة الاولی، ۱۴۱۹ق.
* طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعه، الطبعة الاولی، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
* طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعه، الطبعة الاولی، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
* عرفانیان، میرزا غلامرضا، صلاة اللیل، فضلها و وقتها و عددها و کیفیتها و الخصوصیات الراجعة الیها من الکتاب و السنة، النجف الاشرف، مطبعة الادب، ۱۴۰۱ق.
* فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
* فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
* قمی، عباس، مفاتیح الجنان، تهران، نشر مشعر، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
* متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق بکری حیانی - صفوة السقا، مؤسسة الرسالة، الطبعة الخامسة، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.
* متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق بکری حیانی - صفوة السقا، مؤسسة الرسالة، الطبعة الخامسة، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، کنگره جهانی شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
* مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، کنگره جهانی شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
عرفانیان، میرزا غلامرضا، صلاة اللیل، فضلها و وقتها و عددها و کیفیتها و الخصوصیات الراجعة الیها من الکتاب و السنة، النجف الاشرف، مطبعة الادب، ۱۴۰۱ق.
{{پایان}}
{{پایان}}